UBTVQH cho ý kiến về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội

Toàn cảnh Phiên họp

Công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh trong một số trường hợp còn chưa kịp thời

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, năm 2021 và những tháng đầu năm 2022, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tăng cường chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ tham mưu hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật tiếp tục là một trong những nhiệm vụ quan trọng, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành nhiều thời gian chỉ đạo sát sao, thường xuyên, trực tiếp và cụ thể.

Theo đó, từ tháng 10/2021 đến nay, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến 24 đề nghị xây dựng và 19 dự án luật, dự thảo nghị quyết. Trong năm 2022, Chính phủ đã tổ chức 05 Phiên họp chuyên đề để xem xét, cho ý kiến đối với các dự án luật, dự thảo nghị quyết thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.

Quy trình cho ý kiến thông qua các dự án, dự thảo được Chính phủ xem xét chặt chẽ hơn. Các dự án, dự thảo được các bộ chuẩn bị kỹ lưỡng, có dự thảo văn bản quy định chi tiết kèm theo. Tuy nhiên, quá trình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn còn tồn tại hạn chế như tình trạng xin lùi thời hạn trình hoặc chưa thực sự đảm bảo chất lượng;…

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nhấn mạnh, công tác xây dựng pháp luật đã gắn kết hơn với công tác thi hành pháp luật, cải cách thủ tục hành chính. Những kết quả đạt được đã góp phần tích cực vào việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các quy định, đưa luật nhanh chóng đi vào cuộc sống.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế, bất cập như: Công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh trong một số trường hợp còn chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao; Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật còn chậm; Một số bộ, địa phương, việc phát hiện, kiểm tra, xử lý văn bản trái pháp luật chưa kịp thời; Có trường hợp văn bản có quy định trái pháp luật nhưng cơ quan ban hành chậm xử lý theo quy định; Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật tại một số cơ quan chưa hiệu quả, đầy đủ, đúng theo quy định; …

Toàn cảnh Phiên họp

Trên cơ sở phân tích rõ nguyên nhân của hạn chế, bất cập, Bộ trưởng Lê Thành Long nêu rõ 09 nhiệm vụ, 07 giải pháp Chính phủ thực hiện trong thời gian tới. Trong đó nhấn mạnh, về xây dựng pháp luật tiếp tục xác định triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên; tập trung nghiên cứu, rà soát để kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc nghiên cứu, đề xuất xây dựng mới các luật, pháp lệnh, nghị quyết theo Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tiếp tục nghiên cứu xây dựng, ban hành 51 văn bản quy định chi tiết;…

Làm rõ nguyên nhân, giải pháp khắc phục hạn chế

Thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Thường trực Ủy ban Pháp luật đánh giá cao việc Chính phủ đã nghiêm túc thực hiện Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc chuẩn bị báo cáo có chất lượng, đúng thời hạn, nội dung theo yêu cầu; các thông tin, số liệu cơ bản đầy đủ, rõ ràng.

Báo cáo đã phản ánh khá toàn diện và sát thực tình hình triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian từ ngày 01/10/2021 đến ngày 30/7/2022; đánh giá những mặt làm được, chỉ ra những hạn chế, bất cập và nguyên nhân của những hạn chế, bất cập để từ đó xác định các nhiệm vụ, giải pháp và đưa ra kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng của công tác này trong thời gian tới.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với những kết quả đạt được trong công tác tổ chức thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết năm 2022 đã nêu trong Báo cáo của Chính phủ; đồng thời đánh giá cao kết quả ở một số nội dung trọng tâm như: Công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật có nhiều chuyển biến tích cực, trở thành công tác trọng tâm, thường xuyên với nhiều đổi mới, sáng tạo hiệu quả;

Công tác xây dựng, trình dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành triển khai thực hiện nghiêm túc theo yêu cầu của các nhiệm vụ lập pháp được giao theo Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15; Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ngày càng được các cơ quan, Bộ, ban, ngành quan tâm, chú trọng triển khai thực hiện với nhiều phương thức, hình thức đổi mới, sáng tạo;...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng

Cơ bản thống nhất với đánh giá của Chính phủ về các hạn chế, bất cập và nguyên nhân, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị quan tâm, làm rõ thêm nguyên nhân và giải pháp khắc phục đối với một số hạn chế, bất cập liên quan đến: Xây dựng và ban hành văn bản quy định chi tiết (đến nay còn 11/70 văn bản quy định chi tiết luật, pháp lệnh đã có hiệu lực còn nợ chưa ban hành, chiếm 15,71% tổng số văn bản cần ban hành);

Số văn bản kiến nghị xử lý rất cao nhưng số văn bản được xử lý sau rà soát lại thấp; Việc thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền ở một số nơi, một số thời điểm còn chưa tốt, vẫn để xảy ra tham nhũng, tiêu cực gây bức xúc trong dư luận xã hội, làm ảnh hưởng đến bộ máy thực thi công vụ; Một số đề mục pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật chưa được triển khai theo quy định;...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng lưu ý, một số tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra trong các năm trước đây nhưng chưa được khắc phục triệt để, cụ thể là một số hồ sơ đề nghị xây dựng luật chưa bảo đảm chất lượng, chưa đầy đủ, chưa gửi đúng thời hạn theo quy định; tính dự báo, “gối đầu” của Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh còn thấp; vẫn còn tình trạng dự án đã được đưa vào Chương trình nhưng không chuẩn bị kịp để trình Quốc hội theo đúng tiến độ; chất lượng một số dự án trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa bảo đảm; tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục hiệu quả;...

Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với 09 nhiệm vụ, 07 giải pháp và 03 kiến nghị được nêu trong Báo cáo của Chính phủ. Đồng thời, trên cơ sở phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết năm vừa qua, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo thực hiện các giải pháp cụ thể nhằm phát huy các kết quả tích cực đã đạt được, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục hiệu quả những tồn tại, hạn chế, nhất là một số vấn đề bất cập đã diễn ra nhiều năm...

Sau khi nghe các báo cáo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành thảo luận, cho ý kiến về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định.