 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành Phiên họp |
Theo đó, Chủ tịch Quốc hội chủ trì điều hành chất vấn nhóm vấn đề thứ 4 thuộc lĩnh vực Giao thông vận tải, bao gồm các nội dung: Tiến độ, chất lượng và công tác phòng, chống thất thoát, lãng phí trong việc triển khai các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia, hệ thống đường cao tốc. Công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm chất lượng các công trình giao thông được đầu tư từ ngân sách nhà nước. Thực trạng và giải pháp xử lý các tồn đọng trong đầu tư, khai thác, kinh doanh các dự án giao thông theo hình thức BOT.
Trả lời chất vấn thuộc trách nhiệm Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành; Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Xây dựng; Tổng Thanh tra Chính phủ; Tổng Kiểm toán nhà nước cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề mà đại biểu Quốc hội nêu.
11h31: QUỐC HỘI KẾT THÚC PHIÊN HỌP CHẤT VẤN VÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN BUỔI SÁNG NGÀY 09/6/2022
11h15: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể: Không để vật giá làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án trọng điểm quốc gia
Trả lời ý kiến của đại biểu Quốc hội về tư tưởng chần chừ của các nhà thầu trong điều kiện vật giá tăng vọt, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thừa nhận trên thực tế có tình trạng này. Bên cạnh một số nhà thầu làm việc có trách nhiệm theo hợp đồng, có một số nhà thầu trông chờ vật giá xuống mới triển khai thực hiện. Tuy nhiên, với những dự án trọng điểm quốc gia và những dự án đầu tư công hiện nay Bộ đang triển khai, quan điểm của Bộ là rất nghiêm khắc, nêu cao tinh thần trách nhiệm với ngân sách nhà nước và với địa phương, với dự án trọng điểm.
Bộ trưởng cho biết, Bộ Giao thông vận tải sẽ giao Ban quản lý dự án phối hợp với nhà thầu kiểm soát các công trình, nghiệm thu cơ sở để xác định thời điểm thi công, làm cơ sở để thanh quyết toán, có điều chỉnh giá theo theo thời điểm. Các nhà thầu đã ký hợp đồng phải thực hiện nghiêm, có khó khăn thì cần phối hợp giải quyết, không vì lý do vật giá mà chậm triển khai làm ảnh hưởng đến tiến độ. Hiện nay, Bộ đã nghiêm túc chấn chỉnh nhiều dự án trọng điểm quốc gia và thu được kết quả khả quan.
Trả lời vấn đề đại biểu nêu về tiến độ của các dự án trọng điểm chậm, Bộ sẽ tiến hành kiểm tra, giám sát về chất lượng, kiểm tra vấn đề chống lãng phí từ khâu lập chủ trương đầu tư, lập dự án đầu tư, đưa ra nhiều phương án để so sánh, để lựa chọn; kiểm tra quá trình thiết kế, giải pháp kỹ thuật của từng cây cầu; xem xét kỹ lưỡng quá trình thi công cho phù hợp với điều kiện thực tế để đảm bảo tiến độ, chất lượng nhưng chi phí rẻ nhất.
Bộ trưởng khẳng định, đây là công tác thường xuyên của bộ và các chủ đầu tư. Ngoài ra, các cơ quan chức năng còn kiểm tra, thanh tra xem từng giải pháp có hợp lý hay không, có tình trạng thất thoát, lãng phí không để không lãng phí về tiến độ.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Tất Hiếu, Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc nghiên cứu. Mặc dù Nghị định 100 vừa qua đã tạo đột phá rất lớn, tuy nhiên vẫn còn một số điểm còn hạn chế, trong đó có xử phạt xe quá tải. Bộ đang kiến nghị sẽ có quy định chặt chẽ xử phạt xe quá tải, nếu quá tải 10% sẽ xử phạt nghiêm, quá tải 20% sẽ tiến hành tịch thu phương tiện….
11h10: Đề nghị Bộ Giao thông Vận tải cho biết giải pháp để khắc phục việc chậm tiến độ thi công công trình, dự án giao thông
Chất vấn tại Phiên họp, đại biểu Âu Thị Mai-Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang có hai câu hỏi gửi tới Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể, Thứ nhất là trước tình hình giá nguyên vật liệu, nhiên liệu hiện nay tăng cao, xin Bộ trưởng cho biết có hiện tượng các nhà thầu có tâm lý thi công cầm chừng chờ sự điều chỉnh giá nên ảnh hưởng đến tiến độ thi công các công trình, dự án giao thông trọng điểm quốc gia hay không? Nếu có thì Bộ trưởng có giải pháp gì để khắc phục tình trạng nêu trên?
Thứ hai, theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, một trong những nguyên nhân dẫn đến việc chậm tiến độ thi công công trình, dự án giao thông là do một số nhà thầu năng lực tổ chức thi công, năng lực tài chính yếu kém. Vậy Bộ trưởng đã có những giải pháp gì để xử lý đối với những tình trạng nêu trên?
Đại biểu Lâm Văn Đoan- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng cũng có hai câu hỏi gửi tới Bộ trưởng.
Thứ nhất, chúng ta đang triển khai được tách riêng dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư thành dự án độc lập với tổng thể dự án đầu tư áp dụng cho nhiều dự án cao tốc đang và sẽ triển khai. Việc đổi mới này đã giúp đẩy nhanh thời gian hoàn thiện dự án, giảm chi phí giải phóng mặt bằng, hạn chế phải điều chỉnh dự án nhiều lần. Tuy nhiên, giải pháp này theo tôi đang thiên về giải phóng mặt bằng. Còn chưa rõ giải pháp đổi mới trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho hàng chục nghìn hộ dân bị thu hồi đất. Xin hỏi Bộ trưởng đã có chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ các giải pháp gì mới hơn so với hiện hành để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thời gian qua nhằm ổn định cuộc sống của người dân, tạo đồng thuận xã hội, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp, người dân?
Thứ hai, cử tri Lâm Đồng có kiến nghị đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quan tâm xử lý hoàn thành nốt đoạn 20 km còn lại Quốc lộ 27 nhằm bảo đảm thông suốt toàn tuyến quốc lộ theo cơ chế chính sách dùng nguồn dự phòng năm 2022 hoặc vốn đầu tư công 2021-2025 theo tinh thần cân đối vốn ngân sách trung ương và 50% ngân sách địa phương để góp phần phát triển kinh tế xã hội của Tây Nguyên và Lâm Đồng. Đại biểu Hồ Thị Minh- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị: Tại phiên thảo luận ngày mùng 01/6/2022, đại biểu Hà Sỹ Đồng của tỉnh đã phản ánh bất cập của dự án đường tránh phía Đông thành phố Đông Hà Quảng Trị. Tôi được biết dự án này triển khai thì có sự thỏa thuận giữa lãnh đạo tỉnh và Bộ Giao thông Vận tải. Tuy nhiên, thực tế là đến nay dự án vẫn còn dang dở. Chính vì vậy nên cử tri Quảng Trị gửi đến Bộ trưởng với tư cách là đơn vị chủ đầu tư và tư lệnh ngành cho biết giải pháp đầu tư 4,2 km còn lại để nối tuyến, thông đường tránh, giảm áp lực cho giao thông trên thành phố Đông Hà cũng như tránh những hệ lụy hết sức lớn cho người dân nơi đây?
