Đề nghị chưa điều chỉnh danh mục hàng hoá bình ổn giá

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu

Tranh luận về việc đưa vàng vào danh mục bình ổn

Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm lớn tại phiên thảo luận là đề xuất đưa mặt hàng vàng vào danh mục hàng hóa bình ổn giá. Đại biểu Phạm Văn Hòa (Hội Luật gia tỉnh Đồng Tháp) là người đưa ra kiến nghị này. Ông Hòa phân tích rằng, dù vàng không phải là mặt hàng thiết yếu, nhưng thực tế từ nhiều đời nay, người dân luôn coi kim loại quý này là một tài sản tích trữ quan trọng và thường mua vào "để lại cho đời sau".

Lý do chính cho đề xuất của ông Hòa xuất phát từ những biến động dữ dội của thị trường vàng trong thời gian qua, gây ra rủi ro rất lớn cho người mua. Theo số liệu, giá vàng miếng trong nước hiện đã tăng khoảng 80% so với đầu năm. Ví dụ cụ thể trong ngày 12/11, vàng miếng được các doanh nghiệp niêm yết vượt mốc 150 triệu đồng một lượng, trong khi vàng nhẫn cũng vọt lên 152 triệu đồng. Đáng chú ý, chênh lệch giữa giá vàng thế giới với giá vàng trong nước luôn duy trì ở ngưỡng rất cao, hiện ở mức trên 20 triệu đồng một lượng. Chính vì những rủi ro này, ông Hòa đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc đưa vàng vào danh mục hàng hóa bình ổn giá khi sửa đổi luật.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết trong quá trình rà soát sửa đổi Luật Giá 2023, Bộ cùng các cơ quan liên quan đã đánh giá kỹ lưỡng việc bổ sung hoặc đưa một số mặt hàng ra khỏi danh mục bình ổn giá. Tuy nhiên, ông Thắng khẳng định danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn hiện nay "chưa có vấn đề gì cần thay đổi". Do đó, Bộ trưởng kết luận: "Chưa cần điều chỉnh, mở rộng danh mục hàng bình ổn giá".

Theo đó, dự thảo luật sửa đổi vẫn giữ nguyên 9 mặt hàng, dịch vụ trong diện bình ổn giá, bao gồm: xăng, dầu thành phẩm; khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG); thóc tẻ, gạo tẻ; phân đạm, phân DAP, phân NPK; thức ăn thủy sản, chăn nuôi; vaccine phòng bệnh cho gia súc, gia cầm; thuốc bảo vệ thực vật; và thuốc thuộc danh mục thiết yếu được sử dụng tại cơ sở y tế. Ngoài ra, dự luật cũng quy định 42 hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

Lo ngại về tiêu chí và năng lực thực thi của cấp xã

Bên cạnh câu chuyện về vàng, các đại biểu cũng tập trung góp ý về tính khoa học của danh mục và năng lực triển khai. Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, ông Thạch Phước Bình, cho rằng tiêu chí xác định 42 hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá vẫn còn mang nặng tính định tính. Ông Bình nhận xét: "Việc bổ sung hoặc rút ra khỏi danh sách Nhà nước định giá với một số mặt hàng chưa thống nhất, thiếu căn cứ khoa học".

Để giải quyết vấn đề này, ông Bình kiến nghị cần bổ sung các tiêu chí định lượng cụ thể khi xem xét điều chỉnh danh mục. Ông đưa ra các ví dụ như: tỷ trọng của mặt hàng đó trong rổ chỉ số giá tiêu dùng (CPI) từ 2% trở lên, chỉ số tập trung thị trường (HHI) vượt 1.800 điểm, hoặc khi biến động chi phí đầu vào vượt 15% trong 3 tháng liên tiếp. Theo ông, "những ngưỡng định lượng này tăng tính khách quan, giúp cơ quan quản lý có cơ sở dự báo và phản ứng chính sách kịp thời".

Một lo ngại khác được Đại biểu Phạm Văn Hòa nêu lên liên quan đến đề xuất của Chính phủ về việc giao UBND cấp xã chịu trách nhiệm triển khai chương trình bình ổn giá, thay vì cấp huyện như trước đây (nhằm phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7). Ông Hòa bày tỏ lo ngại về khả năng thực hiện của cấp xã khi lực lượng này vốn thiếu nhân sự và không có chuyên môn sâu về quản lý giá cả, bình ổn thị trường. Do đó, ông cho rằng dự luật cần quy định rõ trách nhiệm của cấp xã khi thực hiện nhiệm vụ này, đồng thời phải có cơ chế phối hợp chặt chẽ với các ngành chuyên môn của cấp tỉnh trong quá trình triển khai.

Dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua dự luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá vào ngày 11/12 tới.

Chính sách y tế đột phá: Hướng tới miễn viện phí, tăng lương bác sĩ và khám sức khỏe toàn dân

Quốc hội kiện toàn nhân sự Tổng Thư ký Quốc hội và hai Chủ nhiệm Ủy ban