 |
Hộp số sàn (MT)
Hộp số sàn là loại hộp số lâu đời nhất, bao gồm trục sơ cấp, trục thứ cấp và trục trung gian (với hộp số 3 trục). Các trục có bánh răng khớp với nhau và tạo tỷ số truyền tương ứng với mỗi cấp số của xe. Hộp số sàn dùng ly hợp ma sát dạng đĩa để ngắt hoặc kết nối lực truyền từ động cơ. Để điều khiển, người lái sẽ giẫm hoặc nhả bàn đạp côn, rồi chuyển cần số đến vị trí mong muốn.
Chi phí cho các hộp số sàn thuộc loại rẻ, đồng thời sửa chữa cũng dễ dàng hơn. Xe sử dụng hộp số sàn còn tiết kiệm nhiên liệu và người lái có cảm giác "thật" hơn so với hộp số tự động.
Tuy nhiên một số tay lái nếu chưa quen sẽ có cảm giác khó chịu, bất tiện và mất tập trung khi phải liên tục đạp/nhả chân côn và sang số khi chạy.
Ưu điểm:
Cảm giác lái chân thật, người lái làm chủ hoàn toàn việc chuyển số xe
Tiết kiệm nhiên liệu hơn hộp số tự động AT và hộp số vô cấp CVT
Chăm sóc, bảo dưỡng đơn giản, chi phí thấp
Giá thành thấp, với cùng mẫu xe, phiên bản số sàn thường thấp phiên bản số tự động
Nhược điểm:
Vận hành phức tạp hơn, phải điều khiển chân côn và cần số
Hơi bất tiện khi đi đường đông, đường kẹt do xe phải tăng/giảm tốc, dừng/chạy liên tục trên quãng đường ngắn
Dù hộp số sàn dần bị thay thế bởi hộp số tự động. Nhưng vẫn có một bộ phận người mua thích loại hộp số này. Do đó một số hãng xe vẫn cung cấp song song phiên bản tự động và phiên bản số sàn cho các mẫu xe của mình như: hãng Toyota (Toyota Innova, Toyota Fortuner…), hãng Mitsubishi (Mitsubishi Attrage, Mitsubishi Xpander), hãng Hyundai (Hyundai i10, Hyundai Accent)…
 |
Hộp số tự động có cấp (AT)
Hầu hết các mẫu xe mới hiện nay đều sử dụng hộp số tự động. Thay vì sử dụng bộ ly hợp, hộp số tự động dùng bộ biến mô thủy lực để ngắt hoặc kết nối lực truyền từ động cơ. Việc lựa chọn tỷ số truyền và sang số phù hợp được thực hiện tự động.
Đa số người sử dụng hộp số tự động đều thấy thích hơn vì không phải thực hiện các thao tác giẫm chân côn và gạt cần số.
Nhưng so với hộp số sàn, hộp số tự động thường tốn nhiên liệu hơn. Với cấu trúc phức tạp của hộp số, chi phí bảo dưỡng, sửa chữa cũng cao hơn. Trong một số trường hợp, nếu người lái nhầm lẫn giữa chân ga và chân phanh thì sẽ đặc biệt nguy hiểm.
Ưu điểm:
Lái xe đơn giản, không phải quan tâm đến chuyển số
Vận hành dễ dàng, mượt mà, nhất là ở những đường đông đúc, kẹt xe…
Nhược điểm:
Mức tiêu hao nhiên liệu cao hơn hộp số sàn do công suất bị hao hụt ở giai đoạn đi qua biến mô
Cấu tạo phức tạp, chi phí bảo dưỡng, sửa chữa cao
Giá thành cao, với cùng mẫu xe phiên bản số tự động thường cao hơn phiên bản số sàn
Hộp số tự động là loại hộp số được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Đa phần các hãng xe đều sử dụng hộp số AT như hãng Mazda (Mazda 2, Mazda 3, Mazda CX-5…), hãng Suzuki (Suzuki Ertiga, Suzuki XL7…), hãng Toyota, hãng Hyundai…
 |
Hộp số tự động vô cấp (CVT)
Hộp số vô cấp CVT có tỷ số truyền biến thiên liên tục. Thay vì các bánh răng, hộp số này có hai puli được tạo bởi hai khối hình nón với phần đỉnh nón đặt đối diện nhau. Trong rãnh giữa mỗi cặp đỉnh nón có dây đai để kết nối hai puli lại với nhau. Khi vận hành, mỗi cặp đỉnh nón tách xa và tiến lại gần nhau, đồng thời đường kính của hai puli thay đổi và tỷ số truyền cũng thay đổi liên tục. Quá trình này diễn ra tự động bởi máy tính, tương tự hộp số AT.
