10h33: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu Kết luận phiên thảo luận
Phát biểu Kết luận Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, có tất cả 18 lượt đại biểu Quốc hội đóng góp ý kiến cho Phiên thảo luận về dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đã giải trình những ý kiến của các đại biểu Quốc hội nêu.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá những ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội đều trên tinh thần xây dựng, có tinh thần trách nhiệm cao. Tất cả những ý kiến, đề xuất đều được Ban Thư ký Phiên thảo luận ghi chép đầy đủ.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị Ủy ban Pháp luật tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các đơn vị hữu quan tiếp thu, lắng nghe ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự án Luật, trình Quốc hội xem xét như báo cáo.
10h26: Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật giải trình một số nội dung cụ thể của dự thảo Luật Giải trình làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, các vị đại biểu Quốc hội có nhiều ý kiến xác đáng, trí tuệ, tâm huyết với tinh thần xây dựng và trách nhiệm cao, các ý kiến vừa có giá trị lý luận, vừa có tính thực tiễn rất cao để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ
Theo Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng, Luật sửa bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ là Luật khó, phức tạp, có tính chuyên môn sâu và liên quan đến nhiều điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên trong các lĩnh vực về quyền tác giả, quyền liên quan từ các lĩnh vực về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, giống cây trồng,… cho nên việc nội luật hóa để phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, không trái với các cam kết quốc tế, tận dụng được các cơ hội mà các hiệp định tự do đem lại để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội cũng như thúc đẩy sự phát triển khoa học công nghệ của đất nước là một điều phức tạp. Quá trình nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý, cơ quan soạn thảo cùng cơ quan thẩm tra đã phối hợp khảo sát thực tiễn, tổ chức rất nhiều hội thảo, hội nghị để xin ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn cũng như các cơ quan, tổ chức là đối tượng chịu sự tác động của dự thảo luật.
Việc sửa đổi luật để thể chế hóa kịp thời Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, trong đó đề ra nhiệm vụ phải tiếp tục hoàn thiện pháp luật, đặc biệt pháp luật về sở hữu trí tuệ, khắc phục những bất cập, hạn chế hiện nay để có thể tranh thủ được cơ hội, thúc đẩy đổi mới sáng tạo cũng như là chủ động, tích cực ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng 4.0, tăng cường khai thác, thực thi quyền sở hữu trí tuệ giúp các hoạt động này nó ngày càng tiệm cận với thực tiễn và thông lệ tốt của thế giới. Sau khi tiếp thu, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 104 điều trên tổng số là 222 điều của Luật hiện hành, trong đó tăng hơn 11 điều so với dự thảo luật mà Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ hai.
Qua ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, các ý kiến cũng đánh giá cao công tác tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo từ Kỳ họp thứ 2, cũng như những cái nội dung đã được tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, đặc biệt là đối với các vấn đề lớn như là cơ chế về giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế, bố trí giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước. Vấn đề cơ chế phân chia hợp lý, lợi ích giữa Nhà nước, tác giả và tổ chức chủ trì để kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng.
Đồng thời các đại biểu cũng tán thành vấn đề kiểm soát việc sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước để phục vụ cho lợi ích quốc gia, dân tốc, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân được hưởng thụ những thành tựu trì phát triển khoa học công nghệ. Qua đó đối với những thành tựu mà có hàm lượng trí tuệ cao chỉ có thể thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam để ứng dụng những cái kết quả nghiên cứu đó. Các vị đại biểu cũng nhất trí cao việc không thu hẹp đối tượng xử phạt hành chính trong lĩnh vực công nghiệp và giữ như luật hiện hành; thống nhất cao với việc bổ sung vào dự thảo Luật vấn đề liên quan đến thực thi tổ chức, cá nhân mà thực thi quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca thì không được ngăn chặn, cản trở việc sử dụng phổ biến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca. Quy định này tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ để xử lý kịp thời.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, có ý kiến đề nghị làm rõ thế nào là tài sản trí tuệ. Tuy nhiên rất khó để có định nghĩa chung về tài sản trí tuệ bởi đây là một lĩnh vực rộng bao gồm tất cả sản phẩm trí tuệ con người tạo ra và mỗi loại sản phẩm trí tuệ có đặc thù và đặc trưng riêng, khác biệt các loại khác.
Mặt khác, tài sản trí tuệ được điều chỉnh bởi nhiều pháp luật trong các lĩnh vực khác nhau và pháp luật về sở hữu trí tuệ là một lĩnh vực pháp luật điều chỉnh liên quan đến tài sản trí tuệ. Việc bảo hộ, bảo vệ theo pháp luật sở hữu trí tuệ chỉ có thể thực hiện đối với một số loại sản phẩm trí tuệ nhất định gồm 3 nhóm: Quyền tác giả, quyền liên quan, quyền sở hữu công nghiệp đối với giống cây trồng. Do vậy việc bổ sung khái niệm "tài sản trí tuệ” rất khó để bảo đảm tính bao quát và cũng chưa đủ cơ sở để đánh giá tác động trong mối quan hệ với các luật có liên quan khác như Bộ luật Dân sự, Luật Giao dịch điện tử, Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng…
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm vấn đề này. Trước ý kiến đề nghị làm rõ nội hàm dụng ý xấu, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết nội dung này được đề cập trong các điều ước quốc tế như Công ước Paris hay Hiệp định TRIPS. Tại các điều ước quốc tế này cũng không có giải thích cụ thể mà trao quyền cho pháp luật quốc gia thành viên quy định trong luật quốc gia. Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành đang sử dụng thuật ngữ “không trung thực” tuy nhiên chưa phản ảnh đầy đủ “dụng ý xấu”. Mặt khác nếu giải thích rõ nội hàm “dụng ý xấu” theo hướng liệt kê đầy đủ các dấu hiệu trong luật sẽ khó bảo đảm khái quát, đầy đủ. Do đó, dự thảo Luật quy định theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.
Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng giải trình nội dung về quyền nhân dân, bảo vệ quyền nhân thân, quyền sở hữu công nghiệp. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ sẽ tổng hợp, tiếp thu đầy đủ ý kiến đại biểu Quốc hội, có giải trình thấu đáo các nội dung để chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật một cách tốt nhất trước khi để trình Quốc hội thông qua.
