Sáng 29/8, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã tổ chức tọa đàm với chủ đề “Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong sự nghiệp phát triển văn hóa đọc cho học sinh, sinh viên”.
Sự kiện quy tụ nhiều nhà văn, nhà giáo, nhà nghiên cứu uy tín như nhà thơ Trần Đăng Khoa, PGS.TS Nguyễn Đăng Điệp, cùng lãnh đạo NXBGDVN và đông đảo độc giả, nhằm tìm kiếm giải pháp hiệu quả để nuôi dưỡng tình yêu sách cho thế hệ trẻ.
 |
| Tọa đàm nhằm phát triển văn hóa đọc trong học sinh, sinh viên. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN) |
Thách thức từ thực tiễn và những nỗ lực không ngừng của nhà trường
Trong bối cảnh kỷ nguyên số, việc phát triển văn hóa đọc cho học sinh, sinh viên đang đối mặt với không ít rào cản. Chia sẻ tại tọa đàm, cô Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường THCS Trưng Vương (Hà Nội), cho biết thách thức lớn nhất đến từ sức hút của các phương tiện giải trí khác như mạng xã hội, internet, khiến niềm yêu thích sách của học sinh giảm sút. Thêm vào đó, nhiều gia đình chưa thực sự chú trọng đến việc hình thành thói quen đọc sách cho con.
 |
| Cô Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Trưng Vương (Hà Nội) chia sẻ tại tọa đàm. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN) |
Dù vậy, các nhà trường vẫn đang nỗ lực không ngừng để tạo ra một môi trường đọc thân thiện. Tại trường Trưng Vương, nhiều hoạt động sáng tạo đã được triển khai như: tổ chức cuộc thi viết về cuốn sách em yêu thích, thi giới thiệu sách, vẽ tranh minh họa...
Trường cũng tận dụng lợi thế gần Thư viện Quốc gia và Thư viện Hà Nội để đưa học sinh tham gia các buổi giao lưu với tác giả. Đặc biệt, việc chương trình giáo dục phổ thông mới yêu cầu sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa trong các bài kiểm tra môn Ngữ văn đã trở thành một "cú hích", khuyến khích học sinh chủ động mở rộng kiến thức qua việc đọc sách.
Tuy nhiên, cô Hà cũng chỉ ra một thực tế rằng học sinh ngày nay có xu hướng lựa chọn các sản phẩm sách đa phương tiện, có cả kênh chữ, kênh hình, audio, với nội dung không quá dài và ngôn ngữ hiện đại.
Nâng cao chất lượng thư viện và vai trò của gia đình là chìa khóa
Để biến thách thức thành cơ hội, các diễn giả đều đồng tình rằng cần có những giải pháp mang tính đột phá, tập trung vào chất lượng của hệ thống thư viện và sự đồng hành của gia đình.
 |
| Nhà thơ Trần Đăng Khoa cho rằng cần tăng cường vai trò của nhân viên thư viện trường học. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN) |
Nhà thơ Trần Đăng Khoa đặc biệt nhấn mạnh vai trò của người phụ trách thư viện. Theo ông, một người thủ thư giỏi không chỉ đơn thuần là người trông giữ và cho mượn sách, mà phải là người có kiến thức sâu rộng, biết cách truyền cảm hứng, hướng dẫn học sinh chủ động tìm đến kho tàng tri thức. “Nếu thầy cô trên lớp dạy kiến thức thì người phụ trách thư viện hướng dẫn các em chủ động đến với kiến thức của sách,” nhà thơ ví von. Ông đề xuất cần bồi dưỡng chuyên môn và có chế độ đãi ngộ thỏa đáng cho cán bộ thư viện để họ có thể cống hiến hết mình cho công việc.
Thừa nhận đây là một hạn chế thực tế, cô Nguyễn Thị Thu Hà cho biết công tác thư viện hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển văn hóa đọc. Về phía mình, PGS.TS Nguyễn Đăng Điệp cho rằng, việc bổ sung đa dạng các đầu sách trong thư viện sẽ giúp kích thích sự tò mò, giúp các em lựa chọn sách nhiều hơn thay vì các hoạt động giải trí khác.
 |
| Tọa đàm thu hút sự quan tâm của nhiều người. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN) |
Bên cạnh vai trò của nhà trường, các diễn giả cũng khẳng định tầm quan trọng của gia đình. Phụ huynh cần làm gương, chủ động tạo ra môi trường đọc sách tại nhà để thói quen này được nuôi dưỡng một cách tự nhiên và bền vững.
Kết luận tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng biên tập NXBGDVN, đánh giá cao các ý kiến tâm huyết. Ông khẳng định những giải pháp được đưa ra không chỉ có ý nghĩa thiết thực với nhà trường, phụ huynh mà còn là định hướng quan trọng cho các đơn vị xuất bản trong hành trình xây dựng một thế hệ trẻ yêu sách.
