Hàng giả, hàng nhái bán tràn lan không kiểm soát
Gần đây nhiều người mua hàng trên các sàn TMĐT đã đồng loạt phản ánh sự việc mua hàng khuyến mãi giá 1.000 đồng nhưng lại nhận về toàn sỏi, đá. Cụ thể, ngày 9/9 vừa qua, nhiều sàn TMĐT tại Việt Nam triển khai chương trình siêu giảm giá nhiều mặt hàng với các mức giá ưu đãi khác nhau nhằm kích cầu tiêu dùng, đặc biệt ở khung giờ nhất định, nhiều mặt hàng như ốp điện thoại, đồ gia dụng… được giảm giá “sock” chỉ còn 1.000 đồng. Tuy nhiên, nhiều khách hàng phản ánh bên trong gói hàng nhận về chỉ là một cục đá. Hay gần đây, một sàn TMĐT lớn cũng đã bị kiện vì tiếp tay tiêu thụ sách giả với mức giá rẻ hơn nhiều so với hàng chính hãng.
Cần có khung pháp lý của các chủ sàn TMĐT để ngăn chặn bán hàng giả, hàng nhái
Câu chuyện về việc “treo đầu dê bán thịt chó” trên sàn TMĐT vốn là chuyện xảy ra thường xuyên, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú nhận định, đây đã trở thành một vấn nạn nghiêm trọng và cần nhìn nhận đúng mức độ để có các biện pháp cứng rắn hơn.
Theo ông Phú, việc quản lý TMĐT giờ đây phải bằng cả pháp luật và kỹ thuật. “Nếu không có công nghệ, kỹ thuật thì cũng rất khó để quản lý TMĐT. Phải tìm cách để định vị được người bán và nắm được người mua, đây là một bài toán nan giải, không chỉ riêng Việt Nam mà nhiều nước cũng đang gặp khó trong vấn đề này” - ông Phú cho biết.
Các chuyên gia cho rằng, hiện tại việc đăng ký bán hàng trên các sàn TMĐT khá dễ dàng, việc kiểm soát chưa thật chặt chẽ cả về việc định danh người bán, cả về sản phẩm, đã tạo ra những kẽ hở để các đối tượng lợi dụng buôn bán hàng giả, hàng nhái.
Hơn nữa, các đối tượng ngày càng tinh vi hơn khi sử dụng công nghệ cao, gây khó khăn cho cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, quy định về đổi trả hàng, khiếu nại về đơn hàng của các sàn TMĐT hiện phải thông qua nhiều khâu khác nhau khiến người mua ngần ngại trong việc phản ánh khi giá trị của món hàng không quá cao cũng là một nguyên nhân khiến việc xử lý hàng giả, hàng nhái trên sàn TMĐT gặp khó khăn.
Theo số liệu từ Tổng cục Quản lý thị trường, từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng đã kiểm tra 2.403 vụ việc, xử lý 2.213 vụ việc vi phạm, xử phạt 16,3 tỷ đồng, hàng vi phạm có trị giá lên tới hơn 40 tỷ đồng vi phạm về TMĐT và lợi dụng hình thức này để kinh doanh hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng giả.
Đã đến lúc cần đề cao trách nhiệm của “chủ chợ”
Theo chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú, chủ sàn TMĐT là một pháp nhân cho thuê sàn, vì thế phải chịu trách nhiệm đối với chất lượng sản phẩm trên sàn của mình. Chủ sàn TMĐT cần thắt chặt việc kiểm soát chất lượng sản phẩm hơn nữa, tránh để “kẻ gian chui vào nhà”.
Cũng đồng tình với ý kiến này, theo LS. Đặng Văn Cường, Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, hiện nay đã có những quy định cụ thể về việc kinh doanh trên sàn giao dịch điện tử, tuy nhiên, trào lưu kinh doanh trên phương tiện cá nhân bùng nổ tự phát khiến các cơ quan không quản lý được, dẫn đến tình trạng hàng hóa mua bán trên các sàn giao dịch điện tử mất kiểm soát. Từ đó dẫn đến hệ lụy xấu cho xã hội, tạo lỗ hổng để hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng bán tràn lan trên các sàn TMĐT.
Đã có khung pháp lý cho các sàn thương mại điện tử
Để góp phần ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái trên sàn TMĐT, mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 98/2020/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/10/2020, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong đó có một số quy định mới về xử phạt hành chính trong lĩnh vực TMĐT.
Đặc biệt, với hành vi vi phạm về thông tin và giao dịch trên website TMĐT hoặc ứng dụng di động có mức phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau: Cung cấp thông tin, kinh doanh hoặc buôn bán hàng giả, hàng hóa, dịch vụ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh trên môi trường internet; Không thực hiện đúng theo các điều khoản của hợp đồng đã giao kết hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng đã giao kết sử dụng chức năng đặt hàng trực tuyến trên website TMĐT hoặc ứng dụng di động theo quy định.
Gia Khánh
