 |
Cây râu mèo là loại thực vật mọc dại phổ biến ở nước ta. Ngày nay, với nhiều lợi ích của nó đối với sức khỏe nên được sử dụng nhiều trong Đông y với các tên như mao trao thảo, bông bạc,...Ngoài ra, cây râu mèo có tên khoa học là Orthosiphon spiralis thuộc họ hoa môi (Lamiaceae).
Cây râu mèo là loài thực vật phát triển ở vùng khí hậu nhiệt đới. Cây thuộc loại thân thảo, chiều cao trung bình khoảng 50 - 100cm. Khi còn non, thân cây có màu xanh nhạt và được phủ một lớp lông mỏng trên toàn thân và có màu nâu tím khi về già.
Lá của cây thuộc loại lá đơn, thường mọc theo chiều hướng so le với nhau tạo thành chữ thập. Thân lá có dạng hình thoi nhọn dần về phần đầu, mép phần trên lá có hình răng cưa, chiều dài trung bình của lá khoảng 4 - 8cm.
Hoa râu mèo có màu trắng, mọc theo chùm phía trên ngọn cây, mỗi chùm thường sẽ có 6 - 10 vòng hoa. Quả của cây thường mọc vào khoảng tháng 4 - tháng 8, quả khá nhỏ và nhẵn.
Cây râu mèo ở nước ta thường được nhìn thấy phổ biến ở các tỉnh như Cao Bằng, Ba Vì, Thanh Hóa, Lâm Đồng, Ninh Thuận.
Bộ phận sử dụng làm dược liệu
 |
Phần thân, lá, cành của cây râu mèo sẽ được thu hoạch để làm dược liệu. Thông thường, mùa vụ sẽ rơi vào khoảng tháng 9 hàng năm, khoảng thời gian này cây râu mèo được phát triển tốt nhất, không quá non cũng không quá già.
Sau khi thu hoạch các bộ phận cần dùng của cây râu mèo thì rửa sạch, cắt thành khúc nhỏ rồi phơi trực tiếp dưới nắng. Tuy nhiên, nếu vì lý do thời tiết thì bạn cũng có thể thay thế bằng phương pháp sấy khô. Bảo quản thành phẩm trong túi nilon kín gió để dùng dần.
Công dụng của cây râu mèo
 |
Cây râu mèo được xem là một loại thảo dược tốt, một loại cây có nhiều lợi ích cho cuộc sống. Ngoài ứng dụng vào các bài thuốc nam từ bao đời nay, thì cây râu mèo vẫn góp mặt rất nhiều trong y học hiện đại.
Theo một số nghiên cứu thực nghiệm đã được tiến hành thì nhận thấy rằng các hợp chất chứa trong cây râu mèo rất tốt cho sức khỏe. Trong mỗi cây râu mèo có chứa các chất như flavonoid, kaempferol 3-O-B-Glucoside, quercetin 3-O-B-Glucoside, esculetin,...
Một số bài thuốc từ cây râu mèo
 |
Bệnh tiểu đường: Cần chuẩn bị khoảng 50g râu mèo tươi, 50g khổ qua, 6g cây xấu hổ. Sau khi rửa sạch thì đun tất cả các dược liệu trên cùng với 800ml nước dưới lửa nhỏ đến khi còn khoảng 250ml nước. Kiên trì uống nước sắc từ các dược liệu trên mỗi ngày thì sẽ thấy lượng đường trong máu giảm đáng kể.
Tiểu buốt, tiểu rắt: Với phương thuốc này thì cần chuẩn bị 40g râu mèo tươi cùng với 30g thài lài trắng và 6g hoạt thạch. Rửa sạch các dược liệu trên và nấu cùng với 750ml nước. Uống liên tục trong vòng 5 ngày sẽ thấy các tình trạng tiểu buốt, tiểu rắt không còn.
Viêm đường tiểu: Chuẩn bị râu mèo, cây chó đẻ, thài lài với khoảng 30g cho mỗi loại. Rửa sạch và đun tất cả với 800ml nước dưới lửa nhỏ trong 15 phút. Chắt lấy nước uống, sử dụng kiên trì bài thuốc trên khoảng 1 tuần để thấy được hiệu quả.
Táo bón kéo dài: Râu mèo, cỏ lưỡi rắn, cây chó đẻ, cỏ mực với khoảng 30g cho mỗi loại cùng với 20g atiso. Rửa sạch các dược liệu rồi đun với 1l nước dưới lửa nhỏ cho đến khi còn khoảng 650ml nước thì tắt bếp. Nên sử dụng liên tục trong 3 tuần để có hiệu quả tốt nhất.
Viêm đường tiết niệu: Chuẩn bị khoảng 15g cho mỗi loại gồm cây râu mèo, đông quỳ tử, xuyên phá thạch, hoạt thạch mỗi vị cùng với kim tiền thảo 25g và 12g ngưu tất. Sắc dược liệu lấy nước thuốc uống hàng ngày sẽ thấy được bệnh chuyển biến theo hướng tích cực.
Lưu ý khi dùng cây râu mèo
 |
Cây râu mèo là loại dược liệu đem lại nhiều lợi ích trong y học. Tuy nhiên, cần lưu ý một số điều dưới đây để không mắc phải các tác dụng phụ nguy hiểm:
Không được lạm dụng và sử dụng vượt quá liều lượng cho phép.
Đặc biệt không sử dụng cho phụ nữ mang thai ở 3 tháng đầu thai kỳ.
Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia trước khi sử dụng vào quá trình trị bệnh.
Nên đi thăm khám định kỳ để có được phương hướng sử dụng thích hợp trong từng giai đoạn.
Hiện nay, cây râu mèo ở nước ta đa số được khai thác tự nhiên hoặc nhập khẩu từ nước ngoài. Bạn có thể tìm mua cây râu mèo được sơ chế ở các cửa hàng bán dược liệu, nhà thuốc Đông y,...Với việc buôn bán tràn lan trên thị trường như hiện nay, bạn nên lựa chọn mua ở những nơi uy tín để đảm bảo chất lượng.
Giá của cây râu mèo dao động từ khoảng 250.000 - 350.000 đồng/kg.
