Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Lê Minh Hoan

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao không nhất thiết phải có cánh đồng lớn Xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường bài bản, tránh tình trạng "buôn chuyến" Chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp

Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV

Theo đó, sau phát biểu mở đầu khai mạc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội chủ trì điều hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn gồm: Công tác tổ chức sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; phối hợp xây dựng cơ chế, chính sách xúc tiến thương mại, đàm phán mở cửa, phát triển thị trường nông sản. Giải pháp ổn định thị trường, kiểm soát sự biến động giá của một số mặt hàng nông sản, thủy sản, thức ăn chăn nuôi, vật tư nông nghiệp. Việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, thu hút đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm phát triển bền vững.

Trách nhiệm trả lời chất vấn trực tiếp thuộc Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan. Cùng tham gia trả lời chất vấn và làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu có: Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành; Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Tài nguyên và Môi trường cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

17h04: Quốc hội kết thúc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn chiều 07/6: Sáng mai (08/6), dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tiếp tục trả lời các nội dung được đại biểu đặt câu hỏi.

16h59: Cần tìm giải pháp mở rộng không gian cho ngành Nông nghiệp phát triển và hội nhập bền vững

Đại biểu Bế Trung Anh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh: Thị trường nông nghiệp mới được biết là niềm tin và được gọi là hồn cốt của vốn xã hội. Nhiều quốc gia phát triển trên thế giới quan tâm đến nguồn vốn này. Trong khi các nguồn vốn truyền thống như lao động, tiền, công nghệ, tài nguyên đã tới hạn thì vốn xã hội lại tiềm tàng tái tạo được giàu có, đặc biệt là lúc tồn tại trù phú trong khu vực nông thôn, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số hơn là những vùng khác. Với vai trò lãnh đạo ngành, Bộ trưởng dành sự quan tâm của mình cho loại vốn này như thế nào? Nếu ở mức cao thì Bộ trưởng có giải pháp gì cho sự phát triển nguồn vốn này để phục vụ cho nền kinh tế nông nghiệp mà Bộ trưởng đang tiến hành?

Đại biểu Thổ Út – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai: Trong bối cảnh kinh tế thế giới có biến động, nhiều nước trên thế giới có hạn chế về xuất khẩu lương thực, thực phẩm làm cho giá trị mặt hàng này tăng cao, ảnh hưởng đến sản xuất trong nước. Bộ trưởng có thể đưa ra giải pháp gì để ổn định giá cả các mặt hàng để làm nguyên liệu cho sản xuất thức ăn chăn nuôi, phân bón trong nước; để cho người dân sản xuất nông nghiệp không bỏ ruộng đất và người chăn nuôi không bỏ chuồng trại do sản xuất thô lỗ nhằm ổn định giá cả thực phẩm trong nước?

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh: Doanh nghiệp được xác định là mắt xích quan trọng trong thúc đẩy nông nghiệp sản xuất theo hướng hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, thúc đẩy sản xuất khẩu nông sản. Tuy nhiên, việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp trong những năm qua gặp không ít khó khăn do chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tiềm ẩn nhiều rủi ro thiên tai, dịch bệnh nên doanh nghiệp chưa mặn mà tham gia. Mặt khác, còn nhiều điểm nghẽn khi doanh nghiệp tham gia đầu tư như khó tiếp cận đất đai, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, chính sách ưu đãi còn nhiều thủ tục hành chính khiến doanh nghiệp ngán ngại. Đây là những nguyên nhân cơ bản khiến chuyên ngành sản xuất nông nghiệp nước ta còn nhiều hạn chế.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết trong phạm vi trách nhiệm của mình, Bộ trưởng đề ra những giải pháp như thế nào để tháo gỡ những rào cản nêu trên, mở rộng không gian cho ngành nông nghiệp nước ta phát triển và hội nhập bền vững? Câu hỏi này cũng xin gửi đến Bộ trưởng Bộ Khoa học cùng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương: Đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đánh giá thế nào về hiệu quả sử dụng vốn ngân sách nhà nước cho các Chương trình khoa học công nghệ mà Bộ đang triển khai và việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu trong thực tế như thế nào?

Đại biểu Huỳnh Thị Hằng Nga- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh: Đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đại biểu Huỳnh Thị Hằng Nga đề nghị Bộ trưởng cho biết những cam kết của Bộ trưởng về lộ trình xây dựng nền nông nghiệp Việt Nam trở thành nền nông nghiệp sinh thái hiện đại, phát triển bền vững?

16h55: Đại biểu Trần Đình Gia – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh (tranh luận): Bình ổn giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi

Tranh luận tại phiên chất vấn, đại biểu Trần Đình Gia cho biết, nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi là ngô tăng rất cao trong thời gian gần đây. Vấn đề này, đại biểu đã tham gia thảo luận tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV.

Diện tích trồng ngô giảm liên tục từ năm 2015 đến nay. Ngô là cây sản xuất có lợi thế của Việt Nam. Người dân xác định trồng ngô là cây truyền thống, diện tích cao nhưng cả một khoảng thời gian rất dài không có chính sách phát triển trồng ngô làm nguyên liệu. Đại biểu Trần Đình Gia bày tỏ băn khoăn trong việc điều hành quy hoạch sản xuất. Theo đó, trong khi trồng nhiều loại cây thì phải giải cứu rất nhiều, nhưng sản phẩm liên tục phải nhập khẩu tăng hàng năm thì diện tích sản xuất liên tục giảm.

Giải trình ý kiến của đại biểu Trần Đình Gia, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, Chính phủ đã có chương trình hỗ trợ nông dân đồng bằng sông Cửu Long chuyển đổi một phần đất lúa sang trồng ngô và chính sách hỗ trợ. Nghĩa là đã có chính sách nhưng thực tiễn cuộc sống, người nông dân sẽ cân nhắc một ngành hàng nào đó.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, mặc dù không có lợi thế so sánh tuyệt đối nhưng trong tương đối vẫn có thể quy hoạch, trồng ngô, sinh khối,…để sử dụng thức ăn chăn nuôi.

Lấy ví dụ các tập đoàn nước ngoài khi phát triển thị trường chăn nuôi, nhất là chăn nuôi lợn thì họ đòi hỏi chuẩn hoá tất cả các tiêu chuẩn từ phân, giống, thuốc cho tới thức ăn chăn nuôi. Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, trong khi các tập đoàn nước ngoài đã hình thành từ lâu, thậm chí có những tập đoàn đã hình thành lâu năm đang đầu tư ở Gia Lai, Kon Tum. Những nhà cung cấp nguyên liệu của họ đã được chuẩn hóa đồng hành với nhau khoảng trăm năm. Nếu trồng ngô, giả sử về giá cả có thể cạnh tranh được thì còn đòi hỏi vấn đề tiếp cận được tới chuẩn hóa của nguyên liệu để đáp ứng được các nhà doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực chăn nuôi. Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang xây dựng đề án để mà tự chủ phần nào trong vật tư đầu vào, trong đó có thức ăn chăn nuôi, trong đó có ngô, đậu tương để giảm thiểu những rủi ro.

16h52: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Cơ chế, chính sách thu hút các nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao?

Phát biểu tranh luận tại phiên chất vấn, đại biểu Dương Khắc Mai cho biết, đã nêu về cơ chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn để thu hút các nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để tham mưu cho Chính phủ trong thời gian sắp tới về cơ chế, chính sách là như thế nào?

Trả lời phần tranh luận của đại biểu Dương Khắc Mai, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, trong thời gian vừa qua, có hai nhóm doanh nghiệp đầu tư nhiều vào lĩnh vực nông nghiệp, nhóm doanh nghiệp đầu tư trực tiếp vào sản xuất và đầu tư vào lĩnh vực chế biến thì có nghị định để thu hút cho các doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nêu rõ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang sửa Nghị định 57 để các doanh nghiệp tiếp cận vấn đề này. Tuy nhiên, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, vấn đề không chỉ dừng lại ở cơ chế, chính sách nhà nước, mà còn là sự sẵn lòng, sẵn sàng của doanh nghiệp, của các địa phương để xây dựng vùng nguyên liệu và lan tỏa. Nếu một doanh nghiệp ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao mà đóng khung lại 1.000 ha – 2.000 ha để tạo ra vùng nguyên liệu, Bộ trưởng cho rằng, cá nhân không khuyến khích mô hình đó. Nếu doanh nghiệp có thể phát triển từ lõi của nghiên cứu nông nghiệp công nghệ cao, từ công nghệ giống, công nghệ sinh học, công nghệ hữu cơ để lan tỏa cho người nông dân ở xung quanh đó. Đây là sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân thông qua vai trò của chính quyền địa phương đó.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, trong quá trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư sửa đổi Nghị định 57, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tham gia, và sẽ có những tiếp cận với các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao. Từ đó, Bộ trưởng sẽ tìm hiểu thêm những điểm nghẽn trong quá trình tham gia vào lĩnh vực này để đầu tư.

