Sơn La: Phát triển cây sơn tra ở Thuận Châu

Thuận Châu là huyện miền núi nhiều điều kiện về nhiệt độ, lượng mưa phù hợp để cây Sơn tra (táo mèo) sinh trưởng và phát triển tốt. Chính vì vậy, địa phương đã và đang thực hiện nhiều giải pháp trong quy hoạch, quản lý và phát triển bền vững vùng nguyên liệu đối với loài cây giá trị này.

Cây Sơn tra tập trung chủ yếu trong các cánh rừng nguyên sinh và rừng trồng tại các xã, bản vùng cao (Co Mạ, Long Hẹ, Co Tòng, Pá Lông). Trước năm 2006, Sơn tra chỉ được biết đến như một loại cây lâm nghiệp phục vụ mục tiêu tăng độ che phủ rừng, sản phẩm ít được thương mại hóa.

Tổng diện tích cây Sơn tra toàn huyện Thuận Châu là 5.167 ha

Trong những năm gần đây, nhận thấy giá trị kinh tế của cây Sơn tra, huyện đã ban hành, thực hiện nhiều chính sách khuyến khích phát triển trồng, chế biến, kinh doanh Sơn tra. Tiêu biểu như Nghị quyết số 32/2012/NQ-HĐND ngày 06/07/2012 của HĐND huyện Thuận Châu về quy hoạch phát triển cây Sơn tra, cây dược liệu trên địa bàn huyện Thuận Châu giai đoạn 2011 - 2015 và tầm nhìn đến năm 2020.

Dù mới thành lập từ năm 2017 nhưng đến nay, nhờ có hướng đi đúng đắn biến cây sơn tra từ một cây dại mọc ở trong rừng, trở thành cây hàng hóa mà HTX sản xuất, kinh doanh cây dược liệu, cây ăn quả, phát triển chăn nuôi và dịch vụ tổng hợp Nặm Búa (bản Nặm Búa, xã Long Hẹ) đã thu hút được 120 thành viên.

Ngoài HTX Nặm Búa, trên địa bàn huyện Thuận Châu còn có HTX Thanh Sơn (xã Co Mạ) đang đẩy mạnh phát triển cây sơn tra. HTX cũng đẩy mạnh sử dụng các cây trội để ghép cải tạo và trồng sơn tra giống ghép, tạo sản phẩm quả đồng nhất về chất lượng và tổ chức quản lý giống theo chuỗi.

Theo UBND huyện Thuận Châu, khi tham gia các HTX, người dân, HTX được hỗ trợ và tạo điều kiện vay vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới trên địa bàn huyện phục vụ phát triển sản xuất.

Thông qua các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất giúp các hộ nghèo, cận nghèo là thành viên HTX nâng cao năng lực sản xuất.

Đặc biệt, việc tham gia HTX góp phần tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, thay đổi tập quán, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong hỗ trợ người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, góp phần nâng cao thu nhập, từng bước xóa nghèo bền vững.

Có thể nói, từ một cây dại mọc ở trong rừng, thông qua các HTX, sơn tra đã trở thành cây hàng hóa. Đây cũng là nền tảng thúc đẩy huyện giảm nghèo trong thời gian qua. Hiện nay, tổng diện tích cây Sơn tra toàn huyện là 5.167 ha, trong đó diện tích cho thu hoạch là 1.700 ha, với tổng sản lượng cho thu hoạch trong năm 2021 dự ước là 4.250 tấn. Tuy nhiên, hiện việc tiêu thụ sản phẩm Sơn tra chưa thực hiện theo chuỗi giá trị Sơn tra, chủ yếu là các tiểu thương thu mua nhỏ lẻ của bà con nhân dân.