10h13: Đại biểu Trần Công Phàn – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Cần nghiên cứu, xem xét lại quy định về quyền nhân thân trong Luật Sở hữu trí tuệ
Cơ bản đồng tình với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu Trần Công Phàn bày tỏ đồng tình với việc bổ sung thêm quy định về việc khai thác, sử dụng tác phẩm chưa có điều kiện tìm biết rõ tác giả.
Đại biểu cũng đánh giá quy định về việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là kịp thời, đúng đắn, phù hợp với thực tiễn.
Bên cạnh đó đại biểu đề nghị nghiên cứu, xem xét kỹ khoản 5 Điều 1 sửa đổi, bổ sung Điều 19 của Luật Sở hữu trí tuệ về Quyền nhân thân. Theo đó, luật quy định 3 quyền nhân thân gồm: quyền đặt tên cho tác phẩm, quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.
Cho rằng những quyền này không phải là quyền nhân thân, mà là quyền tác giả đối với tác phẩm của mình, đại biểu đề nghị rà soát, đối chiếu lại với quy định của Luật Dân sự để đảm bảo tính chặt chẽ trong quy định của pháp luật.
10h08: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Cần giảm thiểu hành vi xâm phạm quyền tác giả, tạo sự ổn định trong hoạt động thực thi bảo hộ quyền tác giả
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Nguyễn Anh Trí gửi đến Quốc hội ý kiến của Trung tâm bản quyền tác giả âm nhạc Việt Nam tại Điều 26, Khoản 1 quy định về các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép nhưng phải trả tiền bản quyền.
Theo đại biểu, nội dung gốc của dự thảo Luật như điểm b, trường hợp tác phẩm đã được trụ sở hữu quyền tác giả cho phép định hình tên bản ghi âm, ghi hình công bố nhằm mục đích thương mại thì tổ chức, cá nhân sử dụng bản ghi âm, ghi hình này trong hoạt động kinh doanh thương mại không phải xin phép nhưng phải trả tiền bản quyền cho chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm đó theo thỏa thuận.
Đại biểu cho rằng, trường hợp nếu không đạt được thỏa thuận thì rất khó cho việc thực hiện theo quy định của Chính phủ. Quy định như vậy rất nửa vời và hoàn toàn không khả thi. Đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị đề nghị bổ sung như sau: Trường hợp không đạt được thỏa thuận thì thực hiện theo quy định của Chính phủ và phải tạm dừng việc sử dụng theo yêu cầu của chủ sở hữu quyền tác giả cho đến khi thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả tiền bản quyền nhằm giảm thiểu bất lợi cho tác giả.
Còn trường hợp không đạt được thỏa thuận hoặc bên sử dụng có thể lạm dụng cơ chế thỏa thuận dẫn đến có hành vi xâm phạm quyền, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị cần xem xét quyền tác giả đã bị giới hạn thì cơ chế thỏa thuận cũng phải có giới hạn nhằm giảm thiểu hành vi. Quy định như vậy để giảm thiểu hành vi xâm phạm quyền tác giả, tác động tích cực đến ý thức của các tổ chức, cá nhân, tạo nên sự ổn định trong hoạt động thực thi bảo hộ quyền tác giả, tạo môi trường và văn hóa bản quyền lành mạnh, khích lệ lao động sáng tạo. Qua đó giảm tải đáng kể cho các cơ quan nhà nước trong việc xử lý vi phạm, giải quyết các khiếu nại, tranh chấp và để đảm bảo thực hiện nghiêm túc cơ chế thỏa thuận giúp hài hòa quyền lợi, quyền và lợi ích của các bên và cùng hướng đến thụ hưởng của công chúng.
10h05: Đại biểu Vi Đức Thọ - Đoàn ĐBQH tỉnh Sơn La: Cần làm rõ nội hàm một số cụm từ trong dự thảo Luật
Tham gia ý kiến tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Vi Đức Thọ bày tỏ thống nhất cao đối với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Đề góp phần hoàn thiện hơn dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu Quốc hội Vi Đức Thọ đề nghị dự thảo Luật cân nhăc, làm rõ quy định liên quan đến “nhãn hiệu nổi tiếng”; xác định rõ nội hàm, ý nghĩa của một số cụm từ trong dự thảo Luật như: “sao chép hợp lý”, “thiệt hại một cách bất hợp lý”, “thống nhất ý chí”; “khi biết hoặc có cơ sở để biết”...
10h00: Đại biểu Nguyễn Văn An - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Rà soát quy định về nhãn hiệu nổi tiếng
Cho ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Văn An nhấn mạnh đây là luật phức tạp, mang tính chuyên môn sâu, kết hợp yếu tố kinh tế, dân sự, vừa mang tính khoa học cao. Đại biểu đánh giá cao cơ quan soạn thảo, thẩm tra đã chuẩn bị tài liệu công phu, nghiêm túc, tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu Quốc hội.
Bày tỏ tán thành với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu cho biết, khái niệm “Nhãn hiệu nổi tiếng” được quy định tại điểm e, khoản 1 Điều 1 của dự thảo Luật: Nhãn hiệu nổi tiếng là nhãn hiệu được bộ phận công chúng có liên quan biết đến rộng rãi trên lãnh thổ Việt Nam. Đại biểu đề nghị rà soát lại việc giải thích khái niệm “Nhãn hiệu nổi tiếng” đảm bảo phù hợp với các công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, về quyền, nghĩa vụ của tổ chức, quyền tác giả, quyền liên quan, đại biểu đề nghị sửa đổi bổ sung điểm đ, khoản 3, Điều 56 Luật Sở hữu trí tuệ theo hướng quy định: “Được giữ lại một khoản tiền trên tổng số tiền bản quyền thu được để chi cho việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chức trên cơ sở thỏa thuận của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền. Mức tiền giữ lại được điều chỉnh trên cơ sở thỏa thuận của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền và có thể được xác định bằng tỷ lệ phần trăm trên tổng số tiền thu được theo quy định tại Điều lệ hoạt động của tổ chức này”.
09h56: Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh: Cần đánh giá sự cần thiết và đưa ra lý do chính đáng của quy định về hoàn trả phí, lệ phí
Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh cơ bản tán thành vối dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ trình tại kỳ họp lần này và Báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh có ba ý kiến để cơ quan chủ trì có cân nhắc và hoàn chỉnh.