16h39: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Cần nâng cao năng lực quản trị, năng lực thị trường của các hợp tác xã

Về các ý kiến rằng sự phát triển của hợp tác xã còn manh mún nhỏ lẻ, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư sửa đổi Luật Hợp tác xã theo hướng để hợp tác xã dễ tiếp cận những điều kiện thuận lợi hơn về đất đai và vốn phát triển. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết cần nâng cao năng lực quản trị, năng lực thị trường của các hợp tác xã.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp cùng các địa phương để hợp tác xã phát huy được vai trò của mình. Về việc phát triển nông nghiệp công nghệ cao, Bộ trưởng cho rằng trong bối cảnh này, giữa mô hình tập trung và mô hìnhh tích tụ thì mô hình tập trung là phù hợp hơn khi người dân không còn nhiều đất, chưa chuyển đổi được nghề nghiệp, tâm thế trong việc phát triển nông nghiệp cao ở nông thôn.

Theo Bộ trưởng, nông nghiệp cao là phương thức sản xuất, thị trường sẽ quyết định phương thức sản xuất nào phù hợp. Vai trò phát triển thị trường là trách nhiệm phối hợp của Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Nhà nước có vai trò kiến tạo, tạo điều kiện, tạo thị trường cho các sản phâm nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao.

Về sản xuất, tiêu thụ, chuỗi liên kết, Bộ trưởng cho rằng phải bắt đầu từ xây dựng vùng nguyên liệu, qua đó chuẩn hóa đầu vào, đáp ứng và đảm bảo chuẩn mựcc đầu ra. Bộ trưởng nêu rõ không thể xây dựng chuỗi ngành hàng cho từng hộ, mà cho từng vùng nguyên liệu, vùng sinh thái, ngoài vai trò nhà nước, cần chú trọng vai trò của doanh nghiệp trong xây dựng ngành hàng, đặc biệt trong nâng cao chất lượng của các hợp tác xã để phát triển vùng nguyên liệu. Bộ trưởng cho biết, trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp thì ngành nông nghiệp nước ta vẫn giữ vai trò trụ đỡ của nền kinh tế, đảm bảo lương thực, thực phẩm, an sinh xã hội. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp cũng đang đối mặt thách thức lớn từ nội tại tới khách quan như biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến đổi xu hướng tiêu dùng của thế giới. Do đó, tới đây, nền nông nghiệp Việt Nam sẽ phát triển theo hướng nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái bằng việc áp dụng đồng bộ các quy trình, công nghệ; sử dụng hợp lý, tiết kiệm vật tư đầu vào cho sản xuất nông nghiệp, sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, không gây ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe con người.

Liên quan đến vấn đề về phát triển giống cây ăn quả, Bộ trưởng cho biết, điều kiện thuận lợi về khí hậu, thổ nhưỡng ở nước ta phù hợp cho việc phát triển sản xuất cây ăn quả. Việc phát triển cây ăn quả bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thực hiện có hiệu quả mục tiêu giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới tại nhiều địa phương. Tuy nhiên phần lớn diện tích cây ăn quả hiện tại là do người dân, hợp tác xã trồng theo hình thức nhỏ lẻ, manh mún, chưa có vùng trồng tập trung, chủ yếu là trồng xen trong diện tích cây công nghiệp dài ngày, phổ biến nhất là trồng xen trong vườn cây cà phê nên năng suất thấp, chất lượng sản phẩm chưa đồng đều. Bộ sẽ phối hợp với các Bộ, ngành và các Viện nghiên cứu để nghiên cứu các giống cây ăn quả phong phú, hiệu suất cao.

16h 30: Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao không nhất thiết phải có cánh đồng lớn.

Giải trình vấn đề đại biểu nêu liên quan đến lĩnh vực quản lý của ngành, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, đối với vấn đề tập trung đất đai để phát triển nền sản xuất nông nghiệp lớn, hiện nay các mô hình tập trung về đất đai hết sức thành công trong cả nước thông qua việc dồn điền đổi thửa, thông qua hình thức các hợp tác xã liên kết, liên doanh, hình thức cho thuê, còn phần chuyển mục đích sử dụng cũng có nhưng không nhiều và đặc biệt hiện nay nhiều hộ dân đình đã nâng mức độ sử dụng đất và sử dụng liên doanh, liên kết đạt kết quả tốt.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn nhấn mạnh, vướng mắc liên quan đến hạn mức chuyển nhượng đất trồng lúa và đất lâm nghiệp (hạn mức đất lúa là 20 ha) nhưng năng lực để đầu tư là không nhiều. Hơn nữa, thực tiễn thế giới cũng chứng minh phát triển công nghệ cao, nông nghiệp hiệu quả không có nghĩa là phải cánh đồng lớn mới phát triển được. Hiện có nhiều mô hình để tập trung đất đai như các mô hình hợp tác xã để liên doanh, liên kết giúp doanh nghiệp và người nông dân có điều kiện chuyển giao công nghệ giống, phân bón và thị trường, người nông dân vẫn sản xuất trên mảnh ruộng của mình, ly nông nhưng không ly hương.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng cho biết, hiện nay đã tính toán quy hoạch đất nông nghiệp công nghệ cao nằm trong quỹ đất đang sử dụng cho đất nông nghiệp, nhưng mới có khoảng 4.710 ha đã được quy hoạch nông nghiệp công nghệ cao. Sắp tới sửa Luật Đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tính toán thêm quỹ đất đối với hộ gia đình và các điều kiện, tiêu chí để các doanh nghiệp có thể tham gia vào mối quan hệ nhà khoa học, doanh nghiệp, nông dân và doanh nhân để tạo ra giá trị cao.

Vấn đề thứ hai được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường giải trình là tình trạng suy thoái đất. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này đó là chúng ta đã lựa chọn mô hình canh tác không đúng, thâm canh, quảng canh, dùng phân bón vô cơ, phân bón hóa học. Một vấn đề khách quan khiến đất bị suy thoái là biến đổi khí hậu, khiến xâm nhập mặn, nhiễm phèn, khô hạn, ngập lụt… gia tăng. Đối với vấn đề này chúng ta cần có giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu. Bài học thành công, đó là Nghị quyết số 120/NQ-CP về Phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu. Nguyên tắc chung là phải chung sống thân thiện với tự nhiên và theo tự nhiên, kinh phí phải phát triển dựa theo hệ sinh thái. Chúng ta phải chuyển đổi, phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn từ khâu thiết kế quy hoạch và bố trí cây trồng, vật nuôi, sản xuất tiêu dùng và xử lý môi trường phải đi với nhau thành một vòng khép kín. Bởi vì Việt Nam là đất nước nông nghiệp, chất thải nông nghiệp chính là tài nguyên.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh, chúng ta cần thay đổi nhận thức, thay đổi phương thức sản xuất kinh doanh và cơ cấu kinh tế, trong đó khoa học công nghệ là yếu tố quyết định.

Vấn đề thứ ba, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, sử dụng đất đai hiệu quả thì ngành nông nghiệp phải đa mục tiêu và thích ứng biến đổi khí hậu, không chỉ chống đỡ mà phải tận dụng. Đất đai nông nghiệp nhưng có dịch vụ; đất đai nông nghiệp nhưng có sản xuất, chế biến; đất đai nông nghiệp nhưng có du lịch sinh thái; hay thay đổi cách thức là sử dụng từ phân bón vô cơ hữu cơ….

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng khẳng định, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã đề cập cụ thể và có các nghị định để sẵn sàng triển khai những nội dung về thích ứng biến đổi khí hậu và kiểm soát ô nhiễm đất đai.

16h25: Làm rõ các giải pháp để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao; xây dựng nền kinh tế nông nghiệp bền vững; phát triển nền nông nghiệp xanh…

Đại biểu Mai Văn Hải - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa: Đặt câu hỏi chất vấn tại hội trường, đại biểu Quốc hội Mai Văn Hải cho biết, tình trạng sản xuất nông nghiệp ở nước ta hiện nay chủ yếu vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, hiệu quả thấp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ những giải pháp căn cơ để thúc đẩy quá trình tích tụ, tập trung đất đai để phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, nông nghiệp công nghệ cao; những giải pháp để nâng cao hoạt động của Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp?

Đại biểu Hà Hồng Hạnh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa: Đặt vấn đề chất vấn cho Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đại biểu Quốc hội Hà Hồng Hạnh nhấn mạnh, chủ trương gắn sản xuất nông nghiệp với thị trường tiêu thụ nông sản là rất đúng đắn. Tuy nhiên, nhiều năm qua các giải pháp triển khai chủ trương này còn nhiều bất cập. Rất nhiều nông dân lúng túng trong việc thay đổi cây trồng, vật nuôi, không yên tâm sản xuất lâu dài. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nêu rõ các giải pháp chính trong thời gian tới để xây dựng nền kinh tế nông nghiệp bền vững và các giải pháp hỗ trợ nông dân?

Đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết - Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh: Tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Văn Thị Bạch Tuyết đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có những giải pháp nào để phát triển các vùng nguyên liệu để sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm nhằm giảm nhu cầu nhập khẩu, phát triển sản xuất trong nước, góp phần kiểm soát giá thức ăn gia súc, gia cầm cũng như kiểm soát giá thịt gia súc, gia cầm, giá trứng gà, trứng vịt và sữa bò trong thời gian tới?

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình: Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, Bộ đã có những giải pháp nào để phát triển nền nông nghiệp xanh trong thời gian tới?

