Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chúng ta đã rút ra nhiều kinh nghiệm, dần hiểu được dịch bệnh và thích ứng

Sáng 12/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Hình thành lý thuyết phòng chống dịch

Đại biểu Mai Thị Thúy (Tuyên Quang) đặt câu hỏi tới người đứng đầu Chính phủ về chương trình hành động ứng phó dịch bệnh COVID-19 trong thời gian tới.

Đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) đặt câu hỏi chất vấn Thủ tướng. Ảnh: VGP

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sau hai năm thực hiện chống dịch, chúng ta cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm, cũng đã phải trả giá, có cái chưa được. Từ kinh nghiệm đó, chúng ta dần dần thích ứng, dần dần hiểu được dịch bệnh và đưa ra được các trụ cột để phòng chống dịch như sau:

Thứ nhất, phải cách ly, nhanh chóng, hẹp nhất, nhanh nhất và giải tỏa nhanh nhất có thể.

Thứ hai, xét nghiệm vì virus không thể thấy không thể ngửi, nghe, sờ được.

"Phải xét nghiệm phải khoa học, hiệu quả, tiết kiệm phải an toàn. Tốc độ xét nghiệm phải nhanh hơn tốc độ lây lan của virus" – Thủ tướng nêu rõ.

Thứ ba, phải có các biện pháp điều trị từ sớm, từ xa, từ cơ sở để ngăn chặn chuyển dịch, chuyển bệnh nặng, giảm tử vong.

Trên cơ sở ba trụ cột này, chúng ta đã có công thức 5K, sau đó là 5K + vaccine + thuốc + công nghệ + ý thức.

Toàn cảnh phiên chất vấn

Thủ tướng tạm gọi đây là lý thuyết phòng chống dịch. "Vừa qua, chúng tôi cũng trao đổi lãnh đạo các nước về vấn đề này thì họ thấy chúng ta cũng mặc dù chưa tổng kết nhưng đã làm có bài bản. Trên cơ sở đó, chúng ta mới mới mạnh dạn mở cửa. Chúng ta cũng thấy bộc lộ yếu kém về y tế dự phòng và y tế cơ sở", Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng, để củng cố mặt yếu kém này, cần các công cụ tài chính và các biện pháp khác nhau. Quan trọng nhất là đầu tư nguồn nhân lực.

"Chúng ta có thể dành tiền mua trang thiết bị nhanh và sớm được. Nhưng đào tạo nguồn nhân lực thì bác sĩ phải trải qua 6 năm, chưa kể học thêm mấy năm nữa. Tôi lo nhất là đào tạo nguồn nhân lực. Vì vậy, giải pháp là phải tập trung cho đào tạo nguồn nhân lực, trong đó có chính sách để thu hút nguồn nhân lực về cơ sở" – Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Liên quan đến vấn đề các chính sách hỗ trợ người dân, người đứng đầu Chính phủ cho biết, thời gian qua đã thực hiện các chính sách hỗ trợ rất tích cực, nhất là sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 30, tạo hành lang pháp lý rất quan trọng để Chính phủ và các cơ quan đề xuất cấp có thẩm quyền và chủ động triển khai các chính sách. Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ còn nhiều bất cập.

"Chúng ta phải rà soát đánh giá lại các chính sách là đã thực hiện được gì, chưa được gì, nguyên nhân từ đâu. Trên cơ sở đó, chúng ta rà soát lại các đối tượng, phạm vi, mức độ để hỗ trợ. Từ đó có căn cứ để chúng ta định ra một số chính sách, hỗ trợ cho phù hợp, hiệu quả, tránh được những tiêu cực như trục lợi chính sách, hoặc bỏ sót" – Thủ tướng nêu rõ.

Lấy người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng chống dịch

Tại phiên chất vấn, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề nghị Thủ tướng khái quát và tổng kết rút ra những bài học kinh nghiệm gì cả về lý luận và thực tiễn để định hướng cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển đất nước ta trong thời gian tới.

