 |
| Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội điều hành Phiên họp |
17h06: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung Phiên họp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao trách nhiệm, tính chủ động, sự nỗ lực của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo, sự tham gia tích cực của các cơ quan hữu quan trong quá trình nghiên cứu, tiếp thu, giải trình. Cơ bản các vị đại biểu Quốc hội nhất trí với báo cáo chỉnh lý, giải trình, tiếp thu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và nhiều nội dung của dự thảo Luật.
Đối với hai vấn đề Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra hai phương án để đại biểu Quốc hội thảo luận, Đoàn Chủ tịch thấy còn một số ý kiến khác nhau, cho nên đề nghị các đại biểu Quốc hội tham gia đóng góp ý kiến bằng văn bản với hai vấn đề này.
Vì đây là một luật có tính chuyên môn cao, khó, phức tạp cả về khái niệm, phạm vi tác động đến nhiều đối tượng, dễ có cách hiểu khác nhau. Do đó Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị các cơ quan chuyên môn tổng hợp đầy đủ các vị đại biểu Quốc hội và tổ chức nghiên cứu kỹ lưỡng, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý thấu đáo, đầy đủ các ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét thông qua trong chương trình kỳ họp.
17h00: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phước phát biểu tiếp thu, giải trình
Phát biểu tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, cơ quan soạn thảo đã phối hợp sát sao với Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Pháp luật để hoàn thiện Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) theo hướng thống nhất, đồng bộ việc thực hiện pháp luật, tạo sự chủ động trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, bảo đảm khả năng tiếp cận sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng. Qua 21 ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ban soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu.
Cụ thể, Bộ trưởng khẳng định hai khái niệm “an toàn vốn” và “an toàn tài chính” là khác nhau. Khái niệm “an toàn vốn” đã được làm rõ tại khoản 1, điều 108 dự thảo Luật, theo đó, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài phải luôn duy trì tỷ lệ an toàn vốn không thấp hơn quy định của Bộ Tài chính. Tỷ lệ an toàn vốn là tỷ lệ giữa vốn thực có và vốn trên cơ sở rủi ro theo quy định của Bộ Tài chính.
Về an toàn tài chính, dự thảo Luật có quy định rõ tại điều 93: trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài phải chủ động rà soát các quy trình, quy chế, khung quản trị rủi ro, kế hoạch kinh doanh, đánh giá hoạt động kinh doanh bảo hiểm, tái bảo hiểm, hoạt động tài chính, bảo đảm an toàn hiệu quả và tuân thủ pháp luật nhằm đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn và an toàn tài chính theo quy định của Luật này.
Về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, tập quán quốc tế, Bộ trưởng cho biết việc xây dựng dự thảo Luật sẽ đảm bảo đúng với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia, đảm bảo rõ ràng, minh bạch trong việc áp dụng luật sau khi luật có hiệu lực thi hành.
Đối với các nội dung còn lại, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ban soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa ý kiến các đại biểu để hoàn thiện dự thảo Luật đạt chất lượng cao nhất.
16h55: Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Đảm bảo bình đẳng hơn cho các bên trong hợp đồng bảo hiểm
Cho ý kiến vào Khoản 2, Điều 19 dự thảo Luật quy định về trường hợp có điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đề nghị cần cân nhắc tính khả thi của quy định này. Đại biểu làm rõ, trên thực tế, doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm đều khó có thể ngồi cùng nhau, cùng với nhau để đi từng điểm loại trừ trong điều khoản loại trừ.
Do đó, cần làm rõ cơ chế giải thích tại khoản 2 Điều 19 và điểm b khoản 2 Điều 20, giải thích rõ cho bên mua bảo hiểm về quyền lợi bảo hiểm, điều khoản loại trừ, trách nhiệm bảo hiểm quyền và nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng bảo hiểm là trách nhiệm giải thích chủ động hay trách nhiệm giải thích theo yêu cầu của bên mua bảo hiểm.
Đại biểu cho biết thêm, hiện nay, điểm a khoản 2 Điều 21 dự thảo Luật quy định bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ kê khai đầy đủ, chính xác mọi thông tin có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài. Như vậy, quy định cung cấp thông tin hay giải thích trên cơ sở yêu cầu của bên còn lại trong hợp đồng sẽ đảm bảo bình đẳng hơn cho các bên, đảm bảo tính khả thi trong thực tế của quy định.
16h51: Đại biểu Đinh Văn Thê - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Đề nghị bổ sung nghiêm cấm hành vi làm phiền, quấy nhiễu khách hàng dưới mọi hình thức
Góp ý tại Điều 9 của dự thảo Luật về các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu Đinh Văn Thê đề nghị bổ sung thêm hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đó là làm phiền, quấy nhiễu khách hàng dưới mọi hình thức, yêu cầu các đơn vị kinh doanh bảo hiểm tuân thủ các quy định về pháp luật thông tin và truyền thông.
Tại Điều 22 của dự thảo Luật về trách nhiệm và hậu quả pháp lý do vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin, đại biểu đề nghị quy định rõ những nội dung cần thiết mà khi giao kết hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm, doanh nghiệp phi nhân thọ nước ngoài có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác và giải thích rõ cho người mua bảo hiểm để bảo đảm tính công khai, minh bạch, chính xác thông tin trước khi giao kết hợp đồng.
Về thay đổi mức độ rủi ro được bảo hiểm tại khoản 2, Điều 23 của dự thảo Luật, đại biểu Đinh Văn Thê đề nghị bổ sung thời hạn kể từ ngày bên mua bảo hiểm đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm phải báo cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài để đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện chấm dứt hợp đồng bảo hiểm.
Đề cập đến Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm tại Điều 111, đại biểu Đinh Văn Thê thống nhất lựa chọn phương án 1. Còn về thanh tra hoạt động bảo hiểm tại Điều 152 của dự thảo Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc đến quy định về tiêu chuẩn của công ty kiểm toán độc lập, công ty tư vấn hoặc chuyên gia được thuê để đánh giá, có ý kiến một số nội dung về tổ chức, hoạt động tài chính của đối tượng thanh tra bởi nhận xét, đánh giá này sẽ là cơ sở pháp lý để ban hành kết luận thanh tra sau khi kết thúc cuộc thanh tra.