Đại biểu Phạm Thị Hồng Yến – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận: Đại biểu cho biết, hiện nay các quốc gia trên thế giới đang đối diện với khủng hoảng an ninh lương thực. Trong bối cảnh đó, đại biểu yêu cầu Bộ trưởng giải trình cụ thể những giải pháp để đảm bảo an ninh lương thực trong nước và phát huy được vai trò chủ động, tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam trong việc giải quyết khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu. Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị làm rõ chủ trương của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong phát triển nông nghiệp nhiệt đới

16h16: Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên

Tham gia trả lời đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ lịch sử nước ta chứng minh là “khi nào công - nông liên minh dưới sự lãnh đạo của Đảng thì cách mạng sẽ thành công”.

Quán triệt tinh thần đó, nhiều năm qua là Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có quan hệ rất tốt, đặc biệt là từ đầu nhiệm kỳ, dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thì hai Bộ đã có chương trình phối hợp toàn khóa khóa, cùng với đó là kế hoạch hằng năm, chế độ giao ban định kỳ hàng quý và có cơ chế xử lý sự cố từng vụ việc. Từ đó, nhiều vấn đề bức xúc đã được giải quyết. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Công thương, từ một nền nông nghiệp truyền thống chuyển sang tư duy nông nghiệp hàng hóa và chuyển sang tư duy kinh tế nông nghiệp đòi hỏi nỗ lực lớn. Mặc dù thời gian qua đã có những cố gắng nhưng chưa thấm tháp gì khi mà sản xuất nông nghiệp vẫn nhỏ lẻ, manh mún, chất lượng chưa đạt yêu cầu thị trường.

Trả lời các câu hỏi của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công thương khẳng định nông sản nước ta hoàn toàn có thể trở thành hàng hóa và hoàn toàn có thể bán ra thị trường thế giới. Đồng thời khẳng định Việt Nam bây giờ là thành viên của 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 65 quốc gia, vùng lãnh thổ nên thị trường rất rộng mở. Hơn nữa, thời gian qua, sản phẩm nông sản Việt Nam đã vào được thị trường rất khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, các nước phát triển. Điều đó chứng tỏ những sản phẩm đi được là những sản phẩm đạt được tiêu chuẩn của thị trường.

Thời gian vừa qua, dưới sự chỉ đạo Chính phủ, Bộ Công thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã phối hợp rất tốt để chuyển từ nông nghiệp truyền thống sang hàng hóa. Đó là vấn đề khuyến cáo các địa phương quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi và tổ chức lại sản xuất theo yêu cầu của thị trường. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ đã làm rất tốt việc cung cấp thông tin thị trường, định hướng sản xuất, cung cấp thông tin thị, khuyến cáo vùng trồng, vùng nuôi, khuyến cáo người sản xuất và doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng sản xuất theo tín hiệu thị trường. Đồng thời, đã phối hợp trên cơ sở các FTA đã ký thì đàm phán để đưa các sản phẩm nông nghiệp vào thị trường nước ngoài. Bộ Công thương cũng đã phối hợp với các bộ, ngành, các địa phương có liên quan để thuận lợi hóa các thủ tục.

Về giải pháp thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết, Bộ sẽ sẽ tiếp tục làm tốt thông tin thị trường, khai thác lợi thế 17 FTA đã ký tăng cường đàm phán, thuận lợi hóa thương mại cho hàng hóa xuất khẩu, giảm chi phí, đẩy mạnh thực hiện đề án xuất khẩu nông sản chính ngạch và đẩy mạnh thương mại điện tử. Cùng với đó, đề nghị các địa phương làm tốt quy hoạch vùng trồng vùng nuôi, xây dựng thương hiệu sản phẩm; khuyến cáo có sự liên kết trong tổ chức sản xuất. Bộ trưởng nhấn mạnh trong quá trình này, vai trò của cấp ủy chính quyền địa phương là rất quan trọng và đây là điều thực tiễn đã chứng minh.

16h14: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Phải làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước trong phân tích, đánh giá, dự báo chiến lược, quy hoạch…

Điều hành nội dung chất vấn, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vấn đề thực phẩm bẩn đã có tiến bộ rất nhiều trong sản xuất nông nghiệp. Trước đây người dân, đại biểu Quốc hội cũng nói nhiều đến tình trạng “rau hai luống, lợn hai chuồng”, tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội nhận thấy, bây giờ vấn đề này ít được nói đến hơn. Điều đó chứng tỏ đã có thay đổi tư duy người sản xuất và tiến bộ hơn trong vấn đề quản lý, điều hành nền sản xuất sạch. Qua đó, chúng ta có thể tổng kết, rút ra được những bài học kinh nghiệm, nhất là vấn đề quản lý nhà nước để làm được tốt hơn.

“Thị trường có nhiều “cái biến”, nhưng mà có cái “bất biến” là chúng ta phải làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước: phân tích, đánh giá, dự báo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, hợp tác quốc tế…”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Tiếp tục Phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ mời Bộ trưởng Bộ Công thương giải trình thêm một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

16h13: Trả lời tranh luận của đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan thừa nhận trách nhiệm cá nhân và hứa sẽ nghiên cứu trả lời đại biểu sau phiên thảo luận

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, Chính phủ đã chỉ đạo trong những hoàn cảnh khó khăn thì vẫn phải tìm ra một hướng đi cho riêng mình về chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn cũng như chủ động thích ứng với sự thay đổi. Hiện nay, nền Nông nghiệp đang đứng trước "3 biến": Biến đổi khí hậu nhưng chúng ta không thể làm chủ được mà chỉ thích ứng được phần nào; Biến động thị trường thì chúng ta phải đưa ra tình huống để thích ứng và giải quyết; Biến chuyển xu thế tiêu dùng trên thế giới theo xu hướng người dân không chỉ ăn no mà còn tiêu dùng xanh, sạch, đủ chất dinh dưỡng, không bị tác động của biến đổi khí hậu và môi trường. Vì vậy, cần nâng cao năng lực của doanh nghiệp, người sản xuất, thậm chí là nâng cao năng lực quản lý của Bộ chuyên ngành, cơ quan.

Cũng tại Phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan khẳng định: Bản thân cá nhân Bộ trưởng chưa làm hết trách nhiệm của mình trong bối cảnh đó. Với những câu hỏi của đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Bộ trưởng cũng sẽ nghiên cứu để trả lời đại biểu sau.

16h10: Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai – Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp.Hà Nội tranh luận:

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông có nói là đối với những câu trả lời "khi nào? bao giờ?..." thì thật khó để đưa ra một câu trả lời, bởi vì rất khó xác định được kết quả. Đối với những câu hỏi đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng nói là do yếu tố thị trường biến động cho nên không xác định được kết quả.

Đúng là thị trường là yếu tố khó xác định những biến động nhưng trên thực tế chúng ta có những quy luật thị trường. Đó là quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh, quy luật giá trị và sự quản lý Nhà nước trong kinh tế thị trường có 4 vai trò căn bản gồm: kiến tạo, xây dựng, định hướng và dự báo thị trường. Như vậy, chúng tôi nghĩ rằng, không thể nói là chúng ta khó xác định được kết quả và hiện nay trên thực tế xác định kết quả đầu ra là một quy luật tiên tiến và thông lệ quốc tế cũng đang áp dụng.

Thứ hai, Bộ trưởng có nói là có những vấn đề mà liên quan đến yếu tố liên ngành cũng rất khó xác định. Chúng tôi cũng đồng ý rằng có từng Bộ, ngành nhưng Chính phủ là nhất thể và bộ máy điều hành đó là thống nhất. Vì vậy, tôi cũng mong rằng, đối với những câu hỏi liên quan đến khi nào, bao giờ thì các đại biểu cần có được câu trả lời. Bởi vì đó không chỉ đơn thuần là câu trả lời mà còn là hy vọng và chúng ta cũng không nên để hy vọng của người dân trở thành vô vọng khi không có câu trả lời.

15h53: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Rà soát, tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định 67/2014/NĐ-CP

Trả lời ý kiến đại biểu Quốc hội việc thực hiện Nghị định 67/2014/NĐ-CP về chính sách phát triển thủy sản và mục tiêu hiện đại hóa tàu cá, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, trong triển khai thực hiện Nghị định này, các cấp, các ngành còn một số bất cập, chưa lường trước được hết các tình huống xảy ra, chưa chú ý tới cách vận hành hệ thống để thực thi chương trình lớn và có ý nghĩa. Bộ trưởng cho rằng cần đánh giá nhiều chiều, tô chức lại ngành hàng, huấn luyện đội tàu, ngư dân, hệ thống quản lý thủy sản ở các địa phương, nâng cao hiệu quả khâu thẩm định bình xét đối tượng ngư dân được tham gia, hưởng lợi ích từ chương trình…

Bộ trưởng cũng nêu rõ, ngành thủy sản có số lượng ngư dân lớn nhưng còn manh mún, nhỏ lẻ, tự phát. Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng Chiến lược phát triển thủy sản bền vững với định hướng giảm khai thác, tăng nuôi trồng. Suy giảm tài nguyên thủy sản là câu chuyện toàn cầu do trữ lượng và ngư trường đang dần thu hẹp, cơ sở hạ tầng nghề cá còn chưa được đầu tư xứng đáng. Bộ đang quy hoạch lại hệ thống cảng cá theo hướng tích hợp để nâng cao hiệu quả trong việc phát triển ngành này.