Thứ nhất là về Điều 96, tại khoản 1 Điểm a, trong các trường hợp văn bằng bảo hộ bị hủy bỏ toàn bộ hiệu lực, có trường hợp là người nộp đơn đăng ký nhãn hiệu với dụng ý xấu. Theo Báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc quy định liệt kê các hành vi như thế nào là dụng ý xấu được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật chi tiết để phù hợp với các quan hệ xã hội cần điều chỉnh trong từng giai đoạn và điều ước quốc tế có liên quan. Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh cơ bản thống nhất với ý kiến này. Tuy nhiên, tại Điều 96 cần quy định bổ sung giao cho cơ quan nào sẽ có trách nhiệm quy định chi tiết các hành vi này, là Chính phủ hay Bộ Khoa học và Công nghệ thì cũng đề nghị cần quy định tại Điều 96 để xác định cơ quan chịu trách nhiệm quy định chi tiết, hướng dẫn các hành vi.
Thứ hai là Điều 112a về phản đối đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, tại kỳ họp trước có một số ý kiến đề nghị phải có quy định về việc hoàn phí, lệ phí trong trường hợp việc phản đối này là có cơ sở phải được cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ chấp nhận. Tuy nhiên, trong Báo cáo tiếp thu, giải trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên như dự thảo với lý do là việc hoàn phí không do Luật Sở hữu trí tuệ điều chỉnh vì Khoản 1, Điều 5 của Luật phí, lệ phí quy định trường hợp luật khác quy định về phí, lệ phí thì các nội dung về chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí, lệ phí thực hiện theo quy định của luật này.
09h50: Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Cân nhắc quy định về xác định tính mới của sáng chế
Liên quan đến việc xác định tính mới của sáng chế, dự thảo Luật được đề xuất quy định theo hướng coi sáng chế bị mất tính mới nếu bộc lộ trong đơn đăng ký sáng chế khác có ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên sớm hơn nhưng được công bố vào ngày sau ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên của đơn đăng ký sáng chế đó.
Theo đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh, nguyên tắc nộp đơn đầu tiên đã được quy định rõ tại Điều 60 dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ rồi trường hợp đơn đăng ký sáng chế có ngày nộp đơn ngành ưu tiên sớm hơn bị rút sau khi công bố thì không thể cấp văn bằng bảo hộ cho đơn đăng ký sáng chế của ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên muộn hơn được vì đã bị mất tính mới. Đại biểu cho rằng, nếu vẫn giữ như mục 32 sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 60 của Luật Sở hữu trí tuệ. Đồng thời, theo nguyên tắc chung thì số phận của đơn nộp sau chưa thể được định đoạt nếu số phận của đơn nộp trước chưa được chốt. Vì trong trường hợp cả đơn nộp trước và đơn nộp sau đều đáp ứng đầy đủ các điều kiện bảo hộ nhưng nếu đơn nộp trước bị từ bỏ, rút bỏ thì đơn nộp sau phải được cấp văn bằng bảo hộ. Do đó, đại biểu đề nghị đánh giá kỹ lại quy định này để đảm bảo tính khả thi của dự thảo Luật.
Về phản đối đơn đăng ký sở hữu công nghiệp bổ sung Điều 112A vào sau Điều 112, đại biểu cho rằng, việc đưa ra thời hạn cho việc nộp đơn phản đối là hợp lý nhằm hạn chế thực trạng trì hoãn, kéo dài thời gian xử lý đơn. Tuy nhiên đại biểu cũng cho rằng việc quy định thời hạn 5 tháng để phản đối là quá ngắn vì sẽ ảnh hưởng đến quyền của người thứ ba nếu có dự định phản đối, đặc biệt là các chủ thể mà họ có quyền nhưng họ lại ở nước ngoài. Trong trường hợp đơn sửa đổi và được công bố lại thì mốc nào sẽ được sử dụng để tính thời hạn phản đối.
Để đảm bảo thời gian cần thiết cho bên có liên quan trong việc thu thập tài liệu trữ bằng chứng, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đề xuất khoảng thời gian hợp lý hơn đối với việc phản đối đơn đăng ký nhãn hiệu tại điểm c, khoản 1 Điều 112A thì sửa thành 8 tháng thay cho 5 tháng kể từ ngày đơn đăng ký nhãn hiệu được công bố.
09h45: Đại biểu Vương Quốc Thắng – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Quy định chi tiết về giới hạn quyền tác giả để bảo đảm tính khả thi của Luật
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Vương Quốc Thắng nêu rõ, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã nghiêm túc tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật với nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung, bảo đảm thi hành các cam kết quốc tế cũng như vận dụng linh hoạt các quyết định mang tính nguyên tắc tại Điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ và đáp ứng được thực tiễn đặt ra.
Về ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả quy định trong dự thảo Luật, đại biểu Vương Quốc Thắng cho biết, quy định ngoại lệ nhằm tạo điều kiện cho các nhà nghiên cứu khoa học, giáo viên, học sinh, sinh viên, các đối tượng khác có nhu cầu nghiên cứu, học tập, trau dồi kiến thức được tiếp cận đến các tác phẩm, các sản phẩm có giá trị để tiếp tục khuyến khích sự đổi mới sáng tạo. Việc sửa đổi, bổ sung các quy định này trên cơ sở dự thảo Luật vẫn quy định bảo đảm nguyên tắc phép thử ba bước ghi nhận tại nhiều điều ước cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Theo đó, việc sử dụng tác phẩm không được mâu thuẫn với việc khai thác bình thường tác phẩm và không gây thiệt hại một cách bất hợp lý đến lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Tuy nhiên, để thuận lợi cho áp dụng quy định nêu trên trong thực tiễn, đại biểu đề nghị giao Chính phủ có quy định chi tiết với phạm vi phù hợp về các nội dung như thiết bị sao chép công cộng, tự sao chép, sao chép hợp lý một phần tác phẩm và hoạt động công vụ.