16h47: Đại biểu Tô Thị Bích Châu - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Nhà nước phải có chính sách bảo vệ người mua bảo hiểm
Phát biểu ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Tô Thị Bích Châu đề nghị bổ sung nội dung giải thích từ ngữ để làm rõ quy định tại Khoản 2 Điều 22. Trường hợp bên mua bảo hiểm cố ý cung cấp không đầy đủ thông tin hoặc cung cấp thông tin sai sự thật nhằm giao kết hợp đồng bảo hiểm để được bồi thường, trả tiền bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài có quyền hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài không phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm và phải hoàn lại phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm sau khi trừ đi các chi phí hợp lý theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm phải bồi thường thiệt hại phát sinh cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài nếu có) để tránh khó hiểu, tranh chấp khi có tình huống diễn ra.
Liên quan đến chính sách phát triển hoạt động kinh doanh bảo hiểm quy định tại Điều 5, nữ đại biểu đề nghị Nhà nước cần phải có chính sách bảo vệ người mua bảo hiểm chứ không chỉ quy định Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô nghiên cứu, phát triển sản phẩm, dịch vụ, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, vì như vậy rất chung chung. Đại biểu nhấn mạnh, dự thảo Luật cần phải có luôn quy định về trách nhiệm của Nhà nước có chính sách bảo vệ đối với người mua bảo hiểm nhân thọ trong quan hệ với các tổ chức hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
16h41: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Quy định rõ trách nhiệm, hậu quả pháp lý của hành vi gian dối, cung cấp thông tin sai sự thật của bên mua
Đưa ra ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy đề xuất dự thảo Luật cần quy định rõ thế nào là thông đồng gian dối thông tin của người mua bảo hiểm. Vì xác định được các hình thức, biểu hiện cụ thể của thông đồng và các quy định cụ thể của Luật Kinh doanh bảo hiểm sẽ làm cơ sở quan trọng để xác định trách nhiệm của người bán, bên kinh doanh bảo hiểm và các cơ quan hữu quan trong hành vi gian dối thông tin của người mua bảo hiểm.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung thêm quy định về trách nhiệm, hậu quả pháp lý cụ thể của mỗi bên đối với các hành vi gian dối, cung cấp thông tin sai sự thật của bên mua bảo hiểm, nhưng có sự thông đồng, giúp sức của bên bán bảo hiểm.
Đại biểu cũng cho rằng cần có sự tính toán tăng chế tài đối với bên kinh doanh bảo hiểm có hành vi gian lận, đặc biệt trong bối cảnh các hành vi gian lận đang gia tăng về số lượng trên thị trường.
Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần có quy định về vấn đề liên thông khai báo thông tin của doanh nghiệp bảo hiểm, xây dựng hệ thống dữ liệu chung cho ngành kinh doanh bảo hiểm. Tuy nhiên giải pháp này cần đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin của khách hàng, tránh làm ảnh hưởng quyền lợi của người mua khi bên kinh doanh bảo hiểm có sự liên thông về thông tin.
16h36: Đại biểu Nguyễn Thị Huế - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Cần điều chỉnh thống nhất các quy định về hợp đồng bảo hiểm tài sản và thiệt hại
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Huế bày tỏ sự tán thành cao đối với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi).
Góp ý cụ thể về việc áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và các luật khác có liên quan tại Điều 3, đại biểu đề nghị chọn phương án 2 vì đây là điều khoản quan trọng và hầu hết các luật và bộ luật khác đều quy định điều khoản, nguyên tắc áp dụng. Đặt vấn đề tại Khoản 2, Điều 16 dự thảo Luật đưa ra nguyên tắc chung giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi, có thể được bảo hiểm phù hợp với từng loại hợp đồng bảo hiểm theo quy định tại luật này.
Vậy việc bên mua bảo hiểm có quyền lợi có thể được bảo hiểm có phải là yêu cầu xuyên suốt trong giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm hay không? Nghiên cứu quy định đối với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, hợp đồng bảo hiểm sức khỏe theo Khoản 2, Điều 34 dự thảo Luật quy định, tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi, có thể được bảo hiểm. Có thể hiểu dự thảo Luật chỉ yêu cầu bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi, có thể được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm. Vậy, sau khi hợp sau khi giao kết hợp đồng, bên mua bảo hiểm không còn quyền lợi có thể được bảo hiểm như được cơ quan có thẩm quyền xác định không phải là cha, mẹ, con hoặc vợ, chồng ly thân, ly hôn thì hợp đồng bảo hiểm được giải quyết như thế nào. Đặc biệt là trường hợp khi xảy ra sự kiện bảo hiểm nhưng bên mua bảo hiểm không còn quyền lợi có thể được bảo hiểm thì bên mua bảo hiểm có được nhận tiền bảo hiểm hay không? Đại biểu Nguyễn Thị Huế đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định giải quyết đối với các trường hợp trên.
Đối với hợp đồng bảo hiểm tài sản và thiệt hại quy định tại khoản 3, Điều 44 dự thảo Luật, đại biểu cho rằng dự thảo Luật chỉ yêu cầu bên mua bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm tại thời điểm xảy ra tổn thất. Dự thảo Luật cũng không yêu cầu bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng và bảo hiểm tài sản và thiệt hại. Do đó sẽ có trường hợp trong suốt quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm tài sản và thiệt hại, bên mua bảo hiểm không có quyền lợi có thể được bảo hiểm trái với nguyên tắc được quy định tại khoản 2, Điều 16 dự thảo Luật. Đại biểu đề nghị nghiên cứu điều chỉnh thống nhất các quy định trên.
16h31: Đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Cần bảo đảm an toàn thông tin cá nhân cho người mua bảo hiểm
Đánh giá cao sự tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội trong việc sửa đổi, chỉnh lý dự thảo Luật, đại biểu Hoàng Minh Hiếu nêu rõ, trong thực tế, dù có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng các doanh nghiệp bảo hiểm vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính. Đại biểu đề nghị dự thảo Luật quy định rõ thời hạn thực hiện thủ tục hành chính, nhất là thời hạn của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải trả lời cho doanh nghiệp.
Đối với quy định về hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ kinh doanh bảo hiểm, đại biểu đề nghị làm rõ mục tiêu của việc xây dựng cơ sở dữ liệu, cân nhắc kỹ lưỡng mục tiêu phục vụ kinh doanh bảo hiểm để đảm bảo sự an toàn thông tin cá nhân của người tham gia bảo hiểm. Đồng thời, cần làm rõ thẩm quyền truy cập cơ sở dữ liệu, đảm bảo thống nhất với quy định trong điều 38 của Bộ Luật Dân sự; bổ sung nguyên tắc các thông tin của người mua bảo hiểm phải không mang tính định danh cá nhân.
