| Trẻ em là đối tượng đặc biệt cần phải có sự bảo vệ đặc biệt Đề nghị bổ sung hành vi bạo lực trên không gian mạng Kết luận của UBTVQH về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) |
 |
| Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành Phiên họp |
16h53: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận Phiên thảo luận
Phát biểu kết luận phiên thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Quốc hội đã làm việc tích cực, dân chủ, nghiêm túc, khẩn trương, có 21 ý kiến phát biểu, 6 ý kiến tranh luận. Đây là dự án luật được dư luận xã hội cũng như đại biểu Quốc hội rất quan tâm nên Quốc hội có nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc trên tinh thần xây dựng, nhiều ý kiến góp ý cụ thể, xác đáng xuất phát từ thực tiễn. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã báo cáo giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm. Bộ phận thư ký đã ghi chép, ghi âm đầy đủ, Tổng Thư ký Quốc hội sẽ có báo cáo tổng hợp gửi đại biểu Quốc hội và các cơ quan có liên quan.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan trình, cơ quan thẩm tra tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, có báo cáo giải trình, tiếp thu để trình Quốc hội tiếp tục cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.
16h41: Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng phát biểu giải trình tại phiên thảo luận
Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cảm ơn các ý kiến phát biểu tâm huyết, phong phú, thực tiễn và khoa học của các đại biểu Quốc hội cho dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi).
Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là một luật khó, có phạm vi rộng, hàm chứa các vấn đề liên quan đến quyền con người được Hiến pháp quy định, có liên quan đến nhiều vấn đề đang được điều chỉnh bởi các luật khác về trẻ em, về người cao tuổi, về hôn nhân gia đình. Việc kế tục, phát huy được những quy định pháp luật sẵn có và thiết kế được những điều luật mới vừa đảm bảo hợp lý, thống nhất không phải việc đơn giản.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, xây dựng gia đình tiến bộ, ấm no, hạnh phúc là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đồng thời đó là một cơ sở chính trị để cho đại biểu nghiên cứu, nhưng cũng còn các cơ sở pháp lý khác rất quan trọng quyền con người trong Hiến pháp năm 2013 và các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Dự thảo Luật được xây dựng để phát huy truyền thống văn hóa của gia đình trên cơ sở thuần phong mỹ tục của người Việt Nam ta, không thể rập khuôn máy móc, sao chép các luật của quốc gia khác mà phải biết kế thừa, phát huy những giá trị này để phòng chống, để giữ được gia đình tiến bộ, ấm no, hạnh phúc.
Về những vấn đề chung, các đại biểu tiếp tục làm rõ hơn thực trạng về công tác phòng, chống bạo lực trong thời gian qua, nêu lên những mong muốn, tranh luận để làm rõ một số vấn đề mà các đại biểu đang còn có ý kiến khác nhau. Chính những mong muốn, những trăn trở này đang đòi hỏi độ khó cho cơ quan soạn thảo khi chúng ta cố gắng khu trú lại thành các điều luật trong bộ luật mà Quốc hội sắp tới đây trong kỳ họp tới sẽ phải xem xét để ban hành.
Các đại biểu cũng đề cập đến kỹ thuật lập pháp, yêu cầu làm rõ hơn về vấn đề giải thích từ ngữ, các khái niệm, các nội hàm, cơ quan soạn thảo đã cố gắng tìm kiếm các thuật ngữ về mặt pháp luật từ điển Việt Nam để rõ nghĩa nhất, ai cũng có thể đọc và hiểu được, đảm bảo thuận lợi khi áp dụng pháp luật.
Đối với nhóm vấn đề về hành vi bạo lực gia đình, Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật trình lần này đã phân loại ra 4 nhóm lĩnh vực về bạo lực gia đình. Tuy nhiên, trên cơ sở góp ý của các đại biểu, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nhận diện và kiểm định đầy đủ các hành vi này.
Ngoài ra, Bộ trưởng cho biết, Ban soạn thảo sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội về vấn đề thực hiện hòa giải, quản lý nhà nước và trách nhiệm của các cơ quan, các biện pháp phòng chống bạo lực gia đình, nâng cao nhận thức và đẩy mạnh truyền thông… để hoàn thiện dự thảo Luật đạt chất lượng cao nhất.
16h34: Đại biểu Hà Thị Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Đảm bảo sự tương xứng giữa hành vi bạo lực gia đình với các biện pháp xử lý được quy định trong luật
Góp ý vào dự án Luật này, đại biểu Hà Thị Nga đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để đảm bảo tính bao quát của các hành vi bạo lực gia đình theo các dạng bạo lực về thể chất, về tinh thần, về tình dục, về kinh tế và bổ sung thêm các hành vi như là cưỡng ép hoặc ngăn cản việc sử dụng các biện pháp tránh thai trái ý muốn hay cưỡng ép sinh đẻ nhiều, cưỡng ép mang thai hộ trái luật hoặc là các hành vi gián tiếp như bao che, dung túng, cổ vũ hành vi bạo lực gia đình.
Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát và xác định rõ hơn nhằm đảm bảo sự tương xứng giữa hành vi bạo lực gia đình với các biện pháp xử lý được quy định trong luật.
Ngoài ra, đại biểu cũng đồng tình với một số ý kiến phát biểu trước, đó là không nên để bỏ sót các trường hợp bạo lực gia đình, đặc biệt là đối với con riêng của vợ chồng hoặc những người đang chung sống với nhau như vợ chồng.
Đại biểu dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế, luật mẫu về bạo lực gia đình của Ủy ban nhân quyền Liên hợp quốc khuyến khích các quốc gia đó là xác định mối quan hệ nảy sinh bạo lực gia đình càng rộng càng tốt. Vì vậy, đại biểu Hà Thị Nga đề nghị tại Khoản 2, Điều 4 dự thảo luật bổ sung thành viên gia đình của người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng cũ là đối tượng áp dụng quy định nếu có hành vi bạo lực gia đình. Nếu như chỉ quy định như dự thảo luật thì dường như chưa bao gồm những đối tượng này.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu để đưa người gây bạo lực cũng là đối tượng của tư vấn, hỗ trợ tâm lý trong phòng, chống bạo lực gia đình và nếu luật chỉ quy định về xử phạt vi phạm cấm tiếp xúc mà chưa coi trọng, chưa coi người gây ra hành vi bạo lực gia đình là đối tượng cần được trợ giúp tư vấn thì khó có thể giải quyết được gốc, rễ vấn đề, như vậy hành vi bạo lực gia đình sẽ có nguy cơ tái diễn trong thực tế.
Đại biểu Hà Thị Nga cũng đề nghị cần phải quan tâm để đa dạng hóa các hình thức tư vấn phù hợp với tình hình thực tế. Có hai hình thức tư vấn đó là tư vấn ở cộng đồng và tư vấn tại cơ sở khám, chữa bệnh, cơ sở trợ giúp xã hội, trung tâm trợ giúp pháp lý, cơ sở phòng, chống bạo lực gia đình. Trong bối cảnh đang đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu để bổ sung các hình thức tư vấn gián tiếp như tư vấn qua điện thoại, qua thư điện tử để góp phần gia tăng hiệu quả của công tác tư vấn.
Bên cạnh việc Quốc hội bổ sung, hoàn thiện các quy định của luật, đại biểu đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm tăng cường công tác lãnh chỉ đạo, tổ chức thực hiện của cấp ủy, chính quyền các cấp về công tác phòng, chống bạo lực gia đình. Đồng thời đề nghị Chính phủ nghiên cứu và nhân rộng mô hình cơ sở hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, nhà tạm lánh ở các địa phương.
16h30: Đại biểu Đinh Văn Thê – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Đề xuất bổ sung hình thức tư vấn trực tuyến hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình
Phát biểu ý kiến tại phiên họp về cơ sở hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, đại biểu Quốc hội Đinh Văn Thê cho rằng, cho đến nay ở nước ta chưa có địa phương nào thành lập được. Mặc dù dự thảo Luật sửa đổi lần này tiếp tục có quy định nhưng về bản chất vẫn là các quy định theo luật hiện hành. Như vậy mọi vướng mắc khó khó có thể giải quyết , bởi vấn đề kinh phí không được tháo gỡ.
Do vậy, đại biểu đề nghị, cần tính tới việc triển khai các phương án khác như: việc tổ chức các trung tâm hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình gắn với các hội, đoàn thể như phụ nữ, thanh niên…Đại biểu cho rằng, quy định theo hướng này sẽ phát huy được hiệu quả mô hình phòng, chống bạo lực gia đình cấp xã.
Liên quan đến quy định về hình thức tư vấn về phòng, chống bạo lực gia đình của dự thảo Luật, đại biểu cho biết, hiện nay ở Việt Nam có hơn 70 % dân số sử dụng internet. Để tạo điều kiện thuận lợi, khắc phục những rào cản chủ quan, khách quan, hạn chế việc di chuyển hoặc sự mặc cảm của người cần được tư vấn, đại biểu đề nghị dự án luật bổ sung hình thức tư vấn trực tuyến và quy định cụ thể về hình thức tư vấn này vào trong dự án Luật.