Liên quan đến vấn đề phát triển ngành muối, Bộ trưởng cho biết, việc tổ chức ngành hàng này hiện nay vẫn còn tự phát, giá trị không cao. Các địa phương bắt đầu thu hẹp diện tích làm muối, dần dần công nghiệp hóa một phần ngành hàng này. Tuy nhiên ngành muối giá trị không cao nên nếu đầu tư vào ngành khác để giá trị ra tăng cao hơn cũng là một giải pháp. Bộ đã xây dựng Đề án phát triển ngành muối trong điều kiện chuyển dịch một số diện tích muối sang quy hoạch ngành kinh tế khác; sử dụng các biện pháp để muối không chỉ là thực phẩm mà còn là dược phẩm, mỹ phẩm….

Ngoài ra, đối với vấn đề khởi nghiệp nông nghiệp trong bối cảnh sau đại dịch COVID-19, Bộ trưởng nêu rõ, trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã có nhóm vấn đề phát triển kinh tế nông thôn gồm 11 nội dung thành phần. Theo đó, chú trọng phát triển kinh tế nông thôn, khởi nghiệp nông nghiệp, du lịch nông nghiệp…

Một số hình ảnh bên lề Phiên họp:

15H32: QUỐC HỘI NGHỈ GIẢI LAO (20 PHÚT)

15h27: Giải pháp đẩy mạnh sản xuất muối, xây dựng hệ sinh thái nông thôn, kiểm soát thực phẩm bẩn và tháo gỡ khó khăn cho các trang trại chăn nuôi

Đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội: Theo đại biểu, Nghị định 67 năm 2014 để giúp ngư dân đóng tàu công suất lớn vươn khơi bám biển đã hơn 7 năm. Do đó, đề nghị Bộ trưởng làm rõ những bài học kinh nghiệm rút ra khi triển khai Nghị định, đồng thời chỉ ra những giải pháp tháo gỡ cho ngư dân nhằm thực hiện tốt hơn Nghị định này?

Đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng cho biết các biện pháp để đẩy mạnh sản xuất muối tăng về số lượng, tốt về chất lượng để có thể xuất khẩu và để nhân dân bớt khó khăn hơn?

Đại biểu Vũ Tiến Lộc - Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội: Trong tương lai có thể nhiều thế hệ sinh viên sau khi tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề sẽ không ở lại thành phố mà sẽ trở về quê để lập nghiệp. Đó là một xu hướng mới và sẽ là một cơ hội phát triển, đồng thời cũng là một thách thức vô cùng lớn cho ngành nông nghiệp, nông thôn. Bộ trưởng đánh giá như nào về xu hướng này và có giải pháp đột phá như nào cho cuộc cách mạng về khởi nghiệp, xây dựng hệ sinh thái được khởi nghiệp ở nông thôn để có thể tạo việc làm cho người dân và doanh nghiệp?

Theo đại biểu, không chỉ trong các ngành công nghiệp điện tử, dệt may, giày dép mà cả ngành nông nghiệp truyền thống ngàn năm, nơi tự hào là điểm tựa, bệ đỡ cho nền kinh tế. Đến nay về cơ bản vẫn là nền nông nghiệp gia công, chế biến thô với giá trị gia tăng rất thấp, cho nên người nông dân chưa thể giàu lên bằng nông nghiệp và kinh tế nông thôn. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng có giải pháp khắc phục tình trạng này?

Đại biểu Lý Văn Huấn – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên: Hiện nay giá vật tư đầu vào của ngành nông nghiệp như giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón đều tăng phi mã. Trong khi đó sản phẩm nông nghiệp, sản xuất gia tăng không đáng kể, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân trong lĩnh vực nông nghiệp. Vậy Bộ trưởng có giải pháp như nào để đảm bảo bình ổn giá vật tư đầu vào của ngành nông nghiệp nhằm tháo gỡ những khó khăn cho doanh nghiệp và người dân trong thời gian tới?

Bên cạnh đó, hiện nay tình trạng thực phẩm bẩn bị ô nhiễm diễn biến hết sức phức tạp, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của nhân dân. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ giải pháp để kiểm soát lĩnh vực này trong thời gian tới?

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên: Theo Thông tư 23/2019/TT-BNNPTNT hướng dẫn về khoảng cách tối thiểu mà trang trại chăn nuôi quy mô nhỏ phải cách khu dân cư 100m, đối với trang trại chăn nuôi quy mô vừa là 200m. Nhất là quy định về khoảng cách giữa hai trang trại chăn nuôi của hai chủ thể khác nhau, phải cách nhau tối thiểu 50m. Đại biểu cho rằng quy định như trên là phù hợp để đảm bảo an toàn trong chăn nuôi. Tuy nhiên, thực tiễn ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ để thực hiện quy định này đối với các trang trại gặp nhiều khó khăn, rất khó thực hiện được. Các trang trại không đạt được các tiêu chí về khoảng cách này sẽ không đủ điều kiện để đăng ký công nhận sản phẩm OCOP, mặc dù các trang trại bảo đảm an toàn về môi trường, gây khó khăn cho việc tiêu thụ sản phẩm của người nông dân. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các trang trại chăn nuôi tuy không bảo đảm về khoảng cách nhưng vẫn bảo đảm về yếu tố môi trường?

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh: Theo đại biểu, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đã nhiều lần khẳng định quan điểm tư duy kinh tế nông nghiệp để phát triển nông nghiệp bền vững và ngay tại phiên trả lời chất vấn Bộ trưởng cũng nhấn mạnh quan điểm này. Do đó, Bộ trưởng cho biết kể từ khi giữ vị trí trọng trách “tư lệnh ngành” nông nghiệp và phát triển nông thôn đến nay, Bộ trưởng đã có những giải pháp cụ thể như nào và sẽ có những giải pháp trọng tâm nào trong thời gian tới để cụ thể hóa, hiện thực hóa quan điểm kinh tế nông nghiệp trong tối ưu quy trình sản xuất, cung ứng và tiêu thụ sản phẩm trong nông nghiệp?

15h25: Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư giải trình thêm các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm

Tham gia báo cáo giải trình thêm với Quốc hội chiều nay, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương đề cập các vấn đề liên quan đến giá cả, kiểm soát giá cả tương ứng vật tư phân bón, giá cả xăng dầu, thương mại biên giới, xuất khẩu, chính ngạch các thị trường lớn và những nội dung khác…

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường giải trình thêm các vấn đề liên quan đến quy hoạch sử dụng đất, nhất là cho khu nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất lớn, vấn đề tích tụ tập trung ruộng đất nông nghiệp; giải pháp phối hợp với Bộ Nông nghiệp trong vấn đề chống các liên quan đến thoái hóa đất; phát triển nông nghiệp trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long theo Nghị quyết 120 của Chính phủ và Nghị quyết gần đây nhất của Bộ Chính trị liên quan đến phát triển của đồng bằng sông Cửu Long. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước trình Chính phủ trong việc xây dựng Nghị định, sửa đổi các Nghị định liên quan đến chính sách thu hút đầu tư của các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế khác vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn…

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, việc giải trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng sẽ giúp cho Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp báo cáo thêm với Quốc hội về những nội dung quan trọng này. Chủ tịch Quốc hội cho biết, thời gian vừa qua, chúng ta đã sửa Nghị định 210/2013/NĐ-CP của Chính phủ, gần đây là Nghị định 98/2020/NĐ-CP. Nếu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp đã nêu là do nguồn lực phân tán, chính sách không đi vào cuộc sống thì tới đây, tỉ lệ doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp hiện rất thấp. Hợp tác xã đã có phát triển nhưng chưa đạt yêu cầu, nay có 114 triệu lao động thì mới thu hút được khoảng 3,8 triệu lao động tham gia vào hợp tác xã nông nghiệp. Do đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các Bộ trưởng chuẩn bị, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để báo cáo thêm về các nội dụng này.

15h21: Cần giúp người nông dân nâng cao kỹ năng nghề nghiệp

Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum tranh luận: Cho rằng câu trả lời của Bộ trưởng Lê Minh Hoan chưa thỏa đáng, đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám đề nghị Bộ trưởng nêu rõ những giải pháp trong thời gian tới giúp đẩy nhanh ứng dụng khoa học, công nghệ trong lao động nông nghiệp?

Bộ Trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Trả lời chất vấn này của đại biểu Tô Văn Tám, Bộ Trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan khẳng định, muốn tăng năng suất nông nghiệp chúng ta cần phải giúp người nông dân nâng cao kỹ năng của mình. Bộ trưởng cho biết, giống như các quốc gia trên thế giới, họ coi nông nghiệp là một nghề được huấn luyện và được đào tạo.

Khẳng định kỹ năng nghề nghiệp sẽ góp phần tăng năng suất lao động, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, vấn đề áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp có nhiều góc độ, có những cấp độ cao phải đào tạo cán bộ ngành, cán bộ chủ chốt. Bộ trưởng cho hay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang đẩy mạnh Chương trình khuyến nông quốc gia lần đầu tiên ở Gia Lai để tập huấn, đào tạo kỹ năng nhận biết thị trường, nhận biết những điều kiện để canh tác cà phê đúng chuẩn, chiến lược phát triển cho người nông dân…

15h08: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Phát triển ngành thủy sản bền vững với định hướng giảm khai thác, tăng nuôi trồng

Trả lời câu hỏi của đại biểu về việc phát triển ngành thủy sản, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, ngành thủy sản có số lượng ngư dân lớn nhưng gần như không có một tổ chức quy củ nào, còn manh mún, nhỏ lẻ, tự phát. Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng Chiến lược phát triển thủy sản bền vững với định hướng giảm khai thác, tăng nuôi trồng.