Đại biểu Nguyễn Thanh Phong- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long đề cập về tiến độ, chất lượng và công tác phòng, chống thất thoát, lãng phí trong việc triển khai các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia; công tác kiểm tra, giám sát hệ thống đường cao tốc. Bộ trưởng có giải pháp gì về vấn đề nêu trên? Biện pháp xử lý các tồn đọng trong đầu tư khai thác kinh doanh các dự án giao thông theo hình thức BOT?
Đại biểu Lê Tất Hiếu - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc nêu quan điểm: Một số công trình giao thông bị xuống cấp nghiêm trọng, thiệt hại nhiều tỷ đồng. Một trong những nguyên nhân cơ bản là do xe quá tải gây ra. Tuy nhiên, hành vi vi phạm quy định an toàn giao thông quá tải. Hiện nay, các cơ quan chức năng chủ yếu chỉ có thể xử phạt hành chính theo Nghị định 100 ngày 30/12/2019 mà không thể xử lý bằng biện pháp hình sự do không có cơ sở để xác định giá trị thiệt hại. Vì vậy, đánh giá này không cao. Tại Điều 20 Bộ Luật hình sự năm 2015 quy định về tội vi phạm quy định về an toàn giao thông, trong đó quy định nếu gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên có thể phải chịu trách nhiệm hình sự. Xin Bộ trưởng cho biết, về mặt kinh tế kỹ thuật, khi xác định được phương tiện, mức độ quá tải hành trình xây dựng trên đường thì có việc xác định được mức độ thiệt hại cụ thể về vật chất để xử lý trách nhiệm hình sự theo pháp luật hay không?
11h04: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải giải trình ý kiến tranh luận của ĐBQH Vũ Xuân Hùng và ĐBQH Nguyễn Hải Trung.
Đối với cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 1, hiện nay Bộ Giao thông vận tải đang triển khai 10 dự án, trong đó có 4 dự án sẽ hoàn thành trong năm 2022 và tiến độ bình quân hiện nay đạt được 58%. Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo sẽ rút ngắn thời gian 3 tháng, tuy nhiên, trên thực tế có một số dự án rút ngắn được 3 tháng nhưng có một số dự án do vướng mắc nên chưa điều chỉnh được.
Bộ trưởng cũng khẳng định, hiện nay Bộ Giao thông vận tải đang giám sát chặt chẽ tiến độ. Hiện nay, dự án Phan Thiết-Vĩnh Hảo đạt được tỷ lệ khoảng gần 40 %, phấn đấu đến ngày 30/6 đạt được tỷ lệ khoảng 50,8 %, sau 30/6 chỉ còn lại các lớp đá, thảm nhựa. Do đó, nhà nhà thầu cũng như Ban QLDA sẽ đảm bảo được tiến độ.
Về tuyến Dầu Giây-Phan Thiết hiện nay đạt được tỷ lệ 45%, cố gắng tập trung hoàn chỉnh phần nền đất trong tháng 6, để tháng 7 và tháng 8 tập trung thảm nhựa. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện nay đã họp giao ban hàng tháng, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành là Trưởng ban chỉ đạo, các công trình trọng điểm đều họp kiểm điểm tiến độ. Trong mỗi buổi họp kiểm điểm tiến độ sẽ xem xét trong một tháng làm được những gì, chậm những gì, lý do và đưa ra giải pháp....
Đối với Bộ Giao thông vận tải, hàng tuần, các đồng chí Thứ trưởng phải đi công trường, nửa tháng Bộ sẽ họp một lần để kiểm tra, giám sát tiến độ nhằm kịp thời giải quyết các khó khăn. Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đang phấn đấu để cuối năm 2022 sẽ đưa 361km của các đoạn này theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, hiện nay còn nhiều khó khăn liên quan đến thời tiết bất lợi, vật giá tăng,…tất cả các dự án lớn đều có điều chỉnh giá, do đó, các nhà thầu sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan; Bộ cũng sẽ tham mưu để có thông báo giá cho các địa phương có điều chỉnh kịp thời, thanh toán kịp thời những khối lượng để giảm đi các chênh lệch.
Theo Bộ trưởng, 4 dự án của năm 2022 đã đạt được 38%. Có thể thấy, giai đoạn 1 có nhiều khó khăn nhưng đến thời điểm hiện nay, Bộ Giao thông vận tải và các Bộ, ngành đã tham mưu cho Chính phủ về các giải pháp, cơ bản đảm bảo đúng tiến độ theo nghị quyết của Quốc hội, theo nghị quyết của Chính phủ.
Đối với phát biểu tranh luận của đại biểu Nguyễn Hải Trung, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, dự án BOT Bắc Thăng Long-Nội Bài hiện nay chỉ có 2 giải pháp. Nếu kết thúc sớm, trước khi kết toán theo hợp đồng để nhà đầu tư thu hồi được vốn, có lợi nhuận theo quy định của Nhà nước cần cho phép nhà đầu tư thu phí để giám sát và kết thúc. Theo Bộ trưởng, đây là giải pháp mà hiện nay đang làm. Về giải pháp thứ hai là phải mua lại một phần. Bởi, theo hợp đồng đã ký, qua giám sát, đến thời điểm này, nhà đầu tư chưa thu hồi toàn bộ, nếu kết thúc sớm thì cần có giải pháp cho nhà đầu tư.
11h01: Các đại biểu tranh luận về giải pháp để hoàn thành tiến độ đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông trong năm 2022; vấn đề xung quanh trạm thu phí BOT Bắc Thanh Long - Nội Bài
Tranh luận tại hội trường về vấn đề liên quan đến giải pháp để hoàn thành tiến độ đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đại biểu Vũ Xuân Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho biết, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, trong 360km đường cao tốc Bắc - Nam hoàn thành trong năm 2022 và phải trước tiến độ là 3 tháng. Tại cuộc kiểm tra của Thủ tướng Chính phủ tại cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn, yêu cầu của Chính phủ đặt mục tiêu trong năm 2024 hoàn thành 650 km đường cao tốc.
Tuy nhiên, đại biểu Vũ Xuân Hùng nêu rõ, các đại biểu rất quan tâm hiện nay giá xăng dầu và sắt thép đều tăng cao. Hiện tại giá các gói thầu so với giá lúc trúng thầu cao tốc Bắc - Nam tăng từ 20% đến 30%. Nguồn vật liệu hiện nay rất thiếu hụt. Đại biểu Vũ Xuân Hùng cho biết, trong 6 dự án cao tốc, hiện vẫn còn thiếu hụt đến 12,5 triệu mét khối. Đối với các dự án này, tuy các địa phương đã có quy hoạch nhưng nguồn cung cấp vật liệu rất khan do việc găm hàng, ép giá và vấn đề tăng giá đã làm ảnh hưởng đến nguồn cung vật liệu cho các dự án này.
