Cà tím - Thực phẩm vàng cho tim mạch và trí não

Đặc điểm của cà tím

Cà tím là loại thực phẩm rất phổ biến ở Việt Nam, không chỉ có màu sắc bắt mắt mà còn rất bổ dưỡng cho sức khỏe. Ngoài tính thông dụng, dễ kết hợp để nấu nhiều món khác nhau trong bữa ăn thường ngày, nước uống của cà tím còn là một thần dược chữa được rất nhiều bệnh mà nhiều người đã bỏ qua. Vậy uống nước cà tím có tác dụng gì? Cần lưu ý gì khi uống nước cà tím, hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây.

Cà tím có tên khoa học là Solaum melongena L, thuộc họ cà (Solanaceae) và có họ hàng gần gũi với cà loại cây như cà chua; khoai tây; cà dừa; cà pháo.

Quả cà tím thuộc loại quả mọng chứa nhiều cùi thịt màu trắng, vỏ màu tím đậm hoặc màu trắng. Quả có chứa nhiều hạt nhỏ, mềm màu hơi vàng.

Cây được trồng khắp nơi để lấy quả làm thức ăn. Người ta còn dùng quả làm thuốc. Quả làm thức ăn hay làm thuốc thu hái như nhau. Rễ đào về rửa sạch, thái mỏng phơi hay sấy khô cũng được dùng.

Trong quả cà tươi có tới 90% nước, rất ít protid (0-1,4%), chất béo còn ít hơn (0,05-0,10%). Người ta đã tìm thấy trong cà có acid cafeic, choline và trigonellin.

Màu tím của cà do các sắc tố anthoxynozit chủ yếu là chất violanin thủy phân thành hai phân tử glucoza, rhamnoza và ete p.cumaric của delphinidol.

Thành phần hóa học

Trong 100g cà tím chỉ cung cấp 35 kcal nhưng giàu các chất dinh dưỡng khác như: chất béo, chất xơ, protein, các nguyên tố vi lượng (canxi, magie, sắt, photpho, kali, natri, kẽm, mangan, đồng), Vitamin C, vitamin B6, thiamin, Riboflavin, Niacin, Pantothenic acid, Folate, Lutein và zeaxanthin, Vitamin K,...

Theo y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền, cà tím là loại dược liệu có tính hàn, vị ngọt, được sử dụng trong các bài thuốc có tác dụng điều trị tiểu ra máu, viêm phế quản cấp, đại tiện táo kết, tiêu thực, tan ứ, giảm mỡ, hạ huyết áp rất hiệu quả, lành tính.

Sử dụng cà tím có lợi ích gì?

Là thực phẩm dân dã, dễ tìm kiếm ở mọi nơi, cà tím có các lợi ích cụ thể như sau:

Bảo vệ tim mạch

Cà tím chứa nhiều chất xơ, kali, vitamin C, vitamin B6 và chất chống oxy hóa anthocyanins, có tác dụng hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Cà tím có chứa nhiều chất xơ (trong 100g cà tím có 3g chất xơ), điều này có lợi cho việc kiểm soát cholesterol máu, tránh xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim.

Cải thiện thị lực

Cà tím chứa chất chống oxy hóa lutein và zeaxanthin. Lutein dường như đóng một vai trò quan trọng với sức khỏe của mắt và nó có thể giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, có thể dẫn đến mất thị lực ở người lớn tuổi.

Ngăn ngừa ung thư

Theo một số kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Nhật Bản, cà tím có khả năng phòng ngừa bệnh ung thư vì trong nó chứa nhiều chất chống oxy hóa có tác dụng tiêu diệt các gốc tự do gây hại cho cơ thể.

Cải thiện trí nhớ

Chất anthocyanin trong cà tím giúp ngăn ngừa chứng viêm thần kinh và tạo điều kiện cho máu lưu thông lên não, giúp ngăn ngừa chứng mất trí nhớ và các khía cạnh khác của suy giảm tinh thần do tuổi tác.

