| Về Lai Châu thưởng thức món đặc sản Lam nhọ "hiếm có khó tìm" Những đặc sản không phải lúc nào cũng được thưởng thức khi đến Yên Bái Lạ miệng cùng các món ăn từ thịt trâu tại Tây Bắc |
Thịt trâu gác bếp hay còn gọi là khô trâu gác bếp, thịt hun khói, thịt trâu khô, thịt trâu sấy, là món ăn truyền thống mang hương vị đặc trưng của dân tộc Thái Tây Bắc. Thịt bên ngoài khô có màu sẫm nhưng bên trong thì đỏ tươi, dai và ngọt. Khi ăn có lẫn mùi khói bếp ám lâu ngày, vị cay của ớt, gừng, lại thơm thơm của hạt mắc khén và lá rừng.
 |
Đặc sản thịt trâu gác bếp là món ăn chỉ xuất hiện vào dịp lễ tết ngày xưa của người Thái, nên đây như một món ăn thể hiện sự quây quần của mọi người với nhau. Đây là 1 loại thực phẩm đã có từ lâu đời.
Các loại thịt hun khói thường được treo lên cao, quá trình đun bếp củi, khói được tạo ra và có chứa các chất kháng khuẩn tốt, giúp ức chế vi sinh vật, do đó thịt sẽ được bảo quản lâu hơn. Không chỉ thịt trâu mà thịt bò, thịt lợn... cũng được người dân các vùng Tây Bắc bảo quản theo cách như vậy, tạo nên một món ăn ngon đặc sắc.
Thực tế, nhiều nơi sản xuất thịt này thủ công, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không được kiểm định và cũng không có hạn sử dụng, tiềm ẩn nhiều mối nguy với sức khỏe, như sau:
Thịt chứa chất phụ gia
Các cơ sở chế biến sử dụng thịt kém chất lượng, sau đó sử dụng phụ gia hay hương liệu hóa học để tạo mùi vị cho món ăn, có thể dẫn đến dị ứng, ngộ độc cho người sử dụng. Chưa kể, nhiều trường hợp dùng thịt lợn để giả thịt trâu. Những loại thịt gác bếp làm giả thường sử dụng rất nhiều phụ gia để "biến hóa" màu sắc, mùi vị cho thịt, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người sử dụng.
Được hun khói chưa đúng cách
Thịt trâu gác bếp vốn là thịt sống, chưa trải qua công đoạn chế biến kỹ lưỡng nên vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cần đặc biệt lưu ý. Quy trình làm thịt gác bếp cần tuân thủ đúng thời gian hun khói, song nhiều cơ sở sản xuất giảm thời gian hun khói, khiến miếng thịt không chín đều, có chỗ ngon, chỗ bị hỏng. Những phần thịt không được tiếp cận với khói có thể chưa chín kỹ và dễ sản sinh nấm, vi sinh vật..., có thể gây họa cho sức khỏe.
Ba điểm được chuyên gia chỉ ra mà người tiêu dùng cần lưu ý khi mua thịt trâu gác bếp ăn Tết, như sau:
 |
Mùi vị
Thịt trâu gác bếp chuẩn sẽ được làm từ thịt trâu tươi, khi ăn sẽ cho độ ngọt của thịt và mùi thơm của các gia vị Tây Bắc quyện vào. Trong khi đó, nếu thịt trâu làm giả ăn sẽ không cảm nhận được vị thịt ngọt mà chỉ cảm thấy được mùi gia vị nồng lấn át.
Màu sắc, kích thước
Thịt trâu gác bếp có màu sắc đen sẫm bên ngoài và bên trong là màu hồng tươi của thịt. Chiều dài 12-15 cm dạng bản to, dài, rộng 6-8 cm và dày 2-3 cm. Khi chế biến, cần phải dùng chày để đập dập và xé thành sợi rồi mới ăn được. Khi ăn sẽ thấy được độ đàn hồi và thịt không nát vụn khi xé.
Nếu thịt trâu gác bếp bị làm giả sẽ khó có được màu hồng tươi nói trên mà sẽ có màu hồng nhạt nếu như để đông lạnh hoặc màu đỏ sẫm khi làm giả từ lợn (nái) sề. Xé thịt không có độ dai, dễ bở và nát vụn.
Cách chọn thịt trâu gác bếp thông qua mức giá
Hiện 1 kg thịt trâu tươi có giá từ 250.000 – 280.000/kg, để làm được một kg thịt trâu khô phải mất 3,2 kg thịt trâu tươi. Chính vì thế, giá thịt trâu khô trên thị trường hiện khá đắt, dao động từ 850.000 – 1.100.000 đồng/kg, người làm ăn chân chính cũng chỉ thu lãi được từ 100.000 150.000/kg thịt trâu khô chưa tính phí vận chuyển nếu khách hàng ở xa. Còn với những sản phẩm được bán với giá thấp hơn nhiều so với giá thị trường thì chắc chắn được làm giả hoặc nguyên liệu không đảm bảo
Tóm lại, việc mua thịt trâu gác bếp ăn Tết cần chú ý về nguồn gốc xuất xứ, cơ sở sản xuất, giá thành, màu sắc, mùi vị, ngoài ra cũng không nên ăn quá nhiều sẽ có hại cho sức khỏe.
