| Đưa nông sản Việt vươn xa bằng thương mại điện tử Kết nối du lịch – thương mại – xuất khẩu: Sáng tạo để bứt phá quốc tế Siết quy định về tạm nhập, tái xuất để ngăn chặn gian lận thương mại |
 |
| Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga rời Hà Nội, lên đường tham dự AIPA-46 và thăm chính thức Malaysia. Ảnh: TTXVN |
Thách thức doanh nghiệp Việt tại thị trường Malaysia
Nhận lời mời của Chủ tịch Hạ viện Malaysia, Chủ tịch AIPA-46 Dato’ Johari Bin Abdul, và lời mời của Chủ tịch Thượng viện Malaysia Dato’ Awang Bemee Awang Ali Basah, từ ngày 16 – 20/9, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, sẽ thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước tham dự Đại hội đồng Liên nghị viện các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 46 (AIPA-46) và thực hiện chuyến thăm chính thức Malaysia.
Chuyến thăm chính thức Malaysia mở ra cơ hội thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Malaysia, đồng thời tạo điều kiện để hai bên khai thác tiềm năng hợp tác kinh tế, tăng cường xuất khẩu và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường Malaysia. Trong bối cảnh hợp tác Việt Nam – Malaysia ngày càng được nâng tầm, doanh nghiệp Việt vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn tại thị trường Malaysia.
Dẫn số liệu từ Hải quan Việt Nam, kim ngạch thương mại song phương tính đến hết tháng 7/2025 đạt 9,23 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ 2024, nhưng vẫn còn cách mục tiêu 18 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu sang Malaysia chủ yếu các mặt hàng vi tính, sản phẩm điện tử, linh kiện, xăng dầu, cà phê, hạt tiêu, sản phẩm sắt thép, cao su; ngược lại, Việt Nam nhập khẩu máy tính, thiết bị phụ tùng, xăng dầu và máy móc cơ khí từ Malaysia.
Theo ông Lê Phú Cường – Tham tán Thương mại Việt Nam tại Malaysia, doanh nghiệp Việt đang chịu sức ép cạnh tranh từ các đối thủ lâu năm như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia. Bên cạnh đó, sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa khiến nhiều doanh nghiệp e ngại tiếp cận. Rủi ro lừa đảo thương mại cũng là vấn đề đáng lưu tâm, khi nhiều doanh nghiệp thiếu xác minh đối tác trước khi ký hợp đồng.
Một thách thức nổi bật khác là yêu cầu về chứng chỉ Halal đối với thực phẩm, vốn là điều kiện bắt buộc để thâm nhập thị trường Malaysia – quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi. Hiện nay, chỉ có một tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam được Malaysia công nhận cấp chứng chỉ này. Cà phê, một mặt hàng xuất khẩu trọng yếu, chủ yếu được xuất khẩu dưới dạng nhân nguyên liệu, chưa thể hiện sự thâm nhập với thương hiệu Việt, hạn chế khả năng gia tăng giá trị gia công và xây dựng thương hiệu trên thị trường.
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp Việt còn thiếu kinh nghiệm trong việc tham gia hội chợ, gửi hàng mẫu, xây dựng kênh phân phối, trong khi người tiêu dùng Malaysia đã quen với sản phẩm từ các đối thủ cạnh tranh. Đây là những rào cản trực tiếp, ảnh hưởng tới tốc độ mở rộng thị phần và năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam tại Malaysia.
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh và xuất khẩu
 |
| Hàng hóa Việt Nam được bày bán tại hệ thống siêu thị Malaysia. |
Để khắc phục những thách thức và khai thác tối đa cơ hội tại Malaysia, chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp Việt cần thay đổi tư duy xuất khẩu, từ thụ động sang chủ động, từ sản phẩm nguyên liệu sang sản phẩm giá trị cao, đồng thời đầu tư nghiêm túc vào xây dựng thương hiệu và chiến lược marketing. Ông Lê Phú Cường nhấn mạnh: "Malaysia không chỉ là thị trường tiêu thụ, mà còn là cửa ngõ để hàng Việt vươn xa trong ASEAN và thế giới Hồi giáo."
Về phía Thương vụ Việt Nam tại Malaysia, các hoạt động xúc tiến thương mại được đổi mới nhằm phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp và nhà nhập khẩu. Các hội chợ như MIFB đã giới thiệu sản phẩm của những doanh nghiệp uy tín: Acecook, Masan, Vinamilk, Trung Nguyên, King Coffee… Ngoài ra, Thương vụ còn hỗ trợ trưng bày hàng hóa tại phòng mẫu, kết nối trực tiếp với các nhà nhập khẩu để giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội giao thương.
Đối với hàng thực phẩm, doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý chứng chỉ Halal và xây dựng bao bì, nhãn mác bắt mắt, có mã QR để tra cứu thông tin sản phẩm. Bên cạnh đó, sản phẩm Việt ngày càng đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng, điển hình như phở khô và bún khô của Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm Việt Nam (VAFOOD), sử dụng công nghệ sấy lạnh Nhật Bản giữ nguyên hương vị sản phẩm tươi.
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng phối hợp với Thương vụ Việt Nam tại Malaysia tổ chức các hội chợ chuyên ngành hoặc gian hàng tổng hợp để hỗ trợ doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm, xác minh đối tác, đồng thời kết nối với hệ thống phân phối để tận dụng nhu cầu cao của thị trường Malaysia, đặc biệt với các mặt hàng thiết yếu như gạo, thủy sản, thực phẩm chế biến. Các chuyến khảo sát thực tế tại Lào Cai cũng giúp doanh nghiệp Malaysia hiểu rõ hơn về tiềm năng phát triển, quy hoạch cửa khẩu, từ đó mở rộng cơ hội hợp tác đầu tư và kinh doanh.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định hai bên cần nỗ lực hơn nữa để khai thác tối đa tiềm năng và lợi thế, đưa quan hệ hợp tác kinh tế-thương mại ngày càng phát triển toàn diện và đi vào chiều sâu. Việc tận dụng tốt các cơ hội, kết hợp chiến lược tiếp cận chủ động và tuân thủ các yêu cầu thị trường, đặc biệt là chứng chỉ Halal, sẽ giúp doanh nghiệp Việt không chỉ gia tăng xuất khẩu sang Malaysia mà còn xây dựng thương hiệu bền vững trong khu vực ASEAN và toàn cầu.