Về vấn đề này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, kinh nghiệm thứ nhất là chúng ta có cách tiếp cận toàn dân, lấy người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng, chống dịch. Đây là một kinh nghiệm hay đã tổng kết được và từ đó triển khai các chính sách, định hướng đến người dân nhưng ngược lại người dân cũng phải tham gia vào công tác phòng, chống dịch một cách tích cực, chủ động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chấn vấn

Vừa qua khi dịch bùng phát mạnh ở TP. Hồ Chí Minh, chúng ta đã triển khai ngay mô hình "mỗi xã, phường, thị trấn là một pháo đài" nhưng vẫn có một số nơi lại hiểu pháo đài này như "lô cốt" và bao vây lại. Đó là cách hiểu sai, gây ra ách tắc.

Bên cạnh đó thời gian qua chúng ta đã huy động được tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Năm ngoái khi tình hình căng thẳng, Chính phủ cũng đề xuất Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ra lời kêu gọi và năm nay khi tình hình dịch bùng phát mạnh ở TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, Tổng Bí thư cũng ra lời kêu gọi. Lời kêu gọi này như lời hiệu triệu và chúng ta sẵn có tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Chúng ta huy động được sức mạnh đại đoàn kết dân tộc vào phòng, chống dịch.

"Chúng ta đã ứng phó rất linh hoạt vì đây là việc làm không có tiền lệ. Ví dụ như chúng ta thấy được năng lực y tế của cơ sở yếu thì ngay lập tức điều động quân đội và công an hỗ trợ. Đây cũng là một bài học và chúng ta xây dựng một lúc hơn 500 trạm xá di động ở TP. Hồ Chí Minh", Thủ tướng cho biết.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý, khi chúng ta chưa đủ vaccine, chúng ta thực hiện các biện pháp hành chính để ngăn chặn dịch bệnh thì an sinh xã hội là điều phải quan tâm. Công tác này phải đầu tư vì có vai trò hết sức quan trọng trong điều kiện phòng, chống dịch, để cho người dân yên tâm tham gia phòng, chống dịch tốt hơn.

Một kinh nghiệm nữa theo Thủ tướng là chúng ta huy động được sự giúp đỡ từ quốc tế. Khi thiếu vaccine, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã rất nỗ lực giao dịch bằng trực tiếp và trực tuyến, kêu gọi hỗ trợ vaccine vì vaccine là vũ khí rất quan trọng để ngăn chặn dịch bệnh.

Bên cạnh đó, cũng theo chỉ đạo từ năm 2020 là sản xuất vaccine trong nước thì hiện nay quá trình này vẫn đang được thúc đẩy rất tích cực.

Về quản lý nhà nước, Thủ tướng nhấn mạnh cần phải giảm thủ tục hành chính. Về mặt chuyên môn có 2 Hội đồng độc lập là Hội đồng đạo đức và Hội đồng cấp phép. Vấn đề an toàn trong sản xuất vaccine rất quan trọng và hiện nay còn một số vướng mắc trong thực tế.

Xây dựng chiến lược tổng thể về phòng chống COVID-19

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa – Vũng Tàu) cho rằng khi dịch bệnh bùng phát lần thứ 4, bám sát tình hình, Thủ tướng đã có những quyết sách, chỉ đạo quyết liệt, kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với tinh thần đặt tính mạng và sức khỏe của nhân dân là trên hết, trước hết. Đại biểu đề nghị Thủ tướng cho biết những khó khăn trong phòng chống dịch và những giải pháp thời gian tới?

Thủ tướng cho biết, có những khó khăn, thách thức cả chủ quan và khách quan trong phòng chống dịch. Dịch bệnh chưa có tiền lệ, trong khi hành lang pháp lý, thể chế, cụ thể là Luật Dược, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Luật Khám chữa bệnh còn có những vướng mắc, bất cập. Ngoài ra, còn có những khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn lực.

Về giải pháp, sẽ khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, với một số định hướng lớn về hoàn thiện thể chế, về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, về đầu tư, công nghệ, quản lý để khắc phục các khó khăn.

Tạo sinh kế, bảo đảm công ăn việc làm là yếu tố quyết định để giúp người dân an cư lạc nghiệp trên mảnh đất quê hương

Xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp, hiệu quả, tránh tiêu cực, trục lợi

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) đặt câu hỏi về các chính sách hỗ trợ thời gian tới với người dân trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường?

