| Chăn nuôi heo Việt Nam trong "cơn bão" nhập khẩu: Lối đi nào cho thương hiệu nội địa? Giá heo hơi tiếp tục giảm nhẹ tại miền Trung và miền Nam Giá heo hơi giảm tới 2.000 đồng/kg tại miền Trung |
 |
| Giá lợn hơi tiếp đà giảm mạnh trên toàn quốc. Đà giảm nhanh kéo giá lợn hơi bình quân cả nước đến hôm nay chỉ còn đạt khoảng gần 55.000 đồng/kg. |
Giá heo giảm sâu bất thường và sức ép từ thịt nhập khẩu
Trong tháng 9/2025, giá heo hơi ở cả ba miền đồng loạt giảm so với tháng 8, tạo nên xu hướng đi xuống rõ rệt. Tại miền Bắc, mức giá dao động từ 56.000 – 61.000 đồng/kg, có giai đoạn giảm 2.000 – 9.000 đồng/kg, sau đó tiếp tục hạ nhẹ rồi mới tăng trở lại vào cuối tháng. Ở miền Trung và Tây Nguyên, giá chỉ còn 56.000 – 59.000 đồng/kg, đầu tháng giảm mạnh 4.000 – 7.000 đồng/kg và có lúc giảm thêm tới 5.000 đồng/kg trước khi phục hồi nhẹ vào cuối tháng. Miền Nam cũng không ngoại lệ, dao động 58.000 – 61.000 đồng/kg, giảm liên tiếp qua ba đợt trong tháng, chỉ chững lại vào hai ngày cuối tháng.
Tính chung, giá heo hơi bình quân trên cả nước đã rơi về mức 55.000 đồng/kg – thấp nhất từ đầu năm và thấp hơn hơn 10.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm 2024. Các chuyên gia chăn nuôi đánh giá diễn biến này bất thường, nguyên nhân chủ yếu do sức mua yếu trong khi nguồn thịt nhập khẩu tăng nhanh, gây áp lực lớn lên thị trường nội địa. Thực tế, chỉ trong 9 tháng đầu năm, giá trị nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi đã đạt 3,3 tỷ USD, tăng 22,1% so với cùng kỳ năm trước.
Riêng nhập khẩu thịt và phụ phẩm từ thịt tăng mạnh cả về lượng và trị giá. Theo số liệu của Cục Hải quan, 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam nhập về 623,6 nghìn tấn thịt, trị giá 1,26 tỷ USD, tăng lần lượt 11,9% và 13,8% so với cùng kỳ 2024. Ấn Độ tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm 18,4% tổng lượng nhập khẩu, đạt 114,7 nghìn tấn, trị giá hơn 403 triệu USD, dù có giảm nhẹ so với năm trước. Trong khi đó, nhiều thị trường truyền thống như Úc, Hà Lan, Đức, Argentina, Đan Mạch hay Trung Quốc lại giảm xuất khẩu sang Việt Nam. Ngược lại, lượng thịt nhập từ Nga, Hoa Kỳ, Brazil, Canada, Ba Lan hay Tây Ban Nha lại tăng mạnh, phản ánh xu hướng dịch chuyển nguồn cung.
Về cơ cấu, thịt gia cầm chiếm tỷ trọng lớn nhất với gần 39% tổng lượng nhập khẩu, kế đến là thịt trâu đông lạnh chiếm 16,6% và thịt heo chiếm 16,4%. Đặc biệt, nhập khẩu thịt heo tươi, ướp lạnh hoặc đông lạnh tăng tới 66,7% về lượng và gần gấp đôi về giá trị so với năm trước, đạt 102,1 nghìn tấn, trị giá 274,78 triệu USD. Nga và Brazil nổi lên là những thị trường cung cấp chủ lực, chiếm tới gần 80% lượng thịt heo nhập khẩu. Trong khi nhập khẩu gia tăng, sản xuất trong nước lại gặp khó. Dịch tả heo châu Phi (ASF) tiếp tục phức tạp, khiến tổng đàn heo toàn quốc chỉ tăng 0,5% so với năm 2024. Điều này làm nguồn cung thịt nội địa hạn chế, song nghịch lý là giá heo hơi vẫn giảm, cho thấy tác động mạnh từ hàng nhập khẩu và sự sụt giảm sức mua trong nước.
Kịch bản cuối năm và hướng đi cho ngành chăn nuôi Việt Nam
 |
| Nếu nhập khẩu tiếp tục ồ ạt nhằm mục tiêu bình ổn giá tiêu dùng, thì giá thịt heo trong nước sẽ khó tăng, kéo theo tình trạng thua lỗ của nông hộ và doanh nghiệp. |
Giá heo hơi thường có xu hướng tăng mạnh vào dịp cuối năm khi nhu cầu thịt heo tăng 30–40%, thậm chí gấp đôi trong những ngày cận Tết. Tuy nhiên, năm nay mức tăng khó có thể đạt như những năm trước bởi nguồn cung trong nước hạn chế sẽ được bù đắp phần lớn bằng nhập khẩu. Theo dự báo, giá heo hơi có thể nhích lên nhưng khó đạt mức kỳ vọng của người chăn nuôi. Báo cáo mới nhất từ OECD-FAO cho thấy, ngành chăn nuôi Việt Nam đang phục hồi sau đợt dịch ASF từ năm 2018, với tốc độ tăng trưởng kỳ vọng 2,8% mỗi năm trong thập kỷ tới.
Xu hướng chuyển dịch từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang quy mô lớn, tập trung vào an toàn sinh học, được xem là giải pháp dài hạn để nâng cao năng lực cạnh tranh. Khi đó, giá heo hơi có khả năng duy trì ổn định, giúp cải thiện hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp và hộ chăn nuôi. Các hiệp hội ngành hàng cũng đưa ra cảnh báo. Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai nhận định giá hiện nay đã chạm đáy, khả năng phục hồi là có nếu dịch bệnh sớm được kiểm soát và người nuôi ngừng bán tháo.
Tuy nhiên, nếu nhập khẩu tiếp tục ồ ạt nhằm mục tiêu bình ổn giá tiêu dùng, thì giá thịt heo trong nước sẽ khó tăng, kéo theo tình trạng thua lỗ của nông hộ và doanh nghiệp. Vấn đề đặt ra là cần cân đối nhập khẩu với năng lực sản xuất nội địa để tránh làm suy yếu ngành chăn nuôi. Nếu phụ thuộc quá nhiều vào nguồn cung từ nước ngoài, rủi ro về an toàn thực phẩm và tính bền vững của ngành sẽ ngày càng lớn.
Trong khi đó, việc đẩy mạnh phát triển trang trại quy mô lớn, tăng cường an toàn sinh học và nâng cao chất lượng thịt trong nước là con đường tất yếu để duy trì thị phần và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Thị trường thịt Việt Nam đang ở giai đoạn biến động mạnh. Giá heo giảm sâu không chỉ là câu chuyện cung cầu đơn thuần, mà còn là lời cảnh tỉnh về áp lực cạnh tranh từ hàng nhập khẩu. Bài toán cho ngành chăn nuôi Việt Nam là làm thế nào để vừa đảm bảo nguồn cung ổn định, vừa nâng cao chất lượng sản phẩm, qua đó khẳng định vị thế ngay trên sân nhà trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng.