So với hộp số tự động, quá tình chuyển số của hộp số CVT mượt mà hơn do dùng dây đai thay cho bánh răng. Đồng thời cũng tiết kiệm nhiên liệu và có cấu tạo nhỏ gọn hơn.
Dây đai cũng là nhược điểm của loại hộp số này. Nếu tốc độ quay của puli quá cao do sử dụng trên các động cơ có công suất và mô-men xoắn lớn, dây đai sẽ nhanh hỏng hóc. Chưa kể đến mức chi phí tốn kém để sửa chữa và tiếng ồn phát ra lớn khi vòng tua máy cao.
Ưu điểm:
Chuyển số mượt mà, không bị giật do không phân cấp
Vận hành đơn giản
Tiết kiệm nhiên liệu
Giá thành thấp, kích thước nhỏ gọn
Nhược điểm:
Khó có được cảm giác chuyển số thể thao
Phải thay dây đai định kỳ
Tiếng ồn lớn
Khôngchịu được mô men xoắn cao do truyền lực bằng dây đai nên sức chịu bị giới hạn
Chi phí bảo dưỡng, sửa chữa cao
Giá dầu hộp số vô cấp CVT khá cao
Hiện nay có nhiều hãng xe phổ thông phát triển và ứng dụng hộp số vô cấp CVT như: hãng Honda (Honda City, Honda HR-V, Honda CR-V…), hãng Toyota (Toyota Wigo, Toyota Vios, Toyota Corolll Cross), hãng Mitsubishi (Mitsubishi Outlander)…
 |
Hộp số tự động ly hợp kép (DCT)
Để dễ hình dung, hộp số ly hợp kép là hai hộp số sàn thông thường ghép lại và được điều khiển tự động bằng máy tính. Trong đó bao gồm hai bộ ly hợp ma sát ướt, một bộ điều khiển trục chứa các bánh răng cấp số lẻ (1, 3, 5, gài số lùi) và một bộ điều khiển trục chứa các bánh răng cấp số chẵn (2, 4, 6 và số lùi).
Nhờ cấu tạo của hộp số, thời gian chuyển số sẽ nhanh và chính xác hơn, hao hụt công suất sẽ giảm và giúp xe tiết kiệm nhiên liệu. Cấu tạo hộp số DCT cũng đơn giản và gọn nhẹ hơn hộp số AT.
Ngược lại, hộp số DCT chỉ được trang bị trên các mẫu xe đắt tiền do chi phí sản xuất, bảo dưỡng và sửa chữa cao.
Ưu điểm:
Chuyển số nhanh nhờ có hai ly hợp hoạt động độc lập
Tiết kiệm nhiên liệu hơn hộp số tự động AT truyền thống
Vận hành đơn giản giống hộp số tự động AT truyền thống
Nhược điểm:
Hộp số DCT khô dễ bị lỗi quá nhiệt, bị nóng hộp số
Giá thành hộp số DCT ướt cao
Chi phí bảo dưỡng, sửa chữa cao
Hiện có nhiều hãng xe sang phát triển và ứng hộp số ly hợp kép DCT như: hãng BMW (Steptronic), hãng Audi (hộp số S-Tronic), hãng Mercedes (hộp số 7G-DCT)… Bên cạnh đó, nhiều hãng xe phổ thông cũng dùng loại hộp số này như: hãng Ford, hãng Kia, hãng Hyundai…
