Giải thích tường minh các khái niệm, đảm bảo tính khả thi khi áp dụng Luật Đất đai (sửa đổi)

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Phú Cường

Theo đó, Tại Khoản 3, Điều 3 có giải thích: “Bản đồ quy hoạch sử dụng đất là bản đồ được lập tại thời điểm đầu kỳ quy hoạch, thể hiện sự phân bổ các loại đất tại thời điểm cuối kỳ của quy hoạch đó”. Chủ nhiệm Ủy ban đề nghị sửa từ “tại thời điểm” bằng từ “đến”.

Hay tại Khoản 25, Điều 3 có giải thích: “Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất và có thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối, không được hưởng lương từ ngân sách nhà nước, tổ chức kinh tế, chính trị xã hội khác hộ gia đình”.

Chủ nhiệm Ủy ban đề nghị rà soát lại khái niệm này, nếu giải thích như vậy sẽ rất khó khi thực hiện bồi thường hỗ trợ tái định cư.

Bên cạnh đó, tại Khoản 27, Điều 3 có giải thích: “Hủy hoại đất là hành vi làm biến dạng địa hình, làm suy giảm chất lượng đất, gây ô nhiễm đất, làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định.” Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Phú Cường đề nghị bổ sung giải thích này và ghi rõ đây là những hành vi không được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Liên quan đến Chương 4 về quy hoạch sử dụng đất, Chủ nhiệm nhiệm Ủy ban Nguyễn Phú Cường chỉ ra rằng, tại Chương này đã quy định rất nhiều nội dung về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh…

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban nêu rõ, trên thực tế, chúng ta vẫn còn vướng trong quy hoạch sử dụng đất, do đó việc quy định lập quy hoạch đồng thời cả quy hoạch quốc gia, quy hoạch tỉnh và các quy hoạch khác sẽ rất khó cho việc thực hiện. Vì vậy nên nghiên cứu kỹ về cách thiết kế này để đảm bảo tính khả thi khi đưa vào áp dụng.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Đối với Điều 65 của Dự án Luật quy định về đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho biết, điểm đ khoản 2 quy định: Dự án điều chỉnh đất đai để chỉnh trang và phát triển đô thị, khu dân cư nông thôn theo quy hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với trường hợp cần lựa chọn nhà đầu tư. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng, quy định như trên chưa rõ, chưa cụ thể, dễ nhầm lẫn với các dự án khu đô thị mới, nên cần rà soát kỹ để quy định cụ thể, rõ ràng hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho biết, Điều 71 trong Dự án Luật quy định về căn cứ thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Cụ thể, việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải dựa trên các căn cứ: Dự án thuộc các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 69 và Điều 70 của Luật này; Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; Tiến độ sử dụng đất thực hiện dự án. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng, để tách được việc bồi thường ra khỏi dự án đầu tư, cần sửa đổi quy định này theo hướng bỏ chữ “dự án” trong khoản 1.

Ngoài ra, liên quan đến quy định về đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp đất chưa được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho biết, điều kiện đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp đất chưa bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa được quy định chặt chẽ, còn thiếu tính khả thi.

Cụ thể, điểm đ khoản 1 quy định, một trong các điều kiện đặt ra là: Có tối thiểu 80% người bị thu hồi đất đồng ý với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng, chưa có bồi thường, hỗ trợ tái định cư thì chưa có quyết định thu hồi đất, chưa đo đạc để xác định rõ diện tích, giá đền bù, nên việc đặt ra con số 80% là không thực tế, đề nghị nghiên cứu sửa đổi để đảm bảo quy định của Luật được khả thi, dễ dàng áp dụng trong thực tế.