| Lá cây Việt – “vàng xanh” từ nông sản phụ Trám om kho cá: Món ngon dân dã đất Tổ được vinh danh đặc sản Việt Nam |
 |
| Vờ vờ là một sinh vật đêm huyền thoại, được người dân ven sông Hồng coi là "vưu vật" |
Vờ vờ - Đặc sản độc đáo vùng sông nước
Loài vờ vờ là một sinh vật đêm huyền thoại, được người dân ven sông Hồng coi là "vưu vật". Điểm độc đáo nhất là vòng đời cực ngắn: Sau khi lột xác từ ấu trùng dưới đáy sông, chúng chỉ sống khoảng 1 - 2 tiếng để giao phối rồi chết, hiếm khi tồn tại quá một tuần. Chúng có thân mềm trắng muốt, cánh mỏng manh và khả năng phát sáng kỳ ảo trong đêm, vờ vờ chỉ xuất hiện ở các ngã ba sông sạch từ tháng 2 đến tháng 4 âm lịch, không phải năm nào cũng có.
Việc săn vờ vờ chỉ dành cho những người dân chài kinh nghiệm, họ phải canh đêm đến gần 2 - 3 giờ sáng để chờ vờ vờ nổi lên mặt nước. Người dân phải canh đúng ngày vờ ngoi lên lột xác, vì cả tháng có khi vờ chỉ lên 1 - 2 lần, công việc vợt vờ phải diễn ra nhanh chóng, chỉ trong khoảng 1 - 2 tiếng từ rạng sáng. Đây thực sự là một cuộc chạy đua với mặt trời, khi vờ vờ bay sát mặt nước người dân sẽ chạy thuyền máy có gắn lưới để vớt.
Do sự khan hiếm và người dân phải canh từ đêm đến gần sáng để vớt nên giá của vờ vờ lên tới 500.00 đồng/kg đầu mùa. Đổi lại, thịt vờ mềm, béo ngậy, tỏa ra mùi thơm lừng khi chế biến, tạo nên hương vị độc đáo, phong phú mà nhiều người sành ăn ví von là ngon và lạ hơn cả hải sản.
Vờ Vờ có thân mềm trắng muốt, cánh mỏng manh và khả năng phát sáng kỳ ảo trong đêm
Hương vị thơm lừng, béo ngậy khó quên
Mặc dù có nguồn gốc là côn trùng, hương vị của vờ vờ lại được giới sành ăn đánh giá rất cao. Thịt vờ mềm, béo ngậy, có vị ngọt thanh tự nhiên, được ví là ngon và lạ hơn cả hải sản như tôm hay cua.
Khi rang lên hoặc chế biến, vờ vờ tỏa ra một mùi thơm lừng, rất quyến rũ. Các món ăn từ vờ vờ đều mang đậm hương vị phù sa và tính dân dã: Nổi tiếng nhất là vờ om cá ngạnh, nơi vị béo của vờ vờ, ngọt của cá và vị chua dịu của mẻ hòa quyện hoàn hảo. Ngoài ra, chả vờ (trộn với thịt xay, trứng gà) hay vờ chiên lá mắc mật/lá chanh cũng là những món đặc trưng, giòn tan, bùi béo, khiến người thưởng thức phải đứng ngồi không yên khi nhớ đến.
 |
| Các món ăn từ vờ vờ đều mang đậm hương vị phù sa và tính dân dã |
Các món ngon không thể bỏ qua và bí quyết chế biến
Con vật vờ là "lộc trời ban" của cư dân ven sông Hồng, và với sự sáng tạo của các đầu bếp địa phương, vật vờ đã trở thành nguyên liệu chính cho nhiều món ăn đặc sản dân dã, khiến thực khách nhớ mãi hương vị phù sa. Dù chế biến đơn giản với các nguyên liệu dễ kiếm như riềng, nghệ, mẻ, lá lốt..., các món ngon từ vờ vờ đều đạt đến trình độ ngon quên sầu và có giá trị cao.
Chả vờ: Vật vờ trộn với trứng gà, thịt xay, lá lốt, sau đó rán vàng, tạo nên món chả giòn, ngọt tự nhiên.
Vờ chiên lá mắc mật: Vật vờ được rửa sạch, trộn với lá mắc mật rồi chiên giòn, tạo nên hương vị thơm bùi, giòn tan.
