 |
| Niềm vui của nông dân khi thu hoạch cà phê. |
Theo Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV), chốt tuần giao dịch 13 - 19/11, trên thị trường cà phê, giá Arabica quay đầu giảm 2,29% trong khi giá Robusta tăng thêm 4,13% so với tham chiếu.
Tồn kho Arabica đạt chuẩn trên Sở Hàng hoá liên lục địa (ICE-US) có hàng bổ sung, cùng với thời tiết chuyển hướng tích cực với mùa vụ cà phê tại Brazil, đã tạo hỗ trợ kép đối với giá. Trái lại, thông tin thời tiết không ủng hộ hoạt động thu hoạch cà phê tại Việt Nam làm dấy lên lo ngại về nguồn cung Robusta.
Tuần trước, Sở ICE-US nhận được hơn 14.670 bao Arabica loại 60 kg đến từ các quốc gia cung ứng hàng đầu. Lượng cà phê này sẽ được phân loại để đưa đến các kho lưu trữ đạt chuẩn tại Sở ICE-US. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy dữ liệu tồn kho có cơ hội gián đoạn đà giảm sau khi đã chạm mức thấp nhất trong hơn 24 năm. Hiện tại, tổng lượng Arabica đạt chuẩn đang lưu trữ gần 289.700 bao.
Hơn nữa, nắng nóng kỷ lục tại Brazil đã dịu bớt, mưa quay lại vùng trồng cà phê chính, giúp giới phân tích có cái nhìn tích cực hơn về triển vọng nguồn cung cà phê vụ mới. Ngân hàng Rabobank kỳ vọng Brazil có thể sản xuất 40 triệu bao cà phê loại 60 kg trong năm 2024.
Ngược lại, trên thị trường xuất hiện thông tin mưa tại vành đai cà phê của Việt Nam làm chậm quá trình thu hoạch của nông dân. Điều này làm tăng lo ngại khả năng đảm bảo đủ nguồn cung trong ngắn hạn.
Tại thị trường nội địa, cuối tuần qua (ngày 18/11), giá cà phê nhân xô tại Tây Nguyên và các tỉnh Nam Bộ bất ngờ giảm mạnh 1.100 - 1.300 đồng/kg, kéo giá thu mua cà phê trong nước về mức 58.100 - 58.800 đồng/kg. Mặc dù vậy, giá cà phê nội địa hiện vẫn cao hơn khoảng 500 đồng so với tuần trước đó.
Theo Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA), kể từ tháng 8/2023 đến nay, số lượng cà phê xuất khẩu giảm nhiều. Tháng 10/2023, lượng xuất khẩu chỉ đạt 43.725 tấn, tương đương 54% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến niên vụ cà phê 2023-2024 sản lượng giảm 10% do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích trồng xen tăng, người nông dân sẽ đầu tư vào các cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như sầu riêng, cây ăn trái.
Với dự báo này, VICOFA cho rằng giá cà phê sẽ tiếp tục ở mức cao do nhu cầu thị trường vẫn lớn, đặc biệt là EU giai đoạn từ nay đến tháng 4 năm sau. Cùng với đó, tại Trung Quốc, giới trẻ cũng ngày càng ưa thích cà phê hơn trà.
Trong cơ cấu cà phê xuất khẩu của niên vụ này, cà phê Robusta chiếm tỉ lệ cao nhất với 1,49 triệu tấn, kim ngạch 3,25 tỷ USD, cà phê nhân Arabica chỉ xuất khẩu 41.500 tấn, kim ngạch 169 triệu USD, cà phê nhân đã khử cafein 36.000 tấn, kim ngạch 136 triệu USD. Đáng chú ý, cà phê rang xay và hòa tan xuất khẩu khoảng 90.000 tấn (chưa quy đổi ra cà phê nhân), kim ngạch khoảng 510 triệu USD (khối lượng chiếm khoảng 5,4% và kim ngạch chiếm khoảng 12,5% tổng các loại cà phê xuất khẩu trong niên vụ cà phê 2022- 2023).
