Hoa Hòe – Vị thuốc giải nhiệt, tăng sức đề kháng

Tìm hiểu về cây hoa hòe

Cây hoa hòe rất tốt cho sức khỏe cơ thể.

Cây hoa hòe (tên khoa học Sophora japonica Linn) là loài thực vật thân gỗ, thuộc họ đậu còn được biết đến với các tên gọi khác như hò hoa, cây hòe, hòe mễ thán,... Đây là một loài thực vật ưa ẩm, thích sáng và phân bố chủ yếu ở những nơi có khí hậu ấm áp như nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Tại Việt Nam, bạn có thể đến các tỉnh như Hà Bắc, Hải Phòng, Ninh Bình,...để có thể tận mắt chứng kiến loại cây này.

Cây có chiều cao trung bình khoảng 15m, có nhiều nhánh mọc quanh thân. Lá cây có chiều dài dao động từ 1,5 - 4,5cm, gân lá ở vị trí chính giữa và nổi ở mặt dưới, lá có hình dáng gần giống lông chim, mặt trên màu xanh đậm và mặt dưới xanh nhạt hơn. Ở cây hoa hòe, nụ hoa và quả sẽ được sử dụng làm dược liệu. Trong đó, nụ hoa có hình dáng gần giống quả trứng, ngắn, chiều dài từ 3-6mm và có màu vàng xám. Đài hoa thì có hình chuông, chia làm 5 răng lông ôm chắc nụ hoa.

Hoa hòe thường sẽ mọc thành từng cụm ở gần đầu cành. Hoa có dạng hình chùy, tràng hoa gần giống cánh bướm và có màu trắng ngà. Hoa hòe có mùi thơm rất đặc trưng, vị đắng. Quả hòe có dáng gần giống quả đậu, vỏ dày và mang màu xanh dương. Mùa hoa vào tháng 5-8, mùa quả vào tháng 9-10.

Lợi ích của hoa hoè đối cới sức khỏe

Nụ và quả của hoa hoè thường được dùng để làm thuốc.

BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, nụ và quả của hoa hoè thường được dùng để làm thuốc. Trong đó, hoa hòe dùng tốt nhất khi còn ở dạng nụ, do khi còn là nụ, hàm lượng rutin - một loại vitamin P là cao nhất. Nụ hoa sau khi được thu hoạch cần tách ra khỏi cành rồi đem sao thơm.

Rutin - hoạt chất của hoa hòe, tác dụng giúp nâng cao độ đàn hồi của mạch máu và giảm tính thấm của mao mạch, giảm trương lực cơ trơn và chống co thắt, giảm tác dụng của adrenalin trong cơ thể. Do vậy, người ta thường dùng hoa hòe để giảm huyết áp và phòng các biến chứng của huyết áp cao như xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não.

Về tính chất hóa học, trong hoa hòe có 6-30% rutin (rutozit). Rutin là glucosit, thủy phân sẽ cho quexitin hay quexetola, glucose và ramnoza. Trong quả cũng có rutin. Rutin là chất có tinh thể hình trâm nhỏ màu vàng hay trắng vàng, tan chậm trong nước, tan nhiều trong rượu methylic và dung dịch kiềm.

Về tác dụng dược lý, rutin là loại vitamin P tác dụng tăng cường sức chịu đựng của mao mạch. Thiếu chất vitamin này, tính chất chịu đựng của thành mao mạch có thể bị giảm, mao mạch dễ bị đứt, vỡ, hiện tượng này trước đây người ta chỉ cho rằng do thiếu vitamin C, nhưng gần đây phát hiện sự liên quan đối với vitamin P.

Hoa hòe còn có tác dụng cầm máu, rút ngắn thời gian chảy máu.‎ Ngoài ra, hoa hòe tác dụng giảm bớt tính thẩm thấu của mao mạch và làm tăng độ bền của thành mao mạch, giảm cholesterol trong máu của gan và ở cửa động mạch, giúp phòng ngừa xơ mỡ động mạch.

Một số bài thuốc từ hoa hòe

Hoa hòe có thể chữa được nhiều bệnh lý.

Chữa tăng huyết áp

Bài 1: Hoa hòe 25g, tang ký sinh 25g, hạ khô thảo 20g, xuyên khung 20g, địa long 15g. Sắc uống nước. Nếu mất ngủ gia thêm toan táo nhân sao 15g, dạ giao đằng 25g. Đau ngực gia thêm đan sâm 20g, quả lâu nhân 20g; có cơn đau thắt ngực gia thêm hồ sách 12g, phật thủ 20g, bột tam thất 7,5g; di chứng tai biến mạch máu não gia thêm ngưu bàng tử 25g, câu đằng 30g; vữa xơ động mạch gia thêm trạch tả 20g.

