 |
| Me đất mọc dại mà lại là vị thuốc |
Đặc điểm cây me đất
Cây me đất còn được người dân một số nơi gọi với một số tên gọi khác như là chua me đất, toan tương thảo, tam diệp toan, tạc tương thảo, ba chìa,...
Cây me đất là cây thuộc họ Oxalidaceae..
Cây me đất có hai loại là me đất hoa vàng với tên khoa học là Oxalis corniculata L và cây me đất hoa đỏ có tên khoa học là Oxalis corymbosa DC.
Me đất hoa vàng
- Là một loại cây thân thảo, có thể sống lâu năm. Loại này thường mọc bò sát đất với thân mảnh hơi có màu đỏ nhạt và hơi có lông.
- Lá cây me đất hoa vàng là loại lá chét mỏng hình tim và có cuống dài, mọc so le. Hoa mọc thành tán, mỗi tán gồm có từ 2 – 3 hoa, đôi khi có 4 hoa, hoa màu vàng.
- Quả nang thuôn dài, khi chín sẽ nứt dọc tạo thành các mảng cong lại, tung hạt đi xa.
- Hạt có hình trứng, dẹt, có bướu, màu nâu thẫm, mọc thành hàng rất đều.
Me đất hoa đỏ
- Cũng là một loại cây thân thảo nhỏ, cao từ 20 – 30cm. Phần dưới đất của cây có nhiều vảy xếp sít sao.
- Bẹ lá phình lên chứa nhiều tinh bột, làm cho thân cây trông có vẻ như một hành. Lá kép có cuống dài, cấu tạo bởi 3 lá chét hình tim ngược. Lá mọc hình hoa, mặt dưới có tuyến hơi đen.
- Cuống lá mảnh, dài có lông.
- Hoa mọc thành chùm và có 5 lá đài. Lá đài hình mác, nhẵn ở phía dưới, lông cứng ở phía ngoài. 5 cánh hoa màu hồng, 10 nhị xếp thành 2 vành, vành ngoài đối diện với các cành hoa, vành trong đối diện với các lá đài. Bầu 5 ô, hợp thành bầu thượng, 5 vòi rời nhau.
- Quả nang dài, có lông tồn tại.
Cây me đất là loại cây mọc hoang, có thể tìm thấy cây này ở những nơi đất ẩm mát như trong vườn, hay ở bãi đất hoang hoặc bờ ruộng. Cây me đất phân bố ở khắp các tỉnh thành từ Bắc vào Nam. Me đất là loại cây chịu bóng, ưa ẩm, ưa sáng.
 |
| Me đất thân thuộc với nhiều người vì thường mọc trong vườn |
Để hái me đất tốt nhất người dân thường hái vào mùa thu độ khoảng tháng 6 – 7.
Khi sử dụng thường dùng toàn cây hoặc chỉ dùng lá ở dạng tươi, ít khi dùng phơi khô.
Thành phần hoá học có trong me đất
Theo nghiên cứu cho thấy thân cây me đất có chứa các hoạt chất chính như: kali, acid oxalic và oxalat kali.
Ngoài ra, trong cây me đất còn có chứa các thành phần khác như là vitamin C, B2, caroten; acid tartric, citric, calci…
Trong đó
Nước: 74,4%;
Nito 0,7%;
Calci (CaO) 0,41%;
Kali 0,98%;
Phosphoric 0,18%.
Công dụng của me đất
Theo Y học hiện đại, cây me đất có các tác dụng sau
Kháng khuẩn, kháng viêm: Cao nước sắc từ cây me đất có tác dụng kháng tụ cầu vàng, nước ép toàn cây có tác dụng kháng vi khuẩn gram dương.
Diệt côn trùng.
Thanh nhiệt, lợi tiểu.
Lợi tiêu hóa.
Dùng ngoài điều trị nhọt độc sưng hoặc nấm da.
Tác dụng y học cổ truyền
Tính vị: Tính mát và vị chua, không độc.
Tác dụng: Lợi tiểu, thanh nhiệt, giảm ho, tiêu phù thủng, sát trùng.
Theo Đông y
Dùng làm thuốc giải nhiệt, khát nước, sát trùng.
Dùng làm thuốc thông tiểu tiện, chữa viêm niệu đạo.
Lá đánh đồ đồng sẽ bóng sáng do có chất axid oxalic.
Lá nghiền ra hãm trong nước sôi vài giờ, hoặc toàn cây sắc uống có tác dụng giải nhiệt và trị kiết lỵ.
Một số bài thuốc từ cây me đất
Bài thuốc điều trị viêm họng: Cây me đất hoa vàng tươi 50g, muối 2g, nhai hai thứ này rồi nuốt từ từ.
Bài thuốc điều trị sốt cao, trằn trọc, khát nước: Lấy một nắm chua me đất hoa vàng giã nát, rồi cho thêm nước vào vắt lấy nước cốt uống.
Bài thuốc điều trị ho do thử nhiệt: Sử dụng chua me đất hoa vàng tươi 40g, rau má 40g, lá xương sông 20g, cỏ gà 20g, tất cả đều dùng tươi, đem rửa sạch, giã nhỏ, vắt lấy nước, cho thêm 1 thìa đường, đun sôi, sau đó chia 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa ho gà: Sử dụng lá chua me đất hoa vàng 10g, rễ chanh 12g, lá xương sông 8g, lá hẹ 8g, hạt mướp đắng 5g, phèn phi 2g, sắc lấy nước đặc, thêm đường uống.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị tăng huyết áp: Sử dụng chua me đất hoa vàng tươi 30g, hạ khô thảo 10g, cúc hoa vàng 15g, sắc uống ngày 1 lần.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan, vàng da: Sử dụng chua me đất hoa vàng 30g, sắc lấy nước chia uống vài lần trong ngày. Hoặc sử dụng 30g chua me đất, thịt lợn nạc 30g, nấu thành canh, ăn cả nước lẫn cái.
Bài thuốc điều trị đại, tiểu tiện không thông: Sử dụng cây me đất hoa vàng tươi, mã đề, mỗi thứ một nắm (khoảng 20g), rửa sạch, cho thêm chút đường, giã nát, vắt lấy một chén nước cốt uống.
Bài thuốc điều trị chấn thương, bị ngã sưng đau: Sử dụng một nắm to cây me đất hoa vàng tươi, đem chưng nóng rồi xoa bóp vào chỗ bị thương.
Một số lưu ý khi sử dụng cây me đất
Cây me đất có chứa nhiều acid oxalic, đặc biệt là oxalat kali có thể gây sỏi thận hoặc sỏi bàng quang. Vì vậy, những người đang bị sỏi thận, sỏi bàng quang không nên dùng.
Không nên dùng liều quá cao vì muối oxalate gây độc ở liều 20 – 30g. Triệu chứng ngộ độc muối oxalate là vô niệu, gây suy thận cấp.
Phụ nữ đang mang thai không sử dụng cây me đất.
Vì đây là vị thuốc chữa bệnh từ thiên nhiên nên cũng có nhiều yếu tố không hợp với một số người. Vì vậy không nên lạm dụng, dùng đúng liều lượng
Nếu đang sử dụng thuốc, hãy nghe theo chỉ định của bác sĩ.
 Bán chi liên - Dược liệu quý trong điều trị ung thư |
 Cà tím - Thực phẩm vàng cho tim mạch và trí não |
 Bài thuốc chữa bệnh viêm xoang từ cây xương cá |
 Dây cóc kèn - Vị thuốc quý trong Y học cổ truyền |
