Những lợi ích tuyệt vời của hành tăm

Hành tăm thường được thu hoạch từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch, khi củ đạt chất lượng tốt nhất, củ to, chắc và thơm. Hiện nay, các vùng trồng hành tăm trọng điểm ở Nghệ An đang bước vào vụ thu hoạch chính. Vậy hành tăm là loại hành như thế nào?

Hiện nay, các vùng trồng hành tăm trọng điểm ở Nghệ An đang bước vào vụ thu hoạch chính.

Hành tăm, còn gọi là hành trắng hay củ nén, có tên khoa học Allium schoenoprasum và thuộc họ hành. Loại cây này được trồng rộng rãi ở châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ. Hành tăm không chỉ là một loại gia vị phổ biến mà còn được sử dụng trong Đông y như một vị thuốc.

Hành tăm thường được sử dụng tươi, ngâm rượu hoặc sắc uống. Đặc biệt, đây là gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn của người dân miền Trung. Loại gia vị tự nhiên này thường được dùng để nấu xáo, kho cá, ướp thịt… Khi sử dụng làm gia vị, hành tăm chỉ nên rửa sạch, đập dập thay vì xay nhuyễn để giữ trọn hương vị đặc trưng.

Ở Việt Nam, hành tăm được trồng chủ yếu tại các tỉnh miền Trung, đặc biệt là Nghệ An và Hà Tĩnh.

Theo y học cổ truyền, hành tăm, còn gọi là củ nén, có tính nóng, vị cay, mùi hăng nồng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Loại củ này có tác dụng tiêu đờm, giảm ho, kích thích tiết mồ hôi, lợi tiểu, sát khuẩn, giải độc, hỗ trợ điều trị cảm thương hàn, côn trùng cắn và ngộ độc chì.

Công dụng của hành tăm

Tăng cường đề kháng, chống oxy hóa

Hành tăm chứa nhiều khoáng chất, selen và vitamin, đặc biệt là vitamin C—một chất chống oxy hóa quan trọng giúp tạo mô liên kết và collagen, cải thiện độ đàn hồi của da. Đồng thời, các thành phần này cũng hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh từ môi trường.

Hỗ trợ tim mạch, ổn định huyết áp

Hành tăm chứa zeaxanthin và lutein, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của gốc tự do. Kali-ion trong hành tăm có tác dụng ổn định nhịp tim, giảm cholesterol xấu, kiểm soát huyết áp và phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch như đột quỵ, thiếu máu cơ tim. Đặc biệt, quercetin trong hành tăm có khả năng giảm tích tụ mảng bám trên thành động mạch.

Tốt cho xương khớp

Vitamin K trong hành tăm hỗ trợ duy trì mật độ xương, điều hòa tế bào, giúp ngăn ngừa loãng xương. Vitamin này còn kích thích sản xuất osteocalcin—một protein quan trọng giúp xương chắc khỏe—và hạn chế sự đào thải canxi qua nước tiểu, giảm nguy cơ mất xương.

Cải thiện tiêu hóa

Hành tăm giàu chất xơ không hòa tan, giúp tiêu diệt vi sinh vật có hại trong đường ruột, giảm đầy hơi, viêm nhiễm và táo bón. Chất xơ này cũng tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và giảm cảm giác thèm ăn.

Hỗ trợ thị lực

Nhờ chứa vitamin A, zeaxanthin và lutein, hành tăm giúp loại bỏ gốc tự do gây hại cho mắt, giảm tác động oxy hóa từ ánh sáng. Quercetin trong hành tăm còn hỗ trợ bảo vệ thị lực, đặc biệt ở những người có nguy cơ thoái hóa điểm vàng.

Bài thuốc sử dụng hành tăm

Lương Y Đình Thuấn có chia sẻ một số bài thuốc đông y có sử dụng hành tăm:

Hành tăm cũng là 1 loại dược liệu trong y học cổ truyền.

Trị cảm hàn

Giã hành tăm, sắc uống, dùng bã đánh gió.

Trị cảm phong hàn, sốt không ra mồ hôi, đau nhức mình mẩy, tiểu trong, sợ gió

Hành tăm và lá tía tô (mỗi loại 20-30g), thái nhỏ, nấu cháo gạo, ăn khi còn nóng, sau đó đắp chăn để toát mồ hôi.

Trị cảm do thời tiết (nóng rét, đau đầu, ngạt mũi)

Nấu cháo gạo tẻ, giã hành tăm (20 củ), thêm một thìa giấm, ăn nóng.

Trị trướng bụng, bí tiểu tiện

Giã hành tăm, sao nóng, đắp lên bụng dưới (vùng bàng quang).

Với trẻ nhỏ bị bí tiểu: Giã dập 4g hành tăm, chưng cách thủy với một chén con sữa mẹ, cho uống nóng (bỏ bã).

Trị ho gà

Giã củ hoặc lá hành tăm với đường phèn, hấp cơm hoặc chưng cách thủy, chắt nước uống.

Bị trúng gió, cấm khẩu

Giã 10g hành tăm, ép lấy nước, dùng lông gà quét nước hành vào cổ họng để kích thích nôn.

Trị tiêu chảy

Sắc nước uống từ vài củ hành tăm và 10g táo tây.

Giải độc

Giã hành tăm, pha rượu uống.

Rắn cắn, ong đốt, rết cắn

Nhai ngay một nắm hành tăm, nuốt một nửa, nửa còn lại đắp lên vết cắn. (Cần kết hợp điều trị theo Tây y).

Chấn thương tụ máu

Dùng nước hành tăm nấu rửa vết thương, sau đó giã củ hành đắp lên.

Trị lòi dom (thoát giang)

Giã nhuyễn 10 tép hành tăm, xào nóng để xông hậu môn sau khi đã rửa sạch.

Một số lưu ý khi sử dụng hành tăm

Tránh dùng chung hành tăm với mật ong, vì có thể gây chóng mặt, buồn nôn.

Không kết hợp hành tăm với sinh địa, thục địa hoặc thường sơn.

Khi sử dụng cho trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi, chỉ nên dùng một lượng nhỏ để tránh ảnh hưởng đến dạ dày.

Người có tiền sử dị ứng với hành, tỏi không nên sử dụng hành tăm.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, khi muốn sử dụng hành tăm để chữa bệnh, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Cây bụp giấm - thức uống giải nhiệt, vị thuốc quý

Loại cây gia vị trong gian bếp với công dụng tuyệt vời cho sức khỏe

Vị thuốc nhục đậu khấu