Vờ rang lá chanh: Thay vì lá mắc mật, vờ rang lá chanh cũng thơm lừng, giòn, ngon "nhức nách".
Vờ xào: Có thể xào với rau ngổ, rau bí, rau muống hoặc tỏi, mang đến vị béo ngậy và thơm lừng.
Vờ om cá ngạnh: Kết hợp vật vờ với cá ngạnh sông Hồng, om cùng mẻ, cà chua, riềng, nghệ, tạo món ăn đậm đà, thơm ngon.
Vờ ướp riềng mẻ chiên giòn
Lẩu vờ riêu cua: Vật vờ được thêm vào lẩu riêu cua, ăn kèm rau bí hoặc hoa chuối, mang lại vị ngọt thanh.
Cháo vật vờ
Vật vờ nấu canh chua: Nấu với cá ngạnh, thêm lá me chua, cà chua, khế, gia vị, cho ra món canh chua dịu, dễ ăn.
Vờ rang riềng mẻ: Món ăn đơn giản, dân dã người dân ven sông hay chế biến
 |
| Các món ăn từ vật vờ vô cùng phong phú |
Một vài công thức chế biến hấp dẫn
Vờ vờ om lá chua me
Nguyên liệu: Vờ vờ 0,5kg, cá ngạnh, thịt ba chỉ, lá chua me đất, cà chua, mắm muối, gia vị, riềng, nghệ, mẻ... vừa đủ, rau sống ăn kèm tùy ý.
Cách làm: Vờ vờ nhặt xác, rửa sạch, thịt ba chỉ thái nhỏ, ướp chút mắm muối. Nghệ, riềng, tỏi xay nhỏ, mẻ lọc lấy nước. Cá ngạnh sơ chế sạch, ướp nghệ vàng, riềng xay, mẻ lọc.
Thịt ba chỉ rang cháy cạnh, nêm nếm vừa vị thì cho vật vờ vào xào cùng rồi bắc xuống. Phi thơm hành mỡ, cho cà chua vào xào chín thì thêm lượng nước đủ bữa canh, đun sôi thì đổ cá ngạnh đã ướp nghệ vàng, rềng, mẻ vào om chín với cà chua.
Khi cá ngạnh chín tới thì cho vờ và thịt ba chỉ đã xào vào om cùng. Trước khi bắc xuống cho thêm tỏi và lá chua me đất thái nhỏ vào.
Món om có vị ngọt của cá ngạnh, vị chua dịu của mẻ, quyện với vị thơm bùi, béo ngậy của vờ.
Vờ vờ nấu canh cá ngạnh
Chuẩn bị các gia vị và sơ chế vờ, cá ngạnh như món om.
Cách làm: Cá ngạnh ướp muối, mẻ, nghệ, cà chua, tỏi… 15 - 20 phút cho thấm gia vị rồi xào lên. Vờ vờ cũng ướp gia vị rồi xào với mỡ. Đổ nước vào nồi đun sôi thì thả cá ngạnh và vờ vào nấu. Khi cá ngạnh chín thì nêm nếm vừa ăn thì cho rau thìa là, ngổ trước khi bắc xuống (muốn ăn canh chua thì cho lá chua me vào).
Vờ vờ nấu chua
Nguyên liệu: 0,5kg vờ vờ, lá chua me, dầu ăn, mắm muối, bột ngọt vừa đủ, rau sống tùy thích.
Cách làm: Vờ vờ rửa sạch, cho vào xào với mắm muối bột ngọt vừa miệng. Đun sôi nồi nước, đổ vật vờ vào đun tiếp cho tới sôi thì cho lá chua me vào.
Vờ vờ rang riềng mẻ
Nguyên liệu: 0,5kg vờ vờ, riềng, mẻ, mỡ lỡn (dầu ăn), mắm muối, bột ngọt vừa đủ
Cách làm: Vờ vờ nhặt xác, rửa sạch, riềng xay nhỏ, mẻ lọc lấy nước. Ướp vờ vờ sạch với riềng xay, mẻ lọc, chút muối mắm rồi rang với mỡ hoặc dầu.
 Gỏi cá Nam Ô - Tinh hoa ẩm thực và niềm tự hào của người dân Đà Nẵng |
 Ba món ẩm thực Hà Nội được vinh danh di sản quốc gia |