16h26: Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Không cho phép doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài kinh doanh bất động sản
Luật Kinh doanh bảo hiểm là dự án luật có chuyên môn sâu, phức tạp và có tác động đến nhiều đối tượng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn bảo đảm hài hòa quyền, trách nhiệm giữa doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm và bên mua bảo hiểm thuận lợi quản lý nhà nước tạo điều kiện phát triển bền vững thị trường bảo hiểm.
Nêu rõ, Điều 4 dự thảo Luật giải thích tới 30 thuật ngữ khác nhau nhưng thứ tự các thuật ngữ được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái nên rất khó theo dõi, đại biểu đề nghị sắp xếp lại thứ tự các khoản của Điều 4 để thuận tiện cho quá trình sử dụng.
Đại biểu đề nghị rà soát lại các điều kiện đối với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, trường hợp cần thiết thì thiết kế điều luật riêng quy định về điều kiện trước khi chính thức hoạt động của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm để bảo đảm rõ ràng.
Về khả năng thanh toán và an toàn tài chính quy định tại Điều 92 và Điều 93 của dự thảo Luật, đại biểu cho rằng quy định tại 2 điều này có điểm trùng lặp, cùng đề cập đến tỷ lệ an toàn vốn nhưng lại không rõ mối quan hệ giữa khả năng thanh toán và an toàn tài chính là như thế nào. Do đó, đại biểu đề nghị quy định rõ mối quan hệ giữa 2 nội dung này.
Tán thành với quy định không cho phép doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm nước ngoài kinh doanh bất động sản, song đại biểu Phạm Thị Kiều cũng đề nghị cần bổ sung, làm rõ doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm nước ngoài có được tham gia góp vốn thành lập doanh nghiệp là công ty con để kinh doanh bất động sản không? Nếu có thì có giới hạn tỷ lệ vốn góp của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm nước ngoài không?
16h23: Đại biểu Phạm Thị Minh Huệ - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng: Đảm bảo tính tương thích trong hệ thống pháp luật doanh nghiệp và phá sản doanh nghiệp
Đại biểu Phạm Thị Minh Huệ cho rằng, việc xây dựng dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) là cần thiết và nội dung này của dự án Luật đã được Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV đã kịp thời thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và các điều ước quốc tế khác có liên quan.
Góp ý về nội dung phá sản doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm quy định tại Khoản 2, Điều 99 dự thảo Luật, đại biểu cho rằng dự thảo Luật quy định theo hướng đây là thủ tục phá sản riêng biệt đối với doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm khác với các doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, theo đại biểu Phạm Thị Minh Huệ, Luật Phá sản năm 2014 lại không quy định về trình tự, thủ tục phá sản riêng đối với doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm mà chỉ quy định chung đối với doanh nghiệp, hợp tác xã được thành lập trên lãnh thổ Việt Nam. Vì vậy, đại biểu cho rằng, nếu Quốc hội thống nhất thông qua luật này, đề nghị Ban soạn thảo rà soát, bổ sung vào quy định của Luật Phá sản để bảm đảm bảo tính tương thích trong hệ thống pháp luật về phá sản.
Ngoài ra, đại biểu kiến nghị Quốc hội xem xét bỏ quy định tại Khoản 1, Điều 107 dự thảo Luật về vốn điều lệ vì quy định về vốn điều lệ được quy định tại Luật Doanh nghiệp và pháp luật dân sự. Do đó, không nên quy định lại mà chỉ cần dẫn chiếu áp dụng trực tiếp nhằm tránh xung đột pháp luật.
16h18: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc – Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu: Cần giải thích rõ về “sự kiện bất khả kháng”, “trở ngại khách quan” trong luật
Góp ý vào dự án Luật này, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng, Luật Kinh doanh bảo hiểm có tác động lớn đến nhiều đối tượng cần được xây dựng chặt chẽ hơn, hướng đến sự hoàn thiện dự án Luật để có thể đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, tạo điều kiện để thị trường kinh doanh bảo hiểm phát triển bền vững cùng với sự đảm bảo hài hòa giữa quyền và lợi ích của các bên có liên quan, phù hợp với các cam kết quốc tế, điều ước quốc tế, góp phần hoàn thiện dự án Luật, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ.
Tại Khoản 22, Điều 4 giải thích từ ngữ, đại biểu đề nghị xem xét bổ sung loại hình bảo hiểm vi mô vào Khoản 1, Điều 7 dự thảo Luật và được xem là một trong các loại hình của bảo hiểm để tạo cơ sở pháp lý rõ ràng đối với loại hình bảo hiểm vi mô.
Tại Khoản 3, Điều 19 dự thảo Luật, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng, Dự thảo chưa quy định rõ nội dung “sự kiện bất khả kháng” hoặc “trở ngại khách quan” trong việc chậm thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm về việc sự kiện xảy ra. Đồng thời tại Khoản 1, Điều 30 về thời hạn nộp hồ sơ yêu cầu bồi thường trả tiền bảo hiểm, dự thảo Luật quy định thời gian xảy ra sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác không tính vào thời gian nộp hồ sơ bồi thường và trả tiền bảo hiểm.
Vì vậy, để đảm bảo tính chặt chẽ, tính thống nhất giữa các quy định cũng như dễ áp dụng khi luật được Quốc hội thông qua, đại biểu Huỳnh Thị Phúc đề nghị xem xét, bổ sung phần giải thích từ ngữ, Điều 4 của dự thảo Luật quy định về sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan và điều chỉnh thống nhất nội dung của Khoản 3, Điều 19 và Khoản 1, Điều 303.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung quy định trách nhiệm trả chi phí thuê giám định viên độc lập. Trong trường hợp phát sinh việc yêu cầu giám định theo hướng bên nào yêu cầu giám định thì bên đó phải trả các chi phí và một số chi phí phát sinh nếu có.
16h13: Đại biểu Nguyễn Danh Tú- Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang: Nên lược bỏ nội dung áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, tập quán quốc tế
Nêu ý kiến tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Danh Tú cơ bản nhất trí với các nội dung của dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi); cho rằng cơ quan chủ trì thẩm tra đã chủ động, tích cực phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan, tổ chức hữu quan tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi).
Liên quan đến quy định áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, tập quán quốc tế, đại biểu bày tỏ ủng hộ việc bỏ quy định này vì nguyên tắc áp dụng Luật được thực hiện theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Những nội dung cần thiết áp dụng theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm đã được quy định cụ thể tại các điều khác của Luật (trong đó, việc áp dụng Bộ luật Dân sự và áp dụng pháp luật đối với hợp đồng bảo hiểm hàng hải được quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 15 của dự thảo Luật).
Đại biểu cho rằng, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã bao gồm và còn rộng hơn quy định này trong dự thảo luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi). Vì vậy, đại biểu cho rằng, không nhất thiết phải quy định nội dung này trong dự thảo Luật.