Về giới hạn quyền tác giả, đại biểu Vương Quốc Thắng cho biết, về cơ bản nội dung này không sửa đổi, bổ sung nhiều so với luật hiện hành mà chỉ chỉnh lý và quy định rõ và nhất quán hơn. Thực tế hiện nay, do đặc thù của các tác phẩm, sản phẩm sáng tạo là duy nhất mang giá trị tinh thần văn hóa nên rất khó xác định giá trị. Nhiều trường hợp các cơ sở kinh doanh nhà hàng, khách sạn hay các đơn vị sử dụng tác phẩm, sản phẩm sáng tạo mà có ý trì hoãn, lẩn tránh thỏa thuận việc trả tiền bản quyền cho tác giả, chủ sở hữu.
Để bảo đảm tính khả thi của luật được thực thi trên thực tế, đại biểu Vương Quốc Thắng đề nghị bổ sung tại dự thảo Luật hoặc văn bản quy định chi tiết nội dung quy định trường hợp các bên không thỏa thuận được tiền bản quyền trong một thời hạn nhất định thì bên sử dụng phải chấm dứt ngay việc sử dụng tác phẩm, sản phẩm sáng tạo và thanh toán tiền bản quyền theo quy định của Chính phủ./.
09h30: QUỐC HỘI NGHỈ GIẢI LAO (20 phút)
09h18: Đại biểu Dương Bình Phú – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên: Cần tăng mức trần thù lao cho tác giả sáng chế kiểu dáng công nghiệp, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí
Cơ bản đồng tình với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu Dương Bình Phú đánh giá cao những nỗ lực của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra trong tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã nêu tại Kỳ họp thứ 2, qua đó hồ sơ dự án Luật đã tương đối hoàn chỉnh và đạt chất lượng tốt.
Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật, đặc biệt quan tâm đến việc trả thù lao cho tác giả sáng chế kiểu dáng công nghiệp, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, đại biểu cho biết, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung Điều 43 Luật Sở hữu trí tuệ theo hướng dẫn chiếu quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, bổ sung quy định trả thù lao cho tác giả sáng chế kiểu dáng công nghiệp, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước ở khoản 2 Điều 135 Luật Sở hữu trí tuệ.
Cụ thể, ngoài việc ấn định mức trả thù lao tối thiểu 10% lợi nhuận mà chủ sở hữu thu được do sử dụng sáng chế kiểu dáng công nghiệp, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, 15% tổng số tiền chủ sở hữu nhận được trong mỗi lần nhận hoặc thanh toán do chuyển giao quyền sử dụng căn cứ tại khoản 2 Điều 135 Luật Sở hữu trí tuệ. Dự thảo đặt ra mức trần tối đa là 15% lợi nhuận do sử dụng và 20% tổng số tiền nhận được do chuyển giao quyền sử dụng. Đại biểu cho rằng mức trần này chưa phù hợp và kiến nghị tăng mức trần lên 20% lợi nhuận do sử dụng và 25% tổng số tiền nhận được do chuyển giao quyền sử dụng, để tăng thu hút đầu tư cho lĩnh vực khoa học công nghệ và sáng tạo mới.
09h11: Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Cần nghiên cứu, bổ sung các quy định liên quan đến nội dung chuyển đổi số vào dự thảo Luật
Góp ý vào dự thảo Luật này, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ lần này các quy định liên quan đến nội dung chuyển đổi số. Mặc dù dự thảo Luật đã ghi nhận và bảo hộ nhiều loại tài sản trí tuệ như quyền tác giả và quyền liên quan đối với tác phẩm phần mềm, hệ thống thông tin hay sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh, nhưng qua nghiên cứu dự thảo Luật, một số vấn đề chưa được làm rõ, gây nhiều khó khăn khi thực tiễn triển khai. Cụ thể như về khái niệm “bí mật kinh doanh” trong Luật Sở hữu trí tuệ vẫn còn chung chung và theo đại biểu là có nhiêu điều khó hiểu.
Đại biểu cho rằng, việc quy định tương đối chung chung, chưa rõ ràng về bí mật kinh doanh khiến việc áp dụng quy định này trong thực tế rất khó khăn đối với các cơ quan quản lý nhà nước. Mặt khác, dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ chưa xác định khái niệm “tài sản trí tuệ” nên hiện có sự lúng túng trong việc xác định hợp đồng có đối tượng là tài sản trí tuệ. Nếu như trong lĩnh vực kinh các lĩnh vực kinh tế khác, giá trị tài sản lớn nhất đối với doanh nghiệp là nhà máy, thiết bị, công trình thì trong kinh tế số, tài khoản tài sản có giá trị nhất lại là phần mềm dữ liệu, hệ thống thông tin. Đây đều là các đối tượng tài sản được bảo hộ theo pháp luật về sở hữu trí tuệ.
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Thạch Phước Bình đánh giá cao việc dự thảo lần này quy định về đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp trực tuyến như đăng ký sở hữu công nghiệp ở cấp độ 3 và đang triển khai hệ thống nộp đơn điện tử ở cấp độ 4, tra cứu khả năng bảo hộ trực tuyến và tra cứu cơ sở dữ liệu về nhãn hiệu hàng hóa hoặc kiểu dáng công nghiệp trực tuyến.
09h05: Đại biểu Nguyễn Thị Lan - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Phòng, chống triệt để hơn hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Phát biểu ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của cơ quan soạn thảo cũng như cơ quan thẩm tra luật đã chuẩn bị rất công phu, nghiêm túc lắng nghe, cầu thị, tiếp thu nhiều ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội cũng như của cử tri và nhân dân. Dự thảo Luật được sửa đổi, bổ sung lần này đã phần lớn giải quyết được những khó khăn, vướng mắc phát sinh về vấn đề sở hữu trí tuệ, thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Đại biểu nhấn mạnh, dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh sửa đã đáp ứng được cơ bản mục tiêu đề ra trong việc sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ, đảm bảo chất lượng, thể chế hóa chủ trương của Đảng, phù hợp với các cam kết quốc tế theo Hiệp định CPTPP, Hiệp định EVFTA và các điều ước quốc tế khác có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Ngoài ra, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung cũng đã được điều chỉnh đảm bảo tính đồng bộ với một số điều của Luật Giá; Luật Hải quan; Luật Khoa học, công nghệ; Luật quản lý, sử dụng tài sản công để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Đặc biệt, dự thảo luật đã tiếp thu, chỉnh sửa nhiều nội dung quan trọng như giao quyền cho tổ chức, cá nhân đăng ký sở hữu trí tuệ đối với tài sản trí tuệ, giống cây trồng được tạo ra có sử dụng một phần hoặc toàn bộ từ ngân sách nhà nước một cách tự động mà không bồi hoàn. Theo nữ đại biểu, đây là một bước tiến lớn trong việc tháo gỡ vướng mắc để các cơ sở nghiên cứu, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ tạo ra từ nghiên cứu khoa học.