Bài 2: Hoa hòe 15g, cát căn 30g, sung úy tử 15g, sắc uống. Nếu đau tức ngực gia thêm đan sâm 30g, hà thủ ô 30g; hồi hộp trống ngực và mất ngủ gia thêm toan táo nhân 15g; tê tay chân gia thêm sơn tra 30g, địa long 10g; tiểu đêm nhiều lần gia thêm sơn thù 10g, nhục dung 15g.

Đại tiện ra máu

Bài1: Hoa hòe, Trắc bá diệp, Kinh giới tuệ và Chỉ xác, lượng bằng nhau, sấy khô,tán bột mỗi lần uống 6g với nước cơm.

Bài 2: Hoa hòe sống và sao mỗi thứ 15g, Chỉ tử 30g, tán bột, uống mỗi lần 6g.

Bài 3: Ruột gia lợn 1 đoạn, rửa sạch, nhét đầy bột hoa hòe vào trong, buộc kín hai đầu, đem sao với giấm gạo cho khô rồi tán bột, vê viên to bằng hột nhãn, uống mỗi lần 1 viên với rượu ngâm Đương quy.

Bài 4: Hoa hòe 60g, Địa du 45g, Thương truật 45g, Cam thảo 30g, sao thơm sấy khô,tán bột uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 6g.

Bài 5: Hoa hòe 15g, quả Hòe 15g, Hoạt thách 15g, Sinh địa 12g, Kim ngân hoa 12g, Đương quy 12g, Hoàng cầm 10g, Hoàng liên 10g, Hoàng bá 10g, Thăng ma 6g, Sài hồ 6g, chỉ xác 6g, Cam thảo 3g, sắc uống. Nếu chảy máu nhiều gia thêm Kinh giới 10g, Địa du 15g, Trắc bá diệp sao đen 15g; thể trạng hư yếu gia Đẳng sâm 15g, Hoàng kỳ 15g, Hoài sơn 15g; thiếu máu nhiều gia Hoàng kỳ 15g, thục địa 12g.

Chảy máu cam

Bài 1: Hoa hòe và Ô tặc cốt, lượng bằng nhau, nửa sống nửa sao, tán bột, mỗi lần lấy một ít thổi vào lỗ mũi.

Bài 2: Hoa hòe phơi âm can, tán bột, rắc lên lưỡi có thể chữa chảy máu lưỡi (thiệt nục).

Đau đầu, choáng váng, ngón tay hơi tê: Nụ hòe (sao vàng), hạt muồng (sao), tâm sen, 3 vị bằng nhau, sao khô, tán bột, mỗi lần uống 5g, ngày dùng từ 10-20g.

Trĩ bị sưng đau: Quả hòe phối hợp với khổ sâm lượng bằng nhau nghiền thành bột hòa với nước bôi ngoài.

Lợi tiểu, an hàn dễ ngủ: Sử dụng hoa hòe khô hãn thành nước chè uống hàng ngày.

Đi tiểu ra máu: Hoa hòe sao 30g, Uất kim 30g, tán bột, uống mỗi lần 6g để chữa niệu huyết; Hoa hòe sao quá lửa, tán bột, uống mỗi lần 3g để trị huyết lâm.

Băng huyết, khí hư: Hoa hòe lâu năm 30g, Bách thảo sương 15g, tán bột, uống mỗi lần 9-12g với rượu ấm để chữa băng huyết; Hoa hòe sao, Mẫu lệ nung, lượng bằng nhau, tán bột, uống mỗi lần 9g với rượu ấm để chữa bạch đới (khí hư máu trắng).

Lỵ: Hoa hòe sao 9g, Bạch thược sao 9g,chỉ xác 3g, Cam thảo 1,5g sắc uống.

Chữa viêm loét: Hoa hòe 15g, Kim ngân hoa 15g, sắc với 2 bát rượu uống cho ra mồ hôi. Với tổn thương viêm loét về mùa hạ có thể dùng Hoa hòe 60g sắc đặc rồi dùng bông thấm dịch thuốc bôi lên nơi bị nhiều lần trong ngày.

Lao hạch cổ: Hoa hòe 2 phần, Gạo nếp 1phần, sao vàng, tán bột, mỗi sáng sớm uống 10g khi bụng đói, chú ý khi dùng thuốc không được ăn đường.

Bệnh ngoài da: Hoa hòe sống 30g, Thổ phục linh 30g, Cam thảo 9g, sắc hoặc hãm uống thay trà hàng ngày.

Viên tuyến vú cấp tính: Hoa hòe sao vàng tán bột, mỗi ngày uống 15g với rượu vàng pha loãng nửa rượu nửa nước. Hoa hòe tính hơi lạnh nên những người tỳ vị hư hàn biểu hiện bằng các triệu chứng như hay đau bụng do lạnh, thích chườm nóng, ăn kém, chậm tiêu, đại tiện thường xuyên lỏng nát…thì không dùng được vị thuốc này, nếu cần dùng thì phải phối hợp với các dược liệu có tính ấm nóng.

