Đây là một trong những vụ kiểm tra điển hình trên thương mại điện tử có tính chất liên tỉnh, liên vùng, thể hiện thế mạnh của mô hình ngành dọc mà trước đây rất khó để thực hiện.
Truy vết địa chỉ vi phạm từ thông tin công khai trên website
Trên website “phoxedien.com” “đã thông báo Bộ Công Thương” mà đơn vị chủ quản là “Công ty TNHH xe điện xe máy Vinh Phát”, địa chỉ 49/1 Lê Đức Thọ, phường Thới An, quận 12, TP.HCM công khai giới thiệu là nhà phân phối chính hãng của nhiều nhãn hiệu như: PEGA, KAZUKI, DK Bike, OSAKAR. Website cũng giới thiệu về các chế độ ưu đãi hấp dẫn, như đổi trả hàng miễn phí trong vòng 03 ngày, hỗ trợ trả góp online, hay “cứu hộ tận nơi: 18009008”, bảo hành ắc-quy 24 tháng, cùng hệ thống chi nhánh rải khắp các quận trên địa bàn TP.HCM cũng như tỉnh thành lận cận, người tiêu dùng thật khó để nghi ngờ về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm được giao bán trên website này.
 |
| Hệ thống 10 điểm kinh doanh phoxedien.com được giới thiệu trên website. |
Mẫu mã bắt mắt, kiểu dáng hiện đại, phoxedien.com giới thiệu đa dạng các mặt hàng xe đạp điện, xe máy điện có thể đáp ứng đầy đủ thị hiếu của người tiêu dùng từ phân khúc bình dân đến cao cấp.
Theo giá niêm yết trên website, trung bình một chiếc xe đạp điện tại phoxedien.com có giá dao động từ 9.000.000 - 17.000.000 đồng/chiếc, tùy loại. Nhiều sản phẩm có những mã giảm trực tiếp treo bên cạnh sản phẩm để thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng.
Trên website cũng liên kết với các nền tảng mạng xã hội khác như Facebook mang tên “Phố Xe Điện - phoxedien.com” với dòng tự giới thiệu “13K lượt thích, 14K người theo dõi” để thu hút sự quan tâm của khách hàng. Thậm chí, công khai thông tin về số tài khoản của đơn vị chủ quản để thuận tiện cho khách hàng trong các giao dịch mua sắm online.
Đồng loạt kiểm tra 10 chuỗi phoxedien.com
Sau thời gian theo dõi, thẩm tra xác minh, nghi vấn có nhiều dấu hiệu vi phạm, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng Cục trưởng, Cục Nghiệp vụ QLTT đã phối hợp với Cục QLTT các tỉnh, thành phố tiến hành kiểm tra các chi nhánh thuộc chuỗi phoxedien.com trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, Bến Tre, Cần Thơ, Tiền Giang. Công tác kiểm tra được thực hiện từ chiều ngày 04/12 đồng loạt trên cả 04 tỉnh, thành phố với tổng 10 điểm kiểm tra.
Số 88 Nguyễn Thị Tú, phường Hưng Hòa B, quận Bình Tân, TP.HCM được xác định là điểm kinh doanh lớn nhất trong số 10 địa chỉ được treo trên website phoxedien.com. Điểm kiểm tra này do trực tiếp Phòng Nghiệp vụ 1, Cục Nghiệp vụ QLTT chủ trì, phối hợp với Công an phường Bình Hưng Hòa B thực hiện. Địa chỉ này đã thực hiện thủ tục đăng ký với tên Hộ kinh doanh xe máy xe điện FUTACO. Chủ hộ kinh doanh là bà Đỗ Thị Phương, sinh năm 1986, địa chỉ thường trú tại Lĩnh Nam, Hoàng Mai, TP. Hà Nội. Đây cũng là địa điểm được bài trí đẹp mắt, diện tích rộng và số lượng xe nhiều nhất.
Chủ cơ sở không có mặt tại thời điểm Đoàn tiến hành kiểm tra ngày 04/12. Các quy trình làm việc được chủ Hộ kinh doanh xe máy xe điện FUTACO ủy quyền cho nhân viên làm việc với Đoàn. Cùng làm việc còn có đại diện Công ty TNHH xe điện xe máy Vinh Phát - đơn vị chủ sở hữu website “phoxedien.com”
Bước sang ngày làm việc thứ 3, chủ hộ kinh doanh có mặt làm việc và xuất trình cho Đoàn kiểm tra các giấy tờ hợp pháp về chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và một số hóa đơn chứng từ để đối chiếu với số lượng hàng hóa tại cửa hàng.
Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng ghi nhận cơ sở đang trưng bày để bán rất nhiều sản phẩm là xe đạp điện và xe máy điện các loại. Riêng đối với mặt hàng xe đạp điện, Đoàn kiểm tra phát hiện nhiều dấu hiệu vi phạm trong kinh doanh mặt hàng xe đạp điện nhãn hiệu KAZUKI và OSAKAR tại địa điểm kinh doanh này. Đơn cử, thông tin trên website đối với sản phẩm xe đạp điện DTP KAZUKI được giới thiệu có vận tốc tối đa là 30-40 km/h, trọng lượng xe 45kg. Trong khi đó, theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xe đạp điện do Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định, Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành kèm theo Thông tư số 39/2013/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải thì xe đạp điện có công suất động cơ lớn nhất không lớn hơn 250 W, có vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn hơn 25 km/h và có khối lượng bản thân (bao gồm cả ắc quy) không lớn hơn 40 kg.
Đặc biệt, Đoàn kiểm tra ghi nhận tem mang logo của Tem hợp quy dán trên nhiều xe đều có cùng một ký hiệu, dãy số seri dù mã số khung của từng xe là khác nhau.
Theo nhận định của Đoàn kiểm tra, bước đầu xác định tại Hộ kinh doanh xe máy điện FUTACO có các dấu hiệu vi phạm về Buôn bán hàng hóa trên thị trường đối với hàng hóa có chất lượng không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng; Cung cấp thông tin sai lệch thông tin về hàng hóa trên website thương mại điện tử; Kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ; Sử dụng dấu hợp quy không đúng quy định đối với sản phẩm, hàng hóa đã được công bố hợp quy theo quy định khi đưa ra lưu thông trên thị trường và nhiều dấu hiệu, hành vi khác đang được Đoàn kiểm tra làm rõ.
Còn trên địa bàn tỉnh Bến Tre, Đội QLTT số 1, Cục QLTT tỉnh Bến Tre tiến hành kiểm tra phoxedien tại địa chỉ số 98B1, Đại lộ Đồng Khởi, phường Phú Khương, thành phố Bến Tre của Hộ kinh doanh xe điện Minh Hoàng do ông Nguyễn Minh Hoàng làm chủ. Đoàn kiểm tra đã tạm giữ 28 xe đạp điện các nhãn hàng hóa KAZUKI, OSAKAR, SUPER BIKE, YPCOOL SPORT, NIKE BIKE, SARUNE, DYLIXE và 09 xe máy điện nhãn hiệu KAZUKI và OSAKAR. Tất cả hàng hóa trên chưa xuất trình được các hóa đơn, chứng từ liên quan, chưa xuất trình được chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật.
 |
| Phoxedien.com trên địa bàn TP. Cần Thơ đóng cửa tránh sự kiểm tra của lực lượng QLTT |
Tại địa bàn TP. Cần Thơ, phoxedien.com ở địa chỉ 41D Mậu Thân, phường An Hòa, quận Ninh Kiều, Đội QLTT số 3 không thể tiến hành kiểm tra do địa điểm đóng cửa.
Riêng tại địa bàn tỉnh Tiền Giang, mặc dù vẫn được giới thiệu trên website phoxedien.com nhưng thực tế cửa hàng đã sang nhượng cho hoạt động kinh doanh khác, vì vậy lực lượng QLTT không thực hiện kiểm tra đối với địa điểm trên.