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng nêu rõ: Vừa qua, chúng ta thực hiện các chính sách hỗ trợ rất tích cực, nhất là sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 30, tạo hành lang pháp lý rất quan trọng để Chính phủ và các cơ quan đề xuất cấp có thẩm quyền và chủ động triển khai các chính sách.

Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ còn nhiều bất cập như các đại biểu đã đề cập và các Bộ trưởng đã trả lời trong những ngày vừa qua, tôi không nhắc lại nữa.

Về thời gian sắp tới, trước hết phải rà soát, đánh giá lại những việc đã triển khai, cái gì chưa được, những việc đã làm được, phân tích các nguyên nhân, trên cơ sở đó, rà soát lại các đối tượng, phạm vi, mức độ hỗ trợ, định ra chính sách hỗ trợ phù hợp, hiệu quả, tránh tiêu cực, lợi dụng chính sách, bỏ sót đối tượng, hoặc các vấn đề bất cập như đã chỉ ra.

Gắn quy hoạch hạ tầng với quy hoạch phát triển KTXH

Đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) đặt câu hỏi: Việc đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng là kỳ vọng và mong muốn của cử tri. Xin Thủ tướng cho biết giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng thời gian tới?

Đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) đặt câu hỏi chất vấn

Trả lời đại biểu, Thủ tướng cho biết: Phát triển hạ tầng là vấn đề mà trong những ngày vừa qua, trong thảo luận và chất vấn, có rất nhiều đại biểu đề cập. Hạ tầng bao gồm hạ tầng cứng và hạ tầng mềm, hạ tầng phát triển KTXH như y tế, giáo dục, chuyển đổi số, ứng phó biến đổi khí hậu…

Về giải pháp phát triển hạ tầng, trước hết phải tổng kết, rà soát lại việc thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước trong thời gian qua, cái gì đã làm được, cái gì chưa làm được, nguyên nhân khách quan, chủ quan ở đâu, trên cơ sở đó, xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển hạ tầng phù hợp, nhất là quy hoạch hạ tầng gắn với quy hoạch, phát triển KTXH, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng tại Đại hội XIII.

Thứ nhất, phải rà soát, hoàn thiện thể chế, quy định, quy trình liên quan phát triển hạ tầng, những điểm còn vướng mắc cần bổ sung hoàn thiện để có hành lang pháp lý đủ mạnh, đủ điều kiện để chúng ta phát triển hạ tầng. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương thì chính quyền địa phương phải lo, nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ phải lo, nội dung nào vượt thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ đề xuất cấp có thẩm quyền, đề xuất Quốc hội xem xét, quyết định, ban hành, từng bước hoàn thiện thể chế phát triển hạ tầng.

Thứ hai, phân tích thực trạng đầu tư công chưa đạt yêu cầu đề ra, có các nguyên nhân như các đại biểu đã phân tích trong những ngày vừa qua, có nguyên nhân từ Trung ương và từ địa phương. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là từ nguồn nhân lực, do đó, phải tiếp tục đào tạo nguồn nhân lực trong phát triển hạ tầng.

Thứ ba, là vấn đề huy động nguồn vốn để phát triển hạ tầng, gồm cả vốn nhà nước và tư nhân, trong đó nguồn vồn nhà nước làm vốn mồi, kích hoạt, dẫn dắt mọi nguồn vốn.

Thứ tư, phải có công nghệ phát triển hạ tầng đáp ứng yêu cầu, nâng cao chất lượng, giảm giá thành…

Thứ năm, nâng cao năng lực quản trị để không lãng phí, chống tiêu cực, công khai minh bạch trong phát triển hạ tầng.

Cùng với đó, còn có các giải pháp khác phối hợp với nhau để phát triển hạ tầng.