Để góp phần hoàn thiện hơn dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu đề nghị Quốc hội rà soát, nghiên cứu để xây dựng được một hệ thống cơ chế giám sát, kiểm soát mang tính liên ngành rõ ràng, không chồng chéo nhằm phòng, chống một cách hiệu quả, triệt để hơn các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
09h00: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Quy định rõ trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật
Thống nhất cao với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu Dương Khắc Mai đánh giá việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật đã được tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng trên cơ sở xem xét, đánh giá toàn diện tác động chính sách, thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, bám sát và kịp thời đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Về các trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật, đại biểu đề nghị cần làm rõ đây có phải là nghĩa vụ bắt buộc mà điều ước quốc tế yêu cầu cầu quốc gia thành viên phải ràng buộc trách nhiệm của các tổ chức này khi áp dụng ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật hay không? Cần làm rõ thêm các biện pháp cần thiết là gì, có tăng thêm gánh nặng cho các tổ chức hỗ trợ chăm sóc, nuôi dưỡng người khuyết tật trong việc phải có nguồn lực để thực thi các biện pháp này hay không?
Về quy định hồ sơ, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung nội dung trường hợp làm bằng tiếng nước ngoài thì phải dịch ra tiếng Việt, phải được công chứng, chứng thực để đảm bảo tính xác thực, đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận được thực hiện chính xác, tránh các rủi ro và tranh chấp có thể phát sinh trong quá trình thực hiện Luật trong thực tế.
08h 54: Đại biểu Thái Thị An Chung – Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Đề nghị rà soát đảm bảo tính khả thi khi áp dụng
Đại biểu Thái Thị An Chung cơ bản đồng tình với báo cáo tiếp thu, giải trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị xem xét thiết kế lại quy định tại Khoản 9 Điều 1: “Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả”. Đại biểu cho rằng cần bỏ cụm từ “gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả” để đảm bảo sự thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, đại biểu Thái Thị An Chung chỉ ra rằng, tại nội dung sửa đổi bổ sung Điều 25 về các trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả, dự thảo luật có quy định về “sao chép bằng cách đăng tải lại trên báo, ấn phẩm định kỳ, phát sóng hoặc các hình thức truyền thông khác tới công chúng những bài giảng, bài phát biểu, bài nói khác được trình bày trước công chúng trong phạm vi phù hợp với mục đích thông tin thời sự, trừ trường hợp tác giả tuyên bố giữ bản quyền: Đại biểu đề nghị rà soát quy định này để đảm bảo tính khả thi khi áp dụng.
08h47: Đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Quy định chặt chẽ, bảo đảm các nội dung tương thích với thông lệ quốc tế
Góp ý về các nội dung cụ thể của dự thảo Luật, đại biểu Lê Hoàng Anh nêu rõ, về chấm dứt văn bằng bảo hộ được quy định tại điểm d khoản 1 Điều 95 Luật Sở hữu trí tuệ. Đây là điều khoản nội luật hóa khoản 1 Điều 12.22 Chương 12 của EVFTA quy định về việc sử dụng thực sự nhãn hiệu như sau: "Mỗi bên quy định rằng một nhãn hiệu đã đăng ký có thể bị đình chỉ hiệu lực nếu trong vòng 5 năm liên tục trước khi có yêu cầu đình chỉ nhãn hiệu đó không được trụ sở hoặc bên nhận chuyển giao quyền sở hữu đưa vào sử dụng một cách thực sự tại lãnh thổ tương ứng". Đại biểu đề nghị bổ sung 2 chữ "thực sự" vào sau cụm từ "cho phép sử dụng" để thống nhất với quy định của EVFTA.
Về chấm dứt hiệu lực nhãn hiệu do nhãn hiệu sử dụng theo cách thức gây nhầm lẫn cho người người tiêu dùng quy định tại Điểm h Khoản 1 Điều 95 Luật Sở hữu trí tuệ quy định theo hướng thu hẹp các hành vi gây nhầm lẫn cho công chúng chỉ còn 3 hành vi là: Bản chất, chất lượng và nguồn gốc địa lý. Đại biểu cho rằng như vậy sẽ gây thiệt hại cho người tiêu dùng và chủ nhãn hiệu.
Đại biểu nêu rõ, trước đó, tại Kỳ họp thứ 2 đã có luận giải và lấy ví dụ rất cụ thể về nhãn hiệu TOMTO gây nhầm lẫn với nhãn hiệu OMO. Lần này, đại biểu lấy thêm một ví dụ nữa mong Quốc hội xem xét lại điều khoản này, cụ thể là nhãn hiệu Inax của Tập đoàn Lixil và nhãn hiệu nhãn hiệu Isavi của Công ty TNHH Lisavi Việt Nam không liên quan đến bản chất lượng và nguồn gốc địa lý nhưng gây nhầm lẫn.
Đại biểu đề nghị chỉnh lý Điểm h Khoản 1 Điều 95 Luật Sở hữu trí theo hướng: “Việc sử dụng nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ bởi chủ sở hữu nhãn hiệu hoặc người được chủ sở hữu nhãn hiệu cho phép làm cho người tiêu dùng hiểu sai lệch, đặc biệt là về bản chất lượng hoặc nguồn gốc địa lý của hàng hóa và dịch vụ đó...” và đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra sẽ nghiên cứu để hoàn thiện dự thảo Luật.