Theo Bộ trưởng, trữ lượng và ngư trường đang dần thu hẹp, cơ sở hạ tầng nghề cá còn chưa được đầu tư xứng đáng, Bộ đang quy hoạch lại hệ thống cảng cá theo hướng tích hợp để nâng cao hiệu quả trong việc phát triển ngành này.

Về vấn đề đất đai đồng bằng sông Cửu Long suy thoái, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng đó là thực trạng đang được các ngành, các cấp từng bước khắc phục và có được một số kết quả khả quan. Theo đó, những mô hình hữu cơ hóa đang phát huy tác dụng, làm đất đai đỡ chai cằn ở nhiều địa phương. Bộ trưởng cho rằng các mô hình đã phát huy hiệu quả trong thực tế cần được mở rộng, nhân rộng, cần xây dựng những mô hình tổ chức khuyến nông để bà con chuyển từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hiện đại, sử dụng lại vật tư đầu vào, chuyển đổi tăng giá trị, giảm chi phí. Bên cạnh đó, về việc phát triển Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với hoàn cảnh biến đổi khí hậu, Bộ trưởng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng quy hoạch sản xuất vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó chia ba vùng sinh thái ngọt, lợ, lợ mặn để có phương án sản xuất phù hợp với điều kiện tự nhiên, từ đó giúp thay đổi sinh kế, tăng thu nhập đáng kể cho người nông dân.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cũng cho biết khó khăn nhất của đồng bằng sông Cửu Long hiện nay là hạ tầng trong lĩnh vực nông nghiệp. Ngoài khó khăn về hạ tầng giao thông, đường cao tốc khu vực đồng bằng song Cửu Long còn gặp khó về hạ tầng logistics, kho bảo quản, khu chế biến. Quốc hội đã phê chuẩn cho thành phố Cần Thơ thí điểm cơ chế đặc thù là trung tâm logistic, từ đó kết nối với hạ tầng logistic dọc tuyến sông Tiền, sông Hậu. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang làm việc với các tập đoàn của Mỹ, châu Âu đầu tư chuỗi các kho bảo quản ở cấp độ hợp tác xã dọc sông Tiền, sông Hậu để kết nối về trung tâm ở thành phố Cần Thơ. Mô hình đầu tiên là kho lạnh sử dụng năng lượng mặt trời ở Trà Vinh đang được triển khai thí điểm để rút kinh nghiệm. Bộ trưởng tin rằng, với giải pháp này sẽ tạo ra một thế mới cho hạ tầng nông nghiệp của đồng bằng sông Cửu Long.

Trả lời chất vấn của ĐBQH nguyễn Văn Tuân (Hậu Giang) về vấn đề bất ổn thị trường, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, thông qua các cơ quan như Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao và Tham tán thương mại nước ngoài, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng với các bộ đã xây dựng 3 thị trường lớn và một đề án riêng cho từng loại thị trường, trong đó có thị trường Hoa Kỳ, thị trường EU và thị trường Trung Quốc. Mỗi loại thị trường có chuẩn mực, tiềm năng và có quy định rào cản của thị trường. Việc xây dựng đề án riêng tránh tình trạng “đi buôn chuyến” để có chương trình xúc tiến bài bản tiếp cận thị trường với số đông doanh nghiệp tham gia hơn. Từ những loại thị trường đó sẽ chuẩn hóa các vùng nguyên liệu để đáp ứng được từng loại thị trường. Bộ trưởng Lê Minh Hoan kỳ vọng, với đề án này các doanh nghiệp Việt trong từng loại thị trường sẽ kết nối với nhau. Như vậy, nhìn vào lăng kính thị trường để điều chỉnh lại tổ chức sản xuất phù hợp từng loại thị trường, từng mùa vụ, từng vùng nguyên liệu cụ thể.

15h03: Giải pháp phối hợp với Bộ Công thương để có chính sách bình ổn giá, hỗ trợ cho ngư dân bám biển

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm- Đoàn Đại biểu Quốc hội Quảng Bình: Chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, đại biểu Nguyễn Minh Tâm cho rằng, thời gian qua nhiều ngư dân rất vất vả khi giá xăng dầu tăng cao, một số dân miền Trung lại phải cho tàu nằm bờ và đặc biệt là một số cư dân vươn khơi bám biển để bảo vệ chủ quyền biển đảo, Tổ quốc cũng rất khó khăn trong việc giá dầu leo thang. Đặc biệt, một số chủ tàu cá mặc dù biết là gặp khó khăn trong việc đối đầu với thua lỗ nhưng đều lựa chọn bám biển để mưu sinh cho gia đình. Vậy với vai trò cơ quan chủ quản tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong quản lý Nhà nước đối với khu vực này, đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp trong thời gian tới, đặc biệt là giải pháp phối hợp với Bộ Công thương để có chính sách bình ổn giá, hỗ trợ cho ngư dân bám biển và đặc biệt có hiệu quả kinh tế?

Đại biểu Trịnh Lam Sinh- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Trước tác động của quá trình tự nhiên cũng như các yếu tố nhân tạo đã làm cho đất bị suy thoái nên rất khó để có thể phục hồi và phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Đáng báo động là tình trạng này đang có chiều hướng gia tăng, cho nên việc khắc phục và ngăn chặn không phải dễ dàng. Trước thực tế trên, đại biểu Trịnh Lam Sinh đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết giải pháp tổng thể để khắc phục có hiệu quả tình trạng đất bị thoái hóa như hiện nay như thế nào?

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Long An: Chỉ thị số 23 năm 2019 về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 120 về phát triển bền vững cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu thì Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì trực tiếp chỉ đạo tái cơ cấu lĩnh vực nông nghiệp gắn với nhu cầu của thị trường. Đề nghị Bộ trưởng cho biết việc thực hiện các dự án phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế cho hộ nghèo vùng đồng bằng sông Cửu Long cũng như khắc phục những khó khăn, vướng mắc và đưa ra các giải pháp. Ngoài ra, để thực hiện Nghị quyết 120, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 324 năm 2020 phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Vậy đề nghị Bộ trưởng cho biết việc triển khai thực hiện các chương trình nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học và công nghệ vùng Đồng bằng sông Cửu Long, những chương trình thí điểm mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đại biểu Trần Thị Thu Phước- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Kon: Khu vực Tây Nguyên với điều kiện khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng rất thuận lợi. Đây là điều kiện để phát triển các lĩnh vực như nông, lâm nghiệp, trồng và sản xuất dược liệu, chăn nuôi, du lịch. Tuy nhiên, hạ tầng Tây Nguyên chưa thuận lợi, nhất là về giao thông, logistic; nhân lực tại chỗ vẫn còn nhiều hạn chế, thiếu kỹ năng. Trong khi đó, các yêu cầu từ thị trường thì ngày càng cao, đặc biệt với các yêu cầu liên quan đến phát triển bền vững, phát triển xanh, giảm phát thải khí hậu. Đại biểu Trần Thị Thu Phước đề nghị Bộ trưởng cho biết có những giải pháp, chiến lược nào để hỗ trợ các địa phương, giúp các tỉnh chuyển từ tiềm năng thành thực tiễn; chuyển từ tự phát nhỏ lẻ thành những địa phương gắn kết được vào các chuỗi giá trị lớn của sản xuất nông, lâm sản và hình thành những hệ sinh thái hay cụm liên kết ngành để tạo ra những sản phẩm chủ lực, thế mạnh của từng địa phương thay cho sự phát triển manh mún, trùng lặp, chồng chéo như hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Văn Quân- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang: Trong những năm qua, ngành Nông nghiệp dù phải chịu nhiều bất lợi như thiên tai, dịch bệnh, thời tiết bất thường nhưng nhờ có quan tâm đầu tư nên ngành Nông nghiệp vẫn vượt khó khăn, thực hiện tốt việc vừa phát triển kinh tế dự phòng, chống dịch xứng đáng là trụ đỡ của nền kinh tế. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số khó khăn như thực trạng hiện nay, giá cả nông sản bấp bênh, thiếu ổn định đầu ra sản phẩm gây tâm lý bất an cho người nông dân trực tiếp sản xuất.

Trước những thách thức như trên, Bộ trưởng có thể cho biết giải pháp để giải quyết thực trạng trên trong thời gian tới? Ngoài ra, theo xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, việc sản phẩm nông nghiệp Việt Nam vươn xa ra thị trường thế giới là tất yếu. Vậy công tác chuẩn bị, công tác xúc tiến đầu tư, công tác lập cầu nối của Bộ trưởng cho thị trường quốc tế thực hiện như thế nào trong thời gian tới?

15h01: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: “Hỏi địa phương thì không cần buổi chất vấn này”

Điều hành nội dung phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đã có 14 đại biểu đặt câu hỏi, chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn. Với trách nhiệm quản lý nhà nước và tư lệnh ngành, lĩnh vực, nếu Bộ trưởng trả lời rằng, để giải quyết điểm nghẽn, ách tắc ở đâu thì hỏi địa phương, vậy vai trò của Bộ Nông nghiệp ở đâu? Do đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan trả lời thẳng, cụ thể thực trạng đang thế nào, người nông dân trông chờ điều gì, chủ trương, Nghị quyết đã có, bây giờ Bộ trưởng có định hướng là gì và làm như thế nào?