16h08: Đại biểu Trần Hồng Nguyên - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận: Rà soát tên ngành, nghề đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm
Đưa ra ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Hồng Nguyên cho rằng, việc quy định một cách rõ ràng về các vấn đề liên quan tới giấy phép, điều kiện, thủ tục cấp giấy phép thành lập vào hoạt động có ý nghĩa rất quan trọng là vấn đề được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm. Quy định này là cơ sở để khuyến khích việc gia nhập thị trường, từ đó phát triển thị trường bảo hiểm một cách lành mạnh. Do đó, đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát kỹ các quy định về giấy phép, điều kiện cấp giấy phép trong dự thảo luật để bảo đảm tính minh bạch, không tạo các cách hiểu khác nhau.
Về tên ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, dự thảo Luật đã sửa đổi toàn diện các quy định của luật hiện hành. Trong khi đó, tên ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm tại Phụ lục 4 của Luật Đầu tư lại được thể hiện theo trên cơ sở của Luật Kinh doanh bảo hiểm cũ, vì vậy không còn phù hợp với dự thảo luật. Đại biểu phân tích ví dụ: Trong Phụ lục 4 của Luật Đầu tư có hai ngành nghề khác nhau là kinh doanh bảo hiểm và kinh doanh tái bảo hiểm. Trong khi theo Điều 4 của dự thảo luật thì kinh doanh bảo hiểm bao gồm cả kinh doanh bảo hiểm và kinh doanh tái bảo hiểm. Phụ lục 4 quy định về hoạt động phụ trợ bảo hiểm. Còn trong dự thảo Luật quy định được cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm căn cứ theo quy định tại Điều 12 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Từ phân tích trên, đại biểu đề nghị rà soát lại tên các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trong Phụ lục 4 của Luật Đầu tư đề xuất sửa đổi, bổ sung đồng thời ngay tại dự thảo Luật để đảm bảo tính thống nhất trong pháp luật hiện hành.
Ngoài ra, liên quan tới các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu chỉ rõ, tại Khoản 5 Điều 9 của dự thảo Luật thì có quy định về hành vi đe dọa, ép buộc giao kết hợp đồng bảo hiểm là hành vi bị cấm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy bên cạnh hành vi nêu trên thì còn có hành vi dụ dỗ, lôi kéo, giao kết hợp đồng bảo hiểm của các nhân viên đại lý bảo hiểm gây nhiều hệ lụy đến người tham gia bảo hiểm. Do đó, đề nghị bổ sung hành vi này và dự thảo Luật.
16h04: Đại biểu Đồng Ngọc Ba – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định (tranh luận): Quy định trong Luật cần tránh “đẩy cái khó cho người thực hiện”
Phát biểu tranh luận tại phiên họp về vấn đề liên quan đến quy định áp dụng pháp luật ở khoản 1 Điều 3, đại biểu Đồng Ngọc Ba cho rằng, áp dụng phương án 2 trong dự thảo Luật là không hợp lý. Lý giải nguyên nhân, đại biểu cho biết, nếu quy định về hợp đồng trừ hợp đồng bảo hiểm hàng hải, thành lập, tổ chức hoạt động nghiệp vụ tài chính, khả năng thanh toán,…trong các luật khác ban hành trước luật này, nếu khác luật này thì áp dụng các quy định của luật này, đại biểu cho rằng quy định như vậy là đẩy cái khó cho người thực hiện.
Bên cạnh đó, tại khoản 2 Điều 12 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định, khi xây dựng văn bản quy phạm pháp luật mới có những quy định trong luật khác ban hành trước đó mà chồng chéo, mâu thuẫn với luật mới thì phải xem xét, xử lý ngay trong cái luật này chứ không thể quy định chung chung như trong trong dự thảo Luật. Đại biểu nêu rõ, nếu quy định chung chung như vậy khi áp dụng thì người thực hiện sẽ rất khó khăn.
Theo đại biểu, cách xử lý là rà soát kỹ, quy định nào chồng chéo, mâu thuẫn, nó trái với luật này thì xem xét, chỉnh sửa, còn nếu không có nội dung nào thì có thể bỏ quy định này đi. Đại biểu cho rằng cái cách như thế thì nó sẽ tạo thêm cái tính minh bạch cho pháp luật và dễ thực hiện.
Về việc một số ý kiến đồng tình với quy định liên quan đến hợp đồng vô hiệu trong cái Luật kinh doanh bảo hiểm, đại biểu Đồng Ngọc Ba cho rằng trong dự thảo Luật chưa đảm bảo tính đầy đủ và tính chặt chẽ. Cụ thể, Điều 25 dự thảo Luật, nếu mà kết nối với quy định tại Khoản 4, Điều 15 thì được hiểu là "những quy định trong Bộ luật dân sự về hợp đồng vô hiệu không được áp dụng với quy định về không được áp dụng đối với hợp đồng vô hiệu trong trường hợp là hợp đồng bảo hiểm".
Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng những quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm là thiếu, chưa đầy đủ các trường hợp vô hiệu. Ngoài ra, quy định như trong dự thảo Luật cũng chưa đảm bảo quyền của bên bị đe dọa hay cưỡng ép, lừa dối, nhầm lẫn. Tức là không tự nguyện trong cái việc họ có quyền yêu cầu hay không yêu cầu tòa bản tuyên bố vô hiệu.
16h00: Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh: Quy định rõ ràng, nhất quán về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm
Cơ bản thống nhất với dự thảo Luật và báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh cho rằng, về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, nên giữ quy định tại Điều 3 về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan. Đồng thời, tiếp tục quy định về việc áp dụng Bộ luật Dân sự và áp dụng pháp luật đối với hợp đồng bảo hiểm hàng hải tại Điều 15 của dự thảo Luật; bổ sung nguyên tắc áp dụng tập quán quốc tế đối với các quan hệ có yếu tố nước ngoài; chỉnh sửa tên điều thành áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, tập quán quốc tế.
Khoản 2 Điều 8 của dự thảo Luật quy định bảo hiểm bắt buộc bao gồm: Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; Bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc; Bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng; Các loại bảo hiểm bắt buộc quy định tại Luật khác đáp ứng quy định tại khoản 1 Điều này. Đại biểu cho rằng cần sửa đổi, bổ sung điểm d, khoản 2, Điều 8 thành Các loại bảo hiểm bắt buộc quy định tại Luật, Nghị định khác đáp ứng quy định tại khoản 1 Điều này.
