Thu trăm tỷ vẫn ở ngoài vòng pháp luật
Netflix là dịch vụ truyền hình Internet có lượng thuê bao đông nhất thế giới. Theo Statista, đến hết quý IV/2019, dịch vụ này đã có 167 triệu tài khoản thuê bao, gần một nửa tới từ thị trường Mỹ, trong đó, 4,6 triệu tài khoản dùng thử miễn phí.
Người dùng có thể sử dụng Netflix trên máy tính, smartphone, máy tính bảng thông qua ứng dụng riêng, ngoài ra còn hỗ trợ smart TV và một số hệ thống giải trí như PlayStation, Xbox... Kho nội dung cũng được sắp xếp theo từng thị trường chứ không chung trên toàn thế giới.
Năm 2016, Netflix chính thức có mặt ở thị trường Việt Nam và hiện có khoảng hơn 300.000 thuê bao. Mức phí thuê bao cho dịch vụ này là 180.000 - 260.000 đồng/tháng, ước tính Netflix đang thu về hàng trăm tỷ đồng/năm tại thị trường Việt Nam.
Truyền hình Netflix đang hoạt động khi chưa được cấp phép
Đáng nói, hầu hết các khách hàng của Netflix tại Việt Nam đều trả qua thẻ tín dụng trực tiếp cho Netflix, chính vì thế cơ quan Thuế rất khó để thu khoản thuế này.
Đơn vị cung cấp dịch vụ Netflix là doanh nghiệp nước ngoài, hoạt động trên nền tảng internet và không đặt chi nhánh công ty tại Việt Nam nên có thể nói Netflix vẫn đang ở ngoài vòng pháp luật khi không có giấy phép cung cấp dịch vụ, không thực hiện đúng các quy định của pháp luật Việt Nam.
Cơ quan chức năng nói gì?
Mới đây lãnh đạo Cục Điện ảnh (Bộ VHTTDL) đã có công văn phúc đáp Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ TT&TT) về việc phối hợp xử lý việc cung cấp bộ phim Madam Secretary trên ứng dụng Netflix.
Theo đó, Cục Điện ảnh cho biết: Theo Nghị định số 06/2016/NĐ-CP về quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ phát thanh, truyền hình, các hãng truyền hình nước ngoài cung cấp kênh chương trình nước ngoài vào Việt Nam có thu phí bản quyền nội dung phải thông qua đại lý được ủy quyền tại Việt Nam để thực hiện việc đăng ký cung cấp kênh chương trình và thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Cục Điện ảnh chưa nhận được văn bản thông báo nào liên quan đến vấn đề Neflix đã được cơ quan chức năng cấp phép hoạt động và có cơ quan đại diện được ủy quyền tại Việt Nam hay chưa được cấp phép.
Trước đó, về những sai phạm xuất hiện trong bộ phim Madam Secretary trên ứng dụng Netflix trên lãnh thổ Việt Nam, Cục Điện ảnh cũng khẳng định không cấp phép cho hoạt động sản xuất, phổ biến liên quan đến bộ phim này. “Trong nội dung phim có cảnh phố cổ Hội An được chú thích là Fuling, China (Phù Lăng, Trung Quốc) là nội dung sai sự thật, cần thiết phải được xử lý”, Cục Điện ảnh nhấn mạnh.
Luật Điện ảnh đã quy định cấm “Xuyên tạc sự thật lịch sử; phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm dân tộc, vĩ nhân, anh hùng dân tộc; vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân”. Thế nhưng, theo Cục Điện ảnh, đây là hoạt động điện ảnh trong dịch vụ truyền hình qua mạng Internet (còn gọi là truyền hình OTT TV - trong đó có Netflix) được cung cấp theo hình thức xuyên biên giới, Luật Điện ảnh chưa có quy định điều chỉnh, chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm của loại hình này, đối tượng hoạt động ở nước ngoài.
Hình ảnh tại Hội An (Việt Nam) bị chú thích thành địa danh Trung Quốc
Lãnh đạo Cục Điện ảnh cũng cho hay, hiện đang tham mưu trình cấp thẩm quyền xem xét, sửa đổi Luật Điện ảnh để phù hợp với thực tiễn và xu hướng phát triển của công nghệ. Đồng thời đề nghị Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử và các cơ quan liên quan phối hợp, tham gia xây dựng khung pháp lý nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động điện ảnh theo hình thức cung cấp phim xuyên biên giới trên mạng internet vào lãnh thổ Việt Nam.
Còn theo Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Netflix đang cung cấp hàng nghìn nội dung gồm các thể loại phim, gồm cả phim tài liệu lịch sử, các chương trình trò chơi truyền hình, chương trình truyền hình thực tế, phóng sự điều tra... được chuyển ngữ tiếng Việt, hướng tới người dùng là người Việt Nam, có thu tiền thuê bao định kỳ hằng tháng tại Việt Nam. Tuy nhiên, công ty này lại đang vi phạm các quy định pháp luật hiện hành Việt Nam.
Hình ảnh khiêu dâm trong bộ phim After Porn End trên Netflix
Bên cạnh việc chuyển ngữ tiếng Việt sử dụng từ ngữ thô tục, phá hoại tính trong sáng của tiếng Việt; cho phép trẻ em dễ dàng xem các nội dung không phù hợp, nhiều nội dung được Netflix phát có nội dung không được biên tập phù hợp truyền thống văn hóa, thuần phong mỹ tục Việt Nam. Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cũng đưa ra những dẫn chứng cụ thể về những vi phạm như nội dung xuyên tạc lịch sử (phim tài liệu Vietnam War), nội dung xuyên tạc về chủ quyền Việt Nam (phim điện ảnh Madam Secretary), nội dung mô tả hình ảnh bạo lực, sử dụng ma túy, khiêu dâm (phim điện ảnh, phim truyền hình Polar, After Porn End, 365 Days...).
Theo quy định của luật pháp hiện hành, Netflix là đơn vị cung cấp dịch vụ truyền hình có thu tiền thuê bao định kỳ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, các doanh nghiệp phải có Giấy phép trước khi cung cấp dịch vụ. Nội dung trên dịch vụ phải tuân thủ các yêu cầu về biên tập nội dung trước khi cung cấp đến người dùng, thuê bao theo quy định pháp luật về báo chí, điện ảnh, luật trẻ em… Tuy nhiên, dường như các quy định này đều bị bỏ qua.
Do vậy, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã ban hành văn bản yêu cầu Công ty Netflix chấm dứt hoạt động chuyển ngữ tiếng Việt, gỡ bỏ các nội dung xuyên tạc lịch sử, xuyên tạc chủ quyền, khiêu dâm, vi phạm thuần phong mỹ tục Việt Nam trên kho nội dung đang cung cấp đến người dùng Việt Nam. “Trường hợp doanh nghiệp có nhu cầu tham gia thị trường dịch vụ truyền hình tại Việt Nam một cách hợp pháp, doanh nghiệp cần thực hiện các thủ tục để nghị cấp Giấy phép theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam”, văn bản nhấn mạnh.
Hà Linh