Chủ tịch Quốc hội nêu dẫn chứng của đại biểu Trần Thị Hoa Ry bàn về giá vật tư nông nghiệp tăng cao, được mùa mất giá thì nghẽn ở đâu, giải quyết thế nào? “Hỏi địa phương thì không cần buổi chất vấn này”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

14h50: Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Thị Hoa Ry về điểm nghẽn tăng giá nông sản, được mùa

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan bày tỏ lo sợ nhất câu hỏi đến bao giờ. Bộ trưởng làm rõ Bộ trưởng không thoái thác trách nhiệm mà sẽ làm hết mình nhưng trong bối cảnh điều hành nền kinh tế thị trường, chiến lược thì từ trên xuống dưới mà tổ chức thực hiện thì từ dưới lên trên thì nếu có sự vào cuộc của chính quyền địa phương, sự năng động của chính quyền địa phương thì sẽ giải quyết được vấn đề nhanh hay chậm. Dẫn chứng câu chuyện nông sản của một số địa phương như cà rốt Hải Dương, xoài Sơn La, nhãn lồng Hưng Yên, quả Vải ở Bắc Giang, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ khi các địa phương vào cuộc một cách chủ động, thậm chí lãnh đạo địa phương trực tiếp đi tiếp thị xúc tiến thương mại thì hình ảnh lãnh đạo địa phương cũng chính là thương hiệu của nông sản địa phương.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhắc lại câu nói của một lãnh đạo Hải Dương từng nói “đất đai Hải Dương manh mún nhưng tư duy của người Hải Dương không được manh mún”. Nêu rõ bản chất nông nghiệp là rủi ro, thiên tai, dịch bệnh, thị trường, khó định lượng, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh vấn đề là chúng ta dũng cảm, kiên trì cùng nhau đi và từ câu chuyện của Hải Dương hay của địa phương khác bắt đầu kích hoạt các địa phương còn lại.

Về câu hỏi đại biểu Nguyễn Văn Thi về chế biến nông sản, Bộ trưởng cho biết, thực tế một số ngành của nước ta chế biến rất tốt gần như 100%, thậm chí không đủ nguyên liệu trong nước để chế biến như ngành thủy sản, chế biến gỗ, cao su. Lĩnh vực khó khăn nhất và rủi ro nhất trong chế biến nông sản là trái cây. Thời gian qua nhiều doanh nghiệp tham gia và thành công. Thủ tướng Chính phủ cũng đã thăm và khởi động nhà máy chế biến nông sản ở Sơn La, Gia Lai và một số địa phương. Bộ trưởng làm rõ để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến nông sản thì chất lượng nông sản tốt và sản lượng nông sản ổn định. Do đó địa phương cần phải chủ động liên kết thu hút doanh nghiệp, tạo an tâm có đủ nguyên liệu sản xuất bởi doanh nghiệp sợ về đó mà nông dân không bán cho doanh nghiệp. Bộ trưởng cho rằng lãnh đạo địa phương cần phải sâu sát ngồi với 2 gồm nông dân và doanh nghiệp, tạo niềm tin thị trường trước.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Phạm Thị Minh Huệ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, để đưa 1 mặt hàng nông sản đến 1 kệ hàng của siêu thị tại nước ngoài thì chi phí logistic và chi phí thị trường chiếm tỉ trọng cao. Do đó chưa thể quá quá háo hức. Điều quan trọng là giá cao đó có phân bổ lại được cho người nông dân hay không. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bày tỏ mong muốn trước nhất phải làm tốt thương hiệu trong nước, niềm tin nông sản trong nước bệ đỡ để đưa nông sản Việt ra nứơc ngoài.

14h46: Giải pháp cho điểm nghẽn tình trạng tăng vật tư nông nghiệp, tăng tỉ lệ nông sản, tăng thu nhập cho người nông dân

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu: Theo đại biểu, tình trạng vật tư nông nghiệp tăng vào mùa vụ sản xuất, điệp khúc được mùa mất giá, người dân còn loay hoay trong việc tìm kiếm cây trồng, vật nuôi đáp ứng thị trường.

Đại biểu nhấn mạnh, đây không phải là vấn đề mới và đã được chất vấn rất nhiều lần. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết đâu là điểm nghẽn của vấn đề này và bao giờ mới khắc phục được triệt để vấn đề này. Trong thời gian qua, có nhiều chính sách ban hành liên quan đến lĩnh vực này? Đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng cho biết khi nào các chính sách mới đi vào thực tiễn của cuộc sống để lĩnh vực nông nghiệp có thể góp phần phát huy được lợi thế, tiềm năng và góp phần phát triển kinh tế đất nước?

Đại biểu Nguyễn Văn Thi – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang: Trong những năm qua, kim ngạch xuất khẩu nông sản Việt Nam tương đối cao, tuy nhiên chủ yếu vẫn là xuất khẩu thô, gần 80 % là xuất khẩu tiểu ngạch, trong số đó có trên 70 % là lệ thuộc vào một thị trường lớn rủi ro. Đây chính là một trong những rào cản để phát triển nông nghiệp.

Đại biểu Nguyễn Văn Thi đề nghị Bộ trưởng cho biết, trong thời gian tới để có giải pháp, chính sách nào để tăng tỉ lệ nông sản đưa ra thị trường đã qua chế biến, tăng tỷ lệ xuất khẩu nông sản chính ngạch, mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản Việt Nam?

Đại biểu Trần Văn Tiến – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc: Hiện nay xuất khẩu nông sản Việt Nam chủ yếu chưa qua chế biến nên giá trị xuất khẩu cũng như giá trị gia tăng thấp. Để nâng cao giá trị xuất khẩu trong thời gian tới, Bộ trưởng có định hướng hay giải pháp như nào? Thời gian qua tình trạng ùn tắc dài ngày trên các cửa khẩu đã làm hư hỏng hàng hóa xuất khẩu nông sản, gây thiệt hại cho người dân sản xuất và kinh doanh. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ giải pháp để khắc phục tình trạng trên?

Đại biểu. Vương Thị Hương - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang: Đại biểu Vương Thị Hương cho biết, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm có vai trò rất quan trọng trong phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay liên kết này vẫn còn nhiều nút thắt khiến cho việc tiêu thụ các mặt hàng nông sản đôi khi còn bị bỏ ngỏ dẫn đến tình trạng tư thương, lợi dụng, thao túng giá cả thị trường, thậm chí là bẻ gãy liên kết. Hơn nữa, trong quá trình xây dựng các chuỗi liên kết này chưa có nhiều doanh nghiệp tham gia, nhất là khâu tiêu thụ sản phẩm.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp cơ bản thúc đẩy các doanh nghiệp tham gia liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm?

Đại biểu Phạm Thị Mỹ Huệ - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng: Hàng Việt đến nay vẫn chiếm tỷ lệ cao trong các cơ sở phân phối của doanh nghiệp trong nước. Có thông tin nông sản Việt Nam được xuất khẩu và có mặt tại các kệ hàng trong các hệ thống siêu thị nước ngoài với giá cao, trong khi giá bán tại các chợ truyền thống và các hệ thống siêu thị trong nước vẫn ở mức thấp. Vì thế thu nhập của người nông dân, người trực tiếp sản xuất nông nghiệp chưa thực sự được cải thiện.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng đưa ra giải pháp để giải quyết thực trạng này, góp phần cải thiện thu nhập của người nông dân, người trực tiếp sản xuất nông nghiệp?

14h35: Bộ trưởng Lê Minh Hoan trả lời vấn đề về quản lý phân bón, thuốc bảo vệ thực vật: Sử dụng phân bón tiết kiệm và hiệu quả, tăng sử dụng phân bón hữu cơ

Sử dụng phân bón tiết kiệm và hiệu quả, tăng sử dụng phân bón hữu cơ Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng cho biết vẫn còn tình trạng lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hóa học, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không tuân thủ nguyên tắc “bốn đúng” gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, sức khỏe con người và chất lượng nông sản. Nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long, tình trạng sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đang cao.

Đưa ra giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng nêu rõ, trong thời gian tới, cần hoàn thiện các phương pháp thử cho các thuốc bảo vệ thực vật sinh học; ứng dụng chuyển đổi số trong công tác quản lý hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tiết kiệm, hiệu quả, an toàn và có trách nhiệm.

Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác công tư sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, sử dụng phân bón tiết kiệm nhằm hướng đến một nền nông nghiệp xanh, an toàn và nâng cao giá trị nông sản; nhân rộng các mô hình, đẩy mạnh công tác truyền thông, đặc biệt các mô hình canh tác giảm chi phí sản xuất nhưng vẫn bảo đảm năng suất, chất lượng nông sản phẩm. Đồng thời, cần nhấn mạnh vai trò tổ chức lại các ngành hàng trong sản xuất nông nghiệp.

Đối với nền nông nghiệp công nghệ cao, Bộ trưởng nêu rõ, trong thời đại công nghiệp 4.0, làm nông nghiệp có thể không cần phải đầu tư và sở hữu nhiều đất, mà có thể tận dụng thế mạnh của nền kinh tế liên kết, kinh tế chia sẻ. Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, ngoài hướng tập trung tích tụ đất đai hướng tới tăng quy mô sản xuất, xây dựng vùng nông nghiệp cao, vẫn có những phương thức tập trung đất đai mềm, thích ứng với từng điều kiện ở từng địa phương, kết hợp nguồn lực nhà nướcvới nguồn lực xã hội để cùng phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Ngoài ra, Bộ trưởng Lê Minh Hoan bày tỏ đồng tình với quan điểm của đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn trong việc phát triển nông nghiệp sinh thái tạo ra giá trị xây dựng, chuyển từ nền nông nghiệp truyền thống sang nền nông nghiệp xanh, sinh thái, bền vững. Đó cũng là hướng tiếp cận, chiến lược mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang định hướng triển khai.