Đối với nội dung về trách nhiệm của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, đại biểu đề nghị dự thảo Luật điều chỉnh cụm từ “trẻ em gái” thành “trẻ em” để mở rộng đối tượng được bảo vệ. Vì trong thực tế hiện nay, thực trạng bạo lực gia đình không chỉ diễn ra đối với các bé gái mà còn diễn ra với cả các bé trai.
16h27 Đại biểu Trần Công Phàn – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương phát biểu tranh luận: Xử lý bạo lực gia đình phát xuất phát từ đặc điểm gia đình Việt Nam để gia đình tốt hơn
Phát biểu tranh luận, đại biểu Trần Công Phàn tán thành với việc xử lý nghiêm và lên án bạo lực gia đình là trách nhiệm của toàn xã hội. Tuy nhiên, đại biểu cũng lưu ý đến việc xử lý bạo lực gia đình nhưng làm sao để gia đình tốt hơn, hạnh phúc hơn mới là điều quan trọng.
Theo đại biểu, phải xuất phát từ điều kiện của gia đình Việt Nam, đặc điểm của gia đình Việt để quy định những biện pháp phòng ngừa, biện pháp xử lý phù hợp, để không xảy ra trường hợp sau khi can thiệp gia đình lại rạn nứt. Đại biểu làm rõ, khảo sát thực tế đã cho thấy có đến 90,4% người bị chồng bạo lực không báo, thậm chí với những người đàn ông bị bạo lực cũng giấu. Nếu nay xử lý theo hướng lôi ra sẽ không phù hợp.
Do đó, các biện pháp xử lý phải xuất phát từ điều kiện gia đình Việt Nam, đặc điểm gia đình Việt Nam đề vì mục đích lớn hơn là xử lý để gia đình tốt hơn, hạnh phúc hơn.
16h21: Đại biểu Hà Ánh Phượng – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ: Cần bổ sung quy định cụ thể về áp dụng Luật với người nước ngoài
Đồng ý với sự cần thiết của việc sửa đổi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Tờ trình Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội, đại biểu Hà Ánh Phượng tán thành việc bổ sung đối tượng cơ quan, tổ chức, cá nhân là người nước ngoài trong dự thảo luật, tuy nhiên, việc áp dụng một phần hay toàn bộ các quy định của luật đối với người nước ngoài chưa được thể hiện rõ trong dự thảo. Đại biểu cho rằng cơ quan soạn thảo nên bổ sung quy định cụ thể đối với người nước ngoài, làm rõ các biện pháp xử lý khi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình của Việt Nam.
Bên cạnh đó, cho rằng chính sách xã hội hóa trong dự thảo Luật còn chung chung, chưa cụ thể, rõ ràng. Để đảm bảo tính khả thi, đại biểu đề nghị dự thảo cần quy định chi tiết nguyên tắc, nội dung, hình thức của việc xã hội hóa và quyền lợi, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân khi tham gia xã hội hóa phòng, chống bạo lực gia đình.
16h18: Đại biểu Nguyễn Thanh Sang – Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh tranh luận: Dự thảo luật phải thiết kế theo hướng quy định phải đi liền với tính khả thi
Tranh luận với các đại biểu đã phát biểu tại phiên thảo luận, đồng tình với quy định tại khoản 4, khoản 5 Điều 33 "khi áp dụng quyết định cấm tiếp xúc", đại biểu Nguyễn Thanh Sang – Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh đồng tình với quy định trong dự thảo luật nhưng áp dụng trong thực tiễn khó khả thi. Bởi việc được lựa chọn quyền ở nhà trong khi người cha là chủ hộ thì việc giải quyết đối với người chồng như thế nào? Nếu quy định vẫn ở chung một nhà là không phù hợp. Đại biểu đề xuất cần thiết kế một nơi để những người có hành vi bạo lực nhận thấy trách nhiệm với hành vi bạo lực của mình.
Vấn đề thứ hai, khoản 5 Điều 33, người bị cấm tiếp xúc giữ khoảng cách với người bị bạo lực 50m, đại biểu cho rằng quy định như vậy không khả thi, bởi có những gia đình ở trọ trong ngôi nhà khoảng hơn 10 mét vuông, nếu áp dụng quy định này không phù hợp. Đại biểu đề nghị dự thảo luật phải thiết kế lại theo hướng quy định phải đi liền với tính khả thi.
Ngoài ra, về quy định người giám hộ, đại biểu Nguyễn Thanh Sang nêu trường hợp trong gia đình người vợ đồng lòng với chồng ngược đãi con cái, như vậy người vợ không còn đủ tư cách giám hộ, đại biểu đề nghị khi soạn thảo cần phải tính đến những trường hợp này…
16h12: Đại biểu Lưu Văn Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk: Nâng cao nhận thức về phòng, chống bạo lực gia đình tại vùng nông thôn, miền núi, vùng đặc biệt khó khăn
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lưu Văn Đức cho biết, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã dành nhiều sự quan tâm tới việc phòng, chống bạo lực gia đình và đã ban hành nhiều đạo luật trực tiếp, gián tiếp như Hiến pháp, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Bộ luật dân sự và đặc biệt là Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007.
Những văn bản này đã tạo ra nhiều chuyển biến tích cực trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình. Nhưng đánh giá một cách khách quan, đại biểu cho rằng các văn bản quy phạm pháp luật này chưa thực sự đi vào cuộc sống, sự quan tâm và hiểu biết về lĩnh vực này chưa đi sâu vào chiều sâu, tình trạng bạo lực gia đình chưa có nhiều thay đổi, hơn thế nữa, tình trạng này đang dần trở thành hiện tượng đáng báo động của xã hội, là một vấn nạn nhức nhối, nan giải Việt Nam.
Để hoàn thiện dự án Luật, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo rõ hơn về số liệu, thực trạng tình hình bạo lực gia đình tại Việt Nam. Đồng thời đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung quy định ưu tiên của Nhà nước trong phòng ngừa, giải quyết bạo lực gia đình ở khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội ở từng vùng, miền.
Đại biểu nhấn mạnh, công tác thông tin, truyền thông, tuyên truyền về phòng, chống bạo lực gia đình có vai trò rất quan trọng, do đó đề nghị mở rộng phạm vi, đối tượng tham gia gồm những cơ quan, tổ chức có trách nhiệm trong công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục phòng, chống bạo lực gia đình; đồng thời bổ sung đối tượng có nguy cơ như người già, phụ nữ, trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số trong đối tượng được thông tin, truyền thông. Ngoài ra, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phòng, chống bạo lực gia đình tại vùng nông thôn, miền núi, vùng đặc biệt khó khăn.
16h05: Đại biểu Nguyễn Hải Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Nghiên cứu kỹ hơn để làm rõ hành vi bạo lực gia đình và có thể chia thành 4 nhóm chính
Góp ý về giải thích từ ngữ tại Điều 3, đại biểu Nguyễn Hải Anh đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu làm rõ hơn nội hàm thuật ngữ “bạo lực gia đình”. Dự thảo đang giải thích bạo lực gia đình gồm hai nhóm hành vi: hành vi cố ý gây tổn hại hoặc hành vi có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế, tình dục đối với các thành viên khác trong gia đình.
Đại biểu nhận thấy, cách giải thích như vậy chưa nêu được nguyên nhân, động cơ, mục đích, ý đồ của người gây bạo lực gia đình.
Cho rằng việc xác định được nguyên nhân động cơ, đồ và mục đích của việc gây bạo lực gia đình là một trong những yếu tố quan trọng để có, để có các biện pháp phòng, chống, đại biểu Nguyễn Hải Anh đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung làm rõ hơn những nội dung về nguyên nhân, động cơ, mục đích, ý đồ của người có hành vi bạo lực gia đình để từ đó có hướng điều chỉnh trong các điều khoản liên quan đến công tác thông tin, truyền thông, giáo dục, chuyển đổi hành vi tư vấn ngăn chặn, xử lý theo quy định.
Về hành vi bạo lực gia đình quy định tại Điều 4 dự thảo luật, đại biểu nêu rõ, trong bối cảnh kinh tế xã hội ngày càng phát triển, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đặc biệt sự phát triển và tốc độ ngày càng sâu sắc của khoa học, công nghệ lên mọi mặt đời sống xã hội thì các hành vi bạo lực gia đình sẽ ngày càng tinh vi hơn. Vì vậy, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu kỹ hơn để làm rõ những hành vi bạo lực gia đình.
Đồng tình với một số đại biểu phát biểu trước, đại biểu Nguyễn Hải Anh cho rằng có thể chia các hành vi bạo lực gia đình quy định tại Khoản 1, Điều 4 thành 4 nhóm chính gồm: Nhóm các hành vi bạo lực gia đình về thể chất; Nhóm các hành vi bạo lực gia đình về tinh thần, tâm lý, tình cảm; Nhóm các hành vi bạo lực gia đình về tình dục; Nhóm các hành vi bạo lực gia đình về kinh tế, tài chính.
