Hàng giả, hàng nhái “tấn công” người tiêu dùng
 |
| Phát hiện hơn 13 tấn thực phẩm đóng gói sẵn có dấu hiệu nhập lậu. |
Thực hiện cao điểm kiểm tra kiểm soát thị trường trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, ngày 3/1/2025, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 17 (Cục QLTT Hà Nội) vừa phối hợp với Đội 7 - Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an thành phố sau quá trình kiểm tra một kho hàng tại xã Đồng Tháp, huyện Đan Phượng.
Tại thời điểm kiểm tra kho hàng, toàn bộ thực phẩm không rõ nguồn gốc chủ yếu là xúc xích, thịt bò khô và bánh kẹo các loại được để trà trộn cùng với một số mặt hàng thực phẩm có giấy tờ. Điều này khiến công tác kiểm đếm, phân loại của lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn. Trên bao bì các sản phẩm đều in chữ nước ngoài, không có tem nhãn phụ tiếng Việt. Nhiều sản phẩm đã có hiện tượng chảy nước và xuất hiện mùi hôi nồng.
Chủ kho hàng sinh năm 1990, trú tại huyện Đan Phượng thừa nhận, trên 13 tấn thực phẩm này hoàn toàn không có nguồn gốc xuất xứ, không hoá đơn chứng từ, được thu mua trôi nổi trên thị trường, chủ yếu là từ biên giới, sau đó đưa về Hà Nội và các tỉnh lân cận để tiêu thụ.
Nếu trót lọt, số thực phẩm không rõ nguồn gốc này sau đó sẽ được cung cấp ra các cửa hàng tạp hóa hoặc bán đồ ăn nhanh trên địa bàn thành phố, đối tượng sử dụng chủ yếu là học sinh, sinh viên. Điều này có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng. Hiện lực lượng chức năng đã tiến hành niêm phong, thu giữ toàn bộ số thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ liên quan để tiến hành tiêu hủy theo quy định của pháp luật. Theo niêm yết, lô hàng vi phạm có tổng trị giá gần 1,9 tỷ đồng.
 |
| Đoàn kiểm tra phát hiện một lượng lớn hàng hóa là thực phẩm đông lạnh đựng trong các thùng carton vẫn nguyên đai, nguyên kiện. |
Trước đó, ngày 8/1/2025, Đội QLTT số 17 cũng phối hợp với Đội 7, Phòng Cảnh sát kinh tế công an thành phố Hà Nội kiểm tra đột xuất một kho hàng tại địa chỉ Lô 11 khu công nghiệp Quang Minh, thị trấn Quang Minh, huyện Mê Linh, TP. Hà Nội. Tại đây, đoàn kiểm tra phát hiện một lượng lớn hàng hóa là thực phẩm đông lạnh đựng trong các thùng carton vẫn nguyên đai, nguyên kiện.
Kiểm tra thực tế, đoàn kiểm tra ghi nhận gần 10 tấn hàng hóa là sách bò, dạ dày bò, dạ dày lợn không có nhãn mác, trên bao bì không thể hiện thông tin về sản phẩm, ngày tháng sản xuất cũng như hạn sử dụng. Trong đó nhiều nhất là sách bò với số lượng khoảng 8 tấn. Số còn lại là dạ dày bò và lợn. Toàn bộ hàng hóa tại kho hàng này đều là sản phẩm đông lạnh. Theo quan sát, nhiều sản phẩm đã xuất hiện dấu hiệu phân hủy, biến đổi màu sắc và bốc mùi hôi thối.
Chủ cơ sở được xác định là ông H.V.D (trú quán tại tỉnh Bắc Kạn). Làm việc với đoàn kiểm tra, chủ cơ sở không xuất trình được các hóa đơn chứng từ chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa. Lô hàng có trị giá gần 550 triệu đồng. Được biết, hàng hóa tại cơ sở được đối tượng thu gom từ nhiều nguồn khác nhau, sau đó sử dụng xe đông lạnh di chuyển vào ban đêm nhằm hạn chế sự kiểm tra của các cơ quan chức năng.
Tinh vi hơn, các đối tượng còn liên tục thay đổi biển số xe cũng như phương tiện vận chuyển nhằm che giấu sự phát hiện của các đoàn kiểm tra. Toàn bộ số hàng hóa này được nhập để phục vụ nhu cầu tăng cao trong dịp Tết nguyên đán sắp tới. Không chỉ được phân phối tại thị trường Hà Nội, các mặt hàng trên còn len lỏi vào nhiều cửa hàng, quán ăn trên cả nước.
Cũng trong ngày 8/1, một tổ công tác khác của Đội QLTT số 17, Cục QLTT thành phố Hà Nội phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế- Công an Hà Nội tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh thực phẩm đông lạnh tại địa chỉ ngõ 21 Tựu Liệt, huyện Thanh Trì.
Tại thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện hơn 2,1 tấn thực phẩm đông lạnh là nầm lợn, tràng trứng, tràng lợn, kê gà, mề gà... không rõ nguồn gốc xuất xứ, chưa được kiểm định chất lượng. Chủ cơ sở là bà P.T.H (SN: 1992), không xuất trình được giấy phép đăng ký kinh doanh, hoá đơn chứng từ số hàng hoá trên.
Qua điều tra, bà H. khai nhận thu mua số hàng hoá trên trôi nổi trên thị trường và bán lại cho các khách hàng có nhu cầu tại Hà Nội và địa bàn một số tỉnh lân cận. Đoàn kiểm tra đã lập biên bản, tạm giữ toàn bộ số hàng hoá trên để xử lý theo quy định của pháp luật.
Dù liên tục phát hiện, kiểm tra, bắt giữ các vụ buôn lậu có số lượng hàng hóa lớn nhưng tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại thời điểm giáp Tết không có dấu hiệu hạ nhiệt, mà diễn biến phức tạp. Theo Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Chu Xuân Kiên, bên cạnh thủ đoạn cũ như khai sai tên hàng, chủng loại, số lượng, xuất xứ, trị giá hàng hóa...các đối tượng buôn lậu sử dụng phương thức, thủ đoạn mới, như không khai báo, khai không đúng với thực tế hàng hóa, che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng. Hàng hóa vi phạm được cất giấu tinh vi, để lẫn trong hàng hóa hợp pháp, đánh tráo, rút ruột, thẩm lậu hàng hóa quá cảnh.
Nỗ lực cao nhất để kiến tạo thị trường kinh doanh lành mạnh
 |
| QLTT các tỉnh, thành phố đang tăng cường kiểm tra, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm đối tượng kinh doanh. |
Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, kế hoạch tài chính - Tổng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) Nguyễn Hoàng Huy cho biết, thời điểm cuối năm và Tết Nguyên đán 2025, nhu cầu tiêu dùng tăng cao, QLTT các tỉnh, thành phố đang tăng cường kiểm tra, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm đối tượng kinh doanh, hoạt động có tổ chức trong việc tập kết, vận chuyển hàng cấm, hàng hóa nhập lậu, gian lận thương mại.
Việc đấu tranh tập trung vào các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu dự báo nhu cầu sử dụng tăng cao trong dịp lễ, Tết như: thuốc lá, pháo nổ, thực phẩm, bánh, kẹo, rượu, bia, nước giải khát, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm... Địa bàn tập trung kiểm tra là các chợ, trung tâm thương mại, siêu thị, các đầu mối giao thông, điểm tập kết hàng hóa, tuyến giao thông trọng điểm.
Bên cạnh đó, Tổng cục QLTT cho biết, lực lượng QLTT đã xây dựng phương án, kế hoạch phối hợp với các lực lượng chức năng như: Công an, Hải quan, Bộ đội biên phòng, Thanh tra chuyên ngành… thường xuyên kiểm tra trên khâu lưu thông, rà soát các kho hàng, điểm tập kết hàng hóa, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ đầu mối, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, làng nghề.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định: "Trong bối cảnh cả nước đang tích cực và khẩn trương thực hiện Nghị quyết 18/NQ-TW, Bộ cũng chỉ đạo lực lượng QLTT không được để có khoảng trống, không để bị đứt đoạn trong công tác triển khai, thực thi nhiệm vụ kiểm tra, giám sát thị trường. Mặc dù chấm dứt hoạt động của Tổng cục QLTT, song các nhiệm vụ của lực lượng QLTT vẫn sẽ được các lực lượng QLTT địa phương thực hiện nghiêm túc."
Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng QLTT tiếp tục chú trọng kiểm tra, xử lý các sai phạm trong các ngành hàng thiết yếu như: xăng dầu, phân bón; các loại thực phẩm, đồ uống, thuốc lá thế hệ mới; thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm, hàng thời trang, hàng điện tử...
Đồng thời, tăng cường phối hợp chặt chẽ hơn với các lực lượng trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong thương mại điện tử; tăng cường công tác thu thập thông tin, thẩm tra xác minh, kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động thương mại điện tử.
Cùng với đó, tập trung kiểm tra việc kinh doanh, vận chuyển trái phép hàng hóa trên thị trường nội địa; đẩy mạnh số hóa, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý điều hành và công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính. Trong đó, trọng tâm là triển khai đợt cao điểm kiểm tra, kiểm soát thị trường dịp cuối năm, trước, trong và sau Tết Nguyên đán với nhiều giải pháp quyết liệt.
Năm 2025, lực lượng QLTT sẽ tiếp tục tập trung, ưu tiên triển khai nhiệm vụ chống hàng giả trên thương mại điện tử; tập trung với những nỗ lực cao nhất để kiến tạo thị trường kinh doanh lành mạnh, đảm bảo quyền và lợi ích cho cộng đồng DN và người tiêu dùng.
Từ thực tế cho thấy, công tác QLTT đang gặp không ít khó khăn, phức tạp khi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng bùng phát và ngày càng tinh vi. Việc xử lý mới chỉ giải quyết được “phần ngọn” của vấn đề, thậm chí không ít người tiêu dùng biết là hàng vi phạm nhưng vẫn tiêu thụ.
Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam Dương Đình Giám khuyến nghị, trong thời điểm này, người dân cần nâng cao cảnh giác, thận trọng hơn trong việc nhận diện phòng, tránh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, nhất là các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, bảo vệ quyền lợi, sức khỏe của chính mình.
Đặc biệt, không tham gia tiếp tay cho hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, gian lận thương mại và hàng giả; phản ánh thông tin, dấu hiệu vi phạm pháp luật trên địa bàn dân cư, đến lực lượng QLTT và các lực lượng chức năng để góp phần nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Ở góc độ thực thi công vụ, chuyên gia QLTT Nguyễn Huy Cường đánh giá, việc kiểm soát, định danh tài khoản người bán, đăng tải chào bán, chào mua chưa thật sự chặt chẽ, chưa thường xuyên, liên tục của các sàn giao dịch thương mại điện tử cũng là một kẽ hở để các đối tượng lợi dụng đưa hàng hóa vi phạm bày bán công khai trên các sàn này.
Về giải pháp lâu dài, ông Nguyễn Huy Cường đề xuất, Nhà nước cần xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính cũng như cơ chế liên thông, trao đổi dữ liệu cơ sở giữa các bộ, ngành nhằm để hỗ trợ cho việc kiểm tra kiểm soát trực tiếp các cơ sở kinh doanh, tụ điểm sản xuất, bán hàng truyền thống…
