Buông lỏng quản lý đất đai
Thông báo Kết luận Thanh tra 636/TB-TTCP ngày 29/4 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) chỉ rõ nhiều sai phạm, thiếu sót về việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai; quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2011-2017.
Cụ thể, TTCP chỉ rõ việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh Kiên Giang và các đơn vị hành chính cấp huyện chưa kịp thời, chậm so với quy định. Chất lượng công tác lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011 - 2015) của tỉnh Kiên Giang cùng các đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc chưa cao, chưa tuân thủ nguyên tắc về sự phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giữa các cấp; trong thời kỳ từ năm 2011-2014, toàn bộ 145/145 đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Kiên Giang không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết, vi phạm Luật Đất đai năm 2003.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 6/2018, UBND huyện Phú Quốc và UBND các xã, thị trấn trực thuộc đã buông lỏng quản lý về đất đai, về trật tự xây dựng đô thị dẫn tới nhiều tổ chức, cá nhân xây dựng hạ tầng trái phép trên đất nông nghiệp nhằm mục đích phân lô, tách thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ để chuyển nhượng. TTCP kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang chỉ đạo Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc có biện pháp xử lý kiên quyết đối với các công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, xử lý nghiêm hành vi sử dụng đất trái mục đích đối với đất nông nghiệp trên địa bàn huyện.
Thông báo Kết luận Thanh tra số 636/TB-TTCP ngày 29/4 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) chỉ rõ nhiều sai phạm, thiếu sót trong quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2011-2017
Qua thanh tra, TTCP phát hiện, Sở TN&MT tỉnh Kiên Giang cho phép tách 17.808 thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ (dưới 500 m2) trên địa bàn huyện Phú Quốc, dẫn tới tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện đảo này diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai, đặc biệt trong việc thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án đầu tư theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
“Việc buông lỏng quản lý rừng của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc đã dẫn tới tình trạng các hộ dân lấn chiếm đất rừng diễn ra trong một thời gian dài nhưng chậm được ngăn chặn xử lý. Đặc biệt, có một số hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn với diện tích đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Vườn Quốc gia Phú Quốc”, văn bản 636/ TTCP nói trên của TTCP khẳng định.
Kiến nghị truy thu nhiều tỷ đồng
Theo kết luận của TTCP, Sở Tài chính tỉnh Kiên Giang xác định sai giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, thuê đất đối với Công ty cổ phần Sài Gòn Sovico Phú Quốc, chủ đầu tư Dự án Khu du lịch sinh thái đảo Phú Quốc chưa đúng quy định, phải truy thu về cho ngân sách số tiền trên 17,7 tỷ đồng. Sở TN&MT, Hội đồng thẩm định giá đất xác định chi phí phát triển ước tính để làm căn cứ xác định giá đất chưa đủ căn cứ pháp lý đối với dự án Khu lấn biển Tây Bắc thành phố Rạch Giá do Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Kiên Giang làm chủ đầu tư, cần phải xác định lại theo đúng quy định, tránh gây thất thoát cho ngân sách.
Mặt khác, UBND tỉnh Kiên Giang xác định ưu đãi, hỗ trợ đầu tư bổ sung cho Công ty TNHH Ngôi sao, chủ đầu tư Dự án Khu du lịch sinh thái Ngôi Sao-Lucky Star Resort, được ưu đãi đầu tư vào nông nghiệp nông thôn chưa đúng quy định pháp luật, dẫn đến Cục trưởng Cục Thuế miễn tiền sử dụng đất chưa đúng, phải truy thu về cho ngân sách số tiền trên 62 tỷ đồng.
Cục Thuế tỉnh Kiên Giang cũng đã giảm 50% tiền sử dụng đất đối với chủ đầu tư của một số dự án trên địa bàn huyện Phú Quốc thuộc diện giao đất trước ngày 1/7/2014 nhưng có thời điểm bàn giao đất thực tế sau ngày này là chưa phù hợp pháp luật, cần phải thu hồi về ngân sách số tiền trên 255,8 tỷ đồng.
Theo Kết luận Thanh tra, việc miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản đối với 10 dự án đầu tư khi chưa đủ điều kiện miễn giảm, cần phải thu hồi về ngân sách số tiền 53,5 tỷ đồng. Miễn tiền thuê đất theo chính sách ưu đãi đầu tư với 6 tổ chức được Nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư chưa phù hợp, phải thu hồi về ngân sách trên 93 tỷ đồng.
Việc UBND tỉnh Kiên Giang cho phép gia hạn nộp tiền sử dụng đất đối với Công ty cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc chưa phù hợp quy định của Bộ Tài chính, cần phải truy thu về cho ngân sách số tiền số tiền 18,7 tỷ đồng. Chỉ đạo không phạt chậm nộp đối với Công ty cổ phần Sài Gòn Sovico Phú Quốc trái thẩm quyền, không đúng quy định của Luật Quản lý thuế, cần phải truy thu trên 46 tỷ đồng.