Đối với việc ứng dụng công nghệ thông tin, đại biểu kiến nghị bỏ khoản 1, Điều 12 về mục đích ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đồng thời nhập khoản 2, khoản 3 Điều 12 vào Điều 13 quy định yêu cầu về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
15h57: Đại biểu Võ Mạnh Sơn – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa: Thực hiện theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm về hợp đồng bảo hiểm trong trường hợp có sự khác nhau giữa các luật
Góp ý về áp dụng pháp luật quy định tại Điều 3 dự thảo Luật, đại biểu Võ Mạnh Sơn đề nghị chọn phương án 2. Đại biểu nêu rõ, trường hợp có quy định khác nhau giữa Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác đã được ban hành trước ngày luật này có hiệu lực về hợp đồng bảo hiểm, trừ trường hợp đồng bảo hiểm hàng hải, thành lập tổ chức hoạt động hoạt động nghiệp vụ tài chính, khả năng thanh toán và biện pháp can thiệp đối với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm thì được thực hiện theo quy định của luật này.
Trường hợp luật khác ban hành sau ngày luật này có hiệu lực cần quy định đặc thù về các nội dung quy định tại khoản 1 Điều 3 khác với quy định của luật này, khi đó phải xác định cụ thể nội dung thực hiện hoặc không thực hiện theo quy định của luật này.
Về đóng phí bảo hiểm nhân thọ quy định tại Điều 37 dự thảo Luật, đại biểu cho rằng gói bảo hiểm nhân thọ thường có nội dung rất dài, do vậy, việc gia hạn đóng phí 60 ngày là chưa hợp lý. Đại biểu đề nghị điều chỉnh quy định lên tối thiểu là 90 ngày.
Đại biểu Võ Mạnh Sơn cũng cho biết, nội dung dự thảo Luật chưa đề cập đến việc doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài phải trả lãi suất trên số tiền bảo hiểm hay bồi thường chậm trả. Vì vậy, đề nghị cần nghiên cứu bổ sung quy định về lãi suất chậm trả trong 2 trường hợp nêu trên để có căn cứ pháp lý khi xảy ra tranh chấp giữa các bên. Đồng thời, cần bổ sung điều khoản quy định doanh nghiệp bán bảo hiểm phải chịu lãi suất chậm trả, chậm thanh toán nhằm tránh việc đơn vị bán bảo hiểm trì hoãn thanh toán, chậm thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
Để đảm bảo quyền lợi cho người mua bảo hiểm, đại biểu Võ Mạnh Sơn thống nhất cao với các điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm tại Khoản 2, Điều 19 dự thảo Luật quy định phải có bằng chứng xác nhận việc mua bảo hiểm đã được doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm, phi nhân thọ nước ngoài giải thích đầy đủ và hiểu rõ các nội dung về loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.
Ngoài ra đại biểu cũng đề nghị tiếp tục rà soát quy định rõ các nội dung liên quan đến thủ tục phá sản, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm để phù hợp với Luật Phá sản; quy định về việc bảo đảm nghĩa vụ thông báo khi bên mua bảo hiểm đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài.
15h53: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương: Có sự trùng lắp về mục đích của Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm với Quỹ dự trữ bắt buộc
Góp ý về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm, theo Nguyễn Thị Việt Nga, mục đích của Quỹ là rất tích cực. Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy, khi đặt Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm trong tổng thể các quy định của dự thảo Luật đang được xây dựng thì có sự trùng lắp về mục đích của Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm với Quỹ Dự trữ bắt buộc. Theo dự thảo Luật, mục đích của Quỹ Dự trữ bắt buộc là để bổ sung vốn chủ sở hữu và đảm bảo khả năng thanh toán. Như vậy, mục đích của Quỹ Dự trữ bắt buộc cũng bao hàm cả mục đích và đối tượng hướng đến của Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết, thực tế cho thấy sau gần 12 năm thành lập và trích nộp Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm, vẫn chưa phải sử dụng đến nguồn quỹ này. Trong hồ sơ dự án luật, quỹ này cũng ít có khả năng phải sử dụng.
Nhấn mạnh, một quỹ ít có khả năng phải sử dụng đến, trong khi vẫn duy trì một quỹ khác có chức năng, mục đích tương tự, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị Quốc hội có thể cân nhắc việc không tiếp tục duy trì Quỹ Bảo vệ người bảo hiểm như phương án 1 đã nêu trong dự thảo Luật.
Đại biểu phân tích thêm, việc duy trì hai quỹ song song sẽ tạo nên gánh nặng cho doanh nghiệp và cho cả người được bảo hiểm vì các chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh. Hơn nữa, nếu duy trì hai quỹ trong quá trình thực thi, trường hợp phải sử dụng nguồn trên quỹ để thanh toán cho người được bảo hiểm sẽ còn phát sinh thêm vấn đề phân chia tỷ lệ chi trả của từng quỹ, mỗi quý bao nhiêu phần trăm và người được bảo hiểm nhận thanh toán từ nguồn quỹ khác nhau.
Trước những bất cập trên, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga tán thành không tiếp tục duy chỉ trích nộp Quỹ bảo hiểm vệ người được bảo hiểm, đồng thời cần phải có những quy định rõ ràng về quản lý sử dụng hiệu quả số dư hiện nay.
15h26: Đại biểu Vũ Thị Liên Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Cần điều chỉnh quy định về nội dung chủ yếu của hợp đồng bảo hiểm
Phát biểu ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Vũ Thị Liên Hương bày tỏ thống nhất với nhiều nội dung trong dự thảo Luật và Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.
Liên quan đến nội dung về nội dung chủ yếu của hợp đồng bảo hiểm, nữ đại biểu đề nghị bổ sung nội dung về điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm và thỏa thuận mức độ rủi ro là thành phần chủ yếu trong hợp đồng bảo hiểm. Vì hợp đồng bảo hiểm là hợp đồng mẫu do bên bảo hiểm chủ động đưa ra. Do đó, các điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm hoặc các thỏa thuận đưa ra yêu cầu điều chỉnh nội dung hợp đồng khi có yếu tố làm thay đổi mức độ rủi ro như tại Điều 23 thường theo hướng có lợi cho bên bảo hiểm. Nếu bên mua bảo hiểm không thỏa thuận kỹ về các nội dung này thì sẽ không dự lượng hết những rủi ro, dẫn đến khi xảy ra tình huống dẫn đến hủy hợp đồng quy định tại Điều 22 hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng quy định tại Điều 23 thì bên mua bảo hiểm sẽ chịu nhiều thiệt thòi.
Do vậy, đại biểu cho rằng, cần điều chỉnh quy định về nội dung chủ yếu của hợp đồng bảo hiểm để các bên thỏa thuận phù hợp với từng đối tượng bảo hiểm, đảm bảo nguyên tắc minh bạch, thiện chí, tự nguyện, bình đẳng giữa các bên trong giao dịch dân sự.