Tăng sức đề kháng

Sắt, vitamin A, vitamin C, cali, canxi có trong cà tím có tác dụng phòng ngừa thiếu máu, cải thiện cấu trúc xương và tăng cường miễn dịch.

Giúp bỏ thuốc lá

Các nhà khoa học thuộc Trường đại học Michigan (Mỹ) đã phát hiện trong cà tím cũng có nicotin và thấy trong thí nghiệm ăn 10g cà tím có hiệu quả tương tự như hút thuốc suốt 3 giờ.

Tác dụng lợi tiểu

Uống nước cà tím có tác dụng lợi tiểu, thải các chất độc ra khỏi cơ thể do một số bệnh gây phù nhẹ bệnh tim, bệnh thận,...

Kiểm soát đường huyết

Các chất xơ không hòa tan trong cà tím có thể làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn, giảm nguy cơ hấp thu đường cơ cơ thể, giúp ổn định đường máu, phòng ngừa bệnh lý tiểu đường.

Cà tím giúp ngủ ngon

Lượng magie dồi dào trong cà tím có tác dụng điều trị chứng mất ngủ cũng như cảm giác bồn chồn, lo lắng một cách hiệu quả.

Làm đẹp da, mượt mái tóc và giảm cân

Ngoài những công dụng tốt cho sức khỏe thì cà tím còn được biết đến với khả năng 'nâng cấp' nhan sắc cho chị em.

Trong cà tím chứa lượng nước lớn kèm các vitamin nhóm B, vitamin nhóm A giúp cho tóc mọc và khoẻ hơn, giữ được độ ẩm cho tóc, giúp tóc bóng mượt và ngăn ngừa rụng tóc.

Hơn thế nữa, nhờ giàu nước mà cà tím còn có thể 'đồng hành' cùng với những người có làn da khô, giúp bạn 'tạm biệt' làn da và mái tóc nhăn nheo, khô ráp.

Ngoài ra, cà tím chứa nhiều chất xơ, giúp no nhanh và no lâu. Bên cạnh đó chất xơ tiêu hóa chậm, làm hạn chế nhu cầu ăn vặt của người ăn kiêng.

Bài thuốc từ cà tím

Bài thuốc chữa viêm phế quản cấp bằng cà tím

Bước 1: Chuẩn bị cà tím 500g, gừng tươi 4 lát, tỏi 3 củ.

Bước 2: Thực hiện:

Cách này khá đơn giản, bạn dùng cà tím cắt dọc dài. Gừng và tỏi cắt nhỏ sau đó trộn với tương, dầu, muối, đường. Sau đó bóp các nguyên liệu này lên cà tím sau đó đem chưng cách thuỷ.

Khi bị viêm phế quản nên ăn món này mỗi ngày một lần, duy trì khoảng 5 ngày.

Cách làm nước cà tím hỗ trợ giảm viêm khớp, giảm cân

Bước 1: Chuẩn bị 1 quả cà tím cỡ vừa, thêm 1 lít nước lọc và nửa quả chanh.

Bước 2: Thực hiện:

Sau khi sửa sạch cà tím, cắt thành lát. Đun sôi 1 lít nước sau đó cho cà tím vào. Nấu cà tím trong thời gian từ 20 - 25 phút cho tới khi cà tím mềm. Sau đó ngâm trong nước khoảng giờ và lọc nước cà tím ra. Vắt chanh lấy nước cốt sau đó đổ vào nước cà tím và thưởng thức.

Những lưu ý khi sử dụng cà tím

Không dùng quá nhiều

Trong cà tím có chứa một chất gọi là solanine, có tác dụng chống oxy hóa và ức chế tế bào ung thư nhưng cũng có tác dụng kích thích mạnh mẽ lên các trung tâm hô hấp, có tác dụng gây mê.

Khi ăn quá nhiều cà tím có thể gây độc. Solanine lại hòa tan trong nước không đáng kể nên khi đun sôi vẫn không thể được phá hủy được chất này.

