 |
| Với diện tích hơn 202.000 ha và sản lượng trên 2,28 triệu tấn mỗi năm, Việt Nam hiện vững vàng ở vị trí thứ 5 thế giới về xuất khẩu dừa. |
Từ yêu cầu kỹ thuật đến bảo chứng cho uy tín thương hiệu
Trên bàn đàm phán thương mại quốc tế, niềm tin là đơn vị tiền tệ quan trọng nhất. Và trong ngành nông sản, niềm tin đó được xây dựng từ sự minh bạch và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng. Mã số vùng trồng, về bản chất, chính là một cơ chế để mã hóa và xác thực niềm tin đó. Sự kiện Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) phê duyệt 6 mã số mới cho các vùng trồng và cơ sở đóng gói tại tỉnh An Giang (bao gồm An Giang và Kiên Giang sau sáp nhập) đã cho thấy rõ xu thế này. Đây không phải là một đặc ân, mà là kết quả của một quá trình nỗ lực đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe.
Để có được "tấm hộ chiếu" này, các đơn vị phải cam kết thực hiện một quy trình sản xuất có kiểm soát. Theo ông Nguyễn Văn Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật An Giang, việc giám sát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm soát dịch hại và duy trì điều kiện kỹ thuật là yêu cầu bắt buộc. Đây không chỉ là những gạch đầu dòng trong một bộ quy định, mà là lời cam kết về một sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng cuối cùng. Hơn thế nữa, các đơn vị được cấp mã phải công khai thông tin và cập nhật nhật ký điện tử lên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia. Yêu cầu này biến mỗi trái dừa xuất đi từ vùng trồng được cấp mã trở thành một sản phẩm có "chứng minh thư" rõ ràng, có thể truy xuất ngược lại đến tận gốc rễ của nó.
Trong bối cảnh có tới 225 quốc gia nhu cầu nhập khẩu dừa nhưng chỉ 179 quốc gia có khả năng xuất khẩu, sự khác biệt về chất lượng và độ tin cậy sẽ quyết định tất cả. Một nhà nhập khẩu tại Mỹ hay EU, khi nhìn thấy chứng nhận mã số vùng trồng, họ không chỉ thấy một sản phẩm đủ điều kiện vào thị trường của họ, mà còn thấy một đối tác làm ăn nghiêm túc, một chuỗi cung ứng có trách nhiệm. Uy tín thương hiệu được vun đắp từ chính những quy trình kỹ thuật tưởng chừng khô khan này. Nó giúp dừa Việt Nam từng bước thoát khỏi định kiến về nông sản giá rẻ, thiếu ổn định, để định vị mình ở một phân khúc cao hơn, nơi chất lượng và sự minh bạch được đặt lên hàng đầu.
Mở đường cho chiến lược thương hiệu quốc gia bài bản
 |
| Theo định hướng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mục tiêu đến năm 2030 sẽ có hơn 30% diện tích dừa được sản xuất theo quy trình GAP và tương đương. |
Việc đáp ứng các tiêu chuẩn để được cấp mã số vùng trồng mới chỉ là bước đi đầu tiên. Ý nghĩa chiến lược của nó nằm ở chỗ nó tạo ra một nền tảng vững chắc để giải quyết căn bệnh trầm kha của nhiều ngành nông sản Việt Nam: xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô, giá trị gia tăng chưa cao. Khi chỉ bán dừa tươi hay cơm dừa sấy khô, chúng ta chấp nhận một biên lợi nhuận mỏng, phụ thuộc nặng nề vào biến động giá của thị trường thế giới và gần như không xây dựng được dấu ấn thương hiệu trong tâm trí người tiêu dùng.
Có được nguồn nguyên liệu đầu vào ổn định và đạt chuẩn quốc tế chính là điều kiện "cần" để các doanh nghiệp tự tin đầu tư vào công nghệ chế biến sâu. Đây là lúc tầm nhìn chiến lược của các cơ quan quản lý và hiệp hội phát huy vai trò. Theo định hướng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mục tiêu đến năm 2030 sẽ có hơn 30% diện tích dừa được sản xuất theo quy trình GAP và tương đương. Đây chính là sự đầu tư trực tiếp vào chất lượng nội tại của sản phẩm.
Tầm nhìn này được cụ thể hóa qua những giải pháp được đề cập trong ngành.
Thứ nhất, phát triển sản phẩm OCOP: Đây là con đường để biến những sản phẩm địa phương thành những thương hiệu nhỏ có câu chuyện, bao bì và chất lượng riêng, tạo ra các sản phẩm đặc trưng như dầu dừa tinh khiết, kẹo dừa hữu cơ, mỹ phẩm từ dừa...
Thứ hai, xây dựng hệ sinh thái bền vững: Như đề xuất của bà Nguyễn Thị Kim Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam, việc thúc đẩy xen canh, tận dụng đặc tính giữ nước, cải tạo đất của cây dừa không chỉ tối ưu hóa kinh tế mà còn tạo ra một câu chuyện thương hiệu về nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường – một xu hướng đang được người tiêu dùng toàn cầu đặc biệt ưa chuộng.
Thứ ba, kết hợp du lịch và thương hiệu: Việc phát triển du lịch sinh thái miệt vườn, gắn với các làng nghề và cơ sở chế biến, là một chiến lược marketing xuất sắc. Nó biến sản phẩm từ một vật vô tri thành một trải nghiệm văn hóa. Du khách không chỉ mua một chai dầu dừa, họ mua cả ký ức về chuyến đi thăm vườn dừa xanh mát, tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất thủ công tinh tế. Trải nghiệm này tạo ra một sự kết nối cảm xúc sâu sắc, điều mà không một chiến dịch quảng cáo nào có thể dễ dàng làm được.
Từ những mã số vùng trồng ban đầu, ngành dừa Việt Nam đang có cơ hội vàng để kiến tạo một chiến lược thương hiệu quốc gia đa tầng, đa giá trị. Đó là một thương hiệu được bảo chứng bằng chất lượng quốc tế, được làm giàu bằng những sản phẩm chế biến sâu sáng tạo, và được lan tỏa bằng những câu chuyện văn hóa – du lịch độc đáo. "Tấm hộ chiếu" này không chỉ giúp trái dừa Việt đi xa hơn, mà còn giúp nó đến với thế giới bằng một tâm thế tự tin và một giá trị hoàn toàn khác biệt.
 Nắng nóng, giá dừa tươi tăng cao kỷ lục |
 Bến Tre – Ngọt ngào hương kẹo dừa, đậm đà hồn quê |
 Người tiểu đường có nên uống nước dừa? |
