Giảm số cuộc, đầu mối kiểm toán để tập trung nâng cao chất lượng

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường tại phiên họp

Thẩm tra nội dung báo cáo của KTNN , Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách (TCNS) Nguyễn Phú Cường cho biết, Thường trực Ủy ban TCNS cơ bản nhất trí với đánh giá của KTNN; ghi nhận kết quả và những nỗ lực thực hiện KHKT năm 2022 của Ngành kiểm toán.

Tuy nhiên, để phát huy kết quả đạt được, đề nghị KTNN báo cáo bổ sung một số nội dung về đánh giá cụ thể tính hiệu quả, hiệu lực cả về phương thức tổ chức, quản lý, điều hành và kết quả kiểm toán đạt được khi áp dụng mô hình Ban Chỉ đạo khi thực hiện cuộc kiểm toán chuyên đề có quy mô lớn để tổng kết, rút ra bài học kinh nghiệm trong tổ chức các cuộc kiểm toán có tính chất, quy mô tương tự trong triển khai KHKT 2023 và các năm tiếp theo; bổ sung báo cáo chi tiết các vi phạm đã được phát hiện, đặc biệt là các vi phạm liên quan đến quản lý, sử dụng NSNN để bổ sung, cung cấp thông tin, số liệu cho Quốc hội xem xét, phê chuẩn dự toán NSNN năm 2023 tại Kỳ họp thứ 4;

Cung cấp thông tin, số liệu kết quả kiểm toán cho Hội đồng nhân dân các cấp, các cơ quan có thẩm quyền để kịp thời, xử lý, khắc phục các vi phạm và lưu ý trong quá trình phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2021; đánh giá làm rõ kết quả thí điểm kiểm toán từ xa đối với VNPT và báo cáo khả năng mở rộng loại hình kiểm toán này trong thời gian tới. Ngoài ra, đề nghị KTNN báo cáo rõ việc điều chỉnh KHKT năm 2022 để đánh giá chất lượng xây dựng KHKT và báo cáo cụ thể hơn các kết quả đạt được và các khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện kế hoạch năm 2022.

Đẩy mạnh hơn nữa việc công khai, chia sẻ, cung cấp kết quả kiểm toán

Liên quan đến việc công khai và cung cấp kết quả kiểm toán, Báo cáo của KTNN nêu rõ, thực hiện nhiệm vụ theo luật định, Tổng Kiểm toán nhà nước đã trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2020 tại kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV với nhiều phát hiện nổi bật, được Quốc hội và cử tri cả nước quan tâm, đánh giá cao.

Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị KTNN nghiên cứu các giải pháp để sớm công khai toàn bộ các báo cáo kiểm toán trên trang thông tin điện tử và cung cấp Báo cáo kiểm toán cho Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội như ý kiến đề xuất tại báo cáo thẩm tra Báo cáo Quyết toán NSNN năm 2020. Trường hợp có khó khăn, vướng mắc về quy định thì báo cáo Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét cụ thể.

Cùng với đó, tiếp tục đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán và thực hiện công bố công khai danh sách các đơn vị không thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN; đa dạng hóa các hình thức công khai kết quả kiểm toán theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông, báo chí để lan tỏa thông tin và nâng cao tính hiệu lực các kiến nghị của KTNN, tăng cường trách nhiệm giải trình, góp phần chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy

Thảo luận về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho rằng, thời gian qua, KTNN mới chỉ công khai kết quả kiểm toán của các báo cáo chung, còn các báo cáo chuyên đề, chuyên sâu chưa được công khai cụ thể.

Nhấn mạnh, các báo cáo chuyên sâu này rất hữu ích cho Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội trong việc đánh giá, xem xét các nội dung thuộc lĩnh vực phụ trách, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị KTNN cần đẩy mạnh hơn nữa việc chia sẻ, cung cấp kết quả kiểm toán của các báo cáo chuyên sâu này với các cơ quan của Quốc hội.

Giảm số cuộc, đầu mối kiểm toán để tập trung nâng cao chất lượng

Về dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2023, Ủy ban thẩm tra cơ bản nhất trí với các nguyên tắc định hướng xây dựng KHKT và mục tiêu, nội dung kiểm toán chủ yếu năm 2023 đã nêu trong báo cáo. Đồng thời, đề nghị KTNN bổ sung nguyên tắc phải thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ đã giao cho KTNN tại các Nghị quyết của Quốc hội và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; rà soát, xem xét tính thống nhất trong việc căn cứ định hướng KHKT trung hạn 2022-2024 hay KHKT trung hạn 2023-2025 khi xây dựng KHKT năm 2023; nghiên cứu các ý kiến về mục tiêu, nội dung kiểm toán chủ yếu đã nêu tại Báo cáo thẩm tra đầy đủ để hoàn thiện báo cáo.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban TCNS Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến đề nghị cắt giảm chủ đề và số lượng các cuộc kiểm toán hoạt động, kiểm toán lĩnh vực đầu tư xây dựng, chương trình, dự án, lĩnh vực doanh nghiệp để tập trung thực hiện các cuộc kiểm toán phục vụ cho quyết toán NSNN.

Các ý kiến cũng đề nghị KTNN lưu ý rà soát danh sách lựa chọn các bộ, ngành, địa phương tại các cuộc kiểm toán để tránh chồng chéo, tối đa một bộ, ngành, địa phương không quá không quá 02 chuyên đề/năm và 3 cuộc kiểm toán/năm và hạn chế trong cùng một thời điểm có nhiều cuộc kiểm toán tại Bộ, ngành và trên địa bàn.

