Cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong giám sát thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng

Theo Nghị quyết số 582/NQ-UBTVQH15, Đoàn giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021” do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải làm Trưởng đoàn; Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy làm Phó Trưởng đoàn Thường trực; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường làm Phó Trưởng đoàn giám sát.

Phạm vi giám sát là việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng theo quy định của pháp luật liên quan trên phạm vi cả nước (trọng tâm là các Luật Điện lực, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Dầu khí, Luật Năng lượng nguyên tử, Luật Khoáng sản, Luật Bảo vệ Môi trường, Luật Quy hoạch) từ ngày 01/01/2016 đến hết ngày 31/12/2021. Đối tượng giám sát là Chính phủ; các Bộ, ngành, tổ chức, doanh nghiệp có liên quan; UBND cấp tỉnh của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải làm việc với Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021.

Nội dung giám sát là việc ban hành chính sách, văn bản quy phạm pháp luật và các công văn hướng dẫn việc thực hiện các luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan; kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021, gồm: Quy hoạch tổng thể và quy hoạch các phân ngành năng lượng; cung cầu và an ninh năng lượng; sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường; khoa học, công nghệ trong phát triển năng lượng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng…

Đoàn giám sát báo cáo kết quả giám sát và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề tại phiên họp tháng 08/2023; hoàn thiện Báo cáo kết quả giám sát và Nghị quyết chuyên đề trình Quốc hội khóa XV xem xét tại Kỳ họp thứ Sáu.

Tại Hội thảo lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo Kế hoạch, đề cương phục vụ Đoàn Giám sát của Ủy ban Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc “Thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021” do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổ chức mới đây, phát biểu tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, chuyên đề giám sát lần này hết sức lớn, quan trọng, với nhiều nội dung chuyên sâu, trong quá trình triển khai thực hiện, phải phát huy được vai trò của các Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng Nhân dân các địa phương… Đoàn giám sát được thành lập với nhiều thành phần, gồm nhiều chuyên gia ở các lĩnh vực có chuyên môn cao.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị, các thành viên tiếp tục nghiên cứu, gửi ý kiến cho Thường trực Đoàn giám sát, Tổ giúp việc nhằm hoàn chỉnh các văn bản để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong đó, lưu ý xây dựng đề cương báo cáo kết quả giám sát phải bảo đảm trọng tâm, trọng điểm; phân công, phối hợp, triển khai thực hiện khoa học, chặt chẽ, tránh chồng chéo…

Đồng thời, cần nắm rõ mục đích của giám sát chuyên đề này nhằm đánh giá khách quan, trung thực, toàn diện việc triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021; phát hiện những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân (làm rõ những tồn tại, hạn chế là do quy định pháp luật hay do tổ chức thực hiện); làm rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, kết quả của giám sát là kịp thời xử lý hoặc đề xuất phương án xử lý những tồn tại, hạn chế nhằm khắc phục khó khăn, vướng mắc, bất cập; kiến nghị, đề xuất giải pháp hoàn thiện, nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng và xử lý trách nhiệm đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan… Qua hoạt động giám sát, rút ra các bài học kinh nghiệm để phục vụ cho việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn tiếp theo. Kết quả quan trọng nhất là ra được Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ Sáu (dự kiến diễn ra vào tháng 10/2023)”.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi.

Đề cập về phương thức hoạt động của Đoàn giám sát, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi cho biết, Đoàn giám sát thực hiện các hoạt động giám sát theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân, Quy chế tổ chức thực hiện một số hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội ban hành kèm theo Nghị quyết số 334/2017/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và căn cứ vào tình hình thực tế, tổ chức hoạt động giám sát.

Theo đó, Chính phủ, các cơ quan Nhà nước ở Trung ương, Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh ở các địa phương thuộc đối tượng giám sát chuẩn bị báo cáo theo đề cương của Đoàn giám sát và gửi về Đoàn giám sát để tổng hợp, xây dựng Báo cáo kết quả giám sát.

Cho rằng vai trò của Ủy ban Nhân dân ở các địa phương đóng góp rất quan trọng trong việc cùng với Đoàn giám sát thực hiện giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi cho rằng, Đoàn Đại biểu Quốc hội tại các địa phương có thể tổ chức giám sát về nội dung chuyên đề và gửi báo cáo kết quả theo yêu cầu của Đoàn giám sát.

Đoàn giám sát tổ chức làm việc với địa phương, cơ quan, tổ chức có liên quan nếu thấy có vấn đề chưa rõ, cần tìm hiểu sâu để cung cấp thêm thông tin; tổ chức nghiên cứu, kế thừa các báo cáo của các cơ quan chức năng về những vấn đề liên quan.