Với trách nhiệm của Bộ trưởng, Tư lệnh ngành chỉ đạo mục tiêu hoàn thành cao tốc Bắc - Nam trong năm 2022, mục tiêu đến năm 2024, đại biểu Vũ Xuân Hùng cũng như các đại biểu quan tâm đề nghị Bộ trưởng cho biết thêm giải pháp cụ thể để bảo đảm tiến độ này?
Tranh luận về vấn đề xung quanh trạm thu phí BOT Bắc Thanh Long - Nội Bài, đại biểu Nguyễn Hải Chung - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội cho biết, hiện nay có nhiều ý kiến phản đối trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài, hoạt động cả trên không gian mạng và cả trên thực địa, gây phức tạp về an ninh trật tự. Hàng ngày, hàng giờ, lực lượng công an đã phải xử lý giải quyết các vụ việc rất phức tạp. Do đó, đại biểu Nguyễn Hải Chung đề nghị Bộ trưởng trong thời gian tới cho rà soát, nhưng cần cho biết cụ thể rà soát đến bao giờ và lúc nào thì dừng, lý do tại sao đến lúc đó mới dừng để trả lời cho nhân dân, cử tri biết.
10h46: Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể: Cân đối các tuyến đường cao tốc, đảm bảo nhu cầu phát triển kinh tế giữa các vùng, miền
Về giải pháp triển khai một số dự án đường xuyên rừng quốc gia, rừng tự nhiên mà không làm ảnh hưởng lớn đến rừng và môi trường sinh thái, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, Bộ có nhiều giải pháp, đã được ứng dụng trong việc xây dựng đường Hồ Chí Minh xuyên qua rừng Cúc Phương. Có thể thực hiện làm đường trên cao, hoặc để tiết giảm chi phí hơn thì làm đường chừa nhiều cầu, hầm để thú rừng có thể đi lại, tránh làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho biết cần phối hợp chặt chẽ với các tổ chức quốc tế bảo vệ rừng sinh thái, rừng đặc dụng. Bộ trưởng nhấn mạnh, việc làm đường qua rừng đặc dụng là bất khả kháng mới phải làm, sẽ hết sức tránh để bảo vệ môi trường sinh thái, đảm bảo các yêu cầu của các tổ chức quốc tế.
Liên quan đến việc triển khai thực hiện các tuyến đường cao tốc đang còn mất cân đối giữa các vùng, miền, Bộ trưởng cho biết, Bộ Giao thông Vận tải và các Bộ, ngành, địa phương liên quan đang tập trung triển khai quyết liệt các dự án, công trình giao thông trọng điểm như: Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh…Tuy nhiên, đúng như một số đại biểu đã chỉ ra, trong danh sách bổ sung các tuyến cao tốc vào quy hoạch này, khu vực phía bắc vẫn được ưu tiên với chiều dài chiếm gần 2/3, còn lại là khu vực phía nam và miền Trung, Tây nguyên.
Để khắc phục tình tình trạng “lệch pha” trong đầu tư cao tốc hiện nay, Bộ trưởng cho biết vừa qua một số tuyến cao tốc phía Nam đã được phê duyệt, mạng lưới đường bộ cao tốc trong quy hoạch đã được đánh giá, cân đối kỹ lưỡng về điều kiện khu vực, đảm bảo nhu cầu phát triển kinh tế giữa các vùng, miền. Hy vọng rằng với các quy hoạch điều chỉnh thì mạng lưới đường bộ cao tốc tại khu vực miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long sẽ hoàn thiện hơn, nâng cao tính hấp dẫn khi thu hút đầu tư các tỉnh, thành trong khu vực….
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, các dự án trọng điểm quốc gia đều mang tính liên vùng và trong điểm của các địa phương. Do đó, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban chỉ đạo của Chính phủ. Ban chỉ đạo đã tổ chức họp định kỳ hàng tháng và trực tiếp kiểm tra công trường để kiểm điểm tiến độ, chất lượng và kịp thời chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các dự án.
Về các gói thầu ký hợp đồng trọn gói giá cố định, Bộ trưởng cho biết hiện ở Bộ Giao thông có một số gói thầu nhỏ, còn những gói thầu lớn đều có điều chỉnh giá, hiện nay việc điều chỉnh giá ở gói thầu lớn tương đối thuận lợi. Với gói thầu nhỏ, Chính phủ đã nghe phản ánh từ các địa phương, Bộ, ngành, gói thầu nhỏ, gói thầu trọn gói, gói thầu cố định giá đang gặp nhiều khó khăn. Thủ tướng đã giao Bộ Xây dựng phối hợp với một số Bộ, ngành nghiên cứu tìm giải pháp theo hướng, xây dựng Nghị định hoặc Nghị quyết để tháo gỡ khó khăn. Bộ trưởng tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, đồng thời hy vọng có sự phối hợp giữa các địa phương và các Bộ, ngành trong tham mưu Chính phủ ban hành cơ chế giải quyết vấn đề này, khắc phục những khó khăn bất khả kháng trong tình trạng hiện nay.
Về việc huy đông thực hiện các dự án BOT, Bộ trưởng cho biết, năm 2015 rất nhiều dự án BOT được thực hiện một cách sôi nổi. Tuy nhiên, theo nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành, các dự án đường bộ đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT chỉ áp dụng đối với các tuyến đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu. Mà việc làm tuyến đường mới thì tốn nhiều chi phí, thu phí BOT thì thấp. Do đó, nên vấn đề huy đông thực hiện các dự án BOT đang gặp khó khăn. Ngoài ra, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư hiện nay chưa thực sự hiệu quả trong lĩnh vực giao thông vận tải. Do đó, Bộ sẽ tham mưu cho Chính phủ để có hướng giải quyết thỏa đáng, khả thi, đưa ra các giải pháp điều chỉnh thể chế, tạo cơ chế tốt hơn.
10h40: Làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm về sự phân bổ không đồng đều các tuyến đường bộ cao tốc giữa các vùng miền; đảm bảo chất lượng quản lý nhân lực, chất lượng công trình giao thông…
Đại biểu Phan Thái Bình – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam: Phản ánh tình trạng hiện nay một số tuyến đường giao thông quan trọng, trong đó có dự án đường cao tốc có nhiều đoạn đi xuyên qua rừng tự nhiên, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để vừa xây dựng được được các tuyến đường nhưng hạn chế, giảm thiểu tác động đến rừng?
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa- Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh: Đề cập đến các tuyến đường bộ cao tốc phân bổ không đồng đều giữa các vùng miền; các vùng kinh tế động lực như Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ, vùng có vị trí chính trị quan trọng như Tây Nguyên, Tây Bắc nhưng chưa được đầu tư đường bộ cao tốc tương xứng. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết nguyên nhân, trách nhiệm, giải pháp và tiến độ khắc phục tình trạng này?
Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương: Đại biểu cho biết, qua tiếp xúc cử tri, bà con nhân dân tỉnh Bình Dương rất phấn khởi khi có nhiều công trình giao thông cấp quốc gia được xây dựng trên địa bàn của tỉnh, giúp tạo ra kết nối liên vùng, tạo đà cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên đại biểu băn khoăn rằng, tuyến đường 1A có đoạn dài 6 km chạy qua thành phố Duy An, tỉnh Bình Dương nay đã được nhà đầu tư bàn giao lại cho Bộ, nhưng trạm thu phí chưa được dỡ bỏ và hệ thống đèn chiếu sáng hư hỏng nặng. Theo kiến nghị của cử tri, UBND tỉnh Bình Dương đã gửi văn bản đề nghị cho lắp lại hệ thống chiếu sáng và đề nghị Bộ bàn giao tuyến đường trên cho Bình Dương quản lý xong đến nay vẫn chưa được giải quyết. Đại biểu đặt câu hỏi: Bộ trưởng có còn thương mến Bình Dương hay không? Và nếu còn thì khi nào kiến nghị trên sẽ được xử lý?
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên: Đại biểu cho biết, sắp tới ngành giao thông triển khai đồng bộ rất nhiều tuyến cao tốc và các công trình giao thông lớn trên toàn quốc. Do vậy, số lượng, chất lượng thực hiện, nhất là quản lý nhân lực có ý nghĩa quan trọng, quyết định đến tiến độ hoàn thành chất lượng công trình. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm đánh giá của Bộ trưởng về vấn đề này và giải pháp xử lý trên phạm vi quốc gia và ngành quản lý cho vấn đề này như thế nào?
Đại biểu Trần Văn Tuấn - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang: Đại biểu cho biết, thời gian qua trong bối cảnh nguồn ngân sách nhà nước còn hạn chế, việc huy động các nguồn lực từ xã hội hóa, trong đó có hình thức BOT là hướng đi đúng đắn để đầu tư cho giao thông, qua đó góp phần làm thay đổi diện mạo hệ thống giao thông của Việt Nam. Tuy nhiên, từ năm 2015 đến nay, các dự án BOT giao thông mới ngày càng vắng bóng, trong khi nhu cầu vốn đầu tư cho giao thông hiện nay lại rất lớn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết khó khăn, bất cập lớn nhất trong thu hút triển khai các dự án BOT giao thông hiện nay là gỉ và những giải pháp để khắc phục trong thời gian tới?
10h30 Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải: Chưa phát hiện lợi ích nhóm
Trao đổi lại với phần tranh luận của các đại biểu Quốc hội, lý giải vì sao trước đây Bộ xác định thời điểm hoàn thành thu phí tự động vào năm 2019, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể nêu rõ, theo Đề án của Chính phủ đã giao, mỗi một trạm BOT ít nhất là 2 làn xe, thu phí tự động. Nếu dán thẻ không được nhiều thì việc đi trên các làn đường này cũng khó khăn. Thực hiện dán thẻ từ năm 2016 đến nay mới 3,2 triệu ô tô. Đề án của Chính phủ, tất cả các trạm BT đều có 2 làn xe là thu phí không dừng, đảm bảo đúng theo tiến độ dự án. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, tiến độ thực hiện cũng phải từng bước mở rộng dần ra, chứ không thể nào không có thẻ, chưa dán thẻ mà đã làm nhiều thì cũng không thể nào sử dụng được.
Lý giải quy định thời hạn đến 31/7/2022 không hoàn thành việc thu phí tự động thì phải xả trạm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết là dựa trên cam kết của các đơn vị với Chính phủ. Đến thời điểm đó, trạm nào thực hiện xong thì tiến hành thu phí, trạm nào không xong thì phải xả trạm.
Về tái cơ cấu Tổng Công ty đường cao tốc (VEC), Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, vốn điều lệ của VEC chỉ có 1000 tỷ thôi, còn vay hơn 120.000 ngàn tỷ. Do đó khi tái cơ cấu thì không có thể vay tiếp, dẫn đến nhiều dự án liên quan đến VEC đều dừng không hoạt động được, không thi công được, kể cả là Bến Lức - Long Thành. Do đó là trong kỳ họp này, Quốc hội cũng đã cho cơ chế liên quan cấp phát vốn vay của nước ngoài về cho VEC. Từ đó, VEC có thêm nguồn vốn và có thể huy động vốn hoặc vay ngân hàng.
Trả lời câu hỏi có lợi ích nhóm ở trong BOT này không, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải khẳng định đây là dự án liên quan tới người dân, rất là nhạy cảm và các cơ quan chức năng, kể cả Bộ Công an cũng rất là quan tâm đến vấn đề này. Hiện nay, chưa phát hiện lợi ích nhóm giữa các cơ quan nhà nước cấu kết với các nhà đầu tư. Bởi vì các nhà đầu tư hầu như độc lập toàn bộ, còn nếu có vấn đề gì bên trong thì cá nhân nào có vi phạm đều sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật. Chúng ta có bộ máy để kiểm tra, giám sát việc này.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu về dự án trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết tiếp thu ý kiến của đại biểu và tiến hành rà soát lại để đảm bảo công bằng giữa nhà đầu tư với người dân. Khẳng định cơ quan nhà nước không có quyền lợi gì trong này nhưng phải giám sát để làm sao người dân thực hiện nghiên và cũng giám sát nhà đầu tư thực hiện đúng theo hợp đồng đã ký kết. Mặt khác, hợp đồng cũng ký kết qua nhiều giai đoạn, thời thế cũng có thay đổi. Do đó, Bộ rà soát, kiểm tra nếu các hợp đồng đủ điều kiện dừng thì dừng ngay, không để lại trạm nữa.
10h25: Tranh luận tại Phiên chất vấn,
Đại biểu Nguyễn Anh Trí- Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp.Hà Nội đề cập tới việc thu phí không dừng. Theo đó, năm 2019, Bộ trưởng có đề cập đến việc cuối năm 2019, trạm thu phí không dừng sẽ được thực hiện thực toàn quốc. Tuy nhiên, từ năm 2019 cho đến nay, chúng ta làm thiếu sự kiên quyết, triển khai nửa vời. Nhiều nơi chỉ làm 1-2 luồng trên tổng số nhiều luồng.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng bày tỏ vui mừng khi được biết Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã phát biểu sau ngày 31/7/2022 sẽ phải xả trạm BOT nếu chưa có thu phí không dừng. Việc giải quyết việc thu phí không dừng trên tất cả con đường BOT có mục đích quan trọng hơn đó là làm minh bạch hơn hoạt động thu tiền, hoạt động tài chính trong việc thu phí giao thông. Qua đây để tìm nguyên nhân của sự ngần ngại triển khai thu phí không dừng của nhà đầu tư. Cử tri cho rằng, ở đây có sự gian lận, có lợi ích nhóm. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết có thật như cử tri nói không và phải có biện pháp gì để ngăn chặn nếu có và từ đó rút ra được những kinh nghiệm gì để triển khai BOT một cách hiệu quả trong giai đoạn tới?