Theo đó, sau 03 ngày kiểm tra, số lượng xe đạp điện có dấu hiệu vi phạm thuộc chuỗi các cửa hàng được giới thiệu trên website phoxedien.com trên địa bàn các tỉnh, TP.HCM, Bến Tre tổng cộng trên 200 chiếc xe các loại. Hiện lực lượng QLTT đang hoàn tất các thủ tục tạm giữ các sản phẩm có dấu hiệu vi phạm để tiếp tục xác minh, làm rõ để có cơ sở xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Trước đó, trong hai ngày 01-02/12/2023, Cục Nghiệp vụ QLTT phối hợp với Cục QLTT TP.HCM tiến hành kiểm tra 02 điểm kinh doanh xe đạp điện tại số 106/9 và 106/13 đường TCT 10, phường Tân Chánh Hiệp, quận 12, TP.HCM phát hiện và thu giữ 151 chiếc xe đạp điện các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có bình ắc-quy trị giá niêm yết trên 300 triệu đồng. Đáng lưu ý, Hộ kinh doanh Hoàng Văn Tưởng, số 106/9 đường TCH 10 phường Tân Chánh Hiệp, quận 12, TP.HCM mới bị Đội QLTT số 12, Cục QLTT TP.HCM tiến hành kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính 45 triệu đồng, tịch thu tang vật là 52 chiếc xe đạp không rõ nguồn gốc xuất xứ vào tháng 9 năm 2023.
Chống hàng giả trong mua sắm online: Rất khó, nhưng phải làm
Việc đồng loạt kiểm tra các điểm kinh doanh trên website phoxedien.com liên tỉnh, thành phố là minh chứng cho quyết tâm của lực lượng QLTT trong việc triển khai có hiệu quả Quyết định số 319 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025. Đây là một trong những vụ việc điển hình trong việc phối hợp kiểm tra liên tỉnh, liên vùng thể hiện lợi thế khi hoạt động theo mô hình Tổng cục mà trước đây rất khó để thực hiện.
Trước đó, hội thảo về “nâng cao năng lực phòng chống và xử lý các hành vi vi phạm trên thương mại điện tử” cũng đã được Tổng cục QLTT tổ chức tại 03 miền Bắc (15/11), miền Trung (22/11) và miền Nam (29/11) với hàng chục bài tham luận đến từ đơn vị: Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải Quan (Bộ Tài chính), Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Học viện Cảnh sát nhân dân (Bộ Công an), Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Ủy ban cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), Cục Bản quyền tác giả (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cũng như đại diện các sàn thương mại điện tử lớn như Lazada, Shopee và gần 1.000 công chức trong lực lượng QLTT.
Đây là lần đầu tiên, một Hội thảo có quy mô, chuyên biệt và có sự hiện diện của nhiều đơn vị, lực lượng chức năng tham gia và phát biểu ý kiến, thể hiện tầm ảnh hưởng của thương mại điện tử đến đời sống xã hội và người dân hiện nay. Doanh số bán lẻ trên TMĐT ngày càng tăng cao, bên cạnh các mặt tích cực mà TMĐT mang lại đã kéo theo những tiềm ẩn về gian lận thương mại trong kinh doanh hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử buộc các cơ quan chức năng phải thay đổi phương thức để bắt nhịp việc kiểm tra, giám sát.
 |
| Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh phát biểu tại Toạ đàm nâng cao năng lực phòng chống và xử lý vi phạm trong thương mại điện tử tổ chức tại TP.HCM ngày 29/11/2023. |
Theo Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh, TMĐT bùng nổ, bên cạnh sự tích cực đã phát sinh những hành vi vi phạm mới, do vậy, Đề án 319 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 29/3/2023 thực sự cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay, bởi “hàng giả bày ở ngoài đường, ngoài phố, ngoài cửa hàng kiểm tra đã khó, hàng giả bán trên thương mại điện tử thì cái khó càng nhân lên gấp bội”. Tuy nhiên, trước yêu cầu thực tế, sự phát triển của xã hội, xu hướng mua sắm tiêu dùng hiện đại nên “TMĐT sẽ là mặt trận đấu tranh mới của lực lượng QLTT trong vòng 03-05 năm tới”.
Tuy nhiên, QLTT không thể “đơn phương, độc mã” mà cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ các lực lượng chức năng cũng như các sàn thương mại điện tử trong “cuộc chiến này” nhằm góp phần nâng cao hiệu quả, bảo vệ người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử, tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong hoạt động giao dịch, mua bán trực tuyến; quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, người tiêu dùng; bảo đảm hoạt động thương mại điện tử diễn ra minh bạch, lành mạnh, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử bền vững tại Việt Nam. “Phòng, chống hàng giả trong mua sắm online: Rất khó, nhưng phải làm” Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh kiên quyết.