“Việc chia nhóm hành vi bạo lực gia đình nêu trên nhằm phân định rõ từng loại nhóm hành vi, tính chất, mức độ tác động đến đối tượng để từ đó có những quy định phù hợp hơn trong công tác thông tin, truyền thông, giáo dục về phòng, chống bạo lực gia đình, tư vấn, hòa giải, góp ý, phê bình và hỗ trợ phòng ngừa bạo lực gia đình, nhất là các quy định về bảo vệ, hỗ trợ xử lý vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình”, đại biểu nhấn mạnh.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo quan tâm bổ sung các quy định nhằm đảm bảo quyền lợi và xin bảo vệ, hỗ trợ pháp luật cần thiết đối với nhóm đối tượng là người khuyết tật, người dân tộc thiểu số bởi đây là nhóm yếu thế dễ bị tổn thương trong bạo lực gia đình.
15h57: Đại biểu Trần Thị Kim Nhung – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh: Cần nhận diện và phân loại theo nhóm các hành vi bạo lực gia đình
Đề cập về hành vi bạo lực gia đình được đề cập trong dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), đại biểu Trần Thị Kim Nhung nhất trí cao với một số ý kiến của cơ quan thẩm, cơ quan tham gia thẩm tra và của đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ về việc cần nhận diện và phân loại theo nhóm các hành vi bạo lực gia đình. Việc phân loại này là nhằm có cơ sở cho việc áp dụng phù hợp đối với từng loại đối tượng cũng như sử dụng từng loại biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ bảo vệ, xử lý vi phạm pháp luật trong phòng, chống bạo lực gia đình cho phù hợp và hiệu quả.
Về hành vi bạo lực gia đình đối với trẻ em, đại biểu Trần Thị Kim Nhung cho rằng, dự thảo luật đã cố gắng sửa đổi, bổ sung nhiều quy định để thể chế hóa chủ trương trong Chỉ thị 06 của Ban Bí thư là phải chú trọng đến đối tượng trẻ em. Tuy nhiên, trên thực tế có loại hành vi khá phổ biến nhưng rất khó để nhận biết phân biệt đó chính là bạo lực tinh thần dưới dạng mắng chửi, đe dọa, chì chiết đối với trẻ em hay còn gọi là bạo lực ngôn ngữ, loại hành vi này dễ bị hiểu nhầm là một cách dạy dỗ con. Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, hậu quả khôn lường của việc cha mẹ quát mắng con cái, trong đó đã chỉ ra khi cha mẹ mắng chửi, chì chiết thì mức độ tổn thương về ngôn ngữ, tinh thần và thể xác của trẻ em là hoàn toàn như nhau, có thể dẫn đến thay đổi tiêu cực về cấu trúc của não bộ, ảnh hưởng đến trí nhớ của trẻ. Những lời nói đay nghiến, đe dọa, chì chiết của cha mẹ khiến cho trẻ em cảm thấy tội lỗi, tự ti, dằn vặt bản thân và cho rằng mình là luôn là người kém cỏi, vô dụng. Hậu quả này có thể kéo dài cả đời và đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em- những đối tượng còn non nớt chưa đủ khả năng để tự bảo vệ mình.
Một nhà nghiên cứu cũng đã từng nói kẻ giết người, hủy hoại cuộc đời của một đứa trẻ không phải là trò chơi mà chính là bạo lực ngôn ngữ của cha mẹ. Theo số liệu gần đây của UNICEF, xét trong số các vụ bạo lực trẻ em thì có khoảng 11% các trường hợp sử dụng đòi dọn đòn roi, đánh đấm; 15,7% dưới hình thức đẩy ngã, ném đồ vật vào người con cái, còn khoảng 56,6 % bạo hành tinh thần dưới dạng đe dọa, mắng chửi, chì chiết. Vì vậy, đại biểu Trần Thị Kim Nhung đề nghị cần quy định cụ thể chỉ rõ để dễ nhận diện được những hành vi, những cái loại hành vi bạo lực tinh thần như nêu trên. Về phạm vi áp dụng, đại biểu Trần Thị Kim Nhung cơ bản nhất trí với dự thảo luật.
Tuy nhiên, đề nghị hết sức cân nhắc việc mở rộng phạm vi áp dụng các hành vi bạo lực gia đình tại Khoản 1, Điều 4 với đối tượng là người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng với những lý do cơ bản như sau đây là những đối tượng không tồn tại trong quan hệ gia đình như quy định của Luật hôn nhân gia đình. Vì tại khoản 7, Điều 3 của Luật Hôn nhân gia đình giải thích từ ngữ chỉ quy định chung chung là chung sống với nhau, chung sống như vợ chồng làm việc nam nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau như vợ chồng. Vậy rất khó để xác định như thế nào là cuộc sống chung, thời gian bao lâu, hình thức thế nào, khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc và rồi coi nhau như vợ chồng thì có cần phải công khai và công khai đến mức nào. Tóm lại cần có quy định về dấu hiệu để xác định thế nào là sống chung như vợ chồng để có căn cứ áp dụng quy định của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình nếu vẫn để ở khoản 2, Điều 4.
15h50: Đại biểu Đoàn Thị Lê An – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng: Tiếp tục rà soát quy định về địa chỉ tin cậy ở cộng đồng dân cư
Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Đoàn Thị Lê An bày tỏ đồng tình với Tờ tình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội về sự cần thiết ban hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) để khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật hiện hành.
Về địa chỉ tin cậy ở cộng đồng dân cư quy định tại Điều 42, đại biểu cho rằng đây là quy định rất cần thiết nhằm phát huy giải pháp cụ thể với mô hình phòng, chống bạo lực gia đình ở cộng đồng. Tuy nhiên, đại biểu kiến nghị xem xét quy định về công nhận địa chỉ tin cậy ở cộng đồng dân cư tại Khoản 2, Điều 42. Tiêu đề của khoản là công nhận địa chỉ tin cậy, nhưng nội dung của khoản chỉ quy định UBND cấp xã có trách nhiệm thông báo về địa chỉ tin cậy sau khi tiếp nhận thông báo để cá nhân, tổ chức tham gia lập địa chỉ tin cậy. Việc thông báo có thể thực hiện trực tiếp hoặc qua điện thoại hoặc gửi bằng văn bản.Đại biểu cho rằng quy định như vậy có phần lỏng lẻo và cần thiết phải có sự đánh giá, công nhận của chính quyền, của cộng đồng đối với việc chỉ tin cậy để những người bị bạo lực gia đình yên tâm khi tìm đến. Tại Khoản 1, Điều 42, dự thảo Luật quy định, địa chỉ tin cậy ở cộng đồng dân cư do cá nhân, tổ chức có đủ năng lực, uy tín, tự nguyện lập ra để giúp đỡ người bị bạo lực gia đình. Vậy, nếu theo quy trình, UBND cấp xã chỉ tiếp nhận và thông báo như dự thảo Luật quy định, thì việc đánh giá cá nhân, tổ chức có đủ năng lực và uy tín đó sẽ do ai thực hiện? Đại biểu đề xuất dự thảo Luật nên quy định cá nhân, tổ chức đăng ký với UBND cấp xã về việc tham gia lập địa chỉ tin cậy ở cộng đồng dân cư bằng văn bản, UBND cấp xã căn cứ trên xác nhận của tổ dân phố nơi đăng ký địa chỉ tin cậy của cộng đồng dân cư, quyết định công nhận địa chỉ tin cậy của cộng đồng dân cư, và thực hiện thông báo rộng rãi đến các hộ gia đình trong địa bàn quản lý.
Về trách nhiệm UBND các cấp tạo Điều 56 của dự thảo Luật, đại biểu cho rằng không nên quy định việc thực hiện đối thoại của Chủ tịch UBND các cấp với người có hành vi bạo lực gia đình và người bị bạo lực gia đình. Theo đại biểu, trách nhiệm này cần quy định cho một cơ quan cụ thể, chịu trách nhiệm chính trong giải quyết bạo lực gia đình sẽ hợp lý hơn thay vì quy định chung trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp như dự thảo hiện nay.
15h 31: QUỐC HỘI NGHỈ GIẢI LAO (20 PHÚT)
15h26: Đại biểu Bùi Sỹ Hoàn – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Quy định rõ phạm vi, tính chất của hoạt động góp ý, phê bình người có hành vi bạo lực gia đình trong cộng đồng dân cư
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Bùi Sỹ Hoàn bày tỏ nhất trí với việc tiếp tục quy định cụ thể với các hành vi bạo lực gia đình để góp phần bảo đảm tính minh bạch, khắc phục tình trạng luật khung và thuận tiện trong hướng dẫn thi hành luật, đồng thời tránh bỏ sót hành vi vi phạm, nhất là trong bối cảnh hiện nay bạo lực gia đình được đánh giá là diễn biến khá phức tạp với nhiều hình thức tinh vi.
Tuy nhiên, về quy định phân biệt giới tính thành viên gia đình khi phân chia tài sản thừa kế được quy định tại Điểm e Khoản 1, Điều 4 của dự thảo Luật, đại biểu cho rằng, cần phải được xem xét thêm một số khía cạnh để đảm bảo tính chặt chẽ và khả thi. Liên quan đến biện pháp phòng ngừa bạo lực gia đình, theo đại biểu, việc góp ý, phê bình người có hành vi bạo lực gia đình trong cộng đồng dân cư được quy định tại Điều 23 dự thảo luật chưa thể hiện rõ đây là thủ tục bắt buộc hay là khuyến khích thực hiện có thực hiện đối với tất cả các vụ việc bạo lực gia đình tại cộng đồng dân cư.