Liên quan đến vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Thị Phú Hà - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình, cho rằng việc triển khai thu phí không dừng là một chủ trương rất đúng đắn. Thế nhưng ,trong quá trình triển khai thực hiện nó còn rất nhiều vướng mắc. Một trong những vướng mắc trong thời gian vừa qua khi triển khai các dự án BOT, chúng ta đã xây dựng phương án tài chính thì nhiều dự án không đạt được phương án tài chính theo yêu cầu. Hiện nay chúng ta lại phát sinh thêm một nội dung liên quan về các trạm thu phí không dừng nên đề nghị Bộ trưởng cho biết rõ đã điều chỉnh lại những phương án tài chính cho doanh nghiệp chưa để bảo đảm quyền lợi cho các nhà đầu tư cũng như bảo đảm môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam?
Ngoài ra, đối với các dự án đầu tư của Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), thời gian qua xảy ra câu chuyện thực hiện tái cơ cấu không đạt yêu cầu. Thế nhưng, phải đề cập là triển khai thực hiện khó khăn liên quan đến xác định phương án tài chính, các dự án đầu tư của VEC hiện nay không có phương án tài chính liên quan đến trạm thu phí không dừng nên trong những năm qua chúng ta không triển khai được. Thế nhưng, Bộ trưởng yêu cầu là đến ngày 30/6/2022 mà không hoàn thành việc thu phí không dừng này thì sẽ xả trạm. Vì vậy, đề nghị Bộ trưởng cho biết căn cứ quy định pháp lý nào để thực hiện việc xả trạm này khi không điều chỉnh các phương án tài chính cho các nhà đầu tư.
Thực tế, việc liên quan đến nguồn thu phí không dừng này là từ nguồn ngân sách nhà nước để hoàn trả lại cho các nhà đầu tư. Còn nếu thực hiện thực hiện xả trạm như thế này nhưng khi mất tiền ngân sách nhà nước thì ai sẽ chịu trách nhiệm?
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định cho rằng, Bộ trưởng đã khẳng định các trạm BOT khi đã hoàn vốn thì sẽ dừng thu phí và ngày 22/4/2020, Bộ trưởng cũng đã trả lời bằng văn bản số 3844 về nội dung kiến nghị dỡ bỏ trạm thu phí Bắc Thăng Long -Nội Bài trên đường Võ Văn Kiệt, một trạm thu phí gây nhiều bức xúc cho người dân vì vị trí đặt không đúng. Trong công văn trả lời, Bộ trưởng nói là dự án BOT Quốc lộ 2 đoạn Nội Bài-Vĩnh Yên trong giai đoạn chuẩn bị kết thúc thời gian thu phí hoàn vốn nhưng đến giờ này trạm thu phí đấy vẫn còn hoạt động bình thường. Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu hỏi Bộ trưởng bao giờ trạm thu phí này bất cập này sẽ chính thức được dỡ bỏ?
10h13: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải: Tất cả các dự án lớn đều phải điều chỉnh giá
Giải trình về câu hỏi của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, về cát biển, hiện nay các bộ, ngành liên quan rà soát lại kinh nghiệm của thế giới, ứng dụng sử dụng cát biển như thế nào. Các bộ, ngành cũng xây dựng để cát biển đạt tiêu chuẩn; đồng thời hình thành quy trình về lý thuyết về công tác khai thác, vận chuyển, thi công, đầm nén và sẽ làm thử nghiệm, sau đó mới đánh giá thực tế đơn giá, định mức và nghiệm thu đánh giá, mới áp dụng đại trà hay nhân rộng.
Bộ trưởng cho biết thêm, hiện nay tất cả các bộ, ngành đều vào cuộc và đơn vị nghiên cứu cũng đang nghiên cứu để thực hiện đúng quy trình, chứ không phải áp dụng một cách máy móc dẫn đến bị nhiễm mặn ở các công trình.
Về vấn đề đại biểu nêu tiến độ các công trình, dự án lớn bị chậm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải khẳng định, tất cả những dự án lớn đều phải điều chỉnh giá nhưng vấn đề đặt ra là điều chỉnh có kịp thời hay không? Sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương khi xảy ra biến động giá cả như thế nào, bởi các nhà thầu có tâm lý sợ trong thời điểm mua xăng dầu, mua vật liệu, giá vận chuyển giá cao, nhưng khi nghiệm thu thanh toán giá thấp. Trong khi đó, việc ký hợp đồng căn cứ vào thông báo giá của địa phương, nên sự phối hợp của các bộ, ngành và thông báo giá của địa phương rất quan trọng. Nếu thông báo giá sát và kịp thời thì việc thanh quyết toán cho nhà thầu sẽ tốt. Để giải quyết vấn đề này, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp với các bộ, ngành tìm giải pháp và mong đại biểu Quốc hội đồng hành cùng Chính phủ xem xét có cơ chế đảm bảo công bằng với nhà thầu để điều chỉnh giá kịp thời.
Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Thanh Phong, Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh về kết nối giao thông, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, nếu địa phương mà chưa có quy hoạch đường giao thông hoặc chưa có đường giao thông thì về nguyên tắc không thể nào bố trí nút giao, nhất là dự án mới hầu như chỉ kết nối vào đường hiện hữu. Trách nhiệm của địa phương rà soát lại quy hoạch giao thông xung quanh đường cao tốc để kết nối những đường giao thông vào các trung tâm huyện, trung tâm xã, trung tâm kinh tế, khu công nghiệp. Khi các địa phương có quy hoạch, ngành giao thông sẽ phối hợp nghiên cứu, để triển khai các nút giao. Bộ trưởng khẳng định, đây là sự phối hợp giữa Bộ Giao thông với các bộ, ngành. Do vậy, trong cuộc họp Trung ương, Bộ trưởng đã đề nghị các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy chỉ đạo UBND tỉnh khẩn trương điều chỉnh quy hoạch giao thông ở địa phương, kết nối đường cao tốc, các đường trọng điểm quốc gia. Qua đó, ngành giao thông sẽ phối hợp với địa phương bổ sung các nút giao nhằm khai thác hiệu quả cái đường cao tốc cũng như hệ thống đường địa phương, đáp ứng được yêu cầu phát triển của địa phương...
Liên quan đến nút giao thông đường vành đai 3, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận Tải Nguyễn Văn Thể cho biết, trong quy hoạch vẫn có nút giao thông nhưng hiện nay chúng ta chưa thi công vì chưa đủ kinh phí. Do đó chưa triển khai hết nút giao thông trên tuyến đường này, khi nào cân đối đủ điều kiện sẽ được bổ sung.
Đối với đường cao tốc Tp. Hồ Chí Minh -Trung Lương, Bộ trưởng khẳng định chính sách pháp luật về quản lý tài sản công cũng như pháp luật về ngân sách nhà nước quy định vốn có nguồn gốc từ nhà nước, vốn ODA không thu phí. Chính vì thế cầu Thủ Thiêm không thu phí, cầu Cần Thơ đang thu phí thì được yêu cầu dừng thu phí. Đối với đường tốc Tp.Hồ Chí Minh - Trung Lương thu phí vì đã ký hợp đồng với nhà đầu tư, nên buộc phải thực hiện theo hợp đồng. Đến năm 2018, nhà đầu tư đã kết thúc quyền thu phí 5 năm, Bộ có trình xin ý kiến tiếp tục thu phí, nhưng Bộ Tài chính cho rằng vi phạm luật nên phải dừng thu phí.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng cho biết thêm, hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đang tập trung thực hiện Nghị quyết 42 của Quốc hội khóa 14, Nghị quyết 17 khi xây dựng đường cao tốc giai đoạn 1 trong năm nay sẽ xong 4 dự án, Bộ sẽ báo cáo với Chính phủ và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án hoàn vốn. Khi thu hoàn vốn sẽ rút kinh nghiệm, còn trong Luật Giao thông đường bộ và các quy định hiện hành có thu chi phí dịch vụ chất lượng cao trên đường cao tốc để có kinh phí duy tu, sửa chữa, phát triển đường cao tốc và đặc biệt là điều tiết giao thông.
