Nghị quyết 68: Bước ngoặt thể chế cho kinh tế tư nhân cất cánh

Nghị quyết 68: Bước ngoặt thể chế cho kinh tế tư nhân cất cánh.

Vui mừng đón nhận Nghị quyết 68, giới chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp cho rằng, nghị quyết này đã thể hiện bước tiến đột phá về tư duy phát triển; là "cuộc cách mạng về tư duy và thể chế"; là "bước ngoặt lịch sử" trong việc thúc đẩy kinh tế tư nhân bứt phá với những mục tiêu truyền cảm hứng, đầy khát vọng; đi vào tận gốc rễ của vấn đề là "cải cách thể chế", khơi thông các nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mở rộng không gian phát triển, hỗ trợ thực chất; tạo lập và củng cố niềm tin,… để đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển mới – kỷ nguyên của sáng tạo, hội nhập và thịnh vượng, trong đó kinh tế tư nhân "là một động lực quan trọng nhất; là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng" với tinh thần chủ động, tự cường, đầy khát vọng.

Ba dấu mốc định hình khu vực kinh tế tư nhân

Ông Phan Đức Hiếu: Nếu triển khai thực hiện tốt Nghị quyết 68 thì có thể là bước ngoặt, đột phá thứ ba trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân - Ảnh VGP

Phát biểu tại tọa đàm "Để kinh tế tư nhân bứt phá theo Nghị quyết 68 - Những việc cần làm ngay", ông Phan Đức Hiếu, Đại biểu Quốc hội - chuyên gia kinh tế cho rằng sự ra đời của Nghị quyết 68 là rất cần thiết và có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay. Ông nhấn mạnh: “Những thông điệp trong nghị quyết rất rõ ràng và mạnh mẽ, đã đi thẳng vào những vấn đề của khu vực kinh tế tư nhân, giải quyết những trở ngại tồn tại lâu nay.”

Ông Hiếu xác định ba dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam. Mốc đầu tiên là giai đoạn 1988–1990, khi kinh tế tư nhân chuyển từ bị cải tạo sang được thừa nhận và phép hoạt động trong một số lĩnh vực theo quy định. Dù vậy, giai đoạn này doanh nghiệp tư nhân vẫn gặp nhiều khó khăn.

Mốc thứ hai là năm 1999–2000, với sự ra đời của Luật Doanh nghiệp, đưa kinh tế tư nhân từ chỗ chỉ được hoạt động trong một số ngành sang quyền tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm. Đây là sự chuyển mình mang tính đột phá về thể chế, đặc biệt là việc chuyển từ cấp phép sang đăng ký, đơn giản hóa thủ tục hành chính và rút ngắn thời gian thành lập doanh nghiệp.

Mốc thứ ba – theo ông Hiếu – chính là sự xuất hiện của Nghị quyết 68, được kỳ vọng sẽ thay đổi chất lượng khu vực kinh tế tư nhân nhờ ba nhóm cải cách lớn: tạo thuận lợi cho gia nhập thị trường, nâng mức độ bảo vệ doanh nghiệp và khơi thông nguồn lực về đất đai, vốn, nhân sự, đặc biệt là đẩy nhanh giải quyết tranh chấp thương mại.

Doanh nghiệp mong mỏi và kỳ vọng hiện thực hóa chính sách

Chia sẻ từ thực tiễn doanh nghiệp, ông Từ Tiến Phát – Tổng Giám đốc ACB – nhận định: “Nghị quyết này không chỉ là vinh dự mà còn là trách nhiệm. Chúng tôi cùng các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đã mong mỏi nghị quyết này từ rất lâu.” Ông Phát cho rằng, với hơn 1 triệu khách hàng doanh nghiệp tư nhân, ACB hiểu rõ những khó khăn về chi phí, thủ tục, thị trường và yêu cầu chuyển đổi xanh mà doanh nghiệp đang đối mặt.

Ông đánh giá cao các nội dung cụ thể của Nghị quyết 68 như miễn thuế thu nhập cho doanh nghiệp mới thành lập trong 3 năm đầu – thời kỳ sinh tồn then chốt, hay việc cải cách điều kiện tiếp cận đất công và cơ chế bảo lãnh tín dụng. Đặc biệt, ông Phát hoan nghênh việc đưa kinh tế chuỗi và chuyển đổi xanh vào nghị quyết – những nội dung chưa từng xuất hiện rõ ràng trong các nghị quyết trước.

Bà Bùi Thu Thủy: Một điểm rất quan trọng là niềm tin - Ảnh VGP

Cũng với góc nhìn sát sao doanh nghiệp, bà Bùi Thu Thủy – Phó Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp – cho biết, trong nhiều năm theo sát công tác xây dựng luật và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, bà chưa từng thấy một nghị quyết nào có tính đột phá và thể hiện quyết tâm chính trị cao như lần này.

Cải cách thể chế – Đòn bẩy mạnh nhất cho phát triển

Theo ông Phan Đức Hiếu, cải cách thể chế là biện pháp hiệu quả nhất, ít tốn kém nhất và công bằng nhất để thúc đẩy hoạt động đầu tư kinh doanh. Các ví dụ lịch sử như Luật Doanh nghiệp năm 2000 cho thấy chỉ trong 5 năm, số lượng doanh nghiệp thành lập mới chiếm tới 80% tổng số doanh nghiệp thành lập trong 15 năm trước đó.

Với Nghị quyết 68, tinh thần cải cách thể chế được thể hiện mạnh mẽ qua ba điểm nổi bật. Một là "bãi bỏ" thay vì "sửa đổi" các quy định không còn phù hợp – một tư duy rất khác so với trước. Hai là tách bạch rõ ràng giữa trách nhiệm cá nhân và pháp nhân doanh nghiệp trong xử lý vi phạm. Ba là thay đổi tư duy quản lý nhà nước, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giám sát thực tế thay vì cấp phép hành chính nặng nề.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng điều phối cuộc tọa đàm - Ảnh VGP

TS. Nguyễn Sĩ Dũng (nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội) khẳng định, muốn thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia thì không chỉ cần luật tốt mà còn phải thực thi luật tốt hơn các nước khác. Ông nhấn mạnh, cần chuyển từ tư duy “quản lý bằng mọi giá” sang “đồng hành và tạo điều kiện”.

Cùng quan điểm, ông Hiếu kiến nghị Chính phủ nên thành lập một cơ quan cải cách thể chế có thẩm quyền pháp lý mạnh mẽ, đóng vai trò kiểm soát chất lượng dự thảo luật từ đầu – tương tự như mô hình Hàn Quốc.

Bà Bùi Thu Thủy cho biết, quá trình thể chế hóa đang được triển khai gấp rút. Dự kiến trong năm 2025, phần lớn nhiệm vụ chính yếu sẽ hoàn thành, đảm bảo công tác thể chế sẵn sàng để khơi thông nguồn lực phát triển khu vực kinh tế tư nhân từ 2026–2030 – giai đoạn quyết định để đạt các mục tiêu tăng trưởng quốc gia.

Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng

Ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân