Chỉ đạo khẩn
Tối 9/3, Bộ Công thương thông tin, Cục Xuất nhập khẩu đã ban hành công văn hỏa tốc đề nghị các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo nghiêm túc thực hiện các quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về dự trữ lưu thông và bình ổn giá lúa, gạo hàng hóa trong nước.
Theo đó, từ đầu năm 2020, tình hình thế giới có nhiều diễn biến nhanh và khó lường. Diễn biến thương mại gạo toàn cầu tiếp tục phát sinh, tác động không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam. Để đảm bảo mục tiêu, nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo, có biện pháp để ứng phó với rủi ro về giá, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị doanh nghiệp thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% số lượng gạo mà thương nhân đã xuất khẩu trong 6 tháng trước đó; có trách nhiệm tổ chức hệ thống phân phối gạo, cung ứng ngay lượng gạo tồn kho và lượng gạo dự trữ lưu thông để bình ổn thị trường nội địa theo chỉ đạo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nước ta có nguồn gạo dồi dào. Ảnh minh họa
Mới đây Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cũng vừa có văn bản yêu cầu Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood1) và Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood2) tăng cường cung cấp lương thực cho thị trường, người tiêu dùng, ứng phó trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch COVID-19.
Theo đó, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã yêu cầu Hội đồng thành viên Vinafood1, Tổ đại diện phần vốn nhà nước tại Vinafood2 phối hợp với Hội đồng quản trị khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, bao gồm: Tăng cường công tác cung cấp lương thực của Vinafood1 và Vinafood2 cho thị trường và người tiêu dùng, kể cả thứ Bảy, Chủ nhật và các buổi tối, thông qua hệ thống các doanh nghiệp bán lẻ trực thuộc hoặc hệ thống các siêu thị, doanh nghiệp bán lẻ liên doanh, liên kết.
Bên cạnh đó, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp yêu cầu Vinafood1 và Vinafood2 đảm bảo các mặt hàng lương thực cung ứng cho thị trường có chất lượng tốt và giá cả ổn định; chủ động, tích cực tham gia công tác bình ổn thị trường theo chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền; không được thực hiện hoặc tham gia thực hiện việc đầu cơ, tích trữ, nâng giá trái pháp luật.
Động thái trên được cho là xuất phát từ việc người dân có xu hướng lo sợ thiếu lương thực trong trường hợp dịch Covid-19 bùng phát, từ đó đổ xô đi tích trữ lương thực. Việc này tạo cơ hội cho tiểu thương tăng giá ảo, gây mất ổn định thị trường. Theo đại diện Tổng cục Thống kê, dự trữ gạo của Việt Nam rất nhiều, nước ta cũng là nước xuất khẩu gạo lớn nhất nhì thế giới, là nước nông nghiệp có khí hậu nhiệt đới gió mùa, cây cối đa dạng, xanh tốt quanh năm với nhiều rau củ, quả và cây trái nên rất nghịch lý, rất khó hiểu khi người dân phải đổ xô đi tích trữ.
Việc tích trữ lương thực khi không thiếu là điều vô lý. Ảnh minh họa
Kế hoạch lâu dài
Thực tế, nội dung ổn định an ninh lương thực như chỉ đạo của Bộ Công thương đã được Nhà nước chú trọng, thực hiện trong suốt thời gian dài. Cụ thể, Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ về đảm bảo an ninh lương thực (ANLT) quốc gia nêu rõ nêu rõ mục tiêu đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 là phải đảm bảo đủ nguồn cung cấp lương thực, nâng cao chất lượng bữa ăn; đảm bảo cho nông dân sản xuất lúa có lãi bình quân trên 30% so với giá thành sản xuất.
Theo đó, Nhà nước chủ trương xây dựng hệ thống kho lưu trữ lương thực, các kho dự trữ này chịu trách nhiệm trong việc thu mua lương thực của nông dân trong trường hợp sản lượng lúa gạo tăng làm giảm giá bán hoặc xả kho giúp ổn định nguồn cung, giá cả khi tình trạng mất mùa xảy ra… Nhờ đó, Việt Nam không chỉ tự đảm bảo được ANLT mà còn góp phần đảm bảo ANLT cho nhiều quốc gia khác thông qua xuất khẩu, mỗi năm Việt Nam xuất khẩu từ 5-7 triệu tấn gạo.
Bộ Kế hoạch & Đầu tư cũng đã vạch ra kế hoạch đảm bảo ANLT quốc gia trên cơ sở phát huy nguồn nhân lực của nhân dân và các thành phần kinh tế là chính; Nhà nước ban hành cơ chế chính sách, hỗ trợ đầu tư phát triển sản xuất và cơ sở hạ tầng nhằm đảm bảo ANLT quốc gia.
Hà An (TH)