Cách pha trà hoa hòe thơm ngon

Trà hoa hòe.

Ngoại trừ dùng làm thuốc, hoa hòe sử dụng để pha trà không chỉ là thức uống thông thường mà còn được coi là một phương thuốc chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe. Và để pha được một ly trà hoa hòe chuẩn, bạn nên thực hiện theo cách sau:

Nguyên liệu: Sử dụng khoảng 20-30g hoa hòe khô

Cách pha: Cho khoảng 20g hoa hòe khô vào ấm trà, nếu được hãy sử dụng các ấm trà bằng sứ hoặc gốm truyền thống. Đổ nước đã đun sôi khoảng 90-95 độ C vào ấm trà để tráng ấm cũng như loại bỏ bụi bẩn của hoa. Tiếp theo, cho một lượng nước ấm khoảng 200ml vào ấm và chờ từ 5-7 phút để nụ hoa ngấm dần và chìm xuống. Sau đó bạn có thể thưởng thức. Tuy nhiên, nếu hoa chưa chìm xuống dưới nước chứng tỏ nước chưa đủ độ nóng.

Lưu ý khi pha trà hoa hòe: Làm trà từ bông hoa hòe đã nở cũng tốt. Nhưng trà nụ hoa hòe được cho là có dược tính cao hơn. Sau khi uống xong nước đầu, bạn có thể thêm nước sôi để uống thêm 2 - 3 lần nữa vẫn rất tốt. Nếu không muốn chờ đợi quá lâu, bạn có thể cho hoa khô hoặc nụ hoa vào ấm và nấu cùng nước đến khi sôi là được. Trà hoa hòe sẽ có vị hơi đắng nếu bạn pha quá đặc. Tùy khẩu vị của mình, bạn có thể điều chỉnh lượng nụ hoa cho phù hợp. Nếu pha với lượng vừa phải, trà pha từ hoa hòe sẽ có màu vàng, vị ngọt mát, dễ uống.

Lưu ý khi uống trà hoa hòe

Loại trà này nhiều lợi ích cho sức khỏe, hương vị dễ uống nhưng lại có tính hơi lạnh nên người dùng cần lưu ý.

Loại trà này nhiều lợi ích cho sức khỏe, hương vị dễ uống nhưng lại có tính hơi lạnh nên người dùng cần lưu ý những điều sau: Người đang bị lạnh bụng, đau bụng, tiêu chảy, người kém ăn, đang bị bệnh thiếu máu không nên dùng; Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ không được tự ý sử dụng; Người huyết áp thấp uống trà pha từ hoa hòe dễ bị hạ huyết áp nhanh chóng gây choáng váng, chóng mặt.

Các loại nụ hoa hòe khô được chế biến không đúng cách có thể giảm tác dụng hoặc chứa nấm mốc, vi khuẩn gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, bạn nên mua hoa hòe tại các địa chỉ uy tín để đảm bảo sự an toàn trong quá trình sử dụng. Các thành phần hóa học trong hoa hòe có thể phản ứng với một số thảo dược, thuốc Tây y hay thực phẩm khác. Vì vậy, trước khi sử dụng hoa hòe, bạn nên tham khảo tư vấn của thầy thuốc.

Trong quá trình sử dụng hoa hòe để pha trà, nếu thấy có bất cứ phản ứng lạ nào bạn nên ngừng sử dụng để theo dõi hoặc chia sẻ điều đó để xin tư vấn từ thầy thuốc.

Trong trường hợp có bất cứ vấn đề gì về sức khỏe, việc đầu tiên bạn nên làm là đến bệnh viện thăm khám. Sau khi biết chính xác vấn đề mình đang gặp, bạn sẽ được thầy thuốc hay bác sĩ tư vấn cách điều trị bệnh phù hợp.

Cần tuyệt đối tránh trường hợp người bệnh tự suy đoán bệnh rồi mua hoa hòe về sử dụng tùy ý. Việc làm này dễ dẫn đến tình trạng chữa bệnh không đúng cách khiến bệnh phát triển nặng hơn, gây khó khăn cho quá trình điều trị sau này.

Trà hoa hòe cả hương và vị đều rất đặc trưng nên không khó để nhận ra. Bạn có thể sử dụng loại trà tốt cho sức khỏe này với liều lượng vừa phải để chăm sóc sức khỏe hàng ngày. Tuy nhiên, nếu muốn sử dụng với mục đích chữa bệnh, bạn cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc.

Rau lang - loại rau dân dã nhưng cực tốt cho sức khoẻ

Thưởng thức nuốc Huế, cẩn trọng để tránh ngộ độc

Cà chua - Vị cứu tinh của sức khỏe và sắc đẹp

Đu đủ cực kỳ bổ dưỡng nhưng một số người không nên ăn

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn thường xuyên ăn ngô luộc vào bữa sáng?