Trong thời gian tới, hoạt động chế biến được kỳ vọng sẽ mang lại động lực mới cho ngành cà phê, giúp nâng cao chất lượng và giá trị của cà phê. Ông Đỗ Hà Nam cho biết, Indonesia luôn bán cà phê nguyên liệu với giá cao nhất thế giới bởi họ có trụ đỡ là ngành chế biến cà phê chiếm đến 50% sản lượng sản xuất. Tuy nhiên, để đầu tư vào chế biến đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn, công nghệ… Tín hiệu tích cực là từ khi có Hiệp định Thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA), không chỉ DN Việt Nam và DN nước ngoài cũng đầu tư vào chế biến cà phê rất nhiều và đang nâng dần tỷ lệ cà phê chế biến xuất khẩu.
 |
| Ngành cà phê tiếp tục đặt nhiều kỳ vọng vào niên vụ tới. |
Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phúc Sinh cho biết, xuất phát từ trăn trở về việc cà phê Việt Nam chủ yếu xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô, thế giới chưa biết nhiều về cà phê Việt Nam, Phúc Sinh đã bắt tay vào xây dựng thương hiệu K Coffee để đẩy mạnh sự hiện diện của thương hiệu cà phê Việt Nam trên thị trường quốc tế. Theo đó, Phúc Sinh hợp tác với các nông hộ ở vùng trồng, đến xây dựng các nhà máy chế biến sâu, liên tục cập nhật các công nghệ chế biến cà phê chuẩn quốc tế để cho ra thành phẩm cà phê nguyên chất, sạch và thơm ngon.
Từ năm 2022, sản phẩm K Coffee đã được phân phối tại 37 bang ở Mỹ và nhận được phản hồi rất tốt. Cuối tuần qua, Phúc Sinh tiếp tục ký kết hợp tác với Công ty LNS International Corporation để mở rộng phân phối sản phẩm cà phê K Coffee tại thị trường châu Âu, Nhật Bản, Australia và New Zealand từ tháng 12/2023.
Cùng với các DN Việt Nam, với lợi thế nguồn nguyên liệu dồi dào, ngành chế biến cà phê Việt Nam cũng đang thu hút không ít DN nước ngoài. Đầu tháng 10/2023, Công ty CP Dịch vụ Cà phê Cao Nguyên (sở hữu chuỗi Highlands Coffee) đã khởi công xây dựng dự án Nhà máy rang cà phê Cao Nguyên, vốn đầu tư tới 500 tỷ đồng, đạt tiêu chuẩn quốc tế với tham vọng đưa cà phê rang xay Việt Nam lên bản đồ thế giới. Nhà máy có công suất đạt gần 10.000 tấn cà phê/năm giai đoạn đầu và có thể tăng lên 75.000 tấn/năm giai đoạn tiếp theo. Trước đó ít ngày, 2 DN châu Âu là Louis Dreyfus Company (LDC) và Instanta Sp. z o.o. (Instanta) cũng đưa vào hoạt động liên doanh ILD Coffee Việt Nam, với nhà máy chế biến cà phê có công suất 5.600 tấn/năm tại Bình Dương.
Bên cạnh hoạt động chế biến, ngành cà phê cũng kỳ vọng sẽ biến thách thức thành cơ hội bằng việc đáp ứng các quy định mới của thị trường EU như quy định về chống phá rừng và suy thoái rừng của EU (EUDR); luật Thẩm định chuỗi cung ứng; quy định giảm phát thải khí nhà kính; cơ chế điều chỉnh biên giới các bon (CBAM) và chứng chỉ các bon…
Liên quan đến những quy định này, theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Vicofa, Vicofa đã có nhiều buổi làm việc với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổ chức Sáng kiến thương mại bền vững (IDH), tổ chức cà phê 4C, Ban tư vấn phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) để bàn giải pháp tuân thủ quy định cũng như các biện pháp hỗ trợ các DN ngành cà phê. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhiều lần tổ chức hội nghị để triển khai về EUDR, cũng như đã làm việc trực tiếp với Tổng vụ trưởng Vụ Môi trường Liên minh châu Âu về việc Việt Nam cam kết luôn có trách nhiệm cao đối với việc bảo vệ thiên nhiên và bảo vệ môi trường qua việc thực hiện khẩn trương EUDR và CBAM theo quy định của Liên minh châu Âu.
Ông Đỗ Hà Nam tin tưởng, khi Việt Nam đáp ứng được các quy định của EU, giá cà phê chắc chắn sẽ tăng và mức tăng không dưới 20 USD/tấn.