Đại biểu cho rằng, nên cân nhắc nên quy định theo hướng đây là hoạt động được khuyến khích, thực hiện tương tự như hoạt động hòa giải. Thực tế cho thấy có nhiều trường hợp người gây bạo lực đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự đang bị tạm giam thì hoạt động góp ý, phê bình sẽ không thể thực hiện được…
Bên cạnh đó, đại biểu cũng chỉ ra, trong nhiều trường hợp, bản thân bị người bạo lực thậm chí còn chịu đựng bạo lực không muốn tố giác hành vi đó vì nhiều lý do. Vì vậy, theo đại biểu, việc quy định về góp ý, phê bình còn cần đảm bảo quyền và bí mật đời tư của người bị bạo lực, và chỉ nên được thực hiện khi có sự đồng ý của người bị bạo lực. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ phạm vi, tính chất của hoạt động góp ý, phê bình người có hành vi bạo lực gia đình trong cộng đồng dân cư để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.
15h23: Đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Một số quy định trong dự thảo Luật còn chưa hợp lý, chưa khả thi
Phát biểu tranh luận, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng một số nội dung trong dự thảo Luật còn chưa hợp lý, chưa đảm bảo tính khả thi.
Với 17 quy định cấm bạo lực, đại biểu cho rằng cần rà soát lại cụ thể, rõ ràng, tránh những bất cập trong ứng dụng vào thực tế. Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng việc lập cơ sở tạm giữ người bạo lực gia đình là không khả thi, không hợp lý, nếu không thực hiện khéo léo có thể dẫn đến vi phạm quyền con người.
Ngoài ra, Điều 56 của dự thảo Luật quy định hàng năm, Chủ tịch UBND các cấp phải thực hiện đối thoại với người có hành vi bạo lực gia đình và người bị bạo lực gia đình. Đại biểu cho rằng quy định này là không khả thi, không cần thiết, gây bất cập trong việc triển khai áp dụng luật vào thực tiễn.
15h19: Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh tranh luận
Tranh luận với đại biểu Vương Thị Hương – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang, đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh về quy định tại khoản 2 Điều 4 của dự thảo luật quy định về hành vi bạo lực gia đình áp dụng đối với người đã ly hôn và người sống chung với nhau như vợ chồng.
Theo đại biểu, điều này hoàn toàn mâu thuẫn và trái ngược với khoản 2, khoản 16, Điều 3 Luật Hôn nhân gia đình quy định về gia đình và thành viên của gia đình là những người có mối quan hệ hôn nhân và huyết thống 3 đời.
Đại biểu cho rằng, nếu chúng ta thừa nhận hành vi này là hành vi bạo lực gia đình, thì vô hình dung chúng ta thừa nhận những mối quan hệ hôn nhân không hợp pháp và mối quan hệ này cũng là những nguyên nhân gây ra những vụ bạo lực với trẻ em khi phải sống chung với người tình của mẹ hoặc người tình của bố. Trong thời gian vừa qua thì những hành vi đó là xảy ra đã được xử lý, điều chỉnh bằng các luật tương ứng khác mà không phải điều chỉnh bằng luật này. Vì vậy, đại biểu đề nghị bỏ cái khoản 2, Điều 4 của dự thảo luật vì những trường hợp người đã ly hôn (tức là quan hệ hôn nhân đã được chấm dứt bằng một quyết định, bản án của Tòa án có hiệu lực pháp luật).
Về thẩm quyền của Tòa án, tại Điều 33 của dự thảo luật quy định về cấm tiếp xúc theo quyết định của các cơ quan tiến hành tố tụng, nhưng theo đại biểu, nội dung của điều luật này chỉ quy định Tòa án nhân dân trong quá trình giải quyết vụ án dân sự có liên quan. Vì vậy, đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu đề nghị sửa đổi Điều 33 là cấm tiếp xúc theo quyết định của Tòa án.
Về nội dung của điều luật, ở điểm a khoản 1, Điều 34, Tòa án ra quyết định cấm tiếp xúc khi có yêu cầu của người bị bạo lực gia đình, hoặc người giám hộ, người đại diện hợp pháp, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền khi có sự đồng ý của ngươi bị bạo lực gia đình. Vì vậy, việc Tòa án ra quyết định cấm tiếp xúc theo khoản điểm a khoản 1 bắt buộc phải có yêu cầu của người này. Tuy nhiên, ở điểm b khoản 1 Điều 34 lại quy định Tòa án phải tự mình ra quyết định cấm tiếp xúc nếu xét thấy cần thiết, trừ trường hợp người bị bao lực gia đình định từ chối. Như vậy, trong điểm a và điểm b Khoản 1 của nội dung điều luật.
15h15 Đại biểu Chau Chắc – Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang: Rà soát bổ sung để quy định chặt chẽ các điều khoản trong dự thảo Luật
Đại biểu Chau Chắc khẳng định xây dựng gia đình Việt Nam ấm no, bình đẳng, hạnh phúc, không bạo lực là nền tảng để xây dựng xã hội văn minh tiến bộ. Sau 15 năm thực hiện Luật đã có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên, nhiều vụ việc bạo lực gia đình, mức độ gây nguy hại nghiêm trọng, diễn biến rất phức tạp, nếu không kịp thời ngăn chặn bạo lực sẽ đe dọa đến sự phát triển bền vững của gia đình, làm xói mòn các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, suy yếu động lực phát triển bền vững của đất nước.
Do đó, đại biểu Chau Chắc nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội của Quốc hội. Để hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu Chau Chắc đề nghị tại điểm d khoản 1 Điều 4 dự thảo Luật bổ sung từ nuôi dưỡng vào sau từ chăm sóc, giết lại là thành bỏ mặc bỏ rơi, không quan tâm, không chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục thành viên trong gia đình là trẻ em Bởi vì nội hàm từ chăm sóc chưa bao hàm nghĩa nuôi dưỡng vì hành vi không nuôi dưỡng cũng chính là bạo lực gia đình. Do đó, đề nghị bổ sung từ nuôi dưỡng để bảo đảm chặt chẽ, đầy đủ hơn.
Tại điểm b khoản 1 Điều 4 về hành vi bạo lực gia đình, đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ hoặc cố ý làm hư hỏng vào sau từ hủy hoại, trình bày là “chiếm đoạt, hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình hoặc tài sản chung của gia đình”. Tại điểm b khoản 2 Điều 10 đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm của thành viên gia đình không chỉ là đưa người bị không chỉ là đưa người bị bạo lực gia đình đến cơ sở y tế hoặc đến nơi an toàn mà phải cứu chữa người bị bạo lực. Bổ sung vào Điều 11 dự thảo Luật về quyền và trách nhiệm của cha mẹ, người giám hộ đối với trường hợp người bị bạo lực là trẻ em, người già yếu, người được giám hộ không đủ khả năng tự thực hiện những quyền và trách nhiệm.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị bổ sung trường hợp người tham gia phòng chống bạo lực gia đình bị thiệt hại về tính mạng cũng được Nhà nước hỗ trợ theo quy định của pháp luật; quy định chính sách bố trí nơi tạm lánh cho cả đối tượng bị bạo lực gia đình; thiết kế lại nội dung Điều 57 dự thảo Luật cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng ngành công an, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát vì nội dung quy định tại điều này còn chung chưa sát với chức năng nhiệm vụ của từng ngành.
15h09: Đại biểu Lê Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang: Cần có hình thức xử răn đe, rõ ràng hành vi bạo lực gia đình
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Thị Thanh Lam cho biết, về tư vấn hòa giải trong phòng, chống bạo lực gia đình, đại biểu bày tỏ thống nhất cao với việc tổ chức hình thức tư vấn hòa giải là giải pháp để phòng, chống bạo lực gia đình hiệu quả. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị có rà soát, đối chiếu với các quy định hiện hành khác để phát huy nguồn lực hiện có, cũng như chống chồng chéo giữa các quy định.
Đại biểu cũng đề nghị việc tổ chức hòa giải thực hiện theo quy định của pháp luật về hòa giải cơ sở, trừ trường hợp hòa giải theo thủ tục tố tụng dân sự, trong đó có hòa giải ngoài Tòa án theo quy định của Luật hòa giải đối với Tòa án nhân dân.
Nếu Luật quy định, thống nhất giao hoà giải bạo lực gia đình cho hòa giải cơ sở thì cần bổ sung chính sách hỗ trợ, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng tư vấn hòa giải về phòng, chống bạo lực gia đình cho đội ngũ này là đảm bảo hiệu quả, không phát sinh thêm lực lượng vào cơ chế tài chính.
