Loại hạt tưởng là “rác” bỏ đi, hoá ra lại cực kì tốt cho sức khỏe

Theo Đông y, hạt vải (có tên khác là lệ chi hạch, lệ nhân, đại lệ hạch) có vị cam sáp (ngọt chát), tính ôn (tính ấm), có tác dụng tán hàn chỉ thống, tốt cho bệnh nhân tiêu chảy, đau răng, đau tinh hoàn và tiểu đường type 2, đau dạ dày thể can vị bất hòa, thống kinh và sản hậu đau bụng do can uất khí trệ, huyết ứ.

Công dụng tuyệt vời của hạt vải rất ít người biết

Vải là loại trái ngon, lại là thứ “dược thực lưỡng dụng” vừa là thức ăn vừa là thuốc. Tuy nhiên, khi nói đến tác dụng làm thuốc của trái vải, người ta chỉ hay nhắc tới cùi vải, rất ít khi nói đến hạt vải. Trên thực tế, hạt vải là vị thuốc đã được sử dụng trong dân gian và Đông y từ rất lâu đời. Tác dụng chữa bệnh của hạt vải đã được ghi chép đầu tiên trong sách “Bản thảo diễn nghĩa” của danh y Khấu Tông Thích từ năm 1116.

Trong Đông y, hạt vải có tên lệ chi hạch; còn gọi là lệ nhân, đại lệ hạch,... Trong sách thuốc Đông y, hạt vải được xếp vào loại Thuốc lý khí (lý = chỉnh lý, lý khí = chữa trị các chứng bệnh liên quan đến chức năng của khí), cùng với những vị thuốc quen thuộc như hương phụ (củ gấu), trần bì (vỏ quít chín để lâu ngày), thanh bì (vỏ quít xanh), chỉ thực, mộc hương, ô dược,...

Theo Đông y, lệ chi hạch (hạt vải) có vị cam sáp (ngọt chát), tính ôn (ấm), vô độc (không độc); quy kinh vào 3 kinh can, vị và thận. Có tác dụng hành khí tán kết, tán hàn chỉ thống. Trong Đông y cổ truyền, chủ yếu dùng để chữa “sán khí thống” (thoát vị, đau) do hàn ngưng khí trệ, tinh hoàn sưng đau, đau dạ dày thể can vị bất hòa, thống kinh và sản hậu đau bụng do can uất khí trệ, huyết ứ.

Kết quả nghiên cứu về hóa học và dược lý đã phát hiện thêm một số tác dụng mới của hạt vải. Cụ thể: Thuốc chế từ hạt vải có tác dụng ức chế rõ ràng đối với kháng nguyên bề mặt của virut viêm gan B; có tác dụng phòng ngừa hình thành sỏi mật, có khả năng chữa trị một số thể bệnh đau dạ dày.

Đặc biệt, kết quả nghiên cứu trên động vật thí nghiệm đã cho thấy, tiêm hoạt chất chiết từ hạt vải cho chuột nhắt có tác dụng giảm đường huyết và làm cho lượng glycogen ở gan giảm rõ ràng. Kết quả nghiên cứu lâm sàng đã chứng thực: Hạt vải có tác dụng cải thiện quá trình chuyển hóa đường, có khả năng phòng trị đái tháo đường, cũng như phòng ngừa các biến chứng thận ở những người mắc đái tháo đường; Cơ chế tác động đối với đường huyết của hạt vải tương tự như tác dụng của biguanide.

Một số bài thuốc từ hạt vải

Dưới đây là một số bài thuốc từ hạt vải theo Đông y, khi áp dụng cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc để có tư vấn phù hợp với thể trạng sức khỏe:

Hỗ trợ điều trị và phòng ngừa biến chứng tiểu đường type 2

Bài thuốc 1: Chuẩn bị hạt vải phơi khô, xắt nhỏ đem sắc lấy nước tới khi hỗn hợp cô lại thành cao. Chia cao thành các viên nhỏ khoảng 0,3g/viên. Sử dụng ngày 3 lần, mỗi lần từ 4 - 6 viên liên tục trong 3 tháng cho một liệu trình.

Bài thuốc 2: Chuẩn bị hạt vải sấy khô, tán mịn và cất trong lọ thủy tinh kín. Mỗi ngày uống 3 lần trước khi ăn 30 phút, mỗi lần uống 10g trong vòng 3 tháng.

Đau dạ dày mãn tính

Chuẩn bị hạt vải sấy khô đem tán mịn và cất trong lọ thủy tinh kín để dùng hàng ngày. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần uống 6g. Có thể pha bột với nước ấm.

Phòng ngừa sỏi mật

Chuẩn bị 20 g hạt vải, 20g hạt quýt, 10g trần bì, 2 trái hồng táo và 3 bát nước sạch. Đem các nguyên liệu đã chuẩn bị đun sôi và uống thay nước, dùng trong ngày.

Hỗ trợ chữa tinh hoàn sưng đau

Chuẩn bị hạt vải đã đốt tồn tính, nghiền mịn. Mỗi ngày lấy từ 4 - 6g bột này pha với nước ấm để uống. Mỗi ngày uống 3 lần để có hiệu quả.

Phụ nữ thống kinh, sản hậu đau bụng

Chuẩn bị 15g hạt vải thiêu tồn tính, 30g củ gấu (hương phụ) đem nghiền mịn và trộn đều. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần uống 6g pha với nước muối nhạt hoặc nước đun sôi.

Tiêu chảy

Chuẩn bị 4 - 8g hạt vải đã sấy khô đem tán mịn chiêu với nước ấm uống khi tiêu chảy.

Đau bụng dưới, sa tinh hoàn

Chuẩn bị 12g hạt vải, 4g xuyên tiêu, 4g đại hồi, 2g tiểu hồi, 12g xuyên luyện tử, 4g mộc hương, 2g thanh diêm, 2g muối ăn. Đem tất cả nghiền thành bột mịn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần lấy 2g chiêu với nước đun sôi để có hiệu quả.

Thuốc Đông y: Công dụng y học tuyệt vời của ba loại quả mùa Hè

9 lợi ích tuyệt vời của quả vải thiều đối với sức khỏe

5 món ăn giải khát ngon miễn chê từ quả vải