Theo dự thảo Nghị quyết, đối tượng áp dụng, gồm: Hộ gia đình, cá nhân bị mất nhà ở, đất ở do sạt lở đất, sụt lún đất, lốc, lũ, lũ quét; hộ gia đình, cá nhân sinh sống ở vùng có nguy cơ bị sạt lở đất, sụt lún đất, lốc, lũ, lũ quét, ngập lụt, nước dâng.
Hộ gia đình, cá nhân sống ở vùng đặc biệt khó khăn, thiếu đất, nước để sản xuất, thiếu nước sinh hoạt, thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu; du cư trên đầm phá, các làng chài trên sông nước, ô nhiễm môi trường. Hộ gia đình, cá nhân tự nguyện đến các vùng biên giới đất liền, khu kinh tế - quốc phòng.
Hộ gia đình, cá nhân đã di cư tự do đến các địa bàn tỉnh Nghệ An không theo quy hoạch, kế hoạch, đời sống còn khó khăn; hộ gia đình, cá nhân sinh sống hợp pháp trong khu rừng đặc dụng cần phải bố trí, ổn định lâu dài. Cộng đồng dân cư nơi tiếp nhận người dân tái định cư tập trung, xen ghép. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình bố trí, ổn định dân cư trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
 |
| Thị trấn Mường Xén, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An là huyện nghèo 30a miền núi Nghệ An, cách TP. Vinh khoảng 250km |
Nguyên tắc thực hiện việc bố trí và ổn định dân cư
Việc bố trí, ổn định dân cư phải phù hợp các quy hoạch các cấp theo quy định của pháp luật về quy hoạch, đất đai, xây dựng và các quy hoạch có liên quan. Ưu tiên bố trí ổn định dân cư để phòng, tránh và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai.
Bố trí, ổn định dân cư phải trên cơ sở nguyện vọng và sự đồng thuận của người dân, cộng đồng dân cư, phù hợp với phong tục tập quán, sản xuất của người dân địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo điều kiện kết cấu hạ tầng thiết yếu, an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh và môi trường sinh thái để người dân đến nơi ở mới có điều kiện sống ổn định lâu dài; hướng tới hình thành các điểm dân cư đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân.
Bố trí, ổn định dân cư là trách nhiệm của các ngành, các cấp chính quyền địa phương. Hộ gia đình, cá nhân bố trí ổn định theo quy hoạch, kế hoạch được Nhà nước hỗ trợ về di chuyển (nếu có) và các điều kiện để ổn định đời sống, phát triển bền vững cộng đồng dân cư. Ngân sách nhà nước hỗ trợ thực hiện các nội dung thuộc Chương trình theo quy định và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác trên địa bàn để thực hiện Chương trình.
Việc bố trí, ổn định dân cư chủ yếu trên địa bàn trong xã, huyện, tỉnh, ưu tiên thực hiện bố trí dân cư xen ghép là chủ yếu, kết hợp với di dân tập trung và ổn định tại chỗ. Trường hợp cần thiết có nhu cầu di dân đi ra ngoại tỉnh, cần thống nhất tỉnh có dân đi và tỉnh có dân đến để bố trí theo quy hoạch.
Đối với nội dung hỗ trợ trực tiếp hộ gia đình, cá nhân: Mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được hỗ trợ 01 lần; trong cùng thời điểm mà có nhiều chính sách hỗ trợ cùng một nội dung thì hộ gia đình, cá nhân hưởng lợi chỉ được chọn 1 chính sách hỗ trợ.
 |
| Quang cảnh ở xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An cách xa TP. Vinh hơn 300km. Bản làng là quê hương, phong tục là văn hoá, tính cách là truyền thống, họ làm cho người xuôi sững sờ bởi sự thông minh, hiền lành và chừng mực, bởi vẻ đẹp mang âm hưởng núi rừng. Thời tiết mát mẻ quanh năm, mùa đông lạnh hơn thi thoảng xuất hiện tuyết rơi... |
Điều kiện hỗ trợ
Các hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng của Chương trình chỉ được hỗ trợ khi đảm bảo các điều kiện: Hộ gia đình, cá nhân có nhà ở riêng và đang sinh sống thường xuyên tại vị trí cần di dời theo quy hoạch, kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng không có nhà ở ổn định khác ngoài khu vực cần di dời.