15h19: Đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang: Đảm bảo ứng dụng công nghệ, phát triển sản phẩm các doanh nghiệp bảo hiểm
Bày tỏ đồng tình cao với báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Lê Minh Nam cho biết, Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) có nội dung chuyên sâu, với những quy định mang tính đặc thù ngành, vì vậy, cần nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng các quy định, hạn chế những khó khăn có thể xảy ra trong thực tiễn áp dụng.
Về chính sách phát triển hoạt động kinh doanh bảo hiểm, khoản 2 Điều 5 của dự thảo Luật quy định, Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô nghiên cứu, phát triển sản phẩm, dịch vụ, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Kiến nghị cần làm rõ đối tượng được hưởng chính sách khuyến khích, đại biểu nêu quan điểm, việc ứng dụng công nghệ, phát triển sản phẩm là việc làm tất yếu của các doanh nghiệp, vì vậy, nếu không xác định rõ đối tượng, mục đích, ý nghĩa khuyến khích, tạo điều kiện một cách thuyết phục thì không nên giữ quy định này.
Đối với chính sách tạo điều kiện cho việc triển khai và tham gia các sản phẩm bảo hiểm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, các sản phẩm bảo hiểm vi mô và các sản phẩm bảo hiểm vì mục tiêu an sinh, xã hội, đại biểu cho rằng đây là quy định đúng đắn, giúp giải quyết những vướng mắc trong thực tiễn. Vì mục tiêu an sinh xã hội, khắc phục những mặt trái của kinh tế thị trường, việc Nhà nước quan tâm, hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, các sản phẩm bảo hiểm vi mô và các sản phẩm bảo hiểm vì mục tiêu an sinh, xã hội là rất cần thiết.
Về hợp đồng bảo hiểm, đại biểu cho rằng cần xem xét thống nhất các thuật ngữ sử dụng khi ban hành quy tắc bảo hiểm, thông tin giới thiệu, chào bán sản phẩm bảo hiểm, ký kết hợp đồng bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ.
15h14: Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung – Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Cần quy định chặt chẽ các nội dung để hạn chế “hợp đồng bảo hiểm mồ côi”
Nhận thấy dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo các cơ quan hữu quan nghiêm túc tiếp thu giải trình, chỉnh lý rất kỹ tất cả các ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung cho rằng, dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét thông qua kỳ họp này đã đáp ứng được các yêu cầu đề ra khi sửa đổi. Đó là, tăng cường trao quyền cho các doanh nghiệp bảo hiểm, nâng cao chất lượng hoạt động của các doanh nghiệp, thúc đẩy tính minh bạch và phát triển lành mạnh của thị trường.
Dự thảo Luật cũng quy định theo hướng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được phép tự chủ hơn và như vậy sẽ đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước sẽ phải tăng cường hoạt động giám sát của mình. Chất lượng hoạt động của các doanh nghiệp cũng sẽ được nâng cao cùng với các yêu cầu rất khắt khe về tỷ lệ an toàn vốn, về công bố thông tin cũng như là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nhằm chuẩn hóa hoạt động và các giao dịch của mình.
Về một số nội dung cụ thể, đại biểu cho biết, các quy định về nguồn nhân lực trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm vẫn chưa thực sự rõ ràng, chưa đạt được mục tiêu tiệm cận với thông lệ quốc tế. Do đó đại biểu đề nghị đối với nhân sự chủ chốt của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm cần được quy định rõ trong luật nhằm đảm bảo tính minh bạch, thống nhất, tương tự như quy định của Luật Chứng khoán và Luật Các tổ chức tín dụng.
Về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm tại Điều 111a, đại biểu nhất trí với phương án quy định về Quỹ Bảo hiểm tiền gửi, bỏ quy định về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm và sửa đổi Điều 154 về điều khoản chuyển tiếp giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý và sử dụng số dư quỹ yêu cầu phải báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung này.
Về các hành vi nghiêm cấm, đại biểu đề nghị chỉnh sửa điểm c khoản 4 Điều 9 theo hướng là cấm các hành vi cố tình từ chối hoặc chây ì bồi thường trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra mà không có lý do hợp phát.
Về hạn chế hợp đồng bảo hiểm mồ côi, đại biểu cho biết hiện nay chưa có đánh giá thực tế về hiện trạng hợp đồng mồ côi trong khi đây là một loại hợp đồng số lượng rất lớn và đã xảy ra trên thực tế. Vì vậy, đại biểu đề nghị phải có những quy định chặt chẽ hơn về nội dung này, nhất là đối với từ phía công ty bảo hiểm phải có trách nhiệm chỉ định kịp thời đại lý bảo hiểm giám sát việc chuyển giao các hợp đồng bảo hiểm này một cách kịp thời cũng như các quyền, nghĩa vụ liên quan. Đồng thời đề nghị bổ sung đầy đủ các nội dung về tư vấn bảo hiểm, dịch vụ phụ trợ bảo hiểm để hạn chế tình trạng hợp đồng bảo hiểm mồ côi, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung nhấn mạnh.
15h08: Đại biểu Phạm Văn Hoà – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: Cần thận trọng, có quy định rõ ràng về dịch vụ bảo hiểm qua biên giới
Tham gia thảo luận tại phiên họp, đại biểu Phạm Văn Hoà cho rằng chính sách của Nhà nước về kinh doanh bảo hiểm theo Điều 5 dự thảo Luật là rất quan trọng, cho nên cần phải có cụ thể từng chính sách của nhà nước. Lấy ví dụ tại khoản 1, khoản 2, khoản 3 chỉ nêu chỉ khuyến khích, trong khi đó, dự thảo Luật chỉ có khoản 4 có quy định hỗ trợ kinh phí hàng năm cho doanh nghiệp tham gia bảo hiểm nông, lâm, ngư nghiệp, bảo hiểm vi mô, còn các loại hình bảo hiểm khác thì quy định là khuyến khích, đơn giản hóa thủ tục hành chính chứ chưa nói đến hỗ trợ kinh phí để thể hiện chính sách nhất quán của Nhà nước đối với loại hình bảo hiểm. Do đó, đại biểu Phạm Văn Hoà đề nghị nên quy định rõ ràng, rành mạch trong khoản 1, khoản 2, khoản 3 là “không phải chỉ khuyến khích mà phải cần có sự hỗ trợ về mặt kinh phí”.