Khi có công ăn việc làm thì người dân sẽ yên tâm ở lại quê hương

Nêu vấn đề về dòng người lao động từ một tỉnh, thành phố phía Nam về quê khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) đặt câu hỏi về giải pháp, chính sách của Chính phủ cũng như các địa phương, trong đó có cơ chế liên vùng để giúp người dân an cư lạc nghiệp trên mảnh đất quê hương?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính phủ cho biết, hiện tượng dịch chuyển thị trường lao động là hiện tượng bình thường trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, điều không bình thường ở đây là sự quản lý Nhà nước còn bất cập, cho nên, khi có sự dịch chuyển lao động tại các tỉnh phía Nam thì gây áp lực cho các địa phương.

Vậy giải quyết áp lực này như thế nào? Thủ tướng nêu rõ, thứ nhất, Trung ương phối hợp với địa phương để nâng cao năng lực y tế. Thứ hai, là tăng cường năng lực cung cấp vaccine. Thứ ba, là bảo đảm an sinh xã hội. Thứ tư, là kêu gọi sự hỗ trợ của các thành phần kinh tế để giúp giảm áp lực cho các tỉnh, thành phố ĐBSCL.

Tạo sinh kế, bảo đảm công ăn việc làm là yếu tố quyết định để giúp người dân an cư lạc nghiệp trên mảnh đất quê hương

Cho biết thêm về các chính sách căn cơ, Thủ tướng nêu rõ, tạo sinh kế, công ăn việc làm mang tính quyết định. Muốn vậy, phải giải quyết nút thắt về hạ tầng, bao gồm: Đường bộ, giao thông thủy nội địa; hạ tầng chống biến đổi khí hậu và hạ tầng y tế, giáo dục. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120 cho vùng ĐBSCL, tuy nhiên, để nghị quyết đi vào cuộc sống phải có các cơ chế, chính sách hiệu quả.

Thủ tướng cho biết, các bộ, ngành xây dựng cơ chế, chính sách để trình cấp có thẩm quyền, trình Quốc hội để giúp ĐBSCL giải quyết vấn đề về 3 hạ tầng này, tạo sinh kế, công văn việc làm cho người dân.

“Khi có công ăn việc làm thì người dân sẽ yên tâm ở lại quê hương”, Thủ tướng nói.

Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần

Đại biểu Hoàng Văn Liên (Long An) đặt câu hỏi: Cử tri đánh giá cao kết quả chuyến công tác của Thủ tướng tham dự Hội nghị COP26 và thăm làm việc tại Vương quốc Anh, thăm chính thức Cộng hòa Pháp. Đặc biệt, các thông điệp của Thủ tướng đã thể hiện rõ quan điểm, lập trường Việt Nam về vấn đề toàn cầu biến đổi khí hậu, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam. Đồng thời, Thủ tướng có nhiều cuộc làm việc với các doanh nghiệp, tập đoàn, nhiều nhà đầu tư bày tỏ quan tâm và sẵn sàng đầu tư vào Việt Nam, nhất là vào khu vực ĐBSCL. Xin Thủ tướng cho biết các giải pháp đột phá thu hút đầu tư nước ngoài trong và sau đại dịch?

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng nhấn mạnh: Nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá. Đầu tư nước ngoài góp phần giải quyết các vấn đề về vốn, công nghệ, năng lực quản lý và đào tạo nguồn nhân lực.

Về các giải pháp đột phá, các Bộ trưởng, nhất là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trao đổi nhiều về thể chế, hạ tầng… Thủ tướng cho biết có hai điểm rất quan trọng mà trong các phiên làm việc vừa qua với các nước, các tập đoàn, doanh nghiệp, họ đều rất quan tâm.

Thứ nhất là ổn định chính trị để họ an tâm đầu tư lâu dài một nguồn vốn rất lớn, như Ngân hàng Standard Chartered sẵn sàng dành 8 tỷ USD đầu tư cho chúng ta phát triển bền vững, trong đó sẵn sàng đầu tư vào ĐBSCL.

Thứ hai là con người Việt Nam, ngoài truyền thống cần cù lao động, thương yêu lẫn nhau, linh hoạt sáng tạo thì chủ trương của chúng ta rất được hoan nghênh, theo đó, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là động lực và là mục tiêu của phát triển, dứt khoát không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.