 |
| Cây trà hoa vàng đã trở thành vang xanh khi mỗi kg hoa khô có giá hàng triệu đồng. |
Những năm gần đây các địa phương có thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp của tỉnh Bắc Kạn đã hình thành vùng sản xuất trà hoa vàng ổn định, lâu dài. Định hướng chung là phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị giữa người trồng chè và doanh nghiệp, HTX tiêu thụ.
Một trong những địa phương phát hiện và sớm đưa cây trà hoa vàng vào khai thác là huyện Chợ Đồn. Là địa phương trồng cây trà hoa vàng sớm và nhiều nhất tại tỉnh Bắc Kạn, diện tích hiện đạt hơn 15ha. Người dân chủ yếu bán hoa tươi cho các tư thương, hoặc chế biến tại các HTX. Hiện nay hoa tươi được tư thương và doanh nghiệp thu mua với giá từ 400.000 - 600.000 đồng/kg. Ngoài ra, lá cây trà hoa vàng có thể bán được với giá khoảng 25.000 đồng/kg.
Với giá trị cao như vậy, một cây trà hoa vàng trưởng thành có thể cho thu nhập tiền triệu mỗi năm. Theo ông Đặng Đình Phong, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Diện tích cây trà hoa vàng trên địa bàn huyện Chợ Đồn lớn. Tuy nhiên chỉ trồng nhỏ lẻ, rải rác từ 100 - 3.000 cây; chủ yếu cây mọc tự nhiên, xen với cây trồng khác, chưa có sự đầu tư, thâm canh, chăm sóc, cắt tỉa… nên năng suất chưa cao. Sản phẩm chủ yếu bán hoa tươi cho các tư thương, chưa tận dụng được nguồn lá có sẵn để chế biến chè khô dạng túi lọc, chè mat-cha…
 |
| Chợ Đồn là địa phương trồng cây trà hoa vàng sớm và nhiều nhất tại tỉnh Bắc Kạn. |
Là cây trồng đem lại giá trị kinh tế cao nên huyện Chợ Đồn đã triển khai đề án hỗ trợ người dân mở rộng diện tích trồng cây chè hoa vàng giai đoạn 2023 - 2026. Theo đó, những năm tới, huyện Chợ Đồn sẽ phát triển thêm khoảng 30ha, trồng chủ yếu ở các xã Bình Trung, Nghĩa Tá, Đồng Thắng.
Lãnh đạo Phòng NN-PTNT huyện Chợ Đồn cho biết, phát triển cây dược liệu dưới tán rừng là chủ trương của huyện, trong đó cây trà hoa vàng đang được ưu tiên. Huyện đã ban hành đề án, thời gian tới sẽ hỗ trợ người dân để mở rộng diện tích và xây dựng chuỗi liên kết để bao tiêu sản phẩm. Sản phẩm trà hoa vàng của Hợp tác xã Hòa Thịnh (Nghĩa Tá) đã được công nhận là sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao.
Hiện nay, UBND huyện Chợ Đồn xây dựng Phương án hỗ trợ phát triển cây trà hoa vàng giai đoạn 2023 - 2026 nhằm hỗ trợ người dân mở rộng diện tích chè hoa vàng thành vùng tập trung; nâng giá trị trà hoa vàng thành sản phẩm hàng hóa có giá trị cao. Trồng mới 30ha trà hoa vàng tại các xã Bình Trung, Nghĩa Tá, Đồng Thắng, thời gian thực hiện 04 năm, từ năm 2023-2026. Khuyến khích bà con trồng mới và nhân rộng diện tích, áp dụng kỹ thuật thâm canh để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm.
 |
| Tại nhiều địa phương của tỉnh Bắc Kạn được hỗ trợ để phát triển cây trà hoa vàng. |
Định mức hỗ trợ gồm 50% chi phí cây giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; hỗ trợ 50% xây dựng một chuỗi liên kết (thành lập mới hoặc liên kết hợp tác xã về bao tiêu sản phẩm trà hoa vàng). Hỗ trợ kinh phí tổ chức tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng, thâm canh trà hoa vàng cho các hộ thực hiện phương án. Hỗ trợ tổng kết và công tác quản lý, chỉ đạo phương án theo quy định.
Để phát triển ổn định cây dược liệu quý này, tỉnh Bắc Kạn cũng đã khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã chế biến sâu thành những sản phẩm chất lượng cao.
Công ty TNHH Hà Diệp (TP Bắc Kạn) là đơn vị đi đầu trong lĩnh vực này. Công ty đã đầu tư khoảng 5 tỷ đồng xây dựng nhà xưởng, mua máy sấy hiện đại để chế biến trà hoa vàng. Những bông hoa trà tươi được tuyển chọn kỹ lưỡng, sau đó được đưa vào máy làm đông ở nhiệt độ -50 độ C, nước trong sản phẩm sẽ chuyển từ trạng thái rắn sang trạng thái khí và thăng hoa nhờ máy hút chân không tạo ra áp suất thấp ở nhiệt độ thấp.
 |
| Trà hoa vàng Bắc Kạn sau khi thu hoạch sẽ được chế biến sâu để nâng cao giá trị. |
Nguyên liệu được làm khô mà vẫn giữ nguyên hình thái, hương vị, màu sắc và các dưỡng chất trong trà. Với công nghệ sấy này, quá trình sấy khô sản phẩm được thực hiện trong môi trường hoàn toàn vô trùng, những bông trà khô có thể tươi ngon trở lại khi pha với nước nóng. Công ty đã cho ra đời những sản phẩm như trà hoa vàng sấy khô, rượu chè hoa vàng, trà hoa vàng túi lọc… Tất cả những sản phẩm đều được chế biến trên dây truyền hiện đại, đảm bảo an toàn vệ sinh, sản phẩm có mẫu mã bao bì đẹp mắt.
Hiện nay, sản phẩm trà hoa vàng của Công ty đạt chuẩn OCOP 4 sao và đã có mặt ở hầu khắp các tỉnh thành trong nước và đang tìm cơ hội để xuất khẩu.
Khuyến khích, hỗ trợ phát triển vùng trà hoa vàng với quy mô tập trung và nâng cao chất lượng, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp và HTX tham gia chế biến trà hoa vàng, đây là hướng đi bền cững để trà hoa vàng Bắc Kạn khẳng định thương hiệu, mở ra cơ hội làm giàu cho người dân./.