Đồng thời, đề nghị KTNN đánh giá kết quả thí điểm kiểm toán theo hình thức từ xa để nhân rộng trong thời gian tới; báo cáo rõ phương thức đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu để lựa chọn các cuộc kiểm toán chuyên đề, kiểm toán hoạt động; sắp xếp thứ tự ưu tiên, tiêu chí cụ thể; làm rõ phạm vi, thời gian thực hiện kế hoạch kiểm toán để chủ động trong tổ chức thực hiện và là căn cứ để các cơ quan thanh tra, kiểm tra xây dựng kế hoạch, tránh chồng chéo, trùng lắp trong triển khai hoạt động,…

Toàn cảnh phiên họp

Để hoàn thành nhiệm vụ, kế hoạch và bảo đảm chất lượng, hiệu quả công tác kiểm toán, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường đề nghị KTNN tập trung xây dựng kế hoạch và phương án tổ chức kiểm toán năm 2023 khoa học, hiệu quả, không gây khó khăn, phiền hà cho các cơ quan, đơn vị và địa phương; giảm số cuộc, đầu mối kiểm toán để tập trung nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm toán, tăng số lượng các cuộc kiểm toán quyết toán NSNN và thực hiện nghiêm các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội;

Bố trí kế hoạch kiểm toán hợp lý để kịp thời và cung cấp đầy đủ thông tin, số liệu kiểm toán phục vụ cho các cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội năm 2023 bảo đảm chất lượng; phối hợp với Thanh tra Chính phủ hoàn thiện và thực hiện nghiêm quy chế phối hợp nhằm hạn chế chồng chéo, phiền hà cho các đối tượng thanh tra, kiểm toán.

Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện các giải pháp đẩy mạnh áp dụng phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu nhằm giảm bớt thời gian, nhân lực, nâng cao hiệu quả cho các cuộc kiểm toán; đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động kiểm toán để rút ngắn thời gian kiểm toán tại các cơ quan, đơn vị, nâng cao hiệu quả, chất lượng các báo cáo kiểm toán;

Tăng cường công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán, bảo đảm tính toàn diện, tập trung kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm, tăng cường tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong hoạt động kiểm toán; tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động kiểm toán; tăng cường kiểm tra, kiểm soát, thanh tra chuyên ngành đối với các Đoàn, tổ kiểm toán, các kiểm toán viên nhà nước trong quá trình kiểm toán để phòng, tránh hiện tượng tiêu cực, gây khó khăn cho các đơn vị được kiểm toán; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp, quy trình, quy chế trong hoạt động kiểm toán.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đồng tình với nhiều nội dung thẩm tra của Ủy ban TCNS, nhấn mạnh trong bối cảnh đặc biệt như hiện tại, KTNN cần giảm bớt số cuộc kiểm toán, xác định rõ nội dung nào là trọng tâm để tập trung nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm toán, thực hiện kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm, đến nơi đến chốn nhằm mang lại những tác động lan tỏa, tích cực.

Qua thảo luận, các ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản cho rằng, KTNN cần lưu ý đẩy nhanh tiến độ ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm toán; tổng kết việc thực hiện thí điểm các cuộc kiểm toán từ xa; có giải pháp nhân rộng, nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, trùng lắp; nâng cao chất lượng các kết luận, kiến nghị kiểm toán, nhất là việc cụ thể hóa trách nhiệm tổ chức, cá nhân về các sai phạm trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; có giải pháp để nâng cao tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán; tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong hoạt động kiểm toán; tiếp tục công khai, minh bạch hoạt động kiểm toán…

Các đại biểu cũng cho rằng, trong thời gian qua, KTNN đã có nhiều ý kiến tích cực vào việc xây dựng Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ, hỗ trợ, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội cũng như các dự án quan trọng quốc gia kiểm toán các nguồn lực trong phòng, chống dịch, góp phần thực hành tiết kiệm, phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Đồng thời, đề nghị KTNN tiếp tục thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình; hoàn thiện điều kiện hoạt động, tổ chức, hoạt động kiểm toán phù hợp với tình hình mới và thực hiện thành công mục tiêu trong giai đoạn tới.

Rà soát, hoàn thiện kế hoạch kiểm toán năm 2023

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải

Phát biểu kết thúc phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với mục tiêu, định hướng và lĩnh vực kiểm toán như KTNN đề xuất. Tuy nhiên, đề nghị KTNN tiếp tục tập trung tăng cường thực hiện các cuộc kiểm toán chuyên đề phục vụ công tác phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước, hoạt động giám sát của Quốc hội; tăng cường kiểm toán việc thực hiện chính sách kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa, tiền tệ, những vấn đề liên quan đến nợ công, bội chi ngân sách, tín dụng ngân hàng, quản lý sử dụng vốn đầu tư, kinh phí chuyển nguồn ngân sách…

Đồng thời, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị KTNN lưu ý kỹ ý kiến của Ủy ban TCNS, Ủy ban thường vụ Quốc hội để rà soát, hoàn thiện kế hoạch kiểm toán năm 2023; cân nhắc việc lựa chọn, kiểm tra một số công trình, dự án tránh phải điều chỉnh hoặc giảm kế hoạch cho chưa có khối lượng thực hiện để nâng cao hiệu lực kiểm toán; tiếp tục đổi mới phương pháp tổ chức kiểm toán, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm toán...

Trên cơ sở phiên họp hôm nay, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị KTNN tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban TCNS để để hoàn chỉnh báo cáo trình Quốc hội, trong đó báo cáo công tác năm 2022 sẽ trình Quốc hội nghiên cứu xem xét, còn kế hoạch kiểm toán năm 2023 sẽ gửi xin ý kiến Quốc hội.