| Bắp nướng - đặc sản không thể bỏ qua khi ghé thăm Đà Lạt Món ăn từ loài cá "leo cây" độc đáo của miền Tây Bánh khúc làng Diềm: Nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của vùng đất Quan họ |
Với những ai chưa từng đến Tuyên Quang, có lẽ sẽ chưa từng nếm thử hay nghe nhắc đến món ăn này. Tuy nhiên, nếu hỏi người dân địa phương về món đặc sản mà du khách nhất định phải thử khi đến đây, câu trả lời chắc chắn sẽ là gỏi cá bỗng sông Lô.
 |
| Cá bỗng được biết đến là một trong năm loài cá “tiến vua”. |
Cá bỗng là loài cá quý hiếm, phân bố tự nhiên chủ yếu ở vùng trung và thượng lưu của các sông lớn ở các tỉnh phía Bắc như sông Lô, sông Gâm và sông Miện. Nó được biết đến là một trong năm loài cá “tiến vua” nhờ vào chất lượng thịt thơm ngon đặc trưng. Cá bỗng chủ yếu ăn các động vật thủy sinh như rong, rêu, tôm, cua... Loài cá này có tốc độ sinh trưởng khá chậm: sau khoảng 1 năm, cá chỉ đạt trọng lượng 0,5-0,7 kg, nuôi từ 3-4 năm có thể đạt khoảng 3-4 kg, và sau 5-7 năm có thể đạt trọng lượng lên đến 5-7 kg.
Thịt cá bỗng có vị ngọt, dai, thơm mà không hề tanh, đặc biệt rất lành tính và chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Loại cá này có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như nộm, gỏi, nướng, canh chua,... Tuy nhiên, món gỏi cá bỗng vẫn luôn được yêu thích nhất.
Gỏi cá bỗng được làm từ thịt cá bỗng tươi sống, kết hợp cùng các loại rau thơm và gia vị như lá chanh, húng láng, riềng, gừng, nước cốt chanh,... tạo nên một món ăn với hương vị thơm ngon, chua cay, mặn ngọt hòa quyện, khiến ai đã một lần thưởng thức cũng khó có thể quên.
Loại cá tiến vua này có thịt rất chắc, khi làm gỏi và chấm với "chẻo" sẽ mang đến hương vị đặc trưng khó quên. Có lẽ chính nhờ vào cách chế biến độc đáo của người dân nơi đây mà món gỏi cá bỗng sông Lô ngày càng được nhiều thực khách từ xa gần ưa chuộng.
Để chế biến gỏi cá bỗng Sông Lô, người ta thường chọn những con cá bỗng có trọng lượng từ 2,5 - 3 kg, với thời gian nuôi khoảng 1,5 - 2 năm. Lúc này, thịt cá sẽ đạt độ chắc và thơm ngon nhất.
Sau khi mua cá bỗng về, cá sẽ được làm sạch và lọc lấy phần thịt cùng xương. Phần thịt cá sẽ được ngâm trong nước quả tai chua để khử mùi tanh và làm cho thịt cá trở nên trắng hơn.
 |
| Món đặc sản gỏi cá bỗng sông Lô. |
Điểm đặc biệt của món gỏi cá bỗng Sông Lô chính là việc không sử dụng thính gạo như nhiều món gỏi khác. Thay vào đó, người ta sẽ dùng phần xương cá băm nhỏ, rang vàng, tán mịn, rồi trộn đều với lạc rang giã nhuyễn. Phần bột mịn vàng này sẽ được dùng để lăn cá trước khi thưởng thức, tạo nên hương vị riêng biệt và đặc trưng của món ăn.
Món gỏi cá bỗng Sông Lô sẽ được ăn kèm với nước chấm "chẻo" đặc biệt. Sau khi lọc phi lê cá, những phần thừa và xương cá sẽ được băm nhỏ, rang lên, rồi phi thơm cùng hành, tỏi và các gia vị khác. Tất cả những nguyên liệu này được nấu theo "công thức bí truyền" để tạo nên một loại nước sốt sánh mịn, thơm ngon, với hương vị vô cùng hấp dẫn, gọi là "chẻo". Nước chấm gỏi cá chính là một yếu tố quan trọng, quyết định sự thành công và độ "chuẩn" của món ăn.
Khi thưởng thức món gỏi cá bỗng, người ta sẽ ăn kèm với các loại gia vị và rau rừng như sung, sấu, hoặc vón vén, tạo nên một sự kết hợp hương vị độc đáo, hấp dẫn.
Việc kết hợp các loại rau gia vị không chỉ giúp món gỏi cá bỗng trở nên hấp dẫn mà còn tạo ra sự hòa quyện tuyệt vời của đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, mang lại nhiều cung bậc cảm xúc cho người thưởng thức. Tùy theo mùa, khi rau rừng hiếm, món gỏi cá bỗng sẽ được ăn kèm với lá sung, đọt sấu hoặc lá vón vén – một loại lá chua đặc trưng mọc ven suối ở vùng núi phía Bắc.
Khi cắn một miếng gỏi cuốn, thực khách sẽ ngay lập tức cảm nhận vị ngọt mát của cá, sự bùi thơm của thính, chút đậm đà béo ngậy của chẻo, cùng hương thơm rau rừng hòa quyện với vị cay nồng của tiêu, ớt... Tất cả những hương vị ấy thấm sâu vào đầu lưỡi, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Với sự hòa quyện hoàn hảo giữa những nguyên liệu tự nhiên và tinh hoa trong nghệ thuật chế biến, gỏi cá Bỗng sông Lô chắc chắn sẽ là món ăn không thể bỏ qua đối với những tín đồ ẩm thực. Vì vậy, nếu có dịp ghé thăm vùng đất Tuyên Quang, đừng quên trải nghiệm hương vị tuyệt vời của gỏi cá bỗng sông Lô – một món ăn mang đậm bản sắc và khiến bạn nhớ mãi không quên!
 Độc lạ bánh cuốn không ăn kèm nước mắm chỉ có ở Cao Bằng |
 Bánh đa kê - dân dã, bình dị nhưng để lại ấn tượng khó phai |
 Bánh nghệ - món ăn dân dã mà gây nghiện của quê lúa |
