Gần đây, tình trạng khai thác khoáng sản không phép, trái phép tại Bà Rịa - Vũng Tàu lại diễn biến phức tạp, có nguy cơ lan rộng ra nhiều địa bàn. Trong khi đó, việc xử phạt của cơ quan chức năng chưa nghiêm minh, gây thất thu ngân sách và ảnh hưởng môi trường.
Mới đây Chủ tịch UBND huyện Xuyên Mộc cho biết, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã ký quyết định xử phạt hành chính 100 triệu đồng đối với Công ty CP Free Land (trụ sở tại TP HCM) do khai thác cát trái phép tại dự án khu du lịch nghỉ dưỡng Free Land (xã Bình Châu).
Ngoài phạt tiền, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng tịch thu tang vật gồm: 275m3 cát, 5 xe ben, 4 xe cuốc và 1 dàn bơm hút dùng để khai thác cát không phép. Công ty CP Free Land còn bị buộc phải thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường khu vực đã khai thác cát trái phép, đưa khu vực khai thác về trạng thái an toàn.
Xe ben bị cơ quan chức năng tịch thu
Trước đó, cơ quan chức năng huyện Xuyên Mộc bắt quả tang Công ty CP Free Land khai thác cát trái phép tại dự án khu du lịch nghỉ dưỡng Free Land do chính công ty làm chủ đầu tư. Tại hiện trường, có 10 xe ben, trong đó có 5 xe biển số 35C – 083.61; 35C – 110.38; 72C – 093.51; 72C – 076.79; 72C – 067.58 chở tổng cộng hơn 100m3 cát, 4 xe cuốc bánh xích và 1 dàn máy bơm hút cát.
Ngay sau đó, UBND huyện Xuyên Mộc đã lập biên bản tạm giữ các phương tiện, tang vật vi phạm và báo cáo UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu để ra quyết định xử phạt hành chính.
Trường hợp tương tự, từ đầu năm đến nay, Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại và Du lịch Vũng Tàu chưa hoàn thành các thủ tục pháp lý về cấp phép khai thác đá nhưng vẫn ngang nhiên khai thác rầm rộ tại khu vực mỏ đá Tóc Tiên (ấp 4, khu 2, xã Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ). Nhiều đoàn công tác của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và thị xã Phú Mỹ đã lập biên bản vi phạm nhưng công ty phớt lờ và tiếp tục khai thác "chui".
Ðiển hình ngày 11/2, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chủ trì phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường (TN và MT) và UBND thị xã Phú Mỹ kiểm tra, ghi nhận việc khai thác trái phép, sau đó có văn bản đề nghị Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại và Du lịch Vũng Tàu chấm dứt hoạt động khai thác, khẩn trương hoàn tất các thủ tục có liên quan, ký hợp đồng thuê đất để đưa mỏ vào khai thác theo quy định. Các ngày 10/3 và 10/4, các đoàn kiểm tra của Sở TN và MT, Phòng TN và MT thị xã Phú Mỹ phối hợp các cơ quan chức năng tiếp tục ghi nhận doanh nghiệp không dừng việc khai thác đá.
Tương tự, liên doanh Công ty TNHH Xây dựng Ðông Nam và Công ty cổ phần Tập đoàn Anh Vinh mới chỉ được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chấp thuận chủ trương cho phép khảo sát, nghiên cứu lập dự án nạo vét, cải tạo, tận thu khối lượng vật liệu lòng hồ chứa nước Châu Pha, nhưng việc bơm hút cát đã diễn ra rầm rộ. Theo biên bản kiểm tra của Phòng TN&MT thị xã Phú Mỹ, hiện trường có hoạt động bơm hút cát từ lòng hồ Châu Pha, với năm máy bơm và khoảng 30 m3 cát.
Hiện trường khai thác đá trái phép tại mỏ đá Tóc Tiên
Hay điển hình như dự án nạo vét hồ Sông Hỏa (huyện Xuyên Mộc) do Công ty TNHH Dịch vụ - Sản xuất Cát Hà khai thác tận thu đất, cát được phép khai thác từ tháng 11/2018 đến tháng 6/2021. Dự án được triển khai trên diện tích 55 ha, độ sâu sau khai thác 20 m, tổng trữ lượng khoáng sản được phép khai thác tận thu hơn 780.000 m3. Tuy nhiên, trên thực tế, Công ty TNHH Dịch vụ - Sản xuất Cát Hà đã thi công nạo vét ngoài ranh giới dự án từ 50 đến 100 m, trên diện tích hàng nghìn mét vuông, tạo thành nhiều hố sâu, dài, rất nguy hiểm.
Trưởng phòng Tài nguyên Khoáng sản (Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) Trần Ngọc Hùng cho biết, mỏ đá Tóc Tiên được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp giấy phép cho Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại và Du lịch Vũng Tàu khai thác, với diện tích mỏ là 8 ha, trữ lượng khai thác 1.453.000 m3, công suất 80.000 m3/năm, với thời hạn 16 năm kể từ ngày cấp phép. Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra, công ty chưa hoàn tất nhiều thủ tục pháp lý như: Ðánh giá tác động môi trường, quyết định cho thuê đất và hợp đồng thuê đất đối với mỏ đá. Các đoàn kiểm tra đã nhiều lần yêu cầu công ty ngừng hoạt động, đưa máy móc ra khỏi công trường và trả lại hiện trạng ban đầu, nhưng công ty vẫn ngang nhiên khai thác.
Tại các lần kiểm tra vào ngày 10 và 11/3, Ðoàn kiểm tra liên ngành ghi nhận khu vực mỏ đá đã khai thác lồi lõm kéo dài 350 m và yêu cầu công ty chấm dứt khai thác, khẩn trương san gạt lại các khu vực khai thác. Ngày 31/3, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có Văn bản số 3103/UBND-VP giao Sở TN&MT phối hợp UBND thị xã Phú Mỹ rà soát, xử lý nghiêm những vi phạm về hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại mỏ đá của Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại và Du lịch Vũng Tàu theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, các biện pháp mà các cơ quan chức năng địa phương đưa ra đều không được doanh nghiệp này thực hiện.
Thực tế, hoạt động khai thác khoáng sản không phép, trái phép diễn ra tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời gian qua khá phức tạp, với quy mô lớn, nhỏ khác nhau. Theo thống kê của Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 42 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực, trong đó bảy giấy phép thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ TN&MT. Các đợt kiểm tra, giám sát cho thấy, các hành vi vi phạm phổ biến của doanh nghiệp khai thác khoáng sản là: Khai thác sai vị trí so với thiết kế; chưa nộp thiết kế mỏ cho các cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản; khai thác vượt độ sâu, vượt trữ lượng hoặc lợi dụng việc cấp phép nạo vét lòng hồ để khai thác khoáng sản trái phép.
Hà Anh