Về quy định góp ý, phê bình người có hành vi bạo lực gia đình trong cộng đồng dân cư, đại biểu cho rằng việc góp ý, phê bình người có hành vi bạo lực gia đình trong cộng đồng dân cư được tổ chức khi việc thực hiện hòa giải không thành, nếu không phân định rõ loại hành vi bạo lực gia đình nào hòa giải không thành, sau đó tái diễn thì đưa ra cộng đồng góp ý, phê bình và góp ý, phê bình thuộc phạm vi điều chỉnh của thực hiện hương ước, quy ước cộng đồng hay điều chỉnh có áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính, giáo dục tại xã, phường, thị trấn theo Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi năm 2020 và Nghị định 120.
Mặt khác, việc lên án người có hành vi bạo lực gia đình phê bình, góp ý tại cộng đồng mà không cần yêu cầu của người bị bạo lực gia đình có thể xảy ra các tác dụng ngược, có thể sẽ dẫn đến hành vi bạo lực gia đình ngày càng trầm trọng hơn, dẫn đến bạo lực nặng hơn hoặc tan vỡ gia đình. Do đó, đại biểu đề nghị nên có hình thức xử lý răn đe, rõ ràng trong phạm vi nhất định.
15h03: Đại biểu Võ Mạnh Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông, giáo dục phòng, chống bạo lực gia đình ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi
Góp ý về hành vi bạo lực gia đình tại Điểm b, khoản 1, Điều 4, đại biểu Võ Mạnh Sơn đề nghị bổ sung yếu tố cưỡng ép tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, xem xét thêm các hành vi lợi dụng phong tục, tập quán biến tướng gây ra bạo lực gia đình như tục bắt vợ đưa vào hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt là vi phạm Luật Phòng, chống bạo lực gia đình. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định giải thích từ ngữ, làm rõ các nội dung về đối tượng liên quan hành vi bạo lực gia đình của những người sống với nhau như vợ chồng, người đã ly hôn và những đối tượng có quan hệ huyết thống, trong đó những đối tượng đã ly hôn hoặc sống với nhau như vợ chồng.
Tại Khoản 2, Điều 8 dự thảo có nêu "Tháng hành động quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình" là tháng cao điểm các cơ quan, tổ chức, gia đình cùng triển khai hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình tạo thành chuỗi sự kiện trên toàn quốc. Về vấn đề này, đại biểu Võ Mạnh Sơn cho rằng, đây là tháng hành động quốc gia, đề nghị không nên để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định mà nên để Chính phủ quyết định do tính chất quan trọng của tháng hành động, qua đó huy động các cấp, các ngành, toàn xã hội tham gia tích cực các hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình. Đại biểu đề nghị nguồn tài chính, khắc phục hậu quả bồi thường thiệt hại cho nạn nhân cần được quan tâm nhiều hơn.
Đại biểu Võ Mạnh Sơn nêu thực tiễn nhiều năm qua cho thấy, bạo lực gia đình ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số diễn ra phức tạp, công tác phòng, chống bạo lực gia đình ở khu vực này gặp nhiều khó khăn. Đại biểu cũng chi rõ, một trong những nguyên nhân chính của tình trạng trên là do nhận thức, kiến thức, kỹ năng phòng, chống bạo lực gia đình của người dân và các cơ quan chức năng còn nhiều hạn chế. Do vậy, việc chú trọng đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông, giáo dục phòng, chống bạo lực gia đình ở khu vực này là rất cần thiết.
Thống nhất cao với 7 nhóm hình thức thông tin, tuyên truyền, giáo dục tại Điều 16 dự thảo luật, đại biểu Võ Mạnh Sơn cho rằng, hình thức ký cam kết hộ gia đình không có bạo lực gia đình tích cực tham gia phòng, chống bạo lực gia đình là một trong những hình thức thông tin truyền thông, giáo dục có hiệu quả. Đại biểu đề nghị bổ sung thêm Khoản 8, Điều 16 các hình thức thông tin, truyền thông, giáo dục khác có nội dung phòng, chống bạo lực gia đình về xử lý mâu thuẫn, tranh chấp trong gia đình.
14h56: Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai – Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Cần quy định rõ hơn mối quan hệ giữa hòa giải với việc xử lý người có hành vi bạo lực gia đình.
Để góp phần hoàn thiện dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai góp ý về vấn đề hòa giải trong phòng, chống bạo lực gia đình quy định tại Điều 20. Theo đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai, công tác hòa giải có ý nghĩa hết sức quan trọng giúp cho các bên có thể hòa giải tự nguyện, giải quyết với các nhận với nhau các mâu thuẫn, tránh các xung đột. Tuy nhiên, quy định về hòa giải trong phòng, chống bạo lực gia đình cần quan tâm một số vấn đề như sau:
Thứ nhất, hòa giải có thể chỉ hiệu quả đối với các mâu thuẫn nhỏ nhưng không áp dụng đối với các trường hợp bạo lực diễn ra trầm trọng và kéo dài. Luật hòa giải cơ sở năm 2013 cũng đã quy định rõ về phạm vi hòa giải. Theo đó, việc hòa giải ở cơ sở phải được tiến hành với các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật, trừ trường hợp vi phạm pháp luật phải truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử lý vi phạm hành chính. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo dự thảo Luật rà soát các quy định đảm bảo thống nhất với Luật hòa giải cơ sở, đồng thời đảm bảo tính nghiêm minh và răn đe trong xử lý các vụ việc bạo lực gia đình.
Thứ hai, cần quy định rõ hơn mối quan hệ giữa hòa giải với việc xử lý người có hành vi bạo lực gia đình. Dự thảo luật đã đưa ra nguyên tắc hòa giải trong phòng, chống bạo lực gia đình, không thay thế biện pháp xử lý người có hành vi bạo lực gia đình quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 20. Tuy nhiên, có những trường hợp nạn nhân của bạo lực gia đình sau khi tham dự hòa giải, nhất là hòa giải do gia đình, dòng họ tiến hành thì vì nhiều nguyên nhân họ có thể bỏ qua những chuyện đã xảy ra. Điều này ảnh hưởng đến việc xác minh, xử lý người có hành vi bạo lực gia đình. Do đó, cần cân nhắc thời điểm tiến hành hòa giải có lẽ chỉ nên thực hiện. Một là hòa giải, ngăn ngừa bạo lực gia đình khi phát hiện mâu thuẫn, tranh chấp mà chưa phát sinh hành vi bạo lực gia đình. Hai là hòa giải sau khi người có hành vi bạo lực gia đình đã bị xử lý theo quy định của pháp luật để ngăn chặn hành vi bạo lực gia đình tái diễn đối với trường hợp đã xảy ra hành vi bạo lực gia đình nhưng hành vi này chưa bị xử lý, đề nghị cân nhắc không áp dụng hòa giải để đảm bảo tính khách quan trong xử lý hành vi bạo lực gia đình.
Thứ ba, cần làm rõ giá trị pháp lý của kết quả hòa giải theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Kết quả hòa giải vụ việc ngoài Tòa án được Tòa án xem xét, giao quyết định công nhận kết quả hòa giải thành và được thi hành theo pháp luật về thi hành án dân sự. Trong trường hợp đó, việc xử lý người có hành vi bạo lực gia đình sẽ phụ thuộc vào kết quả hòa giải. Như vậy, khó đảm bảo tách bạch mối quan hệ giữa việc hòa giải trong phòng, chống bạo lực gia đình và việc xử lý người có hành vi bạo lực gia đình.
Do đó, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai đề nghị cần bổ sung các quy định đảm bảo việc hòa giải không bị lợi dụng để ngăn cản các bên liên quan bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của pháp luật hoặc trốn tránh việc xử lý vi phạm hành chính, xử lý về vi vi phạm hình sự.
14h51: Đại biểu Lý Anh Thư – Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang: Quy định rõ về một số hành vi bạo lực gia đình
Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Lý Anh Thư bày tỏ tán thành cao với Tờ trình và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội về sự cần thiết ban hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi). nhằm thể chế quan điểm, chủ trương, chính sách về quản lý phát triển xã hội có hiệu quả, nghiêm minh, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người, thực hiện tiến bộ công bằng xã hội; đồng thời, đáp ứng yêu cầu phát sinh trong thực tiễn và khắc phục những bất cập của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hiện hành.
Đi vào một số nội dung cụ thể, đại biểu chỉ ra rằng tại điểm q Khoản 1 Điều 4 có quy định hành vi “có khả năng và phải thực hiện nghĩa vụ đóng góp tài chính mà không đóng góp; cưỡng ép thành viên gia đình đóng góp tài chính quá khả năng của họ” là một trong những hành vi bạo lực gia đình.
Đại biểu phân tích, trong thực tiễn hiện nay chưa có văn bản nào của pháp luật quy định cụ thể về nghĩa vụ đóng góp tài chính trong gia đình, ai là người đóng góp chính trong gia đình phải đóng góp như thế nào, đóng góp bao nhiêu cho gia đình, gia đình nào phải thực hiện nghĩa vụ đóng góp tài chính, những thành viên trong gia đình phải đóng góp là những ai? Do đó, khó có căn cứ để xác định việc không đóng góp tài chính là một hành vi bạo lực gia đình. Đại biểu đề nghị nếu quy định về điều khoản này thì cần phải có một cơ chế, các quy định pháp luật bổ sung một cách cụ thể, rõ ràng thì mới có thể thi hành trên thực tiễn.
