Siết chặt quản lý livestream, định danh người bán: Điểm nhấn trong Luật Thương mại điện tử vừa thông qua

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật.

Sáng 10/12, trong chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Thương mại điện tử với tỉ lệ tán thành rất cao: 444/446 đại biểu có mặt, chiếm 93,87%.

Trước khi thông qua, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo luật trên cơ sở ý kiến từ các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan.

Quy định rõ trách nhiệm trong hoạt động livestream bán hàng

Một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm là quy định đối với hoạt động livestream bán hàng. Dự thảo luật đã bổ sung quy định cụ thể về trách nhiệm của từng chủ thể gồm người bán, người livestream và chủ quản nền tảng.

Mục tiêu là nâng cao minh bạch thông tin, xác lập trách nhiệm pháp lý rõ ràng và tạo cơ sở cho kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm. Luật cũng xác định mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử là một loại hình nền tảng riêng với hệ thống nghĩa vụ được thiết kế phù hợp với bản chất hoạt động.

Quy định này không áp dụng máy móc như với sàn thương mại điện tử nhưng vẫn bảo đảm không tạo khoảng trống trách nhiệm, nhất là trong quản lý nội dung kinh doanh và bảo vệ người tiêu dùng.

Định danh người bán bằng VNeID

Luật quy định định danh người bán trên các sàn thương mại điện tử thông qua hệ thống định danh điện tử quốc gia VNeID. Quy định này hỗ trợ truy vết người bán, hạn chế hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và giúp cơ quan thuế quản lý hiệu quả hơn, chống thất thu ngân sách nhà nước.

Chính phủ khẳng định nguyên tắc không phát sinh thêm thủ tục hành chính, tận dụng tối đa hạ tầng số hiện có để hỗ trợ quản lý mà không gây thêm gánh nặng cho doanh nghiệp và người dân.

Luật không bắt buộc nền tảng thương mại điện tử nước ngoài hoạt động tại Việt Nam phải thành lập pháp nhân mới, nhưng phải chỉ định một pháp nhân tại Việt Nam để thực hiện nghĩa vụ có liên quan. Quy định này đảm bảo phù hợp cam kết quốc tế, đồng thời giúp cơ quan quản lý có đầu mối rõ ràng để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và xử lý các vi phạm phát sinh.

Tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho thương mại điện tử phát triển

Ngay sau khi luật được thông qua, Chính phủ sẽ triển khai kế hoạch xây dựng các văn bản hướng dẫn, bảo đảm quy định rõ ràng, khả thi, tránh chồng chéo và không làm phát sinh thủ tục hành chính mới. Công tác hậu kiểm dựa trên dữ liệu và quản lý rủi ro sẽ được đẩy mạnh, trong đó xác định rõ trách nhiệm của từng chủ thể trong toàn bộ hệ sinh thái thương mại điện tử.

Nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội xoay quanh vấn đề ngưỡng giao dịch của nền tảng nước ngoài, cơ chế ký quỹ để bảo đảm nghĩa vụ bồi thường cho người tiêu dùng hay nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Các nội dung này đều đã được cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu và sẽ tiếp tục được cụ thể hóa trong các nghị định hướng dẫn. Việc xây dựng luật và văn bản dưới luật bám sát tinh thần các nghị quyết của Trung ương và Quốc hội, hướng tới giảm tối đa thủ tục, đơn giản hóa quy định, giảm chi phí tuân thủ và không tạo rào cản cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Luật Thương mại điện tử được thông qua với kỳ vọng tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, hiện đại và phù hợp thực tiễn, góp phần đưa thương mại điện tử Việt Nam phát triển mạnh mẽ, minh bạch và bền vững hơn trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng.