| Những điều cần biết để tránh bị lây đậu mùa khỉ Sở Y tế Khánh Hòa cảnh báo mẫu thuốc Cefixim giả Đề xuất công bố hết dịch COVID-19 thuộc nhóm A |
 |
Virus nipah là gì?
Vi-rút Nipah (NiV) là một loại vi- rút lây lan giữa động vật và người. Nó lây lan chủ yếu qua dơi ăn quả (còn gọi là cáo bay) nhưng cũng có thể lây lan qua lợn và các động vật khác như dê, ngựa, chó hoặc mèo. Virus Nipah lây lan sang người khi người hoặc động vật tiếp xúc với chất dịch cơ thể (máu, phân, nước tiểu hoặc nước bọt) của động vật bị nhiễm bệnh; người ăn thực phẩm đã bị ô nhiễm bởi động vật bị nhiễm bệnh; hoặc người tiếp xúc gần gũi với người nhiễm virus nipah, thường là trong khi chăm sóc họ.
Cách tốt nhất để tránh vi rút nipah là tránh tiếp xúc với động vật bị bệnh (đặc biệt là dơi và lợn) ở những khu vực có dấu hiệu lây truyền. Và vì vi-rút này có thể lây lan từ người sang người qua chất dịch cơ thể, bạn nên tránh hoặc đề phòng khi đến gần bất kỳ ai có vi-rút nipah.
Virus Nipah có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng bao gồm viêm não (nhiễm trùng não) và tử vong. Không có thuốc hay vắc-xin để điều trị nó. Kiểm soát các triệu chứng là cách duy nhất để điều trị virus nipah.
Virus nipah được tìm thấy ở đâu?
Sự bùng phát virus Nipah xảy ra gần như hàng năm ở nhiều nơi ở châu Á, chủ yếu là Bangladesh và Ấn Độ.
Loại virus này được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1999 khi khiến 100 người tử vong ở Malaysia và Singapore. Hơn 1 triệu con lợn đã bị tiêu hủy vì loại virus này, gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế của các quốc gia. Kể từ năm 1999, đã có thêm khoảng 20 đợt bùng phát.
Triệu chứng và nguyên nhân
Các triệu chứng ban đầu của virus nipah có thể bao gồm sốt, đau đầu, khó thở, ho và đau họng, tiêu chảy, nôn mửa, đau cơ và suy nhược nghiêm trọng. Các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng 4 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với vi-rút. Thông thường, trước tiên người bệnh sẽ bị sốt hoặc đau đầu và sau đó phát triển các vấn đề về hô hấp như ho và khó thở.
Trong trường hợp nghiêm trọng, một người có thể bị nhiễm trùng não (viêm não), đe dọa tính mạng. Các triệu chứng nghiêm trọng khác bao gồm nhầm lẫn và mất phương hướng, nói lắp bắp, động kinh, hôn mê, suy hô hấp…
Các nhà nghiên cứu hiện chưa tìm ra tại sao một số người có các triệu chứng nghiêm trọng trong khi nhiều người khác có các triệu chứng nhẹ. Một số người nhiễm virus không có triệu chứng gì cả.
 |
Virus nipah gây ra tác hại gì cho con người?
Virus Nipah có thể gây tử vong cho con người. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (Mỹ), tử vong có thể xảy ra ở 40% đến 75% tổng số trường hợp. Điều này phụ thuộc vào việc các quan chức y tế có thể quản lý ổ dịch tốt như thế nào. Tổng Giám đốc Hội đồng Nghiên cứu Y học Ấn Độ (ICMR) Rajeev Bahl đã cho biết rằng tỷ lệ tử vong của virus Nipah lên đến 40 đến 70% trong khi con số này ở Covid-19 là từ 2 đến 3%.
Nguyên nhân gây ra virus nipah là gì?
Trường hợp nhiễm virus nipah đầu tiên xảy ra khi những người tiếp xúc với lợn bị nhiễm bệnh bắt đầu bị bệnh nặng. Sau đó, các nhà nghiên cứu xác định dơi là nguồn lây truyền virus ban đầu cho lợn.
Nếu dơi bệnh hoặc lợn bệnh lây lan chất dịch cơ thể của nó sang một con vật khác, con vật đó sẽ bị nhiễm bệnh. Điều tương tự cũng xảy ra nếu con người tiếp xúc với chất dịch cơ thể của động vật bị bệnh, có thể là từ nước tiểu, phân, máu hoặc nước bọt. Khi một người nhiễm vi-rút, người khác có thể bị nhiễm thông qua chất dịch cơ thể của người bệnh. Sự lây truyền cũng xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm bị dính chất dịch của động vật bị nhiễm bệnh.
Virus Nipah lây lan như thế nào?
Virus Nipah có tính lây lan. Nó có thể lây lan qua các chất dịch cơ thể như nước bọt, phân, nước tiểu và máu. Điều này có nghĩa là nếu bạn đang chăm sóc người bị nhiễm vi-rút nipah, bạn có thể nhiễm vi-rút này khi người đó ho hoặc hắt hơi.
Virus lây lan chủ yếu từ động vật sang người. Nhưng nó cũng có thể lây từ người này sang người khác. Đó là lý do quan trọng để người chăm sóc phải đeo thiết bị bảo hộ khi điều trị cho người bị nhiễm virus nipah.
 |
Virus Nipah có bay trong không khí không?
Có, virus lây lan qua các giọt hô hấp. Điều này có nghĩa là nó có thể lây lan qua không khí khi một người ho hoặc hắt hơi.
Yếu tố nguy cơ chính đối với vi-rút là tiếp xúc với dơi, lợn và người bị nhiễm trùng đã biết, đặc biệt là ở những khu vực bùng phát vi-rút nipah.
Các biến chứng của virus nipah là gì?
Một số biến chứng lâu dài được biết đến bao gồm co giật và thay đổi tính cách. Một số ít người phát triển các triệu chứng vài tháng hoặc nhiều năm sau khi tiếp xúc với vi-rút vì vi-rút không hoạt động (bạn có vi-rút nhưng nó không gây ra các triệu chứng). Những người khỏi bệnh viêm não có thể tái phát (bị viêm não trở lại).
Người bị Virus nipah được điều trị như thế nào?
Không có thuốc kháng vi-rút để điều trị vi-rút. Việc điều trị bao gồm việc kiểm soát các triệu chứng của người nhiễm, gồm uống nhiều nước, nghỉ ngơi nhiều, dùng acetaminophen hoặc ibuprofen, sử dụng thuốc để kiểm soát buồn nôn hoặc nôn, sử dụng ống hít hoặc máy phun sương để cải thiện tình trạng khó thở, dùng thuốc chống động kinh nếu bạn bị động kinh.
Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu sử dụng phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng đối với virus nipah.
 |
Cách ngăn ngừa virus nipah
Nếu bạn sống hoặc đi du lịch đến khu vực xảy ra vi-rút nipah, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau để tránh nhiễm vi-rút:
Rửa tay thường xuyên.
Tránh tiếp xúc với lợn hoặc dơi bị bệnh.
Làm sạch và khử trùng trang trại lợn. Động vật bị nhiễm virus phải được cách ly ngay lập tức.
Tránh cây cối hoặc bụi rậm nơi dơi thường nghỉ ngơi hoặc ngủ.
Tránh ăn hoặc uống những thứ có thể bị ô nhiễm, chẳng hạn như nhựa cọ hoặc trái cây. Nếu bạn thu thập nhựa cọ, hãy đun sôi trước. Rửa và gọt vỏ tất cả các loại trái cây trước khi tiêu thụ chúng.
Vứt bỏ trái cây bị dơi cắn hoặc trái cây chạm đất.
Tránh tiếp xúc với nước bọt, máu hoặc chất dịch cơ thể khác của người nhiễm vi-rút.
Các biện pháp kiểm soát nhiễm trùng cũng có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của virus nipah. Ví dụ: nếu bạn đang chăm sóc một người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm virus nipah, bạn phải luôn sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE). Ví dụ về PPE bao gồm: áo choàng cách ly hoặc che phủ toàn bộ để bảo vệ khỏi chất dịch cơ thể, găng tay y tế, bảo vệ mắt như kính an toàn hoặc kính bảo hộ, khẩu trang y tế hoặc phẫu thuật.
Nhiễm virus nipah có dẫn đến tử vong không?
Tổng Giám đốc Hội đồng Nghiên cứu Y học Ấn Độ (ICMR) Rajeev Bahl đã cho biết rằng tỷ lệ tử vong của virus Nipah lên đến 40 đến 70% trong khi con số này ở COVID-19 là từ 2 đến 3%.Tỷ lệ này thay đổi tùy thuộc vào khả năng phát hiện và quản lý virus của các quốc gia. Các triệu chứng có thể từ sốt nhẹ và nhức đầu đến nhiễm trùng não hoặc tử vong, nếu kiểm soát tốt sẽ giảm các ca tử vong và tăng cơ hội trở lại cuộc sống bình thường của người bệnh.