Đã làm nhà ở tại nơi ở mới đảm bảo tiêu chuẩn “3 cứng” (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng) theo tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng, diện tích nhà ở mới tối thiểu 30m2; đảm bảo mỹ quan, phù hợp với phong tục tập quán của địa phương.
Chính sách hỗ trợ
Các hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng thực hiện của Chương trình này được miễn tiền sử dụng đất. Đồng thời, được hỗ trợ đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu đối với vùng bố trí ổn định dân cư tập trung theo dự án được phê duyệt, bao gồm các hạng mục: Bồi thường, giải phóng mặt bằng (nếu có); san lấp mặt bằng đất ở tại điểm tái định cư; khai hoang đất sản xuất (đối với khai hoang tập trung); đường giao thông (nội vùng dự án và đường nối điểm dân cư mới đến tuyến đường giao thông gần nhất); thủy lợi, điện sinh hoạt, nước sinh hoạt và một số công trình thiết yếu khác.
Hỗ trợ trực tiếp hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng của Chương trình để di chuyển người và tài sản, khai hoang, làm nhà ở, lương thực, nước sinh hoạt. Cụ thể, đối với hình thức bố trí tập trung: Hỗ trợ 50 triệu đồng/hộ gia đình, cá nhân tự nguyện đến các vùng biên giới đất liền, khu kinh tế - quốc phòng; hỗ trợ 40 triệu đồng/hộ gia đình, cá nhân đối với đối tượng còn lại.
 |
| Khu vực xã biên giới cả nước hiện có khoảng 2,4 triệu hộ dân, với 9,8 triệu người đang sinh sống, địa hình đa dạng, phức tạp, giao thông đi lại khó khăn, hạ tầng kinh tế - xã hội còn kém phát triển, đời sống của đồng bào các dân tộc còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao. |
Đối với hình thức bố trí xen ghép: Hỗ trợ 100 triệu đồng/hộ gia đình, cá nhân tự nguyện đến các vùng biên giới đất liền, khu kinh tế - quốc phòng; hỗ trợ 80 triệu đồng/hộ gia đình, cá nhân đối với đối tượng còn lại.
Hỗ trợ địa bàn bố trí dân cư xen ghép để thực hiện một số hạng mục công trình thiết yếu như: Nâng cấp lớp học, trạm y tế, thủy lợi nội đồng, đường dân sinh, công trình điện sinh hoạt, công trình cấp nước cộng đồng, công trình hạ tầng thiết yếu khác. Mức hỗ trợ: 50 triệu đồng/hộ gia đình, cá nhân đối với địa bàn bố trí dân cư xen ghép có tối thiểu 10 hộ gia đình, cá nhân trở lên.
Hỗ trợ vùng dự án bố trí ổn định dân cư để phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, tổ hợp tác; phát triển ngành nghề nông thôn; thực hiện hiệu quả chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), hình thành các sản phẩm OCOP đa giá trị gắn với lợi thế vùng miền, quốc gia; thúc đẩy phát triển các mô hình làng du lịch văn hóa cộng đồng gắn với giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; xây dựng các mô hình, dự án phát triển sản xuất, vùng nguyên liệu, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, chế biến, bảo quản, thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Mức hỗ trợ tối đa: 01 tỷ đồng/dự án...
Đối với các hộ gia đình, cá nhân đã bố trí ổn định dân cư theo quy hoạch, kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt từ năm 2021 đến nay nhưng chưa được hỗ trợ thì được hỗ trợ theo chính sách quy định tại Nghị quyết này. Dự thảo Nghị quyết cũng đã quy định quy trình bố trí, ổn định dân cư theo địa bàn; hồ sơ, trình tự thanh toán.
