Triệu phú trồng nấm với tuyệt chiêu sản xuất nấm đặc sản quy trình sạch khép kín

Nhiều năm qua, HTX Dịch vụ Linh Phát đã ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất đông trùng hạ thảo. (Ảnh Mai Chiến).

Khăn gói khắp nơi học nghề trồng nấm

Ông Nguyễn Văn Thành xóm Sơn Đông, xã Hải Chính (Hải Hậu - Nam Định), nhiều năm qua đã thành công với mô hình nuôi trồng nấm và sản xuất các sản phẩm từ nấm.

Từng là bộ đội xuất ngũ rồi bám biển, nhưng qua nhiều năm ông Thành nhận thấy thu nhập từ nghề đánh bắt hải sản không ổn định, hiệu quả đánh bắt không cao nên đến năm 2010 anh Thành dừng lại. Do có quen biết một số bạn bè ở các địa phương có nghề trồng nấm nên ông đã đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật chăm sóc.

Ông Thanh còn đăng ký học 1 khóa đào tạo về trồng nấm, sản xuất nấm tại Trung tâm Nghiên cứu và phát triển nấm (Viện Di truyền Nông nghiệp, Bộ NN-PTNT).

Ông Thành là người đầu tiên trồng nấm tại địa phương.

Sau khi có được vốn kiến thức quan trọng về trồng nấm, tháng 3/2011, ông Thành quyết định xây dựng trang trại trồng nấm với quy mô khoảng 1.000m2; tập trung sản xuất nấm linh chi, nấm bào ngư, mộc nhĩ, nấm rơm và nấm mỡ. Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất đã xảy ra hiện tượng bịch phôi nấm bị chết giống.

"Thời điểm đó, tôi trồng 50.000 bịch phôi giống, song do chưa nắm chắc được kỹ thuật sấy, hấp phôi nấm… nên giống bị chết dần, chết mòn; thiệt hại khoảng 30 - 40%", anh Thành tiết lộ.

Sau thiệt hại ban đầu, ông Thành dành nhiều thời gian đi tham quan các mô hình trồng nấm khác ở những vùng lân cận để học hỏi thêm kỹ thuật trồng nấm. Từ những kiến thức học tập thực tế, lần này anh đã áp dụng thành công vào mô hình trồng nấm của gia đình. Nhờ đó, mô hình sản xuất nấm dần ổn định.

Ông Thành cho biết: Quá trình trồng các loại nấm, đặc biệt là nấm linh chi đòi hỏi phải cẩn trọng, tỉ mẩn trong từng công đoạn, trong đó quy trình chọn giống phải phù hợp với thời tiết, nguồn nước tưới vùng khí hậu ven biển. Giống nấm tuyển chọn được chuyển giao công nghệ từ Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển nấm (Viện Di truyền Nông nghiệp - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).

Thành lập hợp tác xã để phát triển bền vững

Để chủ động trong sản xuất và tiêu thụ, ông Thành quyết định thành lập Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Linh Phát và đảm nhiệm cương vị Chủ tịch HĐQT vào năm 2014 theo Luật HTX năm 2012 với 8 thành viên. Ngành nghề sản xuất chính là nuôi trồng và sản xuất các loại nấm, trong đó sản phẩm chủ lực là nấm linh chi, ngoài ra còn có nấm bào ngư, mộc nhĩ, nấm đông trùng hạ thảo và một số sản phẩm chế biến từ nấm.

HTX được tổ chức trên cơ sở liên kết các cá nhân, hộ gia đình, trên nguyên tắc tự nguyện và cùng hưởng lợi; xây dựng kết cấu hạ tầng chung phục vụ sản xuất của thành viên, sử dụng vật tư, dịch vụ phục vụ sản xuất của thành viên; hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ gia đình và người nông dân trong các công đoạn lựa chọn giống nấm, phôi giống nấm, thu hoạch và bảo quản nông sản; đồng thời tăng cường liên doanh, liên kết với nhà sản xuất, cung cấp vật tư, giúp người nông dân tiêu thụ sản phẩm.

Hiện nay, HTX Dịch vụ Linh Phát đang tạo công ăn, việc làm cho khoảng 30 lao động địa phương.

Nhằm đảm bảo cung ứng ra thị trường các sản phẩm có chất lượng tốt, ông Thành đã thống nhất với các thành viên HTX áp dụng quy trình VietGAP trong sản xuất.

HTX đã áp dụng quy trình công nghệ nhân giống, nuôi trồng, sản xuất nấm sạch khép kín với nguyên liệu hữu cơ tự nhiên như mùn cưa, rơm rạ. Toàn bộ dây chuyền hệ thống sản xuất nấm sạch được đồng bộ từ nhà chứa nguyên liệu, nhà ủ, sàng lọc nguyên liệu, khu vực đóng bịch phôi giống nấm, buồng hấp thanh trùng, phòng sạch cấy phôi nấm sau khi hấp thanh trùng, khu sản xuất, khu sấy, đóng gói nấm. Trong quá trình chăm sóc nấm phải đảm bảo tuân thủ các điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đây là cơ sở cho ra sản phẩm có năng suất, chất lượng cao, qua đó xây dựng thương hiệu của HTX Dịch vụ Linh Phát. Trong những năm qua, HTX đã xây dựng được thị trường ổn định, có sức cạnh tranh cao, ký kết nhiều hợp đồng tiêu thụ sản phẩm cho thành viên. Đến nay, HTX đã có 3 sản phẩm được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP gồm Rượu linh chi, Nấm linh chi, Nấm bào ngư Linh Phát.

Công nhân thu hoạch nấm tại trang trại sản xuất nấm của HTX Dịch vụ Linh Phát.

Sau gần 10 năm gây dựng, đến nay HTX phát triển ổn định, số lượng thành viên cũng tăng lên so với trước đây. HTX đang tạo việc làm cho tổng số 30 lao động địa phương, thu nhập bình quân từ 5 đến 7,5 triệu đồng/người/tháng. Mô hình sản xuất của HTX được xây dựng quy củ, phát triển bền vững nên đã thu hút nhiều hộ nông dân tới tham quan, học tập kinh nghiệm.

Chia sẻ về định hướng trong thời gian tới, ông Thành cho biết, HTX sẽ xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh hướng tới đẩy mạnh phối hợp với các công ty, doanh nghiệp để liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp sạch đến tất cả các đội sản xuất; cùng với đó tích cực tìm hiểu thị trường, tiến tới đa dạng hóa các sản phẩm làm từ nấm nhằm đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng. Dự kiến sang năm 2024, anh Thành đăng ký tham gia thêm 3 sản phẩm vào Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (Chương trình OCOP) gồm, đông trùng hạ thảo sấy khô kiểu thăng hoa, rượu đông trùng hạ thảo và trà nấm linh chi hòa tan./.