Căn cứ vào tình hình cụ thể, Trưởng Đoàn giám sát quyết định mời chuyên gia tư vấn, đại diện các cơ quan liên quan tham gia các Đoàn công tác; tổ chức làm việc trực tiếp với Chính phủ, các cơ quan thuộc đối tượng giám sát; tổ chức hội thảo, tọa đàm để đóng góp ý kiến, thu thập thêm thông tin, hoàn thiện Báo cáo kết quả giám sát.

Đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.Hải Phòng.

Đóng góp ý kiến về dự thảo Kế hoạch và tiến độ triển khai hoạt động giám sát, đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp.Hải Phòng nhấn mạnh: Dự thảo Kế hoạch yêu cầu Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh gửi báo cáo về Đoàn giám sát trước ngày 30/01/2023 (đồng thời gửi Chính phủ qua Bộ Công Thương để tổng hợp, gửi Đoàn đại biểu Quốc hội ở địa phương để thực hiện giám sát); Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức hoạt động giám sát trên cơ sở báo cáo của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, kết quả giám sát, khảo sát trực tiếp tại các cơ quan, doanh nghiệp có liên quan trên địa bàn tỉnh, xây dựng báo cáo theo Đề cương và gửi về Đoàn giám sát trước ngày 15/02/2023.

Tuy nhiên, thời gian từ ngày 30/01/2023 đến 15/02/2023 là ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2023, là thời điểm các cơ quan, đơn vị tổ chức triển khai các công việc đầu năm mới. Đồng thời, cần có thời gian phù hợp hơn để Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức hoạt động giám sát trên cơ sở báo cáo của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh và các cơ quan, doanh nghiệp có liên quan trên địa bàn. Đề nghị xem xét, điều chỉnh thời gian Đoàn đại biểu Quốc hội gửi báo cáo trước ngày 15/3/2023.

Về dự thảo Quyết định phân công nhiệm vụ thành viên và các đại biểu mời tham gia Đoàn giám sát, đại biểu Lã Thanh Tân cho rằng, theo dự thảo Kế hoạch giám sát, đối tượng giám sát gồm: Chính phủ; các Bộ ngành, tổ chức, doanh nghiệp có liên quan; Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tuy nhiên, dự thảo Quyết định phân công nhiệm vụ thành viên của các Đoàn đại biểu Quốc hội: “Có ý kiến chi tiết báo cáo kết quả giám sát của các Bộ, ngành, báo cáo của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố…”. Đề nghị xem xét lại vấn đề này, nêu yêu cầu cụ thể đối với Hội đồng nhân dân cấp tỉnh để thuận tiện cho việc tổ chức thực hiện.

Dự thảo Quyết định phân công nhiệm vụ đại diện Đoàn đại biểu Quốc hội, nơi Đoàn đến giám sát phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội có ý kiến đối với Báo cáo của địa phương về chuyên đề giám sát, tham mưu các nội dung chính, trọng tâm, trọng điểm, lựa chọn địa điểm để Đoàn giám sát tại địa phương; Là cầu nối giữa Đoàn giám sát với các các cơ quan, các cấp, các ngành của địa phương để tổ chức cuộc giám sát của Đoàn giám sát; Tham gia Đoàn giám sát tại địa phương và thực hiện các nhiệm vụ do Trưởng Đoàn giám sát phân công”.

Để nâng cao chất lượng giám sát, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị nâng cao vai trò, trách nhiệm của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh trong việc phối hợp với Đoàn giám sát. Theo đó, xem xét, sửa lại dự thảo Kế hoạch và tiến độ triển khai hoạt động giám sát theo hướng Đoàn đại biểu Quốc hội nơi Đoàn đến giám sát có nhiệm vụ đôn đốc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức thực hiện các nội dung phục vụ Đoàn giám sát; cử đại diện Đoàn đại biểu Quốc hội tham gia Đoàn giám sát tại địa phương và thực hiện các nhiệm vụ do Trưởng Đoàn giám sát phân công.

Về dự thảo Đề cương báo cáo của đối tượng chịu sự giám sát, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị xem xét, bổ sung các nội dung trong dự thảo Đề cương báo cáo của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh và dự thảo Đề cương báo cáo của Đoàn đại biểu Quốc hội theo hướng chi tiết, phù hợp với dự thảo Đề cương báo cáo của Đoàn giám sát (ví dụ: về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng; về công tác phòng cháy chữa cháy./.