Về từ chối cấp văn bằng bảo hộ quy định tại Điểm d Khoản 3 Điều 117 Luật Sở hữu trí tuệ quy định quyết định từ chối cấp văn bằng bảo hộ. Nếu được người nộp đơn không có ý kiến phản đối hoặc ý kiến phản đối không xác đáng về dự định từ chối quy định tại điểm a khoản này. Quy định này theo tôi chưa tương thích với hệ thống Madrid. Đại biểu chỉ rõ, hệ thống Madrid quy định nhãn hiệu ví dụ nhãn hiệu ABC được nộp đơn cho nhóm sản phẩm dịch vụ 123. Nhãn hiệu đó bị từ chối tạm thời bảo hộ cho nhóm một người nộp đơn không phản hồi thông báo từ chối tạm thời hoặc trả lời nhưng không được chấp nhận thì nhãn hiệu vẫn được bảo hộ cho các nhóm còn lại.
Tương tự như vậy, theo hệ thống nộp đơn quốc gia, nếu theo quy định tại Khoản 3 Điều 117 Luật Sở hữu trí tuệ thì nhãn hiệu bị từ chối cho toàn bộ nhóm 123. Để tương thích thống nhất về hệ thống Madrid, đại biểu đề nghị bổ sung vào điểm cuối Điểm d nội dung về quyết định từ chối theo Điểm d này chỉ áp dụng cho nhãn hiệu tương ứng với phần danh mục hàng hóa, dịch vụ dự định dự định từ chối mà người nộp đơn không phản đối hoặc phản đối không xác đáng nhãn hiệu tương ứng với phần còn lại của danh mục hàng hóa dịch vụ được coi là đáp ứng tiêu chuẩn bảo hộ.
Về hành vi cạnh tranh không lành mạnh quy định tại Điểm d, Khoản 1 Điều 130 Luật Sở hữu trí tuệ quy định: “Các hành vi sau đây bị coi là cạnh tranh không lành mạnh, chiếm hữu và sử dụng tên miền hoặc tương tự, gây nhầm lẫn với nhãn hiệu, tên thương mại được bộ của người khác được chỉ dẫn địa lý mà mình không có quyền sử dụng với dụng ý xấu, lợi dụng uy tín, danh tiếng của nhãn hiệu, tên thương mại chỉ dẫn địa lý tương ứng nhằm thu lợi bất chính.” Như vậy, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ đã thu hẹp phạm vi cạnh tranh không lành mạnh liên quan tới tên miền là loại bỏ hành vi đăng ký và hành vi bị xử lý đáp ứng cùng lúc cả 2 điều kiện chiếm hữu và sử dụng.
Đại biểu cho rằng, điều này dẫn đến 3 hệ lụy. Một là, đi ngược lại xu hướng thế giới về chính sách thống nhất giải quyết tranh chấp tên miền. Chính sách này quy định: "Hành vi chiếm giữ tên miền mà không sử dụng trong đa số các vụ việc bị coi là hành vi có dụng ý xấu và tên miền được trả lại cho chủ sở hữu nhãn hiệu". Quy định này dễ dẫn đến bị lợi dụng theo hướng có lợi cho những đối tượng đầu cơ tên miền, gây cản trở cho hoạt động kinh doanh hợp pháp của chủ sở hữu, nhãn hiệu, tên thương mại. Cùng với đó sẽ gây lãng phí tài nguyên số của quốc gia do tên miền bị đăng ký nhưng không nhằm mục đích sử dụng thực tế. Do đó, đại biểu đề nghị chỉnh lý lại Điểm đ Khoản 1 Điều 130 Luật Sở hữu trí tuệ như sau: "Các hành vi sau đây bị coi là hành vi không cạnh tranh lành mạnh: đăng ký, chiếm giữ quyền sử dụng hoặc sử dụng tên miền trùng hoặc gây tương tự, nhầm lẫn với nhãn hiệu, tên thương mại được bảo hộ của người khác hoặc chỉ dẫn địa lý mà mình không có quyền sử dụng nhằm mục đích chiếm giữ tên miền, lợi dụng hoặc làm thiệt hại đến uy tín, danh tiếng của nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý tương ứng hoặc có dụng ý xấu hoặc nhằm thu lợi bất chính.”
08h41 Đại biểu Nguyễn Hải Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Quy định rõ các biện pháp bảo đảm quyền tác giả cho người khuyết tật
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Hải Anh đánh giá cao cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã rất trách nhiệm trong việc tiếp thu ý kiến và chỉnh lý dự thảo luật. Nhiều nội dung ý kiến của đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học đã được tiếp thu và thể hiện hợp lý tại dự thảo Luật cơ bản khắc phục được những vướng mắc thời gian vừa qua và đáp ứng được những yêu cầu phát triển quỹ đất nước liên quan đến sở hữu trí tuệ.
Về việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, đại biểu nêu rõ, Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là đối tượng đặc biệt, là biểu tượng thiêng liêng của đất nước, chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử và cách mạng sâu sắc, là quốc thể, niềm tự hào, niềm tin và khát vọng của dân tộc, là biểu tượng và tượng đài bất diệt của lòng yêu nước, sự hy sinh cao cả của biết bao thế hệ đi trước đã quên mình vì độc lập, tự do của Tổ quốc, là kết tinh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, có ý nghĩa và giá trị tinh thần đặc biệt to lớn, thúc đẩy gắn kết xã hội, giáo dục thế hệ trẻ, động viên, thôi thúc tập hợp hiệu triệu toàn dân xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện về mọi mặt, các hoạt đồng quốc tế đối ngoại ngày càng dày đặc, việc khai thác, sử dụng trên không gian mạng ngày càng phát triển. Theo đó, việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tại các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, thể dục thể thao không chỉ ở trong nước, nước ngoài mà còn diễn ra trên không gian mạng, vì vậy luôn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh những vấn đề về sử dụng bản quyền liên quan đến các đối tượng đặc biệt này.
Dưới góc độ bản quyền có thể xảy ra vụ việc, nhân danh sáng tạo nghệ thuật để có hành vi cản trở, ngăn chặn sử dụng theo quy định của pháp luật đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam hoặc xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy Quốc ca Việt Nam, lợi dụng việc bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan để ngăn chặn, cản trở việc tiếp cận, phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam thông qua các đối tượng được bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan có chứa Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam.
Với các lý do trên, đại biểu Nguyễn Hải Anh bày tỏ hoàn toàn nhất trí và đồng tình cao với việc bổ sung tại khoản 2 Điều 7 Luật Sở hữu trí tuệ nội dung Tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca nước Cộng hòa hội chủ nghĩa Việt Nam không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.