14h30: Giải pháp tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, giải quyết mối quan hệ giữa áp dụng khoa học công nghệ với nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển mạnh mô hình nông nghiệp du lịch sinh thái

Đại biểu Nguyễn Huy Thái - Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu: Thời gian vừa qua cử tri phản ánh rất nhiều về việc giảm vật tư nông nghiệp, trong đó có giá phân bón liên tục tăng cao. Mở đầu phiên chất vấn, đa số đại biểu đã tập trung vào nội dung này. Trước thực trạng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã khuyến cáo bà con nông dân tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ thay thế cho phân bón hữu cơ. Đây được nhìn nhận là giải pháp căn cơ chủ động và tích cực. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, có một thực trạng đó là từ trước đến nay, tập quán sử dụng phân bón hữu cơ trong canh tác nông nghiệp chủ yếu tập trung ở miền Bắc và miền Trung. Bà con nông dân đồng bằng sông Cửu Long chưa hoặc ít chủ động sử dụng phân bón hữu cơ trong sản xuất nông nghiệp. Đại biểu đề nghị, với vai trò là Tư lệnh ngành, Bộ trưởng sẽ làm gì để giải pháp theo khuyến cáo chưa được triển khai rộng và ứng dụng thực sự đạt hiệu quả trên những cánh đồng và thửa ruộng trong thời gian tới, trong đó có việc thay đổi tập quán canh tác của người nông dân đồng bằng sông Cửu Long?

Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Cho rằng khoa học, công nghệ luôn được coi là giải pháp then chốt, đột phá về năng suất, chất lượng hàng nông sản và năng suất, hiệu quả lao động nông nghiệp, đại biểu Tô Văn Tám nêu quan điểm, điều này đòi hỏi phải giải quyết mối quan hệ giữa áp dụng khoa học công nghệ với nguồn nhân lực có chất lượng cao. Trong điều kiện nguồn nhân lực chính của nông nghiệp nước ta vẫn chủ yếu là người nông dân chưa qua đào tạo còn hạn chế về năng lực làm chủ cũng như tiếp cận ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất, nhất là nông dân miền núi Tây Nguyên. Đại biểu cho biết, Bộ trưởng nhìn nhận vấn đề này như thế nào? Giải pháp giải quyết mối quan hệ trên.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Nêu rõ, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn từng nói: Chúng ta chung tay cho sứ mệnh đưa nông nghiệp nước nhà đến tầm cao mới, đại biểu Vũ Lưu Mai đề nghị Bộ trưởng cho biết định hướng đổi mới nào Bộ trưởng đã, đang và sẽ thực hiện để đưa nông nghiệp nước nhà đến tầm cao mới.

Thứ hai, Bộ trưởng đã từng đưa ra thông điệp: Chúng ta xây dựng một nền nông nghiệp trách nhiệm, trách nhiệm với sức khỏe hàng trăm triệu dân. Tuy nhiên, đến nay, tính an toàn của sản phẩm nông nghiệp vẫn là sự phiền muộn chưa bao giờ nguôi của hàng triệu dân.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết đến khi nào người dân mới có thể hoàn toàn yên tâm về tính an toàn của sản phẩm nông nghiệp, đến bao giờ Việt Nam có thể viết tên mình trên bản đồ nông nghiệp hữu cơ của thế giới?

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Đại biểu cho biết, hiện nay mô hình phát triển nông nghiệp ứng dụng cao, nông nghiệp du lịch sinh thái đang là xu hướng mới của nền nông nghiệp Việt Nam, thu hút nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều bất cập trong tích tụ, tập trung đất đai, tiếp cận nguồn vốn, nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là quy hoạch vùng chuyên sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để phát triển mạnh mô hình này trong thời gian tới?

14h15: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Lê Minh Hoan cho biết, Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững được Thủ tướng phê duyệt đã xác định rõ chúng ta đang chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, trong đó nhấn mạnh đến yếu tố thị trường. Chia sẻ với bà con nông dân cùng doanh nghiệp trong giai đoạn vừa qua đã đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như việc ùn ứ ở cửa khẩu phía Bắc; vấn đề vật tư phân bón, giá nguyên liệu đầu vào của ngành nông nghiệp đều tăng cao trong bối cảnh thị trường đã bị đứt gãy…

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cảm ơn 14 triệu nông dân Việt Nam đã rất năng động, linh hoạt để góp phần làm nên kết quả xuất khẩu nông nghiệp, nông lâm, thủy sản trong năm 2021 đạt mức rất cao trong bối cảnh khó khăn. Về vấn đề giá nguyên liệu đầu vào, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, vấn đề này liên quan tới thị trường, quản lý doanh nghiệp, vật tư đầu vào sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu…

Đứng ở góc độ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, khi đứt gãy chuỗi cung ứng trong giai đoạn dịch bệnh và nhất là cao điểm ùn ứ cửa khẩu phía Bắc, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao cùng vào cuộc dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để hạn chế thấp nhất thiệt thòi, thiệt hại cho nông dân. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết, đây là trường hợp bất khả kháng do khác biệt trong quy định chống dịch của hai bên. Nước ta làm nông nghiệp nhưng phụ thuộc rất nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu từ phân bón, thuốc, nguyên liệu để chế biến thức ăn. Đây là vấn đề Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có giải pháp nhằm nâng cao tính tự chủ của ngành nông nghiệp, để tạo ra cái giá trị gia tăng cao hơn, giảm rủi ro thị trường.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Bộ Công thương cũng đã có rất nhiều phiên họp, làm việc với các hiệp hội, ngành hàng phân bón, các doanh nghiệp… liên quan đến lĩnh vực này cố gắng thuyết phục. Bộ trưởng cho biết, trong nền kinh tế thị trường không dễ mà áp đặt một mệnh lệnh hành chính. Trong hoàn cảnh này, các hiệp hội cũng đã có những can thiệp nhất định…

Trả lời câu hỏi của đại biểu về thực tế Trung Quốc thay đổi biện pháp kiểm soát dịch bệnh cũng như an toàn vệ sinh thực phẩm nhưng chúng ta chậm thay đổi, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhìn nhận có trách trách nhiệm của các bộ, ngành Trung ương, trong đó có Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chậm thông tin để cho người dân biết và bà con nông dân cũng chưa quan tâm đến lĩnh vực này, mặc dù Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng tổ chức rất nhiều đợt truyền thông và tập huấn. Bộ trưởng cho rằng, về giải pháp không thể chỉ dung biện pháp truyền thông, chỉ có một cách duy nhất là tổ chức lại sản xuất, tổ chức thị trường, tổ chức lại các hiệp hội ngành hàng để dẫn dắt thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng với Bộ Ngoại giao cũng xây dựng dự thảo thị trường xuất khẩu sang Trung Quốc để chuyển dần xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch. Hiện nay, hàng hóa của Việt Nam chủ yếu trao đổi với cư dân biên giới, muốn chuẩn hóa để đi sâu vào nội địa, thị trường cấp cao hơn của Trung Quốc còn rất nhiều giải pháp để chuẩn hóa lại.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có hàng ngàn thông tin thay đổi biện pháp an toàn vệ sinh thực phẩm của các quốc gia trên thế giới đối với mặt hàng nông sản. Như vậy trung bình một tháng gần 100 thay đổi biện pháp an toàn vệ sinh thực phẩm của các quốc gia, trong đó có những yêu cầu bắt buộc phải thực hiện ngay nhưng vẫn phải chấp nhận để chuẩn hóa nông sản của Việt Nam đáp ứng theo từng loại thị trường trong bối cảnh đầy sự thay đổi, thay đổi rất nhanh chóng. Chỉ có như vậy thương hiệu nông sản mới như đại biểu nêu.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về thương hiệu nông sản, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, thương hiệu khác nhãn hiệu. Thương hiệu bao gồm nhãn hiệu và niềm tin của người tiêu dung, mà để có được niềm tin của người tiêu dung mới khó. Muốn xây dựng thương hiệu thì phải bắt đầu hệ sinh thái của ngành hàng, ví dụ ngành hàng thanh long của Long An, Bình Thuận. Phải xây dựng từ thương hiệu của doanh nghiệp, từ thương hiệu của hợp tác xã, của người nông dân… phải mất 10 năm, 15 năm mới hình thành một thương hiệu. Do đó, cần thay đổi tư duy cho thương hiệu nông sản, bắt đầu bằng hệ sinh thái ngành hàng, chứ không phải bắt đầu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về câu chuyện được mùa mất giá, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan khẳng định đó là quy luật kinh tế. Cần phải có quy trình chế biến để giảm lượng dư thừa và chuẩn hóa thị trường, giảm áp lực thị trường. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận trách nhiệm về tiêu chuẩn, quy chuẩn trong công tác điều hành chuẩn hóa mặt hàng nông sản. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã giao cho các viện nghiên cứu chuẩn hóa lại quy trình sản xuất chăn nuôi, trồng trọt, để tiết giảm chi phí đầu vào…

14h09: Giải pháp cho vấn đề về bình ổn giá vật tư nông nghiệp, ùn tắc nông sản, nạn phân bón giả

Đại biểu Chu Hồng Thái - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn): Đặt câu hỏi chất vấn về vấn đề giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi, các loại vật tư nông nghiệp đầu vào tăng trong những năm qua, làm cho người nông dân rơi vào hoàn cảnh khó khăn, lấy công làm lãi, thậm chí là thua lỗ. Đặc biệt từ khi dịch Covid-19 bùng phát, giá cả các loại hàng hóa càng tăng phi mã hả. Đại biểu cho rằng, đây rõ ràng là bài toán cấp thiết đối với ngành nông nghiệp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ các giải pháp trong thời gian tới để hỗ trợ, giúp người nông dân thích ứng và ứng phó với tình hình này?

