Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 thì thói quen mua đồ ăn, thực phẩm của người dân Việt Nam cũng thay đổi đi ít nhiều. Thay vì đi chợ hàng ngày để mua đồ tươi sống, nhiều người chấp nhận việc tích trữ thực phẩm để sử dụng cho nhiều ngày để hạn chế tiếp xúc ở những nơi đông người.
Mặc dù, hiện tại nước ta vẫn là một nước nông nghiệp lấy việc sản xuất lương thực làm chủ đạo, đảm bảo tự cấp, tự túc cho người dân trong cả nước. Nhưng do tâm lý lo ngại việc khan hiếm thực phẩm, đồ ăn, thức uống nếu đại dich bùng phát khiến cho một phần người dân đã mua thực phẩm dự trữ cho nhiều ngày thậm chí cả tuần. Do vậy, nếu bắt buộc phải tích thực phẩm thì đối với các nguyên liệu dự trữ cần phải có những cách bảo quản khoa học để đảm bảo vệ sinh cho việc sử dụng lần sau.
Bảo quản thức ăn tươi sống bằng cách hun khói
Hun khói là một trong những cách đơn giản để bảo thực phẩm tươi sống
Thịt, cá và một số loại chế phẩm từ thịt có thể bảo quản và thêm hương vị thông qua việc hun khói, sử dụng nhiệt độ để làm khô thức ăn, giúp thức ăn có hương vị thơm ngon và lâu bị hỏng. Sự kết hợp của nhiệt để làm khô thức ăn mà không cần nấu và việc bổ sung của hydrocacbon thơm từ khói giúp bảo quản thực phẩm.
Trong khói có khoảng 300 hợp chất khác nhau như: phenol, acid hữu cơ, cacbonyl, hydracacbon và một số thành phần khí đốt CO có tác dụng bảo quản thịt, cá nhờ vào hợp chất phenol. Phenol được hấp thu chọn lọc và thấm vào sâu trong thịt. Phenol sẽ ức chế và tiêu diệt vi khuẩn làm hỏng thịt, chống oxy hóa thành phần chất béo không no trong thịt, cải thiện mùi vi, màu sắc, Đặc tính chống oxy hóa của khói còn giúp cho việc giữ được các vitamin tan trong mỡ.
Do vậy, nếu muốn thay đổi khẩu vị cho những thực phẩm dự trữ thì đây cũng là một cách để tồn trữ thực phẩm. Tuy nhiên, chất hydrocacbon thơm lại là chất có hại đối với cơ thể do vậy mọi người không nên sử dụng phương pháp này thường xuyên.
Sử dụng phương pháp sấy khô trong bảo quản thực phẩm
Sấy khô là phương pháp dễ làm giúp ích trong việc bảo quản thực phẩm
Một trong những phương pháp bảo quản thực phẩm lâu đời nhất là bằng cách sấy khô, nghĩa là làm giảm hoạt động của nước đủ để trì hoãn hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Hầu hết các loại thịt có thể được sấy khô, đặc biệt là thịt heo vì nó rất khó để tồn trữ mà không qua bảo quản.
Nhiều loại trái cây cũng có thể được sấy khô, ví dụ như táo, lê, chuối, xoài, đu đủ, và dừa... Sấy khô cũng là phương cách thường dùng để bảo quản các loại hạt ngũ cốc như lúa mì, ngô, yến mạch, lúa mạch, gạo, kê và lúa mạch đen... Bên cạnh đó, thực phẩm sấy khô còn là những món ăn hấp dẫn và giàu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, sấy khô giúp giữ được hương vị thơm ngon của thực phẩm và bảo quản chúng lâu hơn
Đông lạnh là một phương pháp không thể thiếu khi bảo quản thực phẩm
Đông lạnh là phương pháp phổ biến nhất trong việc bảo quản thực phẩm
Có thể thấy đông lạnh là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất nhờ vào sự hỗ trợ của các thiết bị bảo quản như tủ lạnh, tủ đông,…Đông lạnh sử dụng nhiệt độ thấp khiến cho vi khuẩn, vi sinh vât không thể phát triển hay hoạt động. Với phương pháp này có thể bảo quản các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như cá, thịt, hải sản,…trong thời gian dài và giữ được hương vị đặc trưng.
Qua đó, có rất nhiều cách trữ thịt, cá, đồ ăn tươi sống trong tủ lạnh nhưng phổ biến nhất vẫn là bọc bằng túi đựng, sau đó ép không khí ra ngoài rồi dán kín với keo dính hoặc bọc hoàn toàn bằng màn nylon bảo quản thực phẩm (có thể gói từ hai lớp trở lên). Ngoài ra, có thể trữ thịt trong hộp kín đựng thực phẩm. Tuy nhiên, khi rã đông cần có phương pháp khoa học để không làm mất đi giá trị chất dinh dưỡng của thực phẩm.
Nhìn chung, để bảo quản thực phẩm được lâu đồng thời hạn chế việc mất đi giá trị chất dinh dưỡng cần lưu ý điều chỉnh nhiệt độ sao cho phù hợp. Cụ thể, để bảo quản khô cần lưu trữ thực phẩm ở nhiệt độ từ 50-70 độ F, tránh xa ánh sáng vì làm giảm tuổi thọ sản phẩm, đặc biệt không để thực phẩm trên sàn hoặc mép tường. Bảo quản lạnh cần duy trì nhiệt độ trong tủ từ 32 – 40 độ F và bảo quản đông cần duy trì nhiệt độ từ 0 độ F hoặc thấp hơn.
Tóm lại, việc bao quản thức ăn đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của gia đình của người dân trong mùa dịch. Không gì tốt hơn là trong những ngày cả nước đang phải “gồng” mình chống lại dich vius Vũ Hán mỗi người trong gia đình bạn được thưởng thức những bữa ngon, bổ dưỡng mà lại hết sức an toàn.
Lê Thoa (Theo HHTH)