Trả lời chất vấn đại biểu Mai Văn Hải, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa về giải pháp giải quyết những khó khăn sẽ phát sinh trong thời gian tới để đảm bảo thực hiện mục tiêu xây dựng đường cao tốc giai đoạn 2021-2015, Bộ trưởng Nguyên Văn Thể cho biết, sắp tới sẽ triển khai khoảng 2.000 km, hiện nay đã hoàn thành hơn 1.200km, như vậy hết nhiệm kỳ này có thể triển khai xong khoảng 4.000 km. Tuy nhiên, công tác giải phóng mặt bằng gặp khó khăn do dự án rải rác ở nhiều tỉnh không phải tập trung một tỉnh, nên địa phương cần tập trung toàn lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, cố gắng làm nhanh nhất để có điều kiện thi công. Chính phủ đã chỉ đạo và thường xuyên tổ chức các cuộc họp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương.
Tiếp thu ý kiến chất vấn của đại biểu Vũ Tiến Lộc, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, Quỹ phát triển cơ sở hạ tầng đã được Thủ tướng giao cho các bộ, ngành nghiên cứu. Quan điểm của ngành là mong muốn sẽ hình thành quỹ trong đó vốn nhà nước, các nhà hảo tâm, trong đó có cơ chế về lãi suất tạo điều kiện phát triển cơ sở hạ tầng.
Về việc khai thác bảo trì các dự án giao thông, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết luật chưa quy định, tuy nhiên khi xây dựng xong, đấu thầu và giao cho các cơ quan tư nhân hoặc các doanh nghiệp quản lý, giám sát sẽ tốt hơn, đặc biệt hạn chế được nhiều nguồn lực, trong đó có vốn và nguồn nhân lực trong quá trình duy tu, bảo quản. Vấn đề này tuy mới nhưng hiệu quả, Bộ sẽ phối hợp với cơ quan liên quan nghiên cứu thêm.
Về chất vấn của đại biểu Đào Chí Nghĩa, Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ về hàng loạt các công trình đang triển khai, trong đó nhiều công trình chậm tiến độ, Bộ trưởng nêu nguyên nhân lớn nhất là nguồn vốn bố trí không đủ. Tuy nhiên, từ khi Luật Đầu tư công, từ năm 2016 đến nay tất cả các dự án bố trí đủ tiền nên đã giải quyết được một phần khó khăn. Nguyên nhân thứ hai là công tác giải phóng mặt bằng, nếu các địa phương quyết liệt sẽ làm rất nhanh. Do đó, các địa phương phải thay đổi tư duy, hỗ trợ dự án trọng điểm quốc gia, tập trung nguồn lực để thực hiện giải phóng mặt bằng, giúp cho dự án hoàn thành đúng tiến độ…
10h08: Giải pháp thực hiện đúng tiến độ kế hoạch các dự án giao thông; tạo động lực phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long,
Đại biểu Lê Thanh Phong - Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh: Theo đại biểu, đầu tư cho giao thông không chỉ là nhằm giải quyết lưu thông mà còn giải quyết thông thương, kết nối phát triển kinh tế. Có nghĩa rằng, giao thông phải có kết nối và có nhiều điểm kết nối thì mới tạo được kích cầu phát triển kinh tế. Nhưng trên thực tế trong thời gian vừa qua, có nhiều tuyến giao thông, các tuyến đường cao tốc khai thác một số tuyến không có hiệu quả, một số tuyến không có người đi nhưng ngược lại một số tuyến thì quá tải, có khi dẫn đến ùn ứ, không có lối thoát. Điều này có phải do thiếu điểm kết nối, tắc nghẽn và không kết nối được, nhất là những vùng có các tuyến đường cao tốc đi qua, người dân khó tham gia giao thông ?
Bên cạnh đó, trong đề án phát triển tại Tp.Hồ Chí Minh, qua quá trình trình dự án, thành phố cũng đã rà soát, cắt giảm một số tiêu chí, trong đó có các điểm kết nối. Như vậy có phải là mục tiêu phát triển kinh tế không hoàn thành?
Hiện tuyến đường cao tốc Trung Lương-Tp.Hồ Chí Minh đã ngừng thu phí, xuống cấp trầm trọng, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể có phương án giải quyết để tăng hiệu quả và chất lượng lưu thông trên đường này?
Đại biểu Mai Văn Hải - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hoá: Giai đoạn 2021-2015 dự kiến triển khai trên 2.000 km đường cao tốc, đây là vấn đề rất lớn dẫn đến áp lực về vốn giải phóng mặt bằng, tái định cư, vật liệu thi công. Đại biểu Mai Văn Hải đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp để giải quyết những khó khăn sẽ phát sinh trong thời gian tới để đảm bảo thực hiện mục tiêu xây dựng đường cao tốc giai đoạn 2021-2015?
Đại biểu Tô Ái Vang – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng: Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, vùng Đồng bằng sông Cửu Long có nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng đang đối mặt với nhiều thách thức, trong đó thách thức lớn nhất là biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu tác động đến tất cả các ngành, lĩnh vực, thành phần kinh tế, đặc biệt là sinh kế của cộng đồng dân cư nông thôn. Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ luôn quan tâm chỉ đạo với nhiều chủ trương, chính sách mang tầm chiến lược, đặc biệt là Nghị quyết 13 của Bộ Chính trị nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo động lực phát triển kinh tế xã hội vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh làm rõ Chính phủ sẽ có những giải pháp tác động như nào để hiện thực hóa chủ trương, chính sách mang tầm chiến lược giúp đồng bằng sông Cửu Long phát triển bền vững?
Đại biểu Vũ Tiến Lộc – Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội: Theo đại biểu, qua nghiên cứu kinh nghiệm các nước cho thấy, để tiếp sức cho các nhà đầu tư nhân có thể tham gia vào các hợp đồng đối tác công tư với nhà nước, Chính phủ các nước thường thành lập một quỹ phát triển cơ sở hạ tầng giao thông để huy động nguồn vốn từ xã hội và nguồn vốn từ ngân sách nhà nước để cho các nhà đầu tư nhân vay để tham gia vào các dự án đối tác công tư. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ việc triển khai vấn đề này như nào ? Bên cạnh đó, hiện nay trong đối tác công tư còn một hình thức khai thác và bảo trì các dự án giao thông. Đây là loại hình thức hỗ trợ cho đầu tư nhân có hiệu quả để tham gia cùng Nhà nước. Hiện nay chưa có khung pháp lý về vấn đề này, do đó, đại biểu mong muốn biết sự chuẩn bị của Bộ về vấn đề này ?