Việc bổ sung quy định như dự thảo Luật là rất cần thiết, vừa đảm bảo giữ gìn tính tôn nghiêm, sự thiêng liêng của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam, vừa đáp ứng được nhu cầu phổ biến và hưởng thụ của nhân dân, yêu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu thực tiễn trong và ngoài nước, đồng thời đảm bảo quy định phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ.
Về trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật, đại biểu bày tỏ ủng hộ việc quy định nội dung này vào dự thảo Luật, thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta cũng như phù hợp với Hiệp ước Marrakesh về giới hạn và ngoại lệ cho khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường mà Việt Nam đang chuẩn bị gia nhập. Tuy nhiên, đối với đối tượng là tổ chức đáp ứng điều kiện theo quy định của Chính phủ được hưởng ngoại lệ để hỗ trợ thực hiện việc sao chép, phân phối, chuyển đợt, bản sao các tác phẩm dưới định dạng, dễ tiếp cận.
Đại biểu cho rằng để đảm bảo quy định được thực thi có hiệu quả, tránh tình trạng lạm dụng quyền nhằm thu lợi, dự thảo Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành cần quy định rõ các tổ chức này là các tổ chức có nhiệm vụ chính là cung cấp dịch vụ chuyên biệt liên quan đến đào tạo, giáo dục hoặc nhu cầu đọc, tiếp cận thông tin thích ứng cho người khuyết tật. Đồng thời quy định rõ các biện pháp bảo đảm các tổ chức này có trách nhiệm trong thực thi quyền tác giả, quyền liên quan.
8h36: Đại biểu Đoàn Thị Lê An - Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng: Làm rõ quy định miễn trừ trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả
Đại biểu Đoàn Thị Lê An đánh giá cao cơ quan soạn thảo, Chính phủ, cơ quan thẩm tra đã tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ với chất lượng cao. Nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung rất thiết thực, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, bảo đảm thi hành các cam kết quốc tế.
Về quy định miễn trừ trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian, đại biểu đề nghị dự thảo Luật làm rõ hơn phạm vi miễn trừ trách nhiệm cụ thể là trách nhiệm bồi thường thiệt hại bằng tiền và trách nhiệm chi trả án phí, lệ phí trong trường hợp kiện ra tòa, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian vẫn phải chịu trách nhiệm pháp lý khác nếu có xảy ra.
Về trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả, đại biểu cho rằng những nội dung hướng dẫn cụ thể các trường hợp ngoại lệ có thể giao quy định chi tiết, đồng thời cũng có thể điều chỉnh linh hoạt, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong từng giai đoạn, trên cơ sở phù hợp với các quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
08h31: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Đưa việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ là cần thiết
Đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí, đại biểu Phạm Văn Hòa- Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, cho rằng trong bối cảnh nước ta hội nhập quốc tế sâu rộng, các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế diễn ra thường xuyên, việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tại các sự kiện chính trị, kinh tế- xã hội, hoạt động thể dục thể thao trong và ngoài nước trên không gian mạng ngày càng phổ biến hơn nên việc quy định sử dụng phổ biến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca vào Luật là rất cần thiết, vừa đáp ứng yêu cầu đảm bảo sự tôn nghiêm của các biểu tượng quốc gia trong đời sống xã hội, vừa đảm bảo quyền hưởng thụ của người dân.
Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, vừa qua có sự đáng tiếc xảy ra trong sự kiện thể thao quốc tế về Quốc ca. Đó là sự vi phạm tôn nghiêm của quốc gia chúng ta. Cho nên việc cấm tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không ngăn chặn, cản trở phổ biến, sử dụng Quốc huy, Quốc kỳ, Quốc ca là rất cần thiết.
Về hạn chế của quyền chủ bằng bảo hộ giống cây trồng, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, đất nước ta đa số là người dân sống, sản xuất nông nghiệp rộng khắp trên các vùng miền. Tuy nhiên, chỉ có Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng là có các khu vực sản xuất nông nghiệp rộng lớn, còn lại là sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nhất là vùng có đồng bào dân tộc thiểu số, vốn canh tác thuần nông theo tập quán gieo trồng cây trồng cũ có từ lâu đời. Cho nên việc nông dân giữ giống cây trồng để canh tác cho mùa kế tiếp là đúng nhằm giảm chi phí đầu vào, sản xuất hình thức tự cung, tự cấp; đồng thời hiện tại khó mà lay chuyển nhận thức cho đồng bào nơi đây. Cho nên việc quy định như luật hiện hành là phù hợp với đặc điểm, đặc tính của vùng miền.
08h25: Đại biểu Nguyễn Văn Thi - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Không nên thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính
Góp ý kiến thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thi bày tỏ tán thành quy định giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước một cách tự động và không bồi hoàn cho tổ chức chủ trì; đồng thời quy định cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, tổ chức chủ trì và tác giả theo Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI.
Đại biểu cho rằng, như vậy sẽ vừa tạo điều kiện đẩy nhanh việc đưa các kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn sản xuất và đời sống, vừa vẫn đảm bảo được lợi ích của Nhà nước, của tổ chức chủ trì và của tác giả.
Liên quan đến đề xuất thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ (Điều 211 của Luật Sở hữu trí tuệ), đại biểu tán thành phương án không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ và giữ nguyên như Luật hiện hành. Đại biểu cho rằng, việc áp dụng biện pháp xử phạt hành chính đối với tất cả các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là hợp lý vì biện pháp xử lý hành chính, thủ tục đơn giản nhanh, kịp thời ngăn chặn các hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ.
Theo đại biểu, việc này không những đảm bảo bảo vệ quyền của chủ sở hữu mà còn kịp thời bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đảm bảo trật tự quản lý hành chính. Đại biểu cho biết thêm, việc xử lý hành chính cũng không loại trừ quyền khởi kiện ra tòa theo thủ tục tố tụng dân sự nên vẫn đảm bảo được quyền của các bên có tranh chấp về sở hữu trí tuệ.
