Vì sao hệ hô hấp dễ "gặp nạn" vào mùa mưa?

Lý giải nguyên nhân khiến hệ hô hấp "gặp khó" khi trời mưa

Không phải ngẫu nhiên mà các phòng khám hô hấp lại trở nên đông đúc hơn vào mùa mưa. Sự kết hợp của nhiều yếu tố từ môi trường đến chính cơ thể con người đã tạo ra một "tổ hợp" điều kiện lý tưởng cho mầm bệnh tấn công.

Thay đổi nhiệt độ đột ngột và dính mưa dễ khiến hệ hô hấp suy yếu, tạo cơ hội cho virus tấn công.

"Thiên thời, địa lợi" cho virus và vi khuẩn phát triển

Lý giải về vấn đề này, Bác sĩ Trần Duy Hưng, Khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết: "Thời tiết mùa mưa bão là môi trường thuận lợi để virus, vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Nhiệt độ thay đổi liên tục giữa ngày và đêm, độ ẩm không khí cao, không gian sống thiếu ánh nắng, thông khí kém là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh."

Thật vậy, mùa mưa đặc trưng bởi độ ẩm trong không khí tăng cao, tạo môi trường sinh sôi hoàn hảo cho các loại virus, vi khuẩn và nấm mốc. Chúng có thể tồn tại lâu hơn trên các bề mặt và dễ dàng phát tán trong không khí.

Bên cạnh đó, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột giữa ngày và đêm, giữa trời nóng và những cơn mưa bất chợt khiến cơ thể khó thích ứng kịp. Đặc biệt, nhiệt độ giảm sâu khi mưa lớn làm nhiệt độ cơ thể cũng bị ảnh hưởng, nhất là khi chúng ta bị dính nước mưa hoặc không giữ đủ ấm.

Sự suy yếu của "hàng rào" miễn dịch tự nhiên

Khi nhiệt độ môi trường giảm xuống, hệ thống miễn dịch của cơ thể có xu hướng hoạt động kém hiệu quả hơn. Nhiệt độ thấp có thể làm co các mạch máu ngoại vi, bao gồm cả các mạch máu ở niêm mạc mũi và đường hô hấp trên. Điều này làm giảm lượng tế bào miễn dịch đến những khu vực này, tạo ra một "khoảng trống" để virus, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập.

Hơn nữa, không khí lạnh và khô (khi dùng điều hòa trong phòng kín) có thể làm khô lớp nhầy bảo vệ niêm mạc đường thở, khiến lớp hàng rào tự nhiên này mất đi khả năng bẫy và loại bỏ mầm bệnh.

Thay đổi thói quen sinh hoạt và các bệnh lý phổ biến

Vào mùa mưa, mọi người có xu hướng ở trong nhà và các không gian kín nhiều hơn, ít mở cửa sổ. Đây chính là điều kiện thuận lợi để virus lây truyền từ người này sang người khác, đặc biệt là ở những nơi đông người như văn phòng, trường học.

Theo các chuyên gia y tế, đây là thời điểm bùng phát của một số bệnh lý hô hấp quen thuộc:

Cảm lạnh thông thường: Do các loại virus nhẹ gây ra, với triệu chứng điển hình là hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng.

Các bệnh cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản thường gia tăng tại phòng khám mỗi khi mùa mưa tới.

Cúm mùa: Nguy hiểm hơn cảm lạnh, do virus Influenza gây ra. Triệu chứng thường nặng nề hơn bao gồm sốt cao, đau đầu, đau mỏi cơ bắp dữ dội, mệt mỏi.

Viêm mũi họng cấp: Thường được gọi là viêm họng, gây đau rát cổ họng, khó nuốt, có thể kèm theo ho và sốt.

Viêm phế quản và viêm phổi: Là tình trạng nhiễm trùng sâu hơn ở đường hô hấp dưới, gây ho nhiều, ho có đờm, khó thở, tức ngực. Đây là những bệnh lý cần được điều trị y tế kịp thời, đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền.

Xây dựng "lá chắn" vững chắc phòng bệnh hô hấp mùa mưa

Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên, nhưng quan trọng hơn cả là hành động để chủ động phòng ngừa. Việc xây dựng một "lá chắn" đa lớp từ vệ sinh, dinh dưỡng đến các biện pháp y tế dự phòng là chìa khóa để giữ cho hệ hô hấp khỏe mạnh suốt mùa mưa.

Vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Rửa tay thường xuyên: Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất. Hãy rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây.

Đeo khẩu trang: Khẩu trang y tế chất lượng giúp ngăn chặn giọt bắn chứa virus khi tiếp xúc với người khác hoặc khi đến nơi công cộng.

Vệ sinh mũi họng: Sử dụng nước muối sinh lý để súc họng và rửa mũi hàng ngày giúp làm sạch đường thở, loại bỏ mầm bệnh.

Giữ không gian sống khô thoáng: Mở cửa sổ khi trời tạnh ráo để không khí lưu thông, sử dụng máy hút ẩm và thường xuyên giặt giũ chăn, ga, gối.

Nâng cao sức đề kháng từ bên trong

Chế độ dinh dưỡng cân bằng: Tăng cường thực phẩm giàu Vitamin C (cam, ổi, dâu tây), Kẽm (thịt bò, hải sản, các loại hạt) và các vitamin nhóm B. Ăn nhiều rau xanh và thực phẩm kháng viêm tự nhiên như tỏi, gừng.

Uống đủ nước: Uống đủ nước ấm mỗi ngày (khoảng 2 lít) giúp làm loãng đờm và giữ cho niêm mạc đường hô hấp đủ ẩm.

Ngủ đủ giấc và vận động hợp lý: Giấc ngủ chất lượng (7-8 tiếng mỗi đêm) và việc tập thể dục đều đặn là nền tảng vững chắc cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Các biện pháp phòng ngừa chủ động khác

Giữ ấm cơ thể: Luôn giữ ấm các vùng quan trọng như cổ, ngực và bàn chân. Nếu đi mưa về, cần nhanh chóng thay quần áo khô.

Tiêm phòng vắc-xin: Tiêm vắc-xin phòng cúm hàng năm là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nặng. Ngoài ra, vắc-xin phế cầu khuẩn cũng được khuyến nghị cho các nhóm nguy cơ cao.

Tóm lại, mùa mưa không nhất thiết phải là mùa của bệnh tật. Bằng việc áp dụng đồng bộ các biện pháp trên, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ hệ hô hấp. Đừng chủ quan, hãy lắng nghe cơ thể và đến gặp bác sĩ ngay khi có những triệu chứng bất thường để được chẩn đoán và điều trị kịp thời

Những biến chứng bị bỏ quên của bệnh tiểu đường

Tác dụng của gừng với huyết áp và cholesterol

Để trẻ “nghịch bẩn”: Liều thuốc tự nhiên cho miễn dịch và hạnh phúc