Thị trường Australia mở rộng dư địa cho sản phẩm xuất khẩu Việt Nam

Toàn cảnh Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Australia 2025.

Cơ hội từ bốn nhóm sản phẩm chủ lực

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam – Australia 2025 do Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) phối hợp cùng các đối tác tổ chức ngày 26/9 tại Hà Nội, các chuyên gia và nhà quản lý đã phân tích tiềm năng cũng như thách thức trong hợp tác kinh tế hai nước. Theo ông Nguyễn Mạnh Hiệp, Lãnh sự Thương mại Việt Nam tại Australia, 8 tháng năm 2025, thương mại song phương đạt 8,9 tỷ USD, trong bối cảnh năm 2024 kim ngạch hai chiều gần 14 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu sang Australia các mặt hàng chủ lực như điện tử, cà phê, hải sản, trong khi nhập khẩu từ Australia than, bông, sắt.

Đáng chú ý, bốn nhóm sản phẩm được đánh giá có lợi thế lớn tại thị trường Australia: Linh kiện và thiết bị điện tử: Năm 2024 đạt kim ngạch hơn 1 tỷ USD, tăng gấp đôi so với 2023, cho thấy khả năng thâm nhập vào phân khúc công nghệ giá trị cao. Dệt may và giày dép: Năm 2024 đạt hơn 500 triệu USD, tăng trên 20% so với 2023, dự báo tiếp tục giữ đà tăng trưởng năm 2025. Nông lâm, thủy sản và hải sản: Được người tiêu dùng Australia ưa chuộng nhờ tính tự nhiên, an toàn và minh bạch nguồn gốc. Vật liệu xây dựng: Có nhiều dư địa khi nhu cầu hạ tầng và nhà ở tại Australia gia tăng; doanh nghiệp Việt Nam được đánh giá có lợi thế về chất lượng và giá cạnh tranh.

Ngoài hàng hóa, hai lĩnh vực dịch vụ cũng được nhận định giàu tiềm năng: công nghệ thông tin (ICT) và du lịch. Việt Nam sở hữu lực lượng chuyên gia CNTT có chuyên môn tốt, nhưng cần nâng cao năng lực để cạnh tranh quốc tế. Du lịch lại có lợi thế nhờ cảnh quan tự nhiên độc đáo và hệ thống đường bay thẳng kết nối thuận tiện. Song song với cơ hội, thị trường Australia cũng đặt ra yêu cầu khắt khe: thu nhập bình quân cao, tiêu chuẩn nhập khẩu nghiêm ngặt, người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm an toàn, bền vững và minh bạch. Điều này buộc doanh nghiệp Việt không chỉ xuất khẩu nhiều, mà phải xuất khẩu đúng chuẩn và theo xu hướng xanh.

Giải pháp kết nối chuỗi giá trị và nâng chất lượng

Giày dép là một trong những sản phẩm có nhiều cơ hội xuất khẩu sang thị trường Australia.

Để chuyển hóa tiềm năng thành lợi ích thực tiễn, các chuyên gia đưa ra nhiều khuyến nghị. PGS.TS Đào Thanh Trường nhấn mạnh vai trò nghiên cứu và đào tạo trong việc kết nối chính sách với thực tiễn doanh nghiệp. Ở tầm vĩ mô, GS. Andreas Hauskrecht chỉ ra hạn chế lớn: Việt Nam phụ thuộc nhiều vào FDI nhưng hiệu ứng lan tỏa sang doanh nghiệp trong nước còn hạn chế. Trường hợp nhà máy Samsung tại Bắc Ninh xuất khẩu hơn 54 tỷ USD nhưng phải nhập khẩu tới 50 tỷ USD nguyên liệu minh chứng rõ khoảng trống trong chuỗi cung ứng nội địa.

Giải pháp cấp thiết là nâng cao năng suất lao động, chất lượng nhân lực và thúc đẩy liên kết cung ứng. Các chuyên gia đề nghị tăng cường hợp tác nghiên cứu – đào tạo giữa Việt Nam và Australia nhằm chuyển giao công nghệ, rèn kỹ năng thực hành cho lao động, đặc biệt trong CNTT và công nghiệp phụ trợ.

Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo cũng được xem là “chìa khóa”. GS.TS Trần Thọ Đạt cho biết kinh tế số Việt Nam mới dừng ở mức lõi, chưa có sức lan tỏa lớn, quy mô chỉ khoảng 45 tỷ USD, thấp hơn đáng kể so với 76,53 tỷ USD của Australia. Do đó, hai bên có thể hợp tác trong đào tạo nhân lực số, xây dựng khung kỹ năng chuyển đổi số quốc gia và thành lập trung tâm đổi mới sáng tạo chung, giúp startup Việt tiếp cận trực tiếp các quỹ đầu tư Australia.

Về chính sách song phương, bà Cecilia Brennan, Tham tán Kinh tế Đại sứ quán Australia tại Việt Nam, cho biết hai nước đang đàm phán biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển kinh tế số, bao gồm đào tạo nhân lực và xây dựng ngành. Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, nhấn mạnh nền tảng kinh tế Việt Nam với mức tăng trưởng GDP 7,09% năm 2024 là cơ sở để mở rộng hợp tác về thương mại, đầu tư, giáo dục, khoa học – công nghệ, năng lượng sạch và ứng phó biến đổi khí hậu.

Lộ trình hành động cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý được đề xuất gồm: Chuẩn hóa, minh bạch hóa nguồn gốc và truy xuất sản phẩm theo tiêu chuẩn Australia. Đầu tư công nghệ xanh, áp dụng chứng nhận quốc tế để nâng chất lượng. Liên kết chuỗi cung ứng trong nước nhằm giảm nhập khẩu linh kiện, tăng tỷ lệ nội địa hóa. Thúc đẩy chương trình đào tạo thực hành và trung tâm đổi mới sáng tạo chung với Australia. Xây dựng hệ thống chỉ số, mục tiêu đo lường hiệu quả cho các thỏa thuận hợp tác.

Thị trường Australia không chỉ là điểm đến tiêu thụ hàng hóa mà còn là đối tác chiến lược giúp Việt Nam hoàn thiện chuỗi giá trị, nâng cao năng lực sáng tạo và phát triển thương hiệu bền vững. Với nền tảng ngoại giao thiết lập từ năm 1973 cùng những bước tiến trong thương mại, giáo dục, đầu tư và đổi mới sáng tạo, quan hệ song phương có tiềm năng trở thành động lực tăng trưởng dài hạn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Giá hồ tiêu hôm nay 27/9: Giữ vững mức cao, xuất khẩu lập kỷ lục

EU lần thứ hai đề xuất hoãn Quy định chống phá rừng: Doanh nghiệp có thêm thời gian chuẩn bị

Giải quyết những thách thức, bảo đảm tăng trưởng xuất khẩu bền vững

Thuế quan siết chặt, dệt may, gỗ nội thất, thủy sản Việt Nam tìm lối đi nào?

Xuất khẩu rau quả xác lập kỷ lục 650 triệu USD trong 15 ngày