Bước ngoặt chính sách và kỳ vọng dài hạn
Sau hơn một thập kỷ vận hành theo Nghị định 24, chính sách quản lý thị trường vàng đã chính thức bước sang một giai đoạn mới với việc Chính phủ ban hành Nghị định 232. Thay đổi cốt lõi nhất là xóa bỏ cơ chế nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng SJC, mở đường cho các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện được tham gia nhập khẩu vàng nguyên liệu, sản xuất và kinh doanh vàng miếng.
Cụ thể, Nghị định 232 quy định doanh nghiệp có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng và ngân hàng thương mại có vốn 50.000 tỷ đồng sẽ được cấp phép tham gia thị trường. Dự kiến có khoảng 8 ngân hàng và 3 doanh nghiệp lớn là PNJ, DOJI và SJC đáp ứng được yêu cầu này.
 |
| Vàng miếng SJC vẫn là lựa chọn phổ biến của người dân bất chấp giá trong nước cao hơn thế giới gần 20 triệu đồng/lượng. |
Vàng nguyên liệu nhập khẩu phải đạt hàm lượng từ 99,5% trở lên, sản phẩm vàng miếng phải công bố tiêu chuẩn chất lượng, có hóa đơn điện tử và lưu trữ dữ liệu chuỗi cung ứng dưới sự giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Giới chuyên gia đồng loạt nhận định đây là một "bước ngoặt mang tính cấu trúc". Ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng (VGTA), đánh giá Nghị định 232 là một bước chuyển quan trọng cho thị trường.
Về trung và dài hạn, ông tin rằng quy định mới chắc chắn sẽ khiến giá vàng miếng lùi về sát với thế giới, với mức chênh lệch có thể chỉ còn khoảng 4-5 triệu đồng, thay vì gần 20 triệu đồng như hiện tại. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh hiệu quả thực tế còn phụ thuộc vào hạn mức nhập khẩu mà nhà điều hành cấp phép cho các đơn vị.
Đồng quan điểm, đại diện Công ty đầu tư vàng Phú Quý cho rằng: "Khi thị trường vàng miếng có thêm sự tham gia rộng rãi của các ngân hàng và doanh nghiệp, khoảng cách giá trong nước và thế giới chắc chắn sẽ được thu hẹp, thị trường sẽ vận hành ổn định hơn, hạn chế tình trạng đầu cơ".
Ông Nguyễn Trung Anh, Chủ tịch Công ty kim loại quý Ancarat, cũng khẳng định chính sách mới sẽ tác động tích cực và toàn diện, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh về giá cả, chất lượng và dịch vụ. "Đây là cơ hội để minh bạch hóa thị trường, cho phép các doanh nghiệp phát huy tiềm lực sản xuất, tạo ra các sản phẩm vàng miếng chất lượng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường," ông nói.
Một điểm sáng khác của chính sách mới là việc cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho sản xuất trang sức. Thời gian qua, do không được nhập khẩu chính ngạch, nhiều doanh nghiệp, kể cả các thương hiệu lớn như PNJ, đã gặp khó khăn cực lớn về nguồn cung, có lúc không có vàng để chế tác.
Quy định mới sẽ giải quyết "cơn khát" nguyên liệu, tạo động lực để doanh nghiệp mở rộng sản xuất, nâng cao năng suất và giảm giá thành sản phẩm. Đáng chú ý, theo ông Khánh, lượng ngoại tệ cần thiết để nhập khẩu vàng (ước tính 3,5 tỷ USD cho 30 tấn/năm) không quá lớn so với tổng kim ngạch nhập khẩu hơn 326 tỷ USD của Việt Nam.
Nghịch lý ngắn hạn: Cung chưa tới, cầu không giảm
Mặc dù được kỳ vọng sẽ hạ nhiệt thị trường, Nghị định 232 lại tạo ra một nghịch lý ngay khi được công bố. Giá vàng trong nước không những không giảm mà còn vọt lên mức cao nhất lịch sử, hơn 134 triệu đồng/lượng, trong khi giá thế giới quy đổi thấp hơn gần 20 triệu đồng/lượng.
Theo các chuyên gia, hiện tượng này xuất phát từ độ trễ giữa chính sách và thực tiễn. Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh, Giảng viên Tài chính Đại học RMIT Việt Nam, nhận định rằng tác động tích cực sẽ cần vài tháng để "thẩm thấu", trong khi ngắn hạn giá vàng vẫn khó hạ do cầu cao và tâm lý găm giữ mạnh.
Doanh nghiệp cần thời gian để chuẩn bị hồ sơ, chờ cấp phép nhập khẩu, trong khi nguồn cung mới chưa thể ra thị trường ngay lập tức.
 |
| Nhân viên tiệm vàng kiểm đếm và niêm phong vàng miếng SJC trước khi giao cho khách hàng. (Ảnh minh họa) |
Thực tế đã chứng minh điều này. Sau khi đạt đỉnh, giá vàng có những phiên điều chỉnh giảm về 128 - 130 triệu đồng/lượng nhưng nhanh chóng bật tăng trở lại. Đến sáng 17/9, vàng miếng SJC vẫn được niêm yết quanh mốc 130,3 - 132,3 triệu đồng/lượng.
