Những thói quen âm thầm gây sỏi thận

Sỏi thận hình thành khi các tinh thể vô cơ trong nước tiểu kết tụ lại, tạo thành khối rắn trong thận hoặc đường tiết niệu. Triệu chứng thường gặp gồm đau quặn lưng, buồn nôn, tiểu ra máu và sốt cao nếu có nhiễm trùng. Phần lớn trường hợp bắt nguồn từ chính những thói quen sinh hoạt tưởng chừng vô hại.

Uống ít nước

Khi uống không đủ, nước tiểu trở nên cô đặc, tạo điều kiện cho khoáng chất lắng xuống và kết tinh thành sỏi.

Nước có vai trò hòa tan và đào thải các chất cặn bã qua nước tiểu. Khi uống không đủ, nước tiểu trở nên cô đặc, tạo điều kiện cho khoáng chất lắng xuống và kết tinh thành sỏi. Tình trạng này càng rõ khi cơ thể đổ nhiều mồ hôi – do tập luyện, xông hơi hoặc làm việc ngoài trời – nhưng lại không được bù nước đầy đủ.

Trung bình, một người trưởng thành nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, tùy theo cân nặng, mức độ vận động và thời tiết. Đừng chờ đến khi khát mới uống. Hãy tạo thói quen mang theo chai nước bên mình và chia nhỏ lượng nước uống suốt cả ngày.

Nhịn tiểu

Nhịn tiểu kéo dài làm tăng áp suất trong bàng quang và đường tiết niệu, khiến độc tố và chất thải tích tụ lâu hơn, gây viêm nhiễm và tạo điều kiện hình thành sỏi. Thói quen này còn có thể dẫn đến tiểu không kiểm soát hoặc suy giảm chức năng thận.

Các chuyên gia khuyên nên đi tiểu đều đặn khoảng 1–2 tiếng/lần và tuyệt đối không nhịn quá 3 giờ. Đây là cách đơn giản giúp làm sạch hệ tiết niệu mỗi ngày.

Ăn mặn

Chế độ ăn giàu muối khiến lượng natri trong nước tiểu tăng cao, làm giảm khả năng tái hấp thu canxi ở thận. Canxi dư thừa bị đào thải ra ngoài, tích tụ trong nước tiểu và dễ tạo thành sỏi. Đây là lý do người ăn mặn, ăn nhiều đồ đóng hộp, thức ăn nhanh có nguy cơ sỏi thận cao hơn.

Chế độ ăn giàu muối khiến lượng natri trong nước tiểu tăng cao, làm giảm khả năng tái hấp thu canxi ở thận.

Để giảm lượng muối, nên nêm nhạt khi nấu, hạn chế dùng bột nêm, nước mắm, và tránh ăn các món kho mặn, snack mặn hoặc thực phẩm chế biến sẵn.

Ăn nhiều thực phẩm giàu oxalat

Oxalat là hợp chất tự nhiên có trong nhiều thực phẩm như rau bina, cải bó xôi, củ cải đường, khoai lang, socola, trà. Khi kết hợp với canxi trong nước tiểu, oxalat có thể kết tinh thành sỏi canxi oxalat – loại sỏi phổ biến nhất.

Không cần loại bỏ hoàn toàn oxalat khỏi khẩu phần, nhưng nên ăn với lượng hợp lý và kết hợp cùng nguồn canxi lành mạnh để giảm hấp thu oxalat trong ruột.

Ăn nhiều đạm động vật

Đạm động vật (thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản) khi tiêu hóa sẽ tạo môi trường axit trong nước tiểu. Môi trường này thuận lợi cho việc hình thành sỏi uric và sỏi canxi oxalat. Ngoài ra, ăn quá nhiều đạm còn làm tăng bài tiết canxi, giảm citrate – một chất có khả năng ngăn sỏi.

Chế độ ăn nên được cân bằng giữa đạm thực vật và động vật, đồng thời bổ sung thêm rau củ quả để trung hòa axit.

Chế độ ăn nên được cân bằng giữa đạm thực vật và động vật, đồng thời bổ sung thêm rau củ quả để trung hòa axit.

Loại bỏ canxi khỏi khẩu phần

Một quan niệm sai lầm là kiêng canxi để tránh sỏi. Thực tế, thiếu canxi lại khiến ruột hấp thu oxalat nhiều hơn, làm tăng nguy cơ tạo sỏi. Thay vì loại bỏ, hãy lựa chọn nguồn canxi tốt như sữa chua ít béo, sữa tách béo, phô mai hoặc rau xanh như cải xoăn, cải thìa.

Ăn các thực phẩm giàu oxalat cùng lúc với nguồn canxi còn giúp giảm hấp thu oxalat từ ruột vào máu.

Lạm dụng vitamin

Vitamin C liều cao (thường từ thực phẩm chức năng) có thể chuyển hóa thành oxalat trong cơ thể, góp phần tạo sỏi. Tương tự, bổ sung quá nhiều vitamin D làm tăng hấp thu canxi, khiến lượng canxi trong máu và nước tiểu vượt ngưỡng an toàn.

Liều vitamin C khuyến nghị mỗi ngày là 75mg cho nữ và 90mg cho nam. Trước khi dùng viên bổ sung, nên hỏi ý kiến bác sĩ, đặc biệt với người có tiền sử sỏi thận.

Dùng thuốc lợi tiểu sai cách

Một số loại thuốc lợi tiểu làm thay đổi lượng và thành phần nước tiểu. Khi dùng không đúng, chúng có thể làm mất nước hoặc rối loạn điện giải, góp phần thúc đẩy quá trình tạo sỏi. Người đang điều trị bệnh tim, cao huyết áp cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn của bác sĩ khi dùng thuốc này.

Phòng sỏi thận không khó. Bắt đầu từ việc uống đủ nước, ăn nhạt, đi tiểu đúng giờ và giữ cân bằng dinh dưỡng – những hành động đơn giản nhưng có sức mạnh bảo vệ sức khỏe thận lâu dài.

Thanh Hoá: Gần 1.000 tình nguyện viên tham gia ngày hội hiến máu

Người đau dạ dày có nên ăn sữa chua?

Những thức uống giúp ‘cứu nguy’ khi bị huyết áp thấp