Đại biểu Đào Chí Nghĩa - Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ: Trong nhiều năm gần đây hàng loạt công trình giao thông quan trọng trong cả nước được khánh thành và khởi công, đặc biệt là trong 2 năm tới đây sẽ có nhiều công trình giao thông trọng điểm quốc gia được tiếp tục khởi công. Tuy nhiên, thực tế hầu hết các công trình vừa qua đều không hoàn thành đúng tiến độ đã công bố. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ Giao thông vận tải chỉ rõ những kinh nghiệm đã rút ra trong thời gian vừa qua; đồng thời có giải pháp để các công trình thực hiện đúng tiến độ kế hoạch trong thời gian tới?
10h05: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Trách nhiệm, giải pháp khắc phục việc điều chỉnh giá vật liệu ở các công trình trọng điểm quốc gia; giải pháp việc sử dụng cát biển để đắp nền đường khu vực đồng bằng
Điều hành phiên chất vấn về lĩnh vực giao thông, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, tiến độ một số dự án giao thông, nhất là công trình trọng điểm quốc gia chậm là do tăng giá vật liệu, nhà thầu cho biết, nếu làm thì sẽ không đủ phương án tài chính.
“Thực tế như Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói và như Quốc hội nắm được, đối với các dự án này, các hợp đồng xây lắp đều có cơ chế điều chỉnh giá, chậm ở đây là do thủ tục, quy trình thôi, có phải thế không? Hay là các nhà thầu thiệt thòi. Cho nên phải nói cho rõ vấn đề này”, Chủ tịch Quốc hội băn khoăn.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, “dư luận và nhân dân nghĩ rằng, bây giờ ký hợp đồng và chọn thầu xong mà giá cao như thế thì nhà thầu như thế nào? Tất cả đều là hợp đồng điều chỉnh giá. Bây giờ trách nhiệm việc điều chỉnh giá có phải do giá tăng, giá giảm hay không? Các bộ, ngành, địa phương như thế nào, giải pháp khắc phục tới đây như thế nào?”. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị vấn đề này cần phải tường minh, tránh gây hiểu nhầm nhà thầu như vậy là thiệt thòi.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, ghi nhận công trình làm cho Nhà nước nhưng bây giờ giá tăng như vậy nên bị thua lỗ, thực tế hoàn toàn không có chuyện đó.
Liên quan đến việc sử dụng cát biển để đắp nền đường khu vực đồng bằng, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đất là rất thiếu, vấn đề hiện nay là cần nghiên cứu, thử nghiệm quy trình, quy phạm như thế nào để có thể sử dụng. Và không phải cứ lấy cát biển lấp vào là lấp được, ngay cả về tiêu chuẩn, định mức, quy trình, quy phạm, thiết kế sơ bộ, thiết kế cơ sở… Đây là những vấn đề lớn về cung ứng vật liệu.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần có giải pháp cho vấn đề này, trong quá trình Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải báo cáo tiếp thu, giải trình trước Quốc hội thì cần làm rõ hơn nội dung này.
09h50: Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể: Đến 31/7/2022 sẽ hoàn thành lắp các trạm thu phí không dừng ở tất cả các làn đường
Trả lời các câu hỏi của đại biểu về thu phí không dừng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, thu phí không dừng là công nghệ mới, cần ứng dụng để giúp việc đi lại và nộp thuế phí của người dân được tiện lợi, công khai, minh bạch. Chính phủ đã triển khai ứng dụng công nghệ này từ năm 2015, tuy nhiên trong quá trình triển khai đã gặp nhiều vướng mắc, do thói quen của người dân, vận hành gặp sơ suất kỹ thuật.
Năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Nghị quyết giao Chính phủ đến năm 2019 phải triển khai xong việc này. Tuy nhiên, với số lượng làn đường lớn, Bộ đã không đáp ứng được theo đúng tiến độ Nghị quyết đề ra. Đến năm 2019, các dự án BOT đều có ít nhất 2 làn thu phí không dừng. Tuy nhiên, vì vấn đề tái cơ cấu của Tổng Công ty Đường cao tốc nên chậm tiến độ.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng, đến ngày 30/6, toàn bộ các trạm BOT trừ trạm của Tổng Công ty Đường cao tốc phải lắp đầy đủ trạm thu phí không dừng ở các làn. Đến 31/7 sẽ hoàn thành toàn bộ lắp các trạm thu phí đầy đủ ở tất cả các làn đường.
Đưa ra giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải nêu rõ, Bộ triển khai thành công thí điểm chỉ thu phí không dừng trên tuyến Hà Nội - Hải Phòng làm cơ sở mở rộng cho các tuyến cao tốc khác. Tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến khích các phương tiện dán thẻ tham gia dịch vụ để phát huy tối đa hiệu quả hệ thống. Tiếp tục chỉ đạo các nhà cung cấp dịch vụ tập trung rà soát, kịp thời khắc phục các lỗi trong quá trình vận hành hệ thống. Thực hiện đúng quy định Hợp đồng BOT đã ký, cho phép các dự án được áp dụng mức phí theo lộ trình trong Hợp đồng trong năm 2022…
Về bất cập trong quy trình sửa chữa hư hỏng nhỏ trên đường bộ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đồng tình với ý kiến của đại biểu Nguyễn Hải Dũng- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định. Với đường bộ hư hỏng nhỏ, cần sớm sửa chữa để đảm bảo hiệu quả, tiết giảm chi phí, tuy nhiện hiện nay quy trình sửa chữa vẫn còn phải lập dự án đầu tư và được phê duyệt theo thủ tục đầu tư công bình thường. Bộ trưởng cho rằng hiện nay vẫn chưa có quy trình riêng, mà áp dụng quy trình chung để sửa chữa tuyến đường, dẫn tới việc sửa chữa còn chậm, chưa kịp thời. Bộ trưởng cho biết, Bộ sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu, phối hợp với các bộ ngành để có hướng xử lý xác đáng.
Liên quan đến vấn đề biến động giá vật liệu, Bộ trưởng cho biết, đúng như đại biểu đã chỉ ra, thời gian qua, giá nhiên liệu, vật liệu xây dựng có biến động lớn, đã gây khó khăn cho chủ đầu tư trong việc quản lý giá thành, quản lý chi phí đầu tư xây dựng; gây khó khăn cho nhà thầu trong việc triển khai thi công, đặc biệt đối với các gói thầu, dự án lớn như các dự án cao tốc dẫn đến nhà thầu có tâm lý thi công cầm chừng, chờ giá xuống, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công.
