Vì sao Ngân hàng Nhà nước dừng đấu thầu vàng?

Ngân hàng Nhà nước dừng đấu thầu vàng

Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước tối 27/5, nhằm tiếp tục triển khai hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý tình trạng chênh lệch cao giữa giá vàng miếng SJC trong nước và giá thế giới, dự kiến từ ngày 3/6, Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh phương án bình ổn thị trường vàng.

Từ cuối năm 2023, giá vàng liên tục lập đỉnh mới. Vàng miếng SJC có lúc đạt 85 triệu đồng một lượng vào tháng 4, trước khi đạt kỷ lục hơn 92 triệu đồng vào tháng 5. Chênh lệch với giá thế giới neo ở mức cao, có thời điểm hơn 20 triệu đồng một lượng.

Để tăng cung bình ổn thị trường, Ngân hàng Nhà nước bắt đầu gọi thầu vàng miếng SJC từ ngày 22/4. Sau 9 phiên đấu thầu, có 6 phiên thành công, với hơn 48.000 lượng vàng miếng được nhà điều hành tung ra thị trường.

Càng về sau, khối lượng đấu thầu vàng thành công càng tăng. Phiên gần nhất tổ chức ngày 23/5 có 11 ngân hàng và doanh nghiệp đã mua 13.400 lượng, chiếm gần 80% quy mô chào thầu.

Sau đấu thầu, chênh lệch giữa giá vàng trong nước - thế giới không cải thiện

Cuối ngày 27/5, giá vàng thế giới ở mức 2.358 USD/ounce, quy đổi tương đương 72,44 triệu đồng/lượng.

Trong nước, giá vàng hôm nay bán ra ở 89,9 triệu đồng/lượng, tăng 400.000 đồng/lượng. So với giá vàng thế giới quy đổi, giá vàng miếng SJC hiện đang cao hơn 17,46 triệu đồng/lượng.

Việc NHNN tổ chức các phiên đấu thầu vàng nhằm giải pháp tăng nguồn cung để trung hòa nhu cầu thị trường, từ đó “hạ nhiệt” giá vàng. Tuy nhiên đến nay mục tiêu này chưa hoàn thành.

Nhiều ý kiến cho rằng: Muốn giá vàng giảm, giá tham chiếu của các phiên đấu thầu phải được NHNN đưa ra sát với giá vàng thế giới. Tuy nhiên trong 9 phiên đấu thầu vàng vừa qua, giá tham chiếu được NHNN đưa ra thường bằng giá đóng cửa vàng trong nước phiên trước trước, nghĩa là cao hơn giá thế giới rất nhiều nên khó bình ổn được thị trường vàng.

Đề cập tới vấn đề này, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng: Giá vàng thế giới tăng, kéo theo giá vàng trong nước cũng tăng, nhưng điều tồn tại từ rất lâu là sự chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng quốc tế vẫn rất cách xa. Vì vậy, rất cần có phương thức điều hành linh hoạt để đưa giá vàng trong nước về ngang thế giới.

“Cơ chế đấu thầu của NHNN hiện nay là đấu thầu ngược. Cứ đấu thầu lại làm giá vàng tăng bởi giá sàn được đặt sát giá thị trường. Vì thế, khi trúng thầu, doanh nghiệp kinh doanh vàng phải bán ra với giá cao hơn và đương nhiên giá vàng trong nước cứ đà tăng”, ông Hoàng Văn Cường băn khoăn.

Hình ảnh tại phiên đầu thầu vàng. Ảnh: M.P

Đấu thầu vàng chỉ là giải pháp tình thế

Các chuyên gia cũng cho rằng đấu thầu vàng chỉ là giải pháp tình thế để giải quyết được câu chuyện vàng miếng SJC, chứ không giải quyết được câu chuyện căn cơ là nguồn nguyên liệu đáp ứng cho nhu cầu của các doanh nghiệp vàng trong nước.

Do vậy, cần cho phép được nhập khẩu vàng nguyên liệu dưới sự quản lý của Ngân hàng Nhà nước. Đây là phương án hiệu quả để hạ nhiệt giá vàng trong nước.

Có hai phương án được kiến nghị, một là cấp quota (hạn mức) cho các doanh nghiệp trực tiếp nhập vàng, hai là Ngân hàng Nhà nước nhập vàng nguyên liệu về và bán lại cho doanh nghiệp.

Từ đó có thể tiến tới xóa bỏ độc quyền vàng miếng SJC và cho các doanh nghiệp vàng đủ điều kiện có thể sản xuất vàng miếng như trước đây.

TS Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, cho rằng, đấu thầu vàng không phải là biện pháp hữu hiệu để giải quyết chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước.

Theo ông, giải pháp khả thi là cấp phép cho DN nhập khẩu vàng nguyên liệu. Nghị định 24/2012 về quản lý thị trường vàng đã có sẵn quy định cho phép NHNN xem xét cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho DN đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Khi đó, giá vàng trong nước và thế giới chính thức liên thông.

"NHNN không cần lo lắng việc nhập khẩu vàng ảnh hưởng đến tỉ giá. Lâu nay DN không nhập khẩu vàng thì ngoại tệ vẫn chảy ra ngoài qua đường nhập lậu. Chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước càng cao lại càng khuyến khích nhập lậu vàng. Việc cho phép nhập khẩu vàng sẽ khuyến khích được xuất khẩu vàng nữ trang, giúp thị trường cân bằng được ngoại tệ" - ông Nghĩa nêu quan điểm.

Tiếp tục đấu thầu vàng miếng SJC, giá tham chiếu giảm 500.000 đồng

Giá vàng SJC bất ngờ tăng mạnh trước phiên đấu thầu

Tiếp tục tổ chức đấu thầu vàng miếng vào ngày mai