Đăng ký nhãn hiệu quốc tế đón đầu hội nhập
 |
| Tem chứng nhận chỉ dẫn địa lý "Thanh long Bình Thuận". |
Nhãn hiệu là biểu tượng gắn liền với danh tiếng, uy tín và bản sắc của sản phẩm. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại nước ngoài không chỉ là nhu cầu tất yếu mà còn là bước đi chiến lược để doanh nghiệp khẳng định vị thế thương hiệu trên trường quốc tế.
Ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), khẳng định: Quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm quyền đối với nhãn hiệu, có tính chất lãnh thổ – nghĩa là chỉ được bảo hộ tại quốc gia nơi nhãn hiệu đã được đăng ký. Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi hợp pháp ở thị trường nước ngoài, doanh nghiệp buộc phải tiến hành đăng ký tại từng quốc gia cụ thể hoặc thông qua các hệ thống đăng ký quốc tế được thừa nhận.
Theo ông Hồng, thương hiệu là yếu tố sống còn khi sản phẩm bước chân ra thị trường toàn cầu, và nhãn hiệu là dấu ấn đầu tiên của thương hiệu đó trong tâm trí người tiêu dùng. Đây là tài sản vô hình nhưng có giá trị kinh tế lớn, đặc biệt trong môi trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay. Việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu giúp doanh nghiệp độc quyền sử dụng nhãn hiệu tại nước ngoài, đồng thời ngăn chặn tình trạng sao chép, làm giả, làm nhái có thể xảy ra khi sản phẩm Việt bắt đầu được thị trường thế giới đón nhận.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động bảo vệ tài sản trí tuệ bằng cách đăng ký nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp không chỉ trong nước mà còn ở các thị trường mục tiêu như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản… Các mặt hàng nông sản chủ lực như vải thiều, thanh long, gạo, cà phê... là những minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc bảo hộ nhãn hiệu tại nước ngoài, góp phần nâng cao giá trị thương phẩm và tăng cường mức độ nhận diện thương hiệu Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.
Tuy nhiên, để được đăng ký nhãn hiệu quốc tế, trước hết cá nhân hoặc doanh nghiệp phải hoàn tất đăng ký trong nước – đây được gọi là “đơn cơ sở” hoặc “nhãn hiệu cơ bản”. Sau đó, chủ sở hữu mới có thể tiếp tục thực hiện thủ tục đăng ký quốc tế thông qua Văn phòng Sở hữu trí tuệ, các tổ chức đại diện hoặc các công cụ đăng ký quốc tế đã được thiết lập.
Hệ thống Madrid hỗ trợ doanh nghiệp vươn xa
 |
| Trong thời đại kinh tế mở, việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài là bước đi tất yếu nếu doanh nghiệp Việt Nam muốn xây dựng thương hiệu bền vững. |
Trong nỗ lực tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp mở rộng thị trường ra nước ngoài, Việt Nam đã tích cực tham gia nhiều điều ước quốc tế quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, điển hình như Công ước Paris, Thỏa ước Madrid và Nghị định thư Madrid về đăng ký nhãn hiệu quốc tế.
Nhờ tham gia Hệ thống Madrid, doanh nghiệp Việt Nam có thể nộp đơn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại nhiều quốc gia chỉ với một bộ hồ sơ duy nhất, bằng một ngôn ngữ và nộp thông qua một cơ quan quản lý trung ương – cụ thể là Văn phòng quốc tế của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO). Điều này giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí và nguồn lực cho doanh nghiệp, đặc biệt khi phải xử lý các thủ tục pháp lý tại nhiều thị trường khác nhau.
Tại hội thảo trực tuyến “Bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài: Hướng dẫn cho doanh nghiệp về Hệ thống Madrid” do WIPO tổ chức gần đây, các chuyên gia quốc tế khẳng định, việc sử dụng Hệ thống Madrid mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Chủ sở hữu có thể thực hiện việc sửa đổi, gia hạn hoặc mở rộng danh mục sản phẩm/dịch vụ thông qua một quy trình tập trung, thay vì phải tiếp xúc riêng lẻ với từng quốc gia. Hơn nữa, hiệu lực bảo hộ nhãn hiệu quốc tế theo hệ thống này kéo dài 10 năm và có thể gia hạn tiếp tục, giúp doanh nghiệp an tâm triển khai hoạt động kinh doanh dài hạn tại các thị trường mục tiêu.
Ông Trần Lê Hồng cho biết, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn với các công cụ sở hữu trí tuệ, Cục Sở hữu trí tuệ đã công bố đầy đủ hướng dẫn kỹ thuật, biểu mẫu, và sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong suốt quá trình đăng ký quốc tế. Bên cạnh đó, cả nước hiện có khoảng 200 tổ chức đại diện sở hữu công nghiệp có đủ năng lực tư vấn, hỗ trợ hồ sơ và thực hiện thủ tục đăng ký quốc tế cho doanh nghiệp – đóng vai trò cầu nối quan trọng trong quá trình vươn ra thế giới của thương hiệu Việt.
Ngoài ra, các chương trình phát triển tài sản trí tuệ từ trung ương đến địa phương đang được triển khai đồng bộ. Thông qua các chương trình này, doanh nghiệp có thể tiếp cận các nguồn lực tài chính, tư vấn chuyên môn cũng như đào tạo nhân lực để xây dựng, quản lý và bảo vệ nhãn hiệu một cách chuyên nghiệp và hiệu quả.
Dẫu vậy, ông Hồng lưu ý, quy trình đăng ký nhãn hiệu quốc tế đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Doanh nghiệp cần xác định rõ thị trường mục tiêu, lựa chọn đơn vị tư vấn uy tín, đồng thời nắm chắc những yêu cầu pháp lý, rào cản ngôn ngữ và quy định đặc thù tại từng quốc gia. Nếu thiếu chuẩn bị, doanh nghiệp rất dễ rơi vào thế bị động, thậm chí phải bỏ cuộc giữa chừng vì cảm thấy quy trình quá phức tạp.
Trong thời đại kinh tế mở, việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài là bước đi tất yếu nếu doanh nghiệp Việt Nam muốn xây dựng thương hiệu bền vững và cạnh tranh quốc tế. Với sự đồng hành từ hệ thống pháp luật trong nước, các công cụ hỗ trợ quốc tế và sự chủ động của chính doanh nghiệp, hành trình khẳng định dấu ấn “Made in Vietnam” trên thị trường toàn cầu sẽ ngày càng thuận lợi, bền vững và hiệu quả hơn.