Về điều khoản trách nhiệm của người có hành vi bạo lực gia đình, tại khoản 4, Điều 12 dự thảo Luật quy định: người có hành vi bạo lực gia đình chủ động khắc phục hậu quả đã gây ra cho người bị bạo lực gia đình; bồi thường thiệt hại do mình gây ra cho người bị bạo lực gia đình và người tham gia phòng, chống bạo lực gia đình. Quy định này đặt ra vấn đề bồi thường thiệt hại giữa người có hành vi bạo lực gia đình và người bị bạo lực gia đình, người tham gia phòng, chống bạo lực gia đình. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần xác định rõ những người tham gia phòng, chống bạo lực gia đình gồm những ai, nguồn lực tài chính dùng bồi thường thiệt hại này là tài sản chung hay tài sản của riêng?
Về xử lý tin tố giác về bạo lực gia đình, Điều 28 của dự thảo Luật quy định đã quy định quy trình xử lý, xác minh tin báo, tố giác về bạo lực gia đình, tuy nhiên, quy định này còn nặng về thủ tục hành chính, trong khi hành vi bạo lực gia đình là những hành vi chất có tính chất manh động, người bạo lực thường không kiềm chế được cảm xúc, hành vi, nhiều trường hợp dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Do vậy, đại biểu cho rằng dự thảo Luật đều cần bổ sung thêm quy định, ngay sau khi nhắn tin tố giác về bạo lực gia đình, cơ quan có thẩm quyền cần xử lý ngay, căn cứ vào tình hình thực tế, mức độ vi phạm, sắp xếp chỗ tránh nạn cho người bị bạo lực, sau đó thì mới tiến hành quy trình xử lý người bị bạo lực theo quy định.
Về biện pháp phòng ngừa bạo lực gia đình, đại biểu cho rằng đây là việc cần tiến hành sớm, tuy nhiên, nội dung này trong dự thảo Luật còn hạn chế, chủ yếu là tập trung vào công tác thông tin, tuyên truyền. Đại biểu đề nghị dự thảo Luật cần chú trọng vào việc nâng cao ý thức cho người dân trong phát hiện, kịp thời ngăn chặn bạo lực gia đình, thay vì chỉ quy định về quyền và nghĩa vụ như hiện nay thì cần quy định thêm chế tài cho trường hợp biết mà im lặng, không hành động, thực hiện tố giác theo quy định. Đồng thời cần quy định rõ về cách thức bảo vệ người báo tin tố giác bạo lực gia đình, để họ được an toàn, tránh trường hợp bị trả thù, qua đó khuyến khích người khác tích cực tham gia vào hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình.
14h48 : Đại biểu Huỳnh Thị Phúc – Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tranh luận:
Tranh luận về một ý kiến của đại biểu cho rằng việc bảo vệ hạnh phúc gia đình là trách nhiệm của phụ nữ, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng điều này chỉ đúng một phần, tuy nhiên chưa đủ và chưa đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giới, sự tiến bộ của xã hội. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần đối chiếu, cân nhắc việc sử dụng cụm từ “trên cơ sở giới định kiến giới” tại Khoản 2, Điều 3 của dự thảo Luật để đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giới và thống nhất các chuẩn mực quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Đối với 18 nội dung dự thảo quy định về hành vi bạo lực gia đình, nữ đại biểu đề nghị Ban soạn thảo thảo cân nhắc xem xét, phân loại theo nhóm, tính chất, mức độ hành vi để làm cơ sở xây dựng quy định, chế tài tương ứng với các điều khoản tiếp theo của Luật này, vừa đảm bảo khoa học, dễ tiếp cận và áp dụng được thuận lợi hơn.
Đối với quy định về cưỡng ép vợ hoặc chồng mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi, đại biểu đề nghị nên bỏ cụm từ “vợ hoặc chồng” và chỉnh sửa theo hướng cưỡng ép mang thai, phá thai, chọn giới tính thai nhi để đảm bảo khoa học, chặt chẽ. Bởi các hành vi bạo lực như nêu trên không chỉ có vợ hoặc chồng mà còn có thể có sự can thiệp, cưỡng ép từ các thành viên khác trong gia đình như ông bà, cha mẹ …
14h45: Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm – Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang: Mở rộng đối tượng bạo lực gia đình đối với thành viên trong gia đình của những người đã ly hôn
Tranh luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm cho biết, khoản 2, Điều 4 của dự thảo Luật quy định: hành vi bạo lực quy định tại khoản 1 Điều này cũng được áp dụng đối với người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng, người đã từng có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng.
Đại biểu cho rằng quy định như vậy là chưa đủ, chưa bao quát phản ánh hết các thực tế về bạo lực gia đình. Nêu thực tiễn về nhiều vụ việc đau lòng khi chính cha ruột, bố dượng, mẹ kế, người yêu của những người đã ly hôn gây ra cho con riêng của vợ, của chồng hoặc con, của người yêu, đại biểu cho rằng cần phải điều chỉnh hành vi bạo lực quy định tại khoản 1 Điều 4 cũng được áp dụng đối với thành viên trong gia đình của những người đã ly hôn.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng quy định người sống với nhau như vợ chồng tại khoản 2, Điều 4 cũng cần phải xem xét lại cho phù hợp với thực tế hiện nay tại Việt Nam. Theo đó, để đảm bảo công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, đại biểu cho rằng khoản 2, Điều 4 cần phải điều chỉnh lại là hành vi bạo lực quy định tại Khoản 1 điều này còn được áp dụng đối với những người chung sống với nhau khi họ xác định có sự liên kết, gắn bó và trách nhiệm với nhau.
Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần phải có sự đột phá trong các giải pháp để có thể bảo vệ, hỗ trợ trẻ em một cách đặc thù, không chỉ đưa ra những quy định chung chung.
14h34 Đại biểu Cao Mạnh Linh – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Hoàn thiện các quy định về cơ chế, cách thức xử lý phù hợp với từng loại hành vi bạo lực gia đình
Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung các hành vi bạo lực gia đình theo đó Điều 4 dự thảo Luật quy định các hành vi bạo lực có thể chia thành 4 nhóm: Một là, hành vi bạo lực về thể chất. Hai là, hành vi bạo lực về tinh thần. Ba là, hành vi bạo lực về kinh tế. Bốn là, hành vi bạo lực tình dục.
Đại biểu Cao Mạnh Linh cho rằng, các nhóm hành vi bạo lực này có tính chất phương thức thực hiện, mức độ nhận diện hậu quả xảy ra rất khác nhau. Nên về nguyên tắc để phòng chống có hiệu quả, bảo đảm tính răn đe thì cần phải có cách thức xử lý, áp dụng các biện pháp phù hợp với từng nhóm hành vi cũng như mức độ nghiêm trọng của từng hành vi. Đại biểu Cao Mạnh Linh chỉ rõ, về cơ chế xử lý xác minh, tin báo tố giác về bạo lực gia đình chưa thực sự phù hợp với tất cả các hành vi.
Theo đại biểu sẽ hiệu quả hơn nếu dùng thiết chế gia đình, xã hội để tham gia tư vấn giáo dục can thiệp bước đầu với số hành vi bạo lực mới được nhận diện về hình thức, hành vi mà không gắn với hậu quả cụ thể. Đồng thời các biện pháp xử lý cơ bản chưa được cụ thể hóa về căn cứ, điều kiện áp dụng sẽ rất khó khăn trong việc xử lý.
Mặt khác, đa số các biện pháp xử lý cơ bản chỉ phù hợp với việc phòng chống các hành vi bạo lực về thể chất chưa thật phù hợp để xử lý các hành vi bạo lực về kinh tế, tinh thần như biện pháp cấm tiếp xúc, bố trí nơi tạm lánh, chăm sóc người bị bạo lực. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, đánh giá để hoàn thiện thêm quy định về các hành vi bạo lực về cơ chế, cách thức xử lý và các biện pháp xử lý cụ thể cho phù hợp với từng loại hành vi mức độ của hành vi.
Đại biểu cũng lưu ý bổ sung thêm cơ chế để gia đình, dòng họ, các mô hình xã hội hóa tham gia tích cực và công tác xử lý hành vi bạo lực gia đình, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả trong thực tiễn. Có thể bổ sung việc người bị bạo lực có thể báo tin đến nhóm phòng chống bạo lực gia đình để tiếp nhận tư vấn xử lý; bước đầu bổ sung quyết định vai trò của Câu lạc bộ xây dựng gia đình phát triển bền vững trong công tác tư vấn, hòa giải giáo dục, chuyển đổi hành vi bạo lực.
Đại biểu đề nghị bổ sung trách nhiệm của thành viên gia đình trong việc tham gia giáo dục, các thành viên trong gia đình về phòng, chống bạo lực gia đình tham gia giám sát việc thực hiện các biện pháp bảo vệ, hỗ trợ người bị bạo lực. Đại biểu cũng tán thành dự thảo Luật đã có quy định về chính sách thu hút nguồn lực xã hội hóa, thể chế hóa một số mô hình xã hội hóa được thực hiện có hiệu quả thời gian qua. Đồng thời đề nghị rà soát, quy định cụ thể hơn vai trò, trách nhiệm, các điều kiện bảo đảm của các mô hình xã hội hóa, qua đó phát huy vai trò của cộng đồng trong phòng chống bạo lực gia đình.