Để khắc phục tình trạng này, Bộ trưởng cho biết, Bộ sẽ phối hợp với các địa phương, nếu nếu các địa phương thông báo kịp thời về giá vật liệu thì sẽ có can thiệp điều chỉnh sớm. Bộ cũng phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương để giải quyết triệt để khó khăn về vật liệu và công tác giải phóng mặt bằng; tiếp tục phối hợp với Bộ Xây dựng để giải quyết các khó khăn về biến động giá nguyên, nhiên, vật liệu xây dựng. Chủ động mời các cơ quan thanh tra, kiểm toán, công an tham gia ngay từ giai đoạn đầu triển khai dự án để kịp thời phát hiện, khắc phục các tồn tại hạn chế và phòng ngừa thất thoát, lãng phí, tiêu cực. Việc tham gia của các Bộ, ngành sẽ làm tốt được vấn đề công khai, minh bạch, không ảnh hưởng đến lợi ích của các nha thầu.
Về kiểm soát xe quá khổ quá tải, Bộ trưởng cho biết, Bộ Giao thông Vận tải đã phối hợp với Bộ Công an, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia để xử lý vấn đề này. Nhưng thường các loại xe này hoạt động trọng phạm vi hẹp, thời gian ngắn trong đường nhỏ để tránh công an. Do đó địa phương tăng cường kiểm tra các đường, ngõ, các khu công trình, điểm vận chuyển vật tư. Bởi vì lúc đăng kiểm thì các xe đăng kiểm chuẩn, sau đó họ mới vi phạm quá tải, do đó địa phương phải phối hợp theo dõi để xử lý.
09h28: QUỐC HỘI NGHỈ GIẢI LAO (20 PHÚT):
09h22: Giải pháp bình ổn giá nhiên liệu, vật liệu; xử lý tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu xây dựng…
Đại biểu Đặng Hồng Sỹ- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận: Đặt vấn đề chất vấn tại phiên họp, đại biểu cho biết, việc triển khai thực hiện thu phí không dừng bắt đầu thực hiện từ năm 2015. Tuy nhiên sau 5 năm triển khai thực hiện đến nay việc này chưa hoàn thành; thời hạn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là phải hoàn thành trước ngày 30/06/2022 gần như không thể đạt được. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết là nguyên nhân chính của việc chậm trễ này?
Đại biểu Dương Minh Ánh- Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội: Phản ánh về những tồn tại, hạn chế trong việc biến động giá nhiên liệu, vật liệu xây dựng trong thời gian qua, gây khó khăn cho chủ đầu tư và nhà thầu, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công dự án đường cao tốc Bắc- Nam phía Đông, đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu rõ các giải pháp và thời gian để xử lý vấn đề này, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp?
Đại biểu Trần Quang Minh – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình: Đại biểu cho biết, vừa qua khi xây dựng một số đoạn cao tốc đường bộ đã xuất hiện tình trạng khan hiếm cục bộ một số loại nguyên vật liệu, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết phương án xử lý vấn đề này như thế nào để đảm bảo các dự án đúng tiến độ, chất lượng. Đại biểu cũng đề nghị, Bộ trưởng làm rõ các giải pháp kiểm soát, xử lý xe quá khổ, quá tải để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, tăng tuổi thọ các công trình giao thông đường bộ?
Đại biểu Trịnh Lam Sinh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Đại biểu cho biết, trong Kỳ họp này, Chính phủ đã có Tờ trình đối với 5 dự án giao thông trọng điểm để mở rộng không gian đô thị cũng như tạo ra các hành lang liên kết vùng để phát triển. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết nếu được Quốc hội thông qua, Bộ sẽ có giải pháp gì để nâng cao năng lực quản lý các dự án, đảm bảo nguồn cung ứng vật tư cho các công trình giao thông?
Đại biểu Nguyễn Hải Dũng- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định: Phản ánh thực tế về những bất cập đối với quy trình sửa chữa hư hỏng nhỏ trên đường bộ, nhưng theo trình tự thủ tục hiện nay, đại biểu cho biết, để sửa chữa những hư hỏng nhỏ này vẫn phải lập dự án đầu tư và được phê duyệt theo thủ tục đầu tư công bình thường. Do đó, thời gian để sửa chữa, khắc phục sẽ bị kéo dài làm cho hư hỏng lại lớn hơn nên chi phí sửa chữa tăng lên, thời gian phương tiện di chuyển trên phần mặt đường xấu dài hơn, làm chậm trễ, tốn kém thời gian cho việc vận chuyển hàng hóa, hành khách. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ các biện pháp để xử lý bất cập này?
09h20: Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể: Ngành giao thông vận tải nhận trách nhiệm về một số dự án chậm tiến độ, chưa đạt chất lượng
Thay mặt ngành Giao thông vận tải, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã dành thời gian, tâm huyết chỉ đạo sâu sát để ngành giao thông vận tải thực hiện nhiệm vụ được giao; cảm ơn đồng bào, cử tri cả nước đã quan tâm đến sự phát triển của ngành giao thông vận tải, gửi tới ngành giao thông vận tải nhiều kiến nghị, giải pháp thiết thực, kịp thời.
Bộ trưởng nêu rõ, Bộ Giao thông Vận tải luôn lắng nghe, tiếp thu đầy đủ, thực hiện nghiêm túc, nỗ lực cao để thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước cũng như các kiến nghị của cử tri và đồng bào cả nước.
Theo Bộ trưởng, giao thông vận tải là mạch máu của nền kinh tế. Ngành giao thông vận tải luôn luôn phấn đấu để cố gắng hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao và trong những nhiệm kỳ qua, Đảng và Nhà nước cũng xác định giao thông vận tải là một trong các khâu đột phá. Đến thời điểm này, một số dự án giao thông trọng điểm đã hoàn thành và đưa vào khai thác rất hiệu quả. Bên cạnh đó cũng có một số dự án chậm tiến độ, chưa đạt chất lượng, có biểu hiện lãng phí. Trong lúc ngân sách nhà nước khó khăn, chúng ta đã xã hội hóa thực hiện nhiều dự án BOT. Trong thời gian vừa qua, Quốc hội đã chất vấn ngành giao thông về các dự án BOT, Bộ đã nghiêm túc tiếp thu, thực hiện các kết luận của Quốc hội. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, vẫn có một số dự án chậm tiến độ, chưa đạt chất lượng, chậm giải quyết các vấn đề BOT.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, ngành giao thông vận tải nhận trách nhiệm về những hạn chế, khuyết điểm này. Bộ trưởng nêu rõ phiên chất vấn này là cơ hội để ngành giao thông vận tải giải trình những vấn đề lớn mà xã hội quan tâm.
09h18: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu mở đầu nội dung chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ nhóm vấn đề thứ 4 thuộc lĩnh vực giao thông vận tải: Tiến độ, chất lượng và công tác phòng, chống thất thoát, lãng phí trong việc triển khai các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia, hệ thống đường cao tốc. Công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm chất lượng các công trình giao thông được đầu tư từ ngân sách nhà nước. Thực trạng và giải pháp xử lý các tồn đọng trong đầu tư, khai thác, kinh doanh các dự án giao thông theo hình thức BOT.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, trong phiên chất lớn thuộc lĩnh vực của Bộ trưởng Giao thông vận tải, khi cần thiết, Đoàn Chủ tịch sẽ mời các Bộ trưởng ngành Kế hoạch đầu tư tài chính xây dựng, Tổng Thanh tra Chính phủ. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành báo cáo giải trình thêm về những vấn đề liên quan.