Không chỉ vậy, Cục Thuế tỉnh Kiên Giang không phạt chậm nộp đối với một số tổ chức có hành vi chậm nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định. Đồng thời, tính tiền sử dụng đất chưa chính xác, chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất theo quy định của pháp luật và cần phải thu hồi về Ngân sách hơn 255 tỷ đồng.
Qua thanh tra, TTCP phát hiện, Sở TN&MT tỉnh Kiên Giang cho phép tách 17.808 thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ (dưới 500 m2) trên địa bàn huyện Phú Quốc, dẫn tới tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện đảo này diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.
Kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh
Ngoài hàng loạt sai phạm trong quản lý đất đai, tỉnh Kiên Giang cũng mắc nhiều sai phạm trọng lĩnh vực quản lý khoáng sản và bảo vệ môi trường. Cụ thể, tỉnh Kiên Giang đã chậm ban hành quy định tỷ lệ quy đổi từ trọng lượng ra khối lượng để làm cơ sở tính thuế tài nguyên. Việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản còn chưa chính xác, vi phạm quy định. UBND tỉnh Kiên Giang khoanh định mỏ đá vôi Cà Đa và nỏ đá vôi Nhà Vô thuộc xã Dương Hòa, huyện Kiên Lương vào diện tích không đấu giá khai thác là không phù hợp với quy định.
Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, thanh tra trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tại Kiên Giang chưa được quan tâm đúng mức. Thiếu kiểm tra, giám sát đối với các chủ nguồn thải, đặc biệt là chủ đầu tư các dự án trong việc thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vi phạm quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Thiếu kiểm tra, kiểm soát khối lượng đá thực tế khai thác, dẫn đến Công ty TNHH Siam City Cement Việt Nam kê khai nộp phí bảo vệ môi trường chưa đúng quy định với số tiền 1,6 tỷ đồng. Sở TN&MT, Cục Thuế Tỉnh thiếu kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghĩa vụ phí bảo vệ môi trường, dẫn tới một số tổ chức chưa kê khai hoặc kê khai thiếu nghĩa vụ nộp phí bảo vệ môi trường, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, công tác thanh tra, kiểm tra giám sát đối với hoạt động khai thác khoáng sản chưa được chú trọng, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan tài nguyên môi trường và cơ quan thuế trong việc đối chiếu, xác nhận sản lượng tài nguyên tính thuế, dẫn đến một số tổ chức có hoạt động khai thác khoáng sản vi phạm pháp luật về khoáng sản như: khai thác vượt công suất theo giấy phép khai thác, khai thác khoáng sản khi giấy phép khai thác đã hết hạn, không kê khai hoặc kê khai thiếu sản lượng tài nguyên tính thuế…nhưng chậm được phát hiện, xử lý.
Qua thanh tra còn phát hiện Công ty Siam City Cement Việt Nam kê khai thiếu sản lượng tài nguyên thực tế khai thác, tương ứng với số tiền thuế tài nguyên phải truy thu cho ngân sách nhà nước là 2 tỷ 283 triệu đồng. Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Xi măng Hà Tiên khai thác đất sét tại mỏ đất sét Kiên Lương khi giấy phép khai thác khoáng sản đã hết hạn và khai thác đá vôi vượt công suất theo giấy phép khai thác khoáng sản tại mỏ đá vôi núi Trầu, núi Còm, huyện Kiên Lương. Công ty Siam City Cement Việt Nam khai thác đá vôi vượt công suất theo giấy phép tại mỏ đá Cây Xoài- Bãi Voi, huyện Kiên Lương.
Từ các sai phạm, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang khẩn trương chấn chỉnh các tồn tại, khuyết điểm trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, khoáng sản và bảo vệ môi trường. Chỉ đạo Chánh thanh tra tỉnh Kiên Giang tiến hành thanh tra về công tác thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư để thực hiện các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn huyện Phú Quốc, trong đó có dự án khu du lịch sinh thái Bãi Khem do công ty TNHH Mặt Trời Phú Quốc làm chủ đầu tư. Đôn đốc chủ đầu tư các dự án, các tổ chức có sai phạm về đất đai, khoáng sản, bảo vệ môi trường nộp tiền vào Ngân sách nhà nước.
TTCP nêu rõ: “Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2011-2017 chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành chung. Thủ trưởng các sở, ngành và Chủ tịch UBND các huyện, thành phố trực thuộc chịu trách nhiệm chính đối với vi phạm, thiếu sót…”.
Về xử lý hành chính, Tổng TTCP kiến nghị Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang có liên quan kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra các thiếu sót, sai phạm. Đồng thời tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm.
Thanh Tường
