Loại quả tưởng “tuyệt chủng” bỗng hồi sinh ở vùng đất An Giang, 180.000 đồng/kg vẫn được săn lùng

Trái chúc là đặc sản ở An Giang

Ở vùng đất Bảy Núi, tỉnh An Giang có một thứ quả đặc sản mà ít người biết tới, đó là trái chúc. Theo tiếng Khmer, người dân gọi chúc là Kôt–sôt, cùng họ với chanh, có vị chua dùng để lấy nước, giữ mùi hương.

Được biết, cây chúc có nguồn gốc xuất xứ từ Campuchia, Thái Lan, Indonesia, Úc. Ở Việt Nam, loại cây này vốn mọc hoang dại ở những vùng đất khô cằn tại các tỉnh miền Tây, nhiều nhất là ở An Giang.

Cây chúc có thể cao từ 2-10 m, thân cây có gai ngang, lá thuôn hay ngọn giáo. Trái chúc to hơn quả chanh Bắc, vỏ ngoài xù xì, thịt bên trong có màu vàng xanh, nước tuy ít nhưng lại có vị chua thanh, thơm lâu và mùi hương nồng nàn. Lá chúc có mùi hương giống như bưởi non, giữ mùi rất lâu. Trái chúc được sử dụng làm nước giải khát, nước mắm chấm, bóp gỏi, ngâm mật ong hoặc làm tinh dầu.

Một người dân ở huyện Tịnh Biên, An Giang cho biết chúc là đặc sản nổi tiếng của vùng đất này, lá chúc và quả chúc là thứ gia vị đặc trưng có mặt trong các nhà hàng, quán ăn lớn nhỏ. "Loại quả này mọc dại ở triền núi, bờ ruộng, vùng đất trống khô cằn. Trước không mấy ai ngó ngàng, bà con dân tộc Khmer thỉnh thoảng hái về làm nước chấm. Sau đó, thứ quả dại này được một số người và quán ăn hỏi mua nên đến mùa bà con hái rồi bán ở 2 bên đường hoặc nhập cho thương lái và các nhà hàng", người này chia sẻ.

Cây chúc càng lâu năm trái càng sai

Nhận thấy loại quả này mang lại giá trị kinh tế nhưng đang dần khan hiếm, nhiều gia đình đã tìm cách trồng và kiếm được nhiều tiền nhờ nó. Cây chúc dễ trồng, không cần chăm sóc vẫn phát triển tốt, tuy nhiên người trồng sẽ cần từ 5-8 năm mới có thể thu hoạch. Mỗi năm, cây chỉ cho trái 1 lần vào mùa mưa, cây trồng càng lâu năm thì quả càng nhiều.

Do chỉ được trồng ở Bảy Núi, huyện Tri Tôn và huyện Tịnh Biên nên số lượng cung cấp ra thị trường thường khá hiếm. Nhiều thời điểm, giá bán có thể cao gấp 5-6 lần so với các cây cùng họ nhà chanh khác. Theo khảo sát, trên chợ và các sàn thương mại điện tử, trái chúc có giá lên tới 180.000 đồng/kg, những đợt khan hiếm hoặc trái mùa, khách phải đặt trước vài hôm mới có hàng.

Chị Hà - người bán trái chúc trên chợ mạng chia sẻ: "Tôi gửi hàng cho khách đi khắp các tỉnh, nhiều nhất là TP.HCM và Đà Nẵng. Lá chúc lưu lại hương rất lâu nên sử dụng dùng để nấu các món gà luộc, canh gà lá chanh, gà hấp lá chanh, gỏi gà, khô gà lá chanh. Trái chúc dùng làm gia vị chấm, bóp gỏi, thơm và đặc trưng hơn trái chanh. 1kg trái chúc có giá khoảng 100.000 đồng/kg đến 180.000 đồng tùy thời điểm".

Trái chúc làm nước giải khát hoặc gia vị cho nhiều món ăn

Cây chúc chế biến được rất nhiều món ăn, như cháo bò vắt nước trái chúc, gà hấp lá chúc, cháo gà lá chúc, bò nướng lá chúc, cá lóc hấp lá chúc… Chính nhờ vậy mà cây chúc, vốn là một loài cây rừng sắp tuyệt chủng lại có dịp hồi sinh và ngày càng được nhiều người quan tâm. Cây chúc thường được người dân Bảy Núi (An Giang) trồng phía trước nhà, vừa lấy lá để chế biến món ăn, vừa xua đuổi, tránh rắn bò vào nhà.

Trái chúc ngoài dùng giải khát còn là một trong các vị thuốc trị rắn cắn. Nhiều công ty đang nghiên cứu sử dụng lá và trái chúc để sản xuất dược liệu. Ngoài ra, chúc cổ thụ cũng được săn mua để làm kiểng.

Đặc sản nổi tiếng ở An Giang xưa không ai ăn, nay là món ngon vạn người mê

Đặc sản tên rất lạ chỉ có ở An Giang, thưởng thức một lần sẽ nhớ cả đời, càng ăn càng ngon

Những món ăn An Giang gây thương nhớ, không thử sẽ tiếc hùi hụi