Đến thời điểm hiện tại tỉnh Thanh Hóa đã có 30 sản phẩm thuộc 20 tổ chức kinh tế được công nhận sản phẩm OCOP, trong đó có 6 sản phẩm 4 sao, 24 sản phẩm 3 sao. Triển khai lập 03 dự án theo chương trình OCOP, gồm: Phát triển sản phẩm OCOP Trống Đồng Đông Sơn và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ đồng tại xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa; Làng văn hóa du lịch cộng đồng tại bản Kho Mường, xã Thành Sơn và Làng văn hóa du lịch cộng đồng tại bản Hiêu, xã Cổ Lũng, huyện Bá Thước, hiện đang xin ý kiến thẩm định của Văn phòng Điều phối NTM trung ương để trình Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt.
Theo quy định, sau 3 năm công nhận, ngành chức năng sẽ đánh giá lại các tiêu chí, nếu sản phẩm nào không đảm bảo thì sẽ bị rớt xuống hạng sao thấp hơn hoặc thu hồi giấy chứng nhận đạt sao. Với quy định này sẽ thúc đẩy các đơn vị, địa phương cần có sự nỗ lực và phát triển dài hơi hơn với chính sản phẩm đã được công nhận.
Thực tế, để duy trì và giữ vững tiêu chí đối với sản phẩm được công nhận OCOP là tiếp tục thêm sự nỗ lực, cố gắng mà ở đó các hợp tác xã, doanh nghiệp cần phải năng động, linh hoạt và đưa ra những giải pháp cụ thể, những chiến lược dài hơi hơn. 30 sản phẩm OCOP được tỉnh Thanh Hóa đánh giá vừa qua đã từng bước xây dựng được thương hiệu trên thị trường và ngày càng tiến gần đến người tiêu dùng hơn.
Sau khi được công nhận, chủ thể phải xác định những nội dung tiếp theo phải làm, phải phát huy vai trò chứ không thể dậm chân tại chỗ, phải tuân thủ các cam kết về chất lượng... Đồng thời, cần phải tăng cường vai trò và sự giám sát của chính quyền cấp xã trong việc phát triển và đánh giá sản phẩm OCOP, có chính sách cụ thể để hỗ trợ.
Mật Ong Hưởng Hoa của HTX ong mật Hưởng Hoa (Thạch Thành) là một trong những sản phẩm được đánh giá, xếp hạng OCOP năm 2020 tỉnh Thanh Hóa.
Để phù hợp với sự phát triển của thị trường và đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, nhất là tham gia phát triển sản phẩm OCOP, các chủ thể kinh tế, HTX trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã từng bước tiếp cận và thay đổi tư duy sản xuất, áp dụng công nghệ sản xuất theo quy trình có kiểm tra, giám sát, sử dụng các loại máy móc, thiết bị hỗ trợ để tạo số lượng hàng hóa lớn, chất lượng cao.
Mặt khác, trước đây trong quá trình sản xuất, các hộ mới chỉ tuân thủ quy trình sản xuất theo phương pháp truyền thống, dựa vào kinh nghiệm, chưa có sự thống nhất về kỹ thuật sản xuất... nên chất lượng giữa các hộ không đồng đều.
Theo thống kê của Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Thanh Hóa, hiện có 25/30 sản phẩm OCOP cấp tỉnh đã được cơ quan chuyên môn cấp chứng nhận nhãn hiệu, sở hữu nhãn hiệu, sở hữu tập thể, mã số, mã vạch.
Vừa qua, tình hình dịch bệnh COVID-19 đã có những tác động tiêu cực đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, nên UBND tỉnh, Văn phòng Điều phối (VPĐP) chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) tỉnh đã có các kế hoạch để giúp các chủ thể thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Khảo sát mới nhất từ VPĐP chương trình XDNTM, hầu hết các sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh đều bị ảnh hưởng đến doanh thu và sản lượng do dịch bệnh COVID-19.
Đối với các sản phẩm thuộc nhóm ngành thực phẩm và các sản phẩm thuộc nhóm thảo dược, ước tính sản lượng và doanh thu giảm khoảng 30 - 40%, nguyên nhân chủ yếu là do thị trường tiêu thụ giảm. Đặc biệt, các sản phẩm thuộc nhóm ngành thủ công mỹ nghệ và các sản phẩm thuộc nhóm ngành đồ uống doanh thu giảm mạnh.
Đơn cử như, chiếu cói dệt tay thủ công, thảm cói trải sàn của Công ty TNHH Ngân Khương (Nga Sơn), ống hút tre của Công ty TNHH VIBABO (Thường Xuân), rượu Chi Nê của Công ty CP Thương mại Hậu Lộc, rượu Sâm Báo của Cơ sở rượu An Tâm (Vĩnh Lộc)... đều ước tính doanh thu giảm khoảng 80 đến 90%. Đối với các sản phẩm thuộc nhóm ngành thủ công mỹ nghệ, các sản phẩm chủ yếu tiêu thụ ở thị trường nước ngoài phần lớn các đơn hàng đã ký hợp đồng bị hủy hoặc tạm dừng khiến các cơ sở sản xuất chịu ảnh hưởng không nhỏ.
Trước tình hình trên, VPĐP chương trình XDNTM và Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thanh Hóa đã tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hóa xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chương trình OCOP năm 2020, trong đó chú trọng các giải pháp hỗ trợ thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Ngày 16/3/2020, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Kế hoạch số 77/KH-UBND để triển khai.
Theo đó, từ nguồn kinh phí sự nghiệp chương trình XDNTM, các nguồn vốn lồng ghép và kinh phí của các địa phương, nhiều giải pháp kích thích sản xuất sản phẩm OCOP sẽ được triển khai. Ngay trong thời điểm này, công tác tuyên truyền, quảng bá về các sản phẩm đã được UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu các địa phương và chủ cơ sở sản xuất đẩy mạnh, nhất là qua các website và mạng xã hội. Các sở, ngành, đơn vị liên quan cấp tỉnh cũng được khuyến khích lồng ghép để tuyên truyền các nội dung liên quan đến chương trình OCOP thông qua thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị.
Nguyễn Thuấn
