| Tuần hàng OCOP 2025: Cầu nối hàng Việt – người Việt Thương mại điện tử – Cơ hội mới cho hàng Việt truyền thống Nâng tầm hàng Việt trong hội nhập kinh tế sâu rộng |
Doanh nghiệp nông sản có lợi thế sẵn có
 |
| Việc tham gia hiệu quả, bài bản vào thị trường Halal toàn cầu sẽ giúp Việt Nam khai mở thị trường Halal giàu tiềm năng. |
Dữ liệu từ Công ty Verified Market Research cho thấy thị trường Halal tại khu vực Trung Đông và châu Phi hiện được định giá 60 tỷ USD vào năm 2024. Với đà tăng trưởng kép hàng năm lên đến 7,87% trong giai đoạn 2025–2032, quy mô thị trường dự kiến sẽ đạt mốc 110 tỷ USD vào năm 2032. Đây là cơ hội không nhỏ cho các quốc gia có thế mạnh về nông sản và thực phẩm, trong đó có Việt Nam.
Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế để tiếp cận thị trường Halal. Từ vị trí địa lý nằm gần các quốc gia Hồi giáo tại Đông Nam Á và châu Á, cho tới năng lực sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm chế biến. Nhiều loại nông sản của Việt Nam được đánh giá cao về chất lượng, trong khi công nghiệp chế biến cũng đang phát triển mạnh, hoàn toàn có khả năng đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt của sản phẩm Halal.
Tuy nhiên, để được phép lưu thông tại các thị trường Halal, hàng hoá – từ thực phẩm, đồ uống đến dệt may – cần được sản xuất theo đúng quy trình chuẩn Halal và bắt buộc phải có giấy chứng nhận phù hợp. Ông Trần Xuân Giáp, Giám đốc Văn phòng Chứng nhận Halal tại Việt Nam (HCA), chia sẻ rằng những doanh nghiệp hiện đang xuất khẩu sang thị trường Halal phần lớn là các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực nông sản – mặt hàng có ưu thế rõ rệt tại Việt Nam. Ông nhận định, yếu tố nông sản giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc chứng minh nguồn gốc nguyên liệu, một yêu cầu bắt buộc trong quá trình đánh giá sản phẩm đạt chuẩn Halal.
Không chỉ vậy, nhiều doanh nghiệp còn chủ động tổ chức đào tạo nội bộ cho công nhân, nhân viên để hiểu và tuân thủ nguyên tắc sản xuất Halal ngay từ trong dây chuyền sản xuất. Điều này giúp quy trình được thiết lập từ gốc, tạo nền tảng thuận lợi cho việc xin chứng nhận. Tuy nhiên, ông Giáp cũng thẳng thắn cho biết, không ít doanh nghiệp vẫn còn thiếu thông tin và hiểu biết về thị trường Halal, đặc biệt là văn hóa tiêu dùng của người Hồi giáo – yếu tố ảnh hưởng lớn đến hành vi mua sắm. Sự khác biệt trong lối sống và chuẩn mực kinh doanh khiến doanh nghiệp Việt gặp không ít trở ngại khi tiếp cận thị trường này.
Cần chủ động thích ứng với thị trường Halal
 |
| Doanh nghiệp Việt Nam cần được hỗ trợ bài bản để tiếp cận thị trường Halal, đặc biệt trong việc thực hiện chứng nhận sản phẩm Halal. |
Một khó khăn khác đến từ chính các tổ chức chứng nhận Halal. Do quy định về Halal tại các nước Hồi giáo không đồng nhất, và thường xuyên thay đổi, việc theo kịp những yêu cầu mới của từng thị trường là một thách thức. Trong nhiều trường hợp, thời gian cập nhật quá ngắn khiến tổ chức chứng nhận không kịp điều chỉnh tài liệu hay hướng dẫn cho doanh nghiệp, làm chậm tiến độ xin chứng nhận và thậm chí khiến doanh nghiệp lỡ mất cơ hội xuất khẩu.
Trong bối cảnh đó, ông Ramlan Bin Osman, Giám đốc Trung tâm Chứng nhận Halal quốc gia (HALCERT) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Malaysia, nhấn mạnh vai trò quan trọng của sự phối hợp ba bên giữa Chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức chứng nhận. Theo ông, Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái Halal chuẩn mực, đáp ứng đầy đủ yêu cầu quốc tế, đồng thời kết nối doanh nghiệp với các tổ chức chứng nhận Halal uy tín và các cơ quan thương vụ tại các nước mục tiêu.
Ông Ramlan cũng kiến nghị các cơ quan quản lý cần khẩn trương hướng dẫn cụ thể về thủ tục cấp chứng nhận Halal, đồng thời thúc đẩy việc ký kết các hiệp định công nhận lẫn nhau về chứng nhận Halal với các quốc gia Hồi giáo. Việc phải qua bên thứ ba để được công nhận vẫn còn phổ biến, gây khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu trực tiếp.
Đặc biệt, ông cũng cho rằng cần siết chặt việc quản lý các tổ chức chứng nhận Halal theo Nghị định 107/2016/NĐ-CP, bảo đảm tính minh bạch và chuẩn mực trong quá trình đánh giá, cấp chứng chỉ. Về phía doanh nghiệp, cũng cần chủ động đầu tư máy móc, quy trình sản xuất đạt chuẩn Halal, cũng như tìm đến các tổ chức chứng nhận có uy tín để được tư vấn và hỗ trợ bài bản.
Với quy mô thị trường ngày càng mở rộng và tiềm năng chưa được khai thác hết, Halal không chỉ là một hướng đi mới mà còn là một chiến lược dài hạn nếu Việt Nam biết khai thác hợp lý những lợi thế sẵn có và giải quyết đồng bộ các điểm nghẽn trong quy trình sản xuất – chứng nhận – xuất khẩu.