14h40: Đại biểu Nguyễn Thị Thủy – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Các biện pháp bảo vệ trẻ em cần được quy định ở mức độ cao hơn và sớm hơn
Đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã chuẩn bị dự án luật công phu, nghiêm túc, đại biểu Nguyễn Thị Thủy – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn tập trung góp ý vào vấn đề phòng chống bạo hành trẻ em trong môi trường gia đình.
Đại biểu nêu thực tế, thời gian qua số vụ bạo hành trẻ, số vụ bạo hành trẻ em trong môi trường gia đình tăng cả về số vụ và mức độ nghiêm trọng. Năm 2021, theo thống kê của Bộ Công an, trong tổng số gần 2.000 vụ xâm hại trẻ em, hầu hết do chính người thân trong gia đình gây ra. Con số này cũng trùng khớp với thống kê của Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em. Trong tổng số cuộc gọi liên quan đến bạo hành trẻ em thì do chính những người thân trong gia đình gây ra chiếm tới 75 %. Nhiều vụ xảy ra trong gia đình thiếu hoàn thiện, cha mẹ ly hôn, ly thân, các em bị bạo hành bởi cha dượng, mẹ kế, chồng hờ, vợ hờ của cha mẹ. Đáng lên án là nhiều vụ bạo hành nhưng có sự dung túng tiếp tay bởi chính những người ruột thịt của em.
Đại biểu cũng cho rằng, đặc điểm của bạo lực gia đình xảy ra đằng sau cánh cửa của mỗi gia đình, do đó rất khó phát hiện. Hơn thế nữa, nạn nhân bị bạo hành lại là trẻ em nên khó có khả năng phản ánh, phản ứng, dẫn đến thời gian qua xảy ra nhiều vụ đặc biệt nghiêm trọng, bị bạo hành trong một thời gian dài và chỉ bị phát hiện khi các em đã được đưa đến viện trong tình trạng đã tử vong hoặc nguy kịch đến tính mạng.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy phân tích, một trong những nguyên nhân quan trọng đó là do pháp luật còn thiếu hoàn thiện, chưa thật sự phù hợp, nhất là còn thiếu những quy định để chủ động phòng ngừa bạo hành trẻ em ở những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt.
Ngoài ra, phòng, chống bạo hành trẻ em trong môi trường gia đình vừa thuộc phạm vi điều chỉnh của dự án luật này, vừa thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật trẻ em. Do đó, đại biểu đề nghị cần phải tính toán mức độ điều chỉnh phù hợp để phù hợp với nhiệm vụ của từng luật để có thêm công cụ bảo vệ hiệu quả trẻ em trong môi trường gia đình, nhưng tránh sự chồng lấn, sự mâu thuẫn giữa hai luật này.
Về biện pháp hòa giải vụ việc bạo lực gia đình, tại Điều 21 dự thảo luật quy định biện pháp hòa giải không chỉ được áp dụng đối với các tranh chấp, các mâu thuẫn trong gia đình như luật hiện hành, mà còn được áp dụng cả đối với các vụ việc bạo lực gia đình. Đại biểu cho rằng, trong nhiều trường hợp việc bổ sung như dự thảo luật là cần thiết, tuy nhiên, đối với trường hợp bạo hành trẻ em cũng tiến hành hòa giải chưa phù hợp vì đây là những đối tượng đặc biệt cần phải có sự bảo vệ đặc biệt. Đại biểu đề nghị sửa lại quyết định này theo hướng, đối với trường hợp bạo hành trẻ em mãi đến mức phải xử lý hình sự hoặc xử lý hành chính cần áp dụng biện pháp tương xứng. Trường hợp mà chưa đến mức hình sự hoặc chưa đến mức hành chính thì cần phải áp dụng biện pháp góp ý, phê bình quy định tại Điều 23 của dự thảo luật để kịp thời cho tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn chủ trì để kịp thời ngăn ngừa bạo lực trẻ em tiếp diễn mà không nên cho hòa giải đối với trường hợp này…
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh, một tiếng kêu cứu của trẻ em, dù bất cứ nơi đâu cũng đều thuộc trách nhiệm của tất cả chúng ta và để việc vào cuộc không bao giờ muộn, trước hết pháp luật phải rõ ràng về trách nhiệm và đầy đủ các biện pháp khả thi và các biện pháp bảo vệ trẻ em cần được quy định mức độ cao hơn và sớm hơn. Do đó, đại biểu kiến nghị 3 giải pháp:
Một là, kiến nghị rà soát để khắc phục những khoảng trống bảo vệ trẻ em trong dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và trong Luật trẻ em.
Thứ hai, kiến nghị bổ sung các biện pháp đặc thù để chủ động phòng ngừa bạo hành trẻ em trong môi trường gia đình ở những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt.
Thứ ba, kiến nghị đối với biện pháp cấm tiếp xúc, đề nghị áp dụng cả đối với trường hợp bạo hành trẻ em trong thời gian chờ Chủ tịch UBND xã, cấp xã lập hồ sơ để đề nghị cơ quan tư pháp có thẩm quyền áp dụng biện pháp tạm thời cách ly trẻ khỏi gia đình.
14h29: Đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Không mở rộng phạm vi áp dụng của hành vi bạo lực gia đình
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Trần Thị Thu Hằng cho biết, về phạm vi áp dụng dự thảo Luật, đại biểu nêu rõ, khái niệm gia đình theo Khoản 2, Điều 3 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng làm phát sinh các quyền, nghĩa vụ giữa họ với nhau theo quy định của luật này.
Theo đó, người đã ly hôn hoặc chung sống với nhau như vợ, chồng không được xác định là thành viên trong gia đình. Như vậy, quy định tại Khoản 2, Điều 4 thực chất là mở rộng phạm vi áp dụng của hành vi bạo lực gia đình đối với đối tượng không phải là thành viên gia đình, không thống nhất với khái niệm bạo lực gia đình quy định tại Khoản 1, Điều 3 của dự thảo.
Vì vậy, đại biểu cho rằng phòng, chống bạo lực gia đình chỉ nên áp dụng trong phạm vi các quan hệ gia đình, không nên mở rộng đối với trường hợp đã ly hôn hoặc chung sống với nhau như vợ chồng, trừ trường hợp được pháp luật công nhận hôn nhân thực tế. Nhất là đối với trường hợp người đã ly hôn thì không còn phát sinh quan hệ hôn nhân, nếu có hành vi bạo lực thì sẽ do pháp luật về lĩnh vực khác điều chỉnh.
Về khái niệm bạo lực trên cơ sở giới, đại biểu cho biết, thuật ngữ bạo lực gia đình trên cơ sở giới dựa trên cơ sở thuật ngữ bạo lực gia đình, chỉ đơn giản dựa trên giới tính. Do đó, khi giải thích dự thảo nên đưa ra một thuật ngữ không nên đưa ra một thuật ngữ mới khác với nội hàm của bạo lực gia đình. Vì vậy, đại biểu đề nghị không đưa vào dự thảo luật.
14h24: Đại biểu Nguyễn Thị Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh: Đề nghị bổ sung hành vi bạo lực trên không gian mạng
Góp ý vào quy định về hành vi bạo lực gia đình, Điều 4, khoản 1, điểm k quy định hành vi phát tán hình ảnh, thông tin, tài liệu riêng tư của thành viên gia đình khi chưa được sự đồng ý của người đó, trường hợp là trẻ em thì phải được sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ là hành vi bạo lực gia đình.
Đại biểu Nguyễn Thị Hà đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét lại nội dung này cho sát với thực tiễn. Bởi lẽ, trong thời đại công nghệ 4.0 với sự đa dạng các nền tảng xã hội cùng nhu cầu chia sẻ thông tin, hình ảnh trên các nền tảng ấy sẽ có nhiều trường hợp người thân trong gia đình chia sẻ những hình ảnh tình cảm vui tươi, trong sáng mà không hỏi ý kiến tất cả các thành viên trong gia đình.
Cũng trong quy định này, trường hợp là trẻ em phải được sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ. Tuy nhiên, tại Điều 6, Khoản 11 của Luật trẻ em 2016 lại quy định về các hành vi nghiêm cấm công bố, tiết lộ thông tin về đời tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ 7 tuổi trở lên và của cha mẹ, người giám hộ của trẻ em. Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Hà đề nghị cần thống nhất quy định liên quan đến trẻ em và cả hai luật. Tại Điều 4 của dự thảo luật, đại biểu cũng đề nghị bổ sung hành vi bạo lực trên không gian mạng. Vì hiện nay chúng ta sẽ thấy những câu chuyện bôi xấu nhau trên mạng khi không vừa lòng nhau. Đây cũng là bạo lực và đại biểu cho rằng, bạo lực này còn khủng khiếp hơn nội hàm bên trong nội bộ gia đình.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Hà đề nghị bổ sung các giải pháp hỗ trợ cơ sở trợ giúp cho đối tượng đặc thù là trẻ em bị bạo lực gia đình và bị ảnh hưởng bởi bạo lực gia đình.
Dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) hiện đang tập trung vào các giải pháp hỗ trợ người bị bạo lực là người lớn với các giải pháp truyền thống hòa giải, biện pháp truyền thông hòa giải, chấm dứt bạo lực mà chưa cân nhắc đến đối tượng đặc thù là trẻ em trực tiếp bị bạo lực gia đình hoặc bị ảnh hưởng khi chứng kiến các hành vi bạo lực gia đình xảy ra giữa các thành viên trong gia đình. Do vậy, đại biểu Nguyễn Thị Hà đề xuất trong dự thảo Luật cần có các quy định cho đối tượng đặc thù là trẻ em, trong đó cần thể hiện tính nhạy cảm về giới, độ tuổi, sự phát triển của trẻ em, lợi ích tốt nhất của trẻ.
Ngoài việc hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu hỗ trợ về y tế, tâm lý, trợ giúp pháp lý, đại biểu cho rằng, cần quan tâm tới các biện pháp hỗ trợ liên quan đến việc học tập của trẻ em khi bị bạo lực gia đình, bảo đảm việc học tập không bị gián đoạn trong thời gian trẻ đang điều trị các tổn thương về thể chất và tâm lý.
14h18: Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Mong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sẽ được mở rộng phạm vi, nội dung mới nhằm xây dựng gia đình hạnh phúc
Thảo luận ở hội trường về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) cho rằng, qua tìm hiểu từ thư viện luật của Quốc hội, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh cho rằng, mục đích của pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình là ngăn chặn các hành vi bạo lực gia đình. Xã hội đang mong muốn nhiều hơn là làm sao để xây dựng gia đình mới hạnh phúc, duy trì hạnh phúc gia đình đang có, hàn gắn các rạn nứt trong hôn nhân và cuối cùng mới là chữa lành các vết thương về thể xác và tinh thần của các thành viên trong gia đình đang có bạo lực trước hôn nhân đổ vỡ.
Theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh, sửa đổi luật theo hướng này, mỗi cá nhân sẽ tìm thấy trong luật, hạnh phúc của mỗi gia đình sẽ được quan tâm hơn, các nội dung sẽ mang đậm hơi thở của cuộc sống. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề nghị Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sẽ được mở rộng phạm vi, nội dung mới là các biện pháp xây dựng gia đình hạnh phúc, nội dung phòng chống bạo lực gia đình sẽ được mở rộng hơn nhiều như Quốc hội đang thảo luận. Nội dung chống bạo lực sẽ là một chương cuối của luật. Luật mở rộng sẽ có tên là Luật Xây dựng và bảo vệ hạnh phúc gia đình. Nếu luật được mở rộng, các biện pháp để bảo đảm quyền, trách nhiệm của các thành viên phù hợp thực tiễn các văn bản dưới luật sẽ được đưa vào luật mới. Nếu có giám sát pháp luật về gia đình thì Quốc hội chỉ tập trung vào hiệu lực, hiệu quả của các biện pháp luật mới. Các nội dung trong các luật có liên quan sẽ được dự định giữ ổn định lâu dài.
14h11: Đại biểu Vương Thị Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang: Quy định rõ về chủ thể, đối tượng của khái niệm “bạo lực gia đình”
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Vương Thị Hương tán thành sự cần thiết sửa đổi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách về quản lý phát triển xã hội có hiệu quả, nghiêm minh, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người, thực hiện tiến bộ công bằng xã hội tại Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 24/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới; đồng thời, đáp ứng yêu cầu phát sinh trong thực tiễn và khắc phục những bất cập của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hiện hành.
Về khái niệm bạo lực gia đình, đại biểu đề nghị bổ sung chủ thể, đối tượng gây bạo lực gia đình vào khái niệm, cụ thể: Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình, gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế, tình dục đối với thành viên khác trong gia đình.
Khoản 2, Điều 4 dự thảo Luật quy định: “Hành vi bạo lực quy định tại khoản 1 Điều này cũng được áp dụng đối với người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng, người đã từng có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng”.
Đại biểu cho rằng, việc mở rộng đối tượng như vậy là rất phù hợp, đáp ứng kịp thời với tình hình thực tế. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung giải thích từ ngữ “thành viên gia đình” để áp dụng trong phạm vi luật này, khái niệm cần làm rõ các thành viên trong gia đình có bao gồm các thành viên của người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng, người có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị bổ sung tại Điều 3 Giải thích từ ngữ về khái niệm “người có nguy cơ bị bạo lực gia đình” nhằm giúp các cá nhân, tổ chức, cơ quan trợ giúp có thể xác định được những người có nguy cơ bị bạo lực gia đình để có cơ hội chủ động tiếp cận, tư vấn, hỗ trợ phòng ngừa bạo lực một cách tập trung và chủ động.
14h06: Đại biểu Chamaléa Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận: Cần có cơ chế đảm bảo khả thi cho các quy định trong dự thảo Luật
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Chamaléa Thị Thủy cho rằng, trong những năm qua Nhà nước ta có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện công tác phòng, chống bạo lực gia đình. Nhưng thực tế hiện nay, vấn nạn bạo lực gia đình vẫn đang diễn biến nghiêm trọng với nhiều hình thức tinh vi, phức tạp, không chỉ gây hậu quả nghiêm trọng về thể chất, tâm lý cho các thành viên trong gia đình mà còn vi phạm nghiêm trọng đến các quyền của con người.
Đại biểu bày tỏ nhất trí cao với việc cần thiết phải sửa đổi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi); cho rằng dự thảo Luật lần này đã bổ sung những quy định cụ thể, rõ ràng hơn trong việc ngăn ngừa bạo lực gia đình, bảo vệ, hỗ trợ xử lý vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình như: thông tin, truyền thông, giáo dục, tư vấn hòa giải, các biện pháp hỗ trợ phòng ngừa bạo lực gia đình, quy định về báo tin, tố giác và xử lý tin báo, tố giác về bạo lực gia đình, các biện pháp để ngăn chặn, bảo vệ, hỗ trợ người bị bạo lực gia đình…
Đại biểu nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung thêm nhiều quy định như dự thảo luật là rất cần thiết và phù hợp với mục tiêu phòng, chống bạo lực gia đình.
Để tạo hành lang pháp lý chặt chẽ hơn trong phòng, chống bạo lực gia đình và để các quy định trên có thể thực hiện trong thực tế, đại biểu Chamaléa Thị Thủy cho rằng, chúng ta cần phải có một cơ chế phù hợp để đảm bảo thực hiện. Cụ thể là phải đảm bảo được nguồn lực về tài chính và nhân lực để đảm bảo thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần phải có đánh giá tác động kỹ hơn về các quy định của dự thảo Luật này và có giải trình cụ thể hơn về tính khả thi đối với các nội dung này.
14h02: Đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân- Đoàn ĐBQH Tp.HCM: Người có hành vi bạo lực gia đình cũng là đối tượng cần được tư vấn
Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân cho rằng Luật hiện hành chỉ mới tập trung vào các biện pháp xử lý đối tượng gây bạo lực gia đình bằng xử lý hành chính hoặc hình sự, trong khi đó, để phòng ngừa và ngăn chặn bạo lực gia đình có hiệu quả, biện pháp giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức của đối tượng này chưa được chú trọng.
Đại biểu đề nghị bổ sung đối tượng được tư vấn về bạo lực gia đình vào khoản 2 Điều 17 dự thảo Luật, thêm những người có hành vi bạo lực gia đình để đảm bảo nguyên tắc lấy phòng ngừa là chính. Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị bổ sung vào khoản 1 Điều 11 dự thảo Luật quy định quyền của người bị bạo lực gia đình là được lựa chọn chỗ ở là chính ngôi nhà của họ trong trường hợp áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc giữa người có hành vi bạo lực gia đình và người bị bạo lực gia đình.
Đồng thời đại biểu kiến nghị cân nhắc tâm lý, nguyện vọng của người bị bạo lực gia đình khi muốn được cư trú tại nhà mình nhằm tránh tạo thêm gánh nặng tâm lý cho người bị bạo lực, không nhất thiết phải tạm lánh như quy định ở điểm a khoản 2 Điều 30 của dự thảo Luật.
14h00: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu mở đầu Phiên thảo luận
Phát biểu mở đầu phiên thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, tại phiên họp ngày 27/5, Chính phủ đã có Tờ trình trình Quốc hội. Quốc hội đã tiến hành thảo luận ở tổ vào ngày 31/5. Tổng Thư ký Quốc hội đã có báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tổ.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tiếp tục tập trung thảo luận vào các vấn đề trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội và các vấn đề khác như: các quy định về hành vi bạo lực gia đình; những hành vi bị nghiêm cấm; về tư vấn, hòa giải trong phòng, chống bạo lực gia đình; về báo tin và xử lý tin báo, tố giác về bạo lực gia đình; về biện pháp tránh tiếp xúc theo quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã; biện pháp tránh tiếp xúc theo quyết định của các cơ quan tiến hành tố tụng; về cơ sở trợ giúp phòng, chống bạo lực gia đình; về xã hội hóa công tác phòng, chống bạo lực gia đình và quản lý nhà nước…