Đại biểu Hoàng Anh Công - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên: Nêu câu hỏi tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Hoàng Anh Công cho biết, cử tri rất lo lắng về tình trạng ùn tắc hàng nông sản xuất khẩu tại các cửa khẩu khu vực phía Bắc, gây nên rất nhiều khó khăn, tốn kém rất lớn, ảnh hưởng nhiều đến nền sản xuất nông nghiệp. Một trong những nguyên nhân là do chính sách nhập khẩu liên quan đến tiêu chuẩn, chất lượng hàng hóa nông sản phía Trung Quốc có nhiều thay đổi, đòi hỏi chất lượng nhập khẩu ngày càng cao hơn, yêu cầu đáp ứng các tiêu chuẩn như các nước Châu Âu và Hoa Kỳ. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, chúng ta cần có giải pháp gì để giúp người nông dân để nâng cao chất lượng hàng nông sản, nâng cao giá trị nông sản và qua đó để tăng cường xuất khẩu và xây dựng một nền xuất khẩu bền vững?

Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Đại biểu Quốc hội Dương Văn Phước cho biết, thời gian qua người nông dân phải khổ sở gánh chịu nạn phân bón giả, kém chất lượng, gây thiệt hại lớn cho người nông dân. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu rõ những giải pháp để ngăn chặn, xử lý nghiêm tình trạng phân bón giả, kém chất lượng, tràn lan trên thị trường hiện nay?

Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai cho rằng, sản xuất nông nghiệp có thể khẳng định là thế mạnh, là cứu cánh cho nền kinh tế- xã hội nước ta trong những điều kiện, tình huống khó khăn. Tuy nhiên đại biểu chỉ rõ tình trạng nông nghiệp có phát triển nhưng đời sống của người nông dân chưa cao; tình trạng được mùa mất giá và những cuộc giải cứu nông sản chưa có hồi kết; giá vật tư đầu vào liên tục tăng cao, sản xuất phần lớn còn mang tính tự phát; tiêu thụ còn phụ thuộc và một số thị trường; cơ chế chính sách chưa đủ hấp dẫn để thu hút các nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực này, nhất là lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết những giải pháp căn cơ để giải quyết các vấn đề này?

Đại biểu Lê Thị Song An - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Lê Thị Song An cho biết, tình hình sản xuất nông nghiệp của người dân gặp rất nhiều khó khăn, giá vật tư đầu vào tăng cao, có những loại phân bón tăng đến 200%, trong khi đó giá bán nông sản thấp, có thời điểm không tiêu thụ được.. Trong khi đó, giá cả vật tư nông nghiệp, nhất là giá phân bón, thuốc trừ sâu cũng như giá xăng dầu liên tục tăng làm cho người nông dân sản xuất không có lời. Điều này dẫn đến thực trạng có rất nhiều diện tích đất trồng thanh long, người dân phải phá bỏ để chuyển sang trồng các loại cây trồng khác. Thậm chí có rất nhiều diện tích đất nông nghiệp bỏ không, người dân không sản xuất vì tâm lý lo ngại bị thua lỗ. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết có những giải pháp để kiểm soát được giá cả vật tư nông nghiệp và định hướng cho các địa phương trong quy hoạch các vùng chuyên canh sản xuất theo hướng công nghệ cao với giá cả đầu ra ổn định, giúp cho người nông dân được an tâm sản xuất?

14h06 Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Cần đến sự phối hợp theo tư duy hệ thống và hành động hệ thống

Phát biểu tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, một lần nữa vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn được đưa vào nghị trường tại Kỳ họp thứ 3 và phiên chất vấn hôm nay (7/6). Ngay sau khi Hội nghị Trung ương V, khóa XIII vừa thảo luận chuyên đề về tam nông.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Như vậy, về mặt vĩ mô, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã xác lập con đường phát triển nông nghiệp, nông thôn phía trước với những bước đi cụ thể, phù hợp trong từng giai đoạn, vấn đề còn lại là cách thức vận hành của cả hệ thống chính trị vì nông nghiệp có tính liên ngành cao, xuyên suốt, từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài. Chính sách vĩ mô được hoạch định từ cấp trung ương nhưng tổ chức thực hiện lại bắt đầu từ cấp cơ sở. Điều đó cần đến sự phối hợp theo tư duy hệ thống và hành động hệ thống. Đó là yếu tố quyết định cho sự thành công.

"Không có vấn đề" chính là vấn đề lớn nhất. Nhận diện phát hiện vấn đề không chỉ không thể chỉ từ trong nội bộ một tổ chức vì vốn dĩ tổ chức ít nhiều còn quán tính khôn cứng, khó có thể vận hành, điều chỉnh linh hoạt, kịp thời với những yêu cầu đa dạng, thay đổi liên tục từ đời sống thực tiễn. Do đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng phiên chất vấn hôm nay không chỉ dừng lại là câu hỏi và trả lời, chất vấn và giải trình còn là dịp để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lắng nghe, ghi nhận, phát hiện thêm những vấn đề đã tồn tại từ lâu và cả những vấn đề mới phát sinh từ thực tế cuộc sống sinh động và vận động không ngừng.

Theo Bộ trưởng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện chức trách trong vai trò quản lý chuyên ngành mang nặng yếu tố kỹ thuật. Trong khi đó, 499 vị đại biểu Quốc hội từ lãnh đạo Trung ương đến địa phương quán xuyến, bao quát các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh sẽ có cách thức, quan điểm tiếp cận vấn đề nhiều góc độ khác nhau dưới nhiều cấp độ khác nhau. Trên tinh thần đó, Bộ trưởng bày tỏ sẵn sàng lắng nghe và giải trình ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội.

14h00: Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu mở đầu phiên chất vấn

Phát biểu mở đầu phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, theo Chương trình kỳ họp, phiên chất vấn Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV được tổ chức trong thời gian 2,5 ngày từ chiều ngày 07/6 đến hết ngày 09/6/2022, được phát thanh, truyền hình trực tiếp trên Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam và Kênh truyền hình Quốc hội.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, hoạt động chất vấn tại Kỳ họp này được tổ chức theo cách thức lấy nhóm vấn đề làm trọng tâm, vấn đề thuộc trách nhiệm của cá nhân nào, người đó có trách nhiệm trả lời. Về nhóm vấn đề chất vấn, trên cơ sở các nguồn thông tin lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn và các tiêu chí lựa chọn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp đề xuất chất vấn của 63 Đoàn đại biểu Quốc hội, các phiếu chất vấn bằng văn bản của đại biểu Quốc hội, các ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 3, qua báo cáo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, những vấn đề nổi lên thông qua báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc hội về tình hình kinh tế xã hội. Ủy ban thường vụ Quốc hội đã biểu quyết lựa chọn 05 vấn đề trình Quốc hội xem xét, biểu quyết lựa chọn 4 nhóm vấn đề chất vấn thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của các Bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, cuối phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh sẽ thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình làm rõ hơn vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm, trực tiếp trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội. Tại phiên bế mạc, Quốc hội sẽ xem xét, biểu quyết thông qua Nghị quyết về chất vấn, trả lời chất vấn để nâng cao hiệu lực thi hành và làm căn cứ để Quốc hội giám sát việc thực hiện.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội, hoạt động giám sát của Quốc hội nói chung và hoạt động chất vấn trả lời chất vấn nói riêng đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của nhân dân và cử tri, đề nghị các đại biểu Quốc hội, các vị Bộ trưởng, trưởng ngành nêu cao tinh thần trách nhiệm, bám sát hiện tượng khách quan, lắng nghe hơi thở của cuộc sống để có một phiên chất vấn, trả lời chất vấn sôi nổi, thực chất, mang tính xây dựng và hiệu quả cao nhất; tiết kiệm và sử dụng tối đa thời gian Kỳ họp dành cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Nhân dân và cử tri cả nước đang chờ đợi câu trả lời thẳng thắn và trách nhiệm của các vị Bộ trưởng.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, chương trình cụ thể phiên chất vấn đã được gửi đến từng đại biểu Quốc hội. Mở đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn là nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan sẽ trả lời các vấn đề sau: (1) Công tác tổ chức sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; phối hợp xây dựng cơ chế, chính sách xúc tiến thương mại, đàm phán mở cửa, phát triển thị trường nông sản. (2) Giải pháp ổn định thị trường, kiểm soát sự biến động giá của một số mặt hàng nông sản, thủy sản, thức ăn chăn nuôi, vật tư nông nghiệp. (3) Việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, thu hút đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm phát triển bền vững. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Tài nguyên và Môi trường cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.