Để giảm chất này, khi chế biến bạn cho thêm chút giấm sẽ thúc đẩy sự phân hủy của solanine. Uống nước ép cà tím rất dễ xảy ra ngộ độc khi cà chưa được nấu chín.

Trong cà tím còn chứa một lượng nicotine cao hơn bất kỳ loại trái khác, với nồng độ 0,01mg/100g. Để tránh độc, chỉ nên dùng cà tím 2-3 lần/ tuần, mỗi lần khoảng 100 – 200g.

Không đun ở nhiệt độ quá cao

Khi đun ở nhiệt độ quá cao, cà tím sẽ thất thoát nhiều chất dinh dưỡng. Thậm chí, cách chế biến chiên có thể làm hao hụt đến 50% lượng vitamin trong cà tím.

Ngoài ra, nhiều tạp chí y học báo cáo có hiện tượng ngứa ở ngoài da và miệng sau khi ăn cà tím do trong cà tím có chứa một loại protein và một số chất chuyển hóa có tác dụng như một loại histamin hàm lượng cao. Để tránh, bạn cần nấu chín kỹ cà tím trước khi ăn.

Tốt nhất bạn nên ăn cà ninh hoặc hầm nhừ sẽ không làm mất đi những thành phần dinh dưỡng vốn có trong cà tím mà vẫn giúp bạn có một món ăn ngon, bổ dưỡng. Ngoài ra nên ngâm cà qua nước pha muối và sau đó rửa lại các miếng cà tím đã thái sẽ làm nó mềm hơn và loại bỏ gần hết vị đắng của cà, làm cho món ăn ngon hơn.

Nên ăn cả vỏ

Cà tím có thể chế biến dưới nhiều cách khác nhau như món nướng, xào với dầu ăn, bung, um, xào thịt hay làm các món salad. Điều cần lưu ý là khi ăn bạn không nên bỏ vỏ cà tím bởi vỏ cà có chứa vitamin nhóm B và vitamin C rất có lợi cho sức khỏe.

Ăn cà tím không nóng

Nhiều người băn khoăn ăn cà tím dễ bị nóng nhưng TS Lê Thanh Nhạn (Bệnh viện Tuệ Tĩnh cho rằng, theo y học cổ truyền, cà có vị ngọt tính hàn, hơi độc. Tác dụng mát gan, lợi mật, nhuận tràng... ăn rất tốt cho người bị nóng nhiệt, khô đắng miệng, táo bón…

Những người không nên ăn cà tím

Theo các chuyên gia Đông y, người mắc bệnh dạ dày cần lưu ý khi ăn cà tím bởi cà tím có tính hàn, ăn nhiều dễ làm cho dạ dày cảm thấy khó chịu gây ra tiêu chảy nặng. Bên cạnh đó, những người yếu mệt hoặc bị thấp khớp, đau nhức khi trời lạnh không nên ăn nhiều và thường xuyên, đặc biệt là cà tím chiên rán vì chứa quá nhiều dầu có thể gây viêm tấy…

Người bị hen suyễn, mắc bệnh thận cũng không nên ăn cà tím bởi cà tím chứa lượng oxalate cao - loại axit có trong thực vật mà nếu ăn quá nhiều dễ gây sỏi thận.

Khi chế biến cà tím không nên phối hợp với thức ăn lạnh khác mà còn nên thêm vài ba lát gừng để giảm tính lạnh. Về cuối thu sang đông quả cà có vị hơi chát, đắng nên thiên về tính hàn hơn nên những người có thể chất hư hàn tránh ăn nhiều, nhất là người đang hay đi ngoài lỏng.

Cây địa hoàng - Vị thuốc thông dụng trong y học cổ truyền

Củ ráy - Giải pháp tự nhiên cho các bệnh về da và khớp

Khổ qua rừng - Dược liệu đắng miệng, mát lòng, khỏe người