Về hệ thống cơ sở dữ liệu kinh doanh bảo hiểm tại Điều 12, ngân sách đầu tư, cơ sở dữ liệu để quản lý doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm, đối tượng bảo hiểm là cần thiết. Tuy nhiên, Luật cũng quy định thêm doanh nghiệp bảo hiểm bắt buộc phải có trách nhiệm đóng góp tài chính để cùng nhà nước thực hiện. Theo đại biểu, các dữ liệu kinh doanh của doanh nghiệp lúc nào cũng phải có cơ sở để dự trữ phục vụ cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm cho nên phải có nghĩa vụ đóng góp tài chính, không thể Nhà nước đầu 100 %, tỷ lệ đóng góp sẽ do Chính phủ quy định.
Về nguyên tắc cung cấp và sử dụng dịch vụ bảo hiểm theo Điều 6 quy định, dịch vụ bảo hiểm qua biên giới theo điều ước quốc tế là cần thiết nhưng cũng phải thận trọng, có quy định rõ ràng, rành mạch, tránh trường hợp bị lợi dụng để chuyển tiền ra nước ngoài thông qua loại hình bảo hiểm này một cách hợp pháp. Theo đại biểu, trên thực tế đã có dịch vụ chuyển tiền ra nước ngoài bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó có bảo hiểm, nhà nước không quản lý được. Mặt khác cũng để bảo hiểm bảo vệ cho người mua, bảo hiểm không bị lừa dối thông qua mô hình này, rất là khó kiểm soát. Việc đầu tư ra nước ngoài theo Điều 113 cũng vậy, cần thận trọng để không bị lợi dụng thất thoát ngoại tệ.
Do đó, đại biểu cho rằng phải có quy định chặt chẽ hơn trong dự thảo Luật đối với các loại hình, các loại doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm đầu tư ra nước ngoài. Mặc dù có ràng buộc theo quy định của pháp luật nhưng việc đầu tư ra nước ngoài bằng ngoại tệ rất khó kiểm soát.
15h02: Đại biểu Trần Thị Hoa Ry, Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu: Cần thống nhất hướng tiếp cận về việc phân loại các loại hình bảo hiểm
Đánh giá cao Ban soạn thảo, Ủy ban Kinh tế đã có sự chuẩn bị công phu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đại biểu Trần Thị Hoa Ry cho biết, tại Điều 7 dự thảo Luật quy định, các loại hình bảo hiểm bao gồm: Bảo hiểm nhân thọ; Bảo hiểm sức khỏe; Bảo hiểm phi nhân thọ. Đại biểu cho biết, với mỗi cách tiếp cận thì có những hướng phân chia các loại hình bảo hiểm khác nhau. Cụ thể, căn cứ vào tính chất hoạt động thì có thể chia thành bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện; căn cứ vào tính chất bồi hoàn thì chia thành bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ. Do đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo cần thiết kế lại nội dung này cho thống nhất về hướng tiếp cận đối với loại hình bảo hiểm.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần có sự thống nhất trong cách sử dụng thuật ngữ, xác định rõ về nội hàm, phạm vi về an toàn vốn, an toàn tài chính trong các điều khoản của dự thảo Luật. Đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo nên nghiên cứu bổ sung nội dung cơ chế phối hợp trong quản lý nhà nước, về công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm…
14h57: Đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn ĐBQH Tp.Hải Phòng: Cần giải pháp cụ thể cho các chính sách hỗ trợ phát triển thị trường bảo hiểm
Cơ bản thống nhất với nhiều nội dung tại Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), đại biểu Lã Thanh Tân ghi nhận việc các ý kiến của đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 2 đã được tổng hợp, giải trình, tiếp thu tương đối đầy đủ, nhiều ý kiến giải trình tương đối thuyết phục.
Để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi của một số quy định trong dự thảo Luật, đại biểu đã góp ý về một số nội dung cụ thể trong dự thảo Luật.
Về chính sách phát triển hoạt động kinh doanh bảo hiểm, Điều 5 dự thảo Luật đã quy định một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ sự phát triển của thị trường bảo hiểm. Đại biểu Lã Thanh Tân cho biết quy định này chưa có giải pháp cụ thể. Do đó, đề nghị bổ sung quy định và biện pháp đối với: Chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm, để tăng mức độ thâm nhập thị trường, tăng tỷ lệ tham gia bảo hiểm…; chính sách khuyến khích doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư trở lại nền kinh tế.
Đại biểu cũng đề nghị rà soát để quy định về loại hình doanh nghiệp, cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp bảo hiểm tương đồng với quy định tại Luật Doanh nghiệp. Đại biểu cho rằng Báo cáo giải trình, tiếp thu chưa thể hiện rõ đặc thù riêng của doanh nghiệp bảo hiểm và tại sao không có loại hình công ty hợp danh, không cho phép tổ chức theo mô hình Chủ tịch công ty.
Về chứng chỉ môi giới bảo hiểm, đại biểu đề nghị làm rõ chứng chỉ môi giới bảo hiểm do cơ sở đào tạo ở nước ngoài cấp có được sử dụng tại Việt Nam hay không? Các cá nhân đang trực tiếp thực hiện hoạt động môi giới bảo hiểm có tiếp tục được sử dụng chứng chỉ bảo hiểm hiện hành hay phải chuyển đổi/thi, cấp lại thành chứng chỉ môi giới bảo hiểm và quy định rõ điều kiện chuyển tiếp tại dự thảo Luật đối với nội dung này.
Đề nghị làm rõ việc cá nhân, cá nhân thuộc tổ chức có văn bằng, chứng chỉ phụ trợ bảo hiểm do cơ sở đào tạo ở nước ngoài cấp thì có đáp ứng điều kiện để thực hiện hoạt động phụ trợ bảo hiểm tại Việt Nam hay không? Đại biểu cho rằng, việc dự thảo Luật quy định chỉ cho phép sử dụng chứng chỉ (môi giới, phụ trợ) do Bộ Tài chính quy định về nội dung đào tạo, thi, cấp chứng chỉ là không phù hợp.
Đề nghị cần tiếp tục rà soát các nội dung liên quan đến quy định về đại lý, môi giới bảo hiểm để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và tính khả thi, như quy định khái niệm về “tư vấn”, “hoạt động đại lý”, quy định về hoạt động thuê ngoài… đại biểu Lã Thanh Tân nhấn mạnh, cần rà soát thật kỹ để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, nhất là tính thống nhất trong nội tại các quy định của dự thảo Luật, quy định đưa ra phải thực sự khả thi.
14h51: Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà – Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Bổ sung thêm trường hợp pháp nhân thương mại không được giao kết thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm
Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà đánh giá cao nỗ lực chuẩn bị hồ sơ dự án Luật và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, nhất là những nội dung đã được các đại biểu Quốc hội góp ý đều được tiếp thu tối đa.