Đà điều chỉnh này diễn ra trong bối cảnh Chính phủ liên tiếp chỉ đạo siết chặt quản lý. Ngày 16/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu NHNN sẵn sàng can thiệp để ổn định thị trường, tăng cường thanh tra, xử lý hành vi găm hàng, đội giá. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cũng nhấn mạnh nhiệm vụ chống buôn lậu và yêu cầu nghiên cứu thành lập sàn vàng để tăng tính minh bạch.
Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, chỉ ra rằng thị trường Việt Nam thiếu công cụ điều tiết, khiến giá trong nước thường phản ứng chậm khi giá quốc tế giảm.
PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM, cũng cho biết, nhiều doanh nghiệp nhỏ thậm chí đã lâm vào cảnh "cháy vàng nhẫn" do cung cạn kiệt, càng đẩy giá nội địa đi ngược xu hướng thế giới.
Hiện tượng người dân vẫn xếp hàng dài chờ mua vàng bất chấp giá cao phản ánh một "điểm nghẽn tâm lý". Khi niềm tin vào các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản chưa đủ mạnh, người dân lại tìm đến vàng như một lựa chọn an toàn duy nhất.
Kết hợp với thói quen tích trữ lâu đời và tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội), sức cầu khổng lồ đã duy trì khoảng cách lớn giữa giá vàng trong nước và quốc tế.
Vàng: Kênh trú ẩn an toàn hay 'bẫy giá'?
Trong bối cảnh quốc tế, vàng đang củng cố vai trò tài sản phòng thủ. Tính đến cuối tháng 8, giá vàng thế giới đã tăng hơn 31% so với đầu năm, mức cao nhất kể từ năm 1979. Lạm phát dai dẳng, đồng USD suy yếu và khả năng Fed sớm hạ lãi suất khiến dòng vốn tiếp tục chảy mạnh vào kim loại quý.
Chuyên gia Paul Wong của Sprott Asset Management nhận định: "Đà tăng của vàng trong năm 2025 phản ánh tâm lý phòng thủ toàn cầu". Các tổ chức quốc tế như UBS, ANZ dự báo giá vàng thế giới có thể dao động trong vùng 3.700 – 4.000 USD/ounce đến cuối năm.
Tại Việt Nam, chuyên gia kinh tế Lâm Tuấn dự báo giá vàng SJC có thể tăng lên 135 – 140 triệu đồng/lượng vào cuối năm. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rủi ro "mua đỉnh" trong ngắn hạn là rất cao. Sau chuỗi tăng mạnh, vàng có thể điều chỉnh sâu, khiến nhà đầu tư "lướt sóng" dễ thua lỗ.
Các chuyên gia cùng chung khuyến nghị: nhà đầu tư cần phân biệt rõ mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Về dài hạn, vàng vẫn là kênh phòng thủ hữu hiệu. Việc bãi bỏ độc quyền sẽ giúp thị trường minh bạch và dễ tiếp cận hơn.
Tuy nhiên, vàng chỉ nên chiếm một tỷ trọng nhỏ trong danh mục đầu tư, khoảng 5-15% theo ông Lâm Tuấn, hoặc không quá 20% để đa dạng hóa rủi ro, với mục tiêu bảo toàn giá trị thay vì kỳ vọng sinh lời nhanh.
| Giá vàng hôm nay 18/9/2025 Mở cửa phiên giao dịch 18/9, giá vàng miếng SJC được điều chỉnh giảm 300.000 đồng/lượng ở chiều mua vào và bán ra, xuống mức 130-132 triệu đồng (mua - bán). Giá vàng nhẫn loại 1-5 chỉ của SJC đầu giờ sáng nay được niêm yết ở mức 126,3-129 triệu đồng/lượng (mua - bán), giảm 300.000 đồng/lượng ở chiều mua và bán so với mức chốt hôm qua. Doji sáng nay công bố giá vàng nhẫn ở mức 126,8-129,8 triệu đồng/lượng (mua - bán), giữ nguyên so với kết phiên hôm qua. Giá vàng thế giới sáng nay đi lên. Lúc 8h35' hôm nay (ngày 18/9, giờ Việt Nam), giá vàng thế giới giao ngay ở mức 3.682,9 USD/ounce, tăng 6,9 USD/ounce so với đêm qua. Sáng 18/9, vàng thế giới quy đổi theo giá USD ngân hàng ở mức giá hơn 118,4 triệu đồng/lượng, đã bao gồm thuế và phí, thấp hơn khoảng 13,6 triệu đồng/lượng so với giá vàng trong nước. |
 Phó Thống đốc NHNN nêu 3 lý do giá vàng tăng vọt, cảnh báo rủi ro lạm phát |
 Phó Thủ tướng chỉ đạo lập đoàn thanh tra kinh doanh vàng trong ngày 9/9 |
 Giá vàng SJC và vàng nhẫn đồng loạt giảm |