08h19: Đại biểu Dương Tấn Quân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Đề nghị không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ Phát biểu tại hội trường
Đại biểu Dương Tấn Quân đánh giá cao cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra đã nghiên cứu, tiếp thu nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội, chuyên gia, các nhà khoa học, các đối tượng chịu tác động để sửa đổi, bổ sung vào dự thảo Luật lần này. Đồng thời nhấn mạnh, cơ bản đã khắc phục được những cái khó khăn, những vướng mắc của Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, thể chế hóa được chủ trương của Đảng, đảm bảo thống nhất với thế hệ thống pháp luật hiện hành, phù hợp với cam kết quốc tế và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đảm bảo chất lượng để Quốc hội thông qua tại kỳ họp này.
Góp ý về thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, đại biểu Dương Tấn Quân đề nghị không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ đã được quy định tại Điều 211 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành. Việc xử lý hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng các biện pháp xử phạt vi phạm chính đã có những ưu điểm vượt trội so với việc giải quyết thủ tục tố tụng hình sự như trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật đã phân tích rất rõ. Theo đại biểu, tại Khoản 2, Điều 211 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành cũng đã giao cho Chính phủ quy định cụ thể cái hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, hình thức xử phạt và thủ tục xử phạt.
Đại biểu Dương Tấn Quân cho rằng, quy định như vậy là linh hoạt, kịp thời, nhanh chóng và phù hợp với tình hình thực tế sự phát triển của xã hội. Đại biểu cũng đề nghị giữ quy định này như hiện hành.
Về hạn chế quyền bảo hộ giống cây trồng (Điều 190 dự thảo Luật), đại biểu Dương Tấn Quân cũng nhất trí với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đề nghị giữ nội dung này như hiện hành. Vì quy định giới hạn nông dân giữ giống cây trồng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của họ, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, do tình trạng thiếu đất canh tác, tập quán sản xuất nhỏ lẻ, manh mún và thu nhập còn thấp, đời sống còn rất nhiều khó khăn. Do vậy, đại biểu cho rằng, cần có đánh giá kỹ lưỡng để sửa quy định này. Ngoài ra, đại biểu cũng góp ý vào Khoản 1, Điều 12 a quy định về tác giả và quyền tác giả, Khoản 5 Điều 119 a…
08h 17: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu điều hành phiên thảo luận
Phát biểu điều hành nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội đã thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ với 199 lượt đại biểu phát biểu.
Ngay sau Kỳ họp, Thường trực Ủy ban Pháp luật đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan tiến hành tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, tiến hành khảo sát thực tiễn, tổ chức hội thảo, tọa đàm, tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, lấy ý kiến Chính phủ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 8. Sau đó, dự thảo Luật tiếp tục được xin ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, xin ý kiến các Đoàn ĐBQH, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội. Trên cơ sở đó, dự thảo Luật đã được tiếp thu hoàn chỉnh, trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 3.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu đóng góp ý kiến vào các vấn đề đã nêu trong báo cáo cũng như các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
08h01: Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ
Báo cáo trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Ngay sau kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan tổng hợp, nghiên cứu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật và báo cáo, thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách; tiếp tục tiếp thu, chỉnh lý, gửi xin ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan, tổ chức hữu quan để tiếp thu, hoàn chỉnh trình Quốc hội.
Về giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành quy định giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cho tổ chức chủ trì; đồng thời đề nghị mở rộng giao quyền đăng ký đối với giống cây trồng và một số đối tượng của quyền tác giả (chương trình máy tính, phần mềm máy tính); cần có cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, tổ chức chủ trì và tác giả theo Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI.
Đối với nội dung liên quan đến sở hữu công nghiệp, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quy định việc giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước một cách tự động và không bồi hoàn cho tổ chức chủ trì (Điều 86a); đồng thời quy định cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, tác giả và tổ chức chủ trì (các điều 133a, 135 và 136a). Trong Báo cáo đầy đủ đã thể hiện rõ nội dung này.
Đối với nội dung liên quan đến giống cây trồng, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung Điều 164 của Luật Sở hữu trí tuệ trên cơ sở luật hóa một số quy định hiện hành và ghi nhận nội dung: Đối với giống cây trồng được chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, quyền đăng ký giống cây trồng được giao cho tổ chức chủ trì nhiệm vụ đó một cách tự động và không bồi hoàn. Các điều 191, 191a, 191b và 194 của dự thảo Luật cũng được sửa đổi, bổ sung để làm rõ cơ chế phân chia lợi ích giữa Nhà nước, tác giả và tổ chức chủ trì nhiệm vụ nhằm đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 20-NQ/TW, bảo đảm tính đồng bộ với các quy định có liên quan về sở hữu công nghiệp.
Về đề nghị mở rộng giao quyền đăng ký cho tổ chức chủ trì liên quan đến một số đối tượng của quyền tác giả, quyền liên quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ như dự thảo Luật để bảo đảm phù hợp với thực tiễn và đặc thù của đối tượng quyền tác giả.
Để bảo đảm kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 6 Điều 139, khoản 4 Điều 194 theo hướng: Quyền đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước chỉ được chuyển nhượng cho tổ chức được thành lập theo pháp luật Việt Nam, cá nhân là công dân Việt Nam và thường trú tại Việt Nam.
Liên quan đến việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý khoản 2 Điều 7 như sau:“2. Việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không được xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và quy định khác của pháp luật có liên quan. Tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.”.
Trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và hài hòa giữa các mục tiêu về thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển công nghệ, bảo đảm tách bạch giữa thủ tục kiểm soát an ninh đối với sáng chế và xử lý đối với đơn đăng ký sáng chế mật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng: chỉnh lý khoản 1 Điều 89a để xác định các nguyên tắc và phạm vi kiểm soát an ninh đối với sáng chế và giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này (khoản 2 Điều 89a); việc xử lý đơn đăng ký đối với sáng chế mật được thực hiện theo quy định của Chính phủ (khoản 3 Điều 108).
Về trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và thống nhất với ý kiến của Chính phủ, dự thảo luật chỉnh lý cụ thể, chặt chẽ hơn quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 198b theo hướng: xác định các trường hợp được miễn trừ, làm rõ và minh bạch hơn các điều kiện đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian để được hưởng quyền miễn trừ, bảo đảm tuân thủ đầy đủ các cam kết quốc tế có liên quan trong Hiệp định EVFTA.