Qua nghiên cứu dự thảo Luật, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng khoản 3 Điều 123 dự thảo Luật chưa rõ, chưa chính xác, chưa đầy đủ, không bảo đảm bình đẳng giữa cá nhân với pháp nhân và không thống nhất với hệ thống pháp luật về tư pháp.
Theo đó, khoản 3 Điều 123 dự thảo Luật quy định theo hướng pháp nhân thương mại cá nhân đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị cấm hành nghề liên quan đến lĩnh vực bảo hiểm; cá nhân đang phải chấp hành hình phạt tù theo quy định của pháp luật hình sự thì không được giao kết hợp đồng đại lý bảo hiểm
Đại biểu phân tích, khoản 3 Điều 123 hiện nay quy định ba trường hợp cá nhân không được giao kết thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm. Một là đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hai là đang phải chấp hành hình phạt tù. Ba là bị cấm hành nghề. Trong khi pháp nhân thương mại chỉ quy định một trường hợp không được giao kết thực hiện hợp đồng đó là đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Quy định này không những không bình đẳng giữa cá nhân và pháp nhân mà còn để sót. Đồng thời, quy định này đã để lọt 3 trường hợp theo quy định tại Điều 33 Bộ luật Hình sự, pháp nhân không được giao kết thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm. Một là đang bị đình chỉ hoạt động có thời hạn. Hai là đang bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Ba là đang bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động.
Vì vậy đại biểu đề nghị bổ sung ba trường hợp pháp nhân thương mại không được giao kết thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm (đang bị đình chỉ hoạt động có thời hạn; đang bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn; đang bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động).
Bên cạnh đó, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà đề nghị tách Khoản 3, Điều 123 thành hai điểm: Điểm a quy định về pháp nhân thương mại; Điểm b quy định về cá nhân, đồng thời bổ sung những hình phạt tương ứng với từng chủ thể.
14h44: Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình: Đề xuất bổ sung bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sự cố môi trường
Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Tuyết Nga cho rằng Báo cáo Giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật đã được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, tiếp thu nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội.
Góp ý vào quy định bảo hiểm bắt buộc của dự thảo Luật, đại biểu cho biết, Điều 8 dự thảo luật quy định Bảo hiểm bắt buộc là sản phẩm bảo hiểm nhằm mục đích bảo vệ lợi ích công cộng, môi trường và an toàn xã hội. Trên cơ sở đó quy định 3 loại hình bảo hiểm bắt buộc gồm Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; Bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc; Bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga, hiện nay có ít nhất là 20 luật quy định về mua bảo hiểm bắt buộc, trong đó có Luật Bảo vệ môi trường, theo đó quy định bắt buộc mua bảo hiểm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sự cố môi trường. Cũng trên thực tế hiện nay tình trạng ô nhiễm môi trường diễn ra rất là phức tạp. Trên địa bàn Thủ đô Hà Nội, có 1350 làng nghề thì đã có 45% làng nghề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; hơn 30% làng nghề cũng trong tình trạng ô nhiễm. Đại biểu cho rằng, bảo hiểm bắt buộc về môi trường là vấn đề nóng, cấp thiết, liên quan trực tiếp tới lợi ích công cộng, môi trường, an toàn xã hội. Đại biểu đề nghị, dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) lần này cần phải bổ sung ngay quy định bảo hiểm bắt buộc đối với trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sự cố môi trường.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị rà soát, cân nhắc kỹ lưỡng quy định bảo hiểm bắt buộc tại một số chuyên ngành bởi các quy định trong luật chuyên ngành do các bên tự thỏa thuận, khó khả thi trong thực tiễn.
14h42: Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội, phát biểu điều hành Phiên thảo luận
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương nêu rõ, đây là dự thảo Luật có chuyên môn sâu vào phức tạp, tác động đến nhiều đối tượng. Vì vậy đã được sự quan tâm đặc biệt của nhiều đại biểu Quốc hội thảo luận trong Kỳ họp thứ 2 cũng như tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Để có cơ sở tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện, bảo đảm chất lượng của dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung cho ý kiến 7 vấn đề đã nêu trong báo cáo giải trình, tiếp thu như: kết cấu của dự thảo Luật; hợp đồng bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài; đại lý bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; bảo hiểm vi mô...
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các đại biểu cho ý kiến về hai vấn đề còn ý kiến khác nhau về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan và về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm. Về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với phương án 2, Giữ quy định tại Điều 3 về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, đồng thời, tiếp tục quy định về việc áp dụng Bộ luật Dân sự và áp dụng pháp luật đối với hợp đồng bảo hiểm hàng hải tại Điều 15 của dự thảo Luật; bổ sung nguyên tắc áp dụng tập quán quốc tế đối với các quan hệ có yếu tố nước ngoài; chỉnh sửa tên điều thành áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan, tập quán quốc tế.
Về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành phương án 1, bỏ quy định về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm và sửa đổi Điều 154 về điều khoản chuyển tiếp, giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý và sử dụng số dư Quỹ.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu phát biểu rõ ràng ý kiến, quan điểm của mình về các vấn đề các đại biểu quan tâm.
14h26: Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm.
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết: Dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) đã được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV và đã được quan tâm thảo luận, góp ý hết sức tâm huyết, trách nhiệm, với 246 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) phát biểu tại Tổ và Hội trường; 10 lượt ý kiến ĐBQH phát biểu tại Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách; 54/63 Đoàn ĐBQH gửi ý kiến tham gia về dự án Luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, đây là dự án Luật có chuyên môn sâu, phức tạp, tác động đến nhiều đối tượng. Do đó, việc tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật đã được tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng; xem xét, đánh giá các chính sách một cách toàn diện, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, bảo đảm hài hòa quyền, trách nhiệm giữa doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm và bên mua bảo hiểm, thuận lợi trong quản lý nhà nước, tạo điều kiện phát triển bền vững thị trường kinh doanh bảo hiểm.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, so với dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 2, dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 07 chương và 154 điều (giảm 01 chương và 03 điều), có 40 điều sửa đổi nội dung, 74 điều chỉnh sửa câu chữ, kỹ thuật văn bản, bổ sung 07 điều, bãi bỏ một số quy định tại 09 điều và giữ nguyên 33 điều.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý đã đáp ứng được các mục tiêu, yêu cầu sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm, thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Liên minh châu Âu – Việt Nam (EVFTA) và các điều ước quốc tế khác có liên quan, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tính khả thi và tuân